Lesbók Morgunblaðsins - 21.02.1998, Side 6

Ljósmynd/Einar Sebastian
ÍSLENSKI dansflokkurinn sýnir um þessar mundir Útlaga í Borgarleikhúsinu. Þar eru á ferðinni þrjú dansverk eftir þá Ed Wubbe (Tvístígandi sinnaskipti II og Útlagar) og Richard Wherlock
(Iða). Tvístígandi sinnaskipti samdi Wubbe sérstaklega fyrir íslenska dansflokkinn sem hluta sýningarinnar Stöðugir ferðalangar árið 1986. Verkið hefur síðan verið fært upp hjá dansflokkum
víða um Evrópu og er nú sýnt í talsvert breyttri mynd. Hér sjást dansarar íslenska dansflokksins í öðru verki Wubbes, Útlögum.
FULLVEÐJA
DANSFLOKKUR
ISLENSKI dansflokkurinn hóf óformlegt
starf sitt á vordögum 1973. Þá hafði
Listdansskóli Þjóðleikhússins starfað í
rúm 20 ár og var flokkurinn hugsaður
sem sjálfstæður hópur innan vébanda
Þjóðleikhússins þar sem hann var lengst
af til húsa. Á ýmsu hefur gengið á 25 ára
starfsævi flokksins og ólíkar áherslur
verið við lýði á hverjum tíma. Það sem ein-
kennir feril flokksins er fjölbreytileiki upp-
færslnanna, bæði klassísk ballettverk og nú-
tímalistdans og óhætt að segja að reynt hafi
verið að kynna íslenskum áhorfendum danslist
úr flestum áttum. Hér á eftir verður tæpt á því
helsta í sögu dansflokksins í máli og myndum.
Innlendur ballettflokkur hafði verið eitt
helsta baráttumál Félags íslenskra listdansara
sem stofnað var á heimili brautryðjandans
Ástu Norðmann árið 1947. Þegar Sveinn Ein-
arsson tók við starfi leikhússtjóra árið 1973
kallaði hann fljótlega til landsins breska dans-
höfundinn og ballettmeistarann Alan Carter
svo að Islenski dansflokkurinn mætti stíga sín
fyrstu spor. Carter átti eftir að dvelja hér á
landi næstu 2 árin ásamt konu sinni og list-
dansaranum Juliu Claire. Fyrsta sýning dans-
flokksins var í félagsheimilinu Borg í Gríms-
nesi hinn 17. maí það ár. Aðsókn var dræm
enda bændur önnum kafnir í sauðburðinum.
Ferðast var með sýninguna til Borgamess,
Stykkishólms, Hellissands og loks var sýnt í fé-
lagsheimilinu Aratungu og var ferðin öll farin í
tengslum við átakið List um landið, á vegum
menntamálaráðuneytisins. Fyrstu sýningar ís-
lenska dansflokksins á höfuðborgarsvæðinu
voru í félagsheimili Seltjamamess en í árslok
tók flokkurinn síðan þátt í jólauppfærslu Þjóð-
leikhússins á Leðurblökunni. Síðan hafa bæði
Þjóðleikhúsið og Leikfélag Reykjavíkur notið
góðs af tilvist dansflokksins í fjölmörgum upp-
færslum sínum. „Fólkið í flokknum fékk sama
og ekkert fyrir vinnu sína; hugrekki þeirra,
þolinmæði og starfsharka allan biðtímann olli
því öðru fremur að við hjónin gáfumst aldrei
upp á því að leggja okkur öll fram um að
Hinn 17. maí nk. verður liðinn réttur aldarf|órðungur
frá fyrstu sýningu Islenska dansflokksins. Starfsemi
flokksins hefur tekið miklum breytingum frá því sem var
þetta vorkvöld í félagsheimilinu Borg í Grímsnesi .
HULDA STEFANSDOTTIR stiklar á stóru í sögu dans-
flokksins og talar við nokkra af þeim fjölmörgu sem að
flokknum hafa komið í gegnum tíðina.
Ljósmynd: Þjóðleikhúsið/Grímur Bjamason
ÉG DANSA við þig ... (Ich Tanze mit dir in den Himmel hinein) eftir Jochen Ulrich er mest
sótta sýning íslenska dansflokksins frá upphafi. „Við höfðum aldrei upplifað annað eins. Allt í
einu stóð fólk í röð fyrir utan Þjóðleikhúsið, - vegna okkarl“ segir Katrín Hall. Örn Guðmunds-
son, Guðmunda Jóhannesdóttir, Katrín og Guðrún Pálsdóttir.
áformin mættu ná fram að ganga,“ var haft eft-
ir Alan Carter í leikskrá Þjóðleikhússins ári
síðar.
Fyrsta stóra verkefni dansflokksins var ball-
ettinn Coppelía sem frumsýndur var í febrúar-
lok 1975. Alls urðu sýningamar 16 og áhorf-
endur samtals 8.381. Alan Carter lét af störf-
um listdansstjóra eftir sýningarnar á Coppelíu.
Næst á eftir honum fékk flokkurinn til liðs við
sig þau Alexander Bennett, Natalie Konjus,
Yuri Chatal, Karen Morrell og Kenneth Tilson
sem hvert um sig stöldruðu hér við í um eitt ár.
Það var svo árið 1980 sem fyrsti íslenski list-
dansstjórinn, Nanna Olafsdóttir, tók til starfa.
Nanna gegndi starfinu næstu 6 árin og við það
skapaðist viss stöðugleiki í starfseminni. Þau
tímamót urðu í starfsemi flokksins árið 1985 að
fyrsti íslenski heilskvöldsballettinn eftir ís-
lenskan danshöfund var frumsýndur. Þetta var
verkið Dafnis og Klói eftir Nönnu Ólafsdóttur.
Annar stór áfangi hafði unnist 5 árum áður
þegar Islenski dansflokkurinn sýndi Blindis-
leik eftir Jochen Ulrich við íslenska ballett-
sögu, eða librettó, og við frumsamda tónlist
Jóns Ásgeirssonar. Islensk tónskáld hafa tölu-
vert komið við sögu íslenska dansflokksins og
má þar nefna ásamt Jóni Ásgeirssyni þá Áskel
Másson, Þorkel Sigurbjömsson, Egil Ólafsson
og Þursaflokkinn, Þóri Baldursson, Gunnar
Reyni Sveinsson, Atla Heimi Sveinsson og Leif
Þórarinsson. Fjölmargir virtir íslenskir og er-
lendir dansarar og danshöfundar hafa komið
að uppfærslum flokksins í gegnum tíðina og
ógerningur að nafngreina þá alla hér. Án þess
að halla á aðra er þó ekki hægt að láta það vera
að nefna listamenn á borð við þá Anton Dolin
og Jochen Ulrich, Ed Wubbe og Richard
Wherelock, Helga Tómasson, Sveinbjörgu
Alexanders og Maríu Gísladóttur. Þá hefur
Ingibjörg Björnsdóttir, sem lengst af starfaði
sem skólastjóri listdansskólans og samdi fjöl-
mörg styttri dansverk, átt stóran þátt í braut-
ryðjendastarfi á sviði danslistarinnar hér á
landi.
í mars árið 1987 frumsýndi dansflokkurinn
verkið Ég dansa við þig ... eftir Jochen Ulrich.
Sýningarnar urðu 30 og er þetta mest sótta
sýning íslenska dansflokksins frá upphafi.
Þegar Nanna Ólafsdóttir lét af starfi listdans-
stjóra árið 1987 tók við af henni Hlíf Svavars-
dóttir dansari og danshöfundur sem lengst af
hefur búið og starfað í Hollandi og fór aftur ut-
an árið 1989. Við starfi Hlífar tók Auður
Bjarnadóttir sem lengi hafði starfað með dans-
flokknum, Einar Sveinn Þórðarson sinnti starf-
inu um tíma og árið 1992 var María Gísladóttir
ballettdansari, sem starfað hafði víða erlendis
um langt skeið, skipuð í stöðu listdansstjóra.
Upp úr 1990 dró enn til tíðinda í sögu flokks-
ins þegar hann flutti úr æfingaaðstöðu sinni í
Þjóðleikhúsinu og í æfingahúsnæði að Engja-
teigi þar sem listdansskólinn er nú til húsa.
Nýjar reglur um dansflokkinn sem mennta-
«
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 21. FEBRÚAR 1998
■fl