Lesbók Morgunblaðsins - 21.02.1998, Blaðsíða 15

„SEM SVAR VIÐ AUGLYSINGU"
Nei, heldur læt ég allt lönd
og leið en að gera mig að
kjána. Það gengur ekki að
bjóða upp þegar dansinn
er úti á hverju andartaki
og eitthvað spilað sem
maður ekki ræður við - ég
drep bara í vindlinum
hérna á flísagólfinu, annað eins fá þeir að
þrífa eftir það. Nú finnst einhverjum að mér
sé farið að dveljast hérna. Einhver skók hurð-
ina og ég heyri drukkinn mann vera að argast
utan í verðinum. En þið megið skekja og
lemja eins og þið viljið, fjárinn hafi það, ég hef
rétt til að vera hér eins lengi og ég vil, þótt ég
geri ekki annað en sitja ofan á setunni og
hugsa. Það er heldur hvergi annars staðar
friður fyrir hávaðaspili og kiiði, hlátri og
glamri í glösum. Sumir halda kannski að ég sé
utanveltu og skemmti mér ekki! En ég
skemmti mér ekki síður en aðrir mega þeir
vita, þótt ég spilli ekki öllu fyrir mér með því
að bjóða upp í ótíma.
Ég skil líka, kæra huldukona, að þú flýtir
þér ekki, komir jafnvel í seinna lagi. Ég hef
áttað mig á að þú vilt ekki gefa óþolinmæði til
kynna með því að koma á undan mér, það er
eðlilegt. Ég vildi bara að ég hefði getað sagt
þér - já, að ég hefði getað gefið þér bendingu
um að þú megir vera óhrædd gagnvart öllum
ófrjálslyndum viðhorfum eða fordómum af
minni hálfu. Ég hlakka til að geta trúað þér
fyrir að ég hef mætt misskilningi líka og að
alls konar utanaðkomandi hefur sífellt ver-
ið að flækjast fyrir mér. Bam í gamni og
einhverjir gamlir leikbræður - verður
allt skilið! - enginn lunti eða „sjalúsí" af
minni hálfu, vertu viss.
Leigurakvélin suðar í sífellu úti fyrir dyrun-
um. Sennilega er fátt ffammi nú og tækifærið
komið. Einhver er þó auðheyrilega að raka sig
fyrir framan spegilinn og því vís til að fylgjast
með mér og vissara að doka lengur. Ég tékka
aftur á bréfinu til þess að athuga hvort nokkuð
gæti hafa staðið í því sem stuðaði - til dæmis
þetta með fjárhaginn. Já, er nema náttúrulegt
að konan vilji vita hvort maðurinn geti búið
henni öryggi - ...er í traustri peningalegri að-
stöðu, hef ég skrifað. Nokkuð ónormalt við það
sem gæti fælt frá? - Sem svar við auglýs-
ingunni „Kynning-04481...“ já, og svo
framvegis - ...er fjörutíu ára og í meðal-
lagi hár... - nú, ég get alveg sagt það
...með skollitt hár og dökk augu, brún-
kembd... Ég var flón að kasta vindlinum
á gólfið, hálfreyktum.
Hér er svarbréfið. Pappírinn er val-
inn, ég lykta af honum enn einu sinni og
finn þessa viðkvæmu ilmvatnslykt. Hún
hefur að minnsta kosti verið ákveðin í að
mæta þegar hún skrifaði þetta og ekki snýst
fólki hugur á tveimur dögum, mér er fyrir-
munað að skilja það? - ...og þess vegna leyfi
ég mér að svara bréfinu þínu og vonast til að
sjá þig í Búðinni á laugardagskvöldið. Mundu
að sitja undir trénu á Kínverska bamum sem
er til hægri þegar þú kemur út úr Ljósvetn-
ingabúð. Mundu vel: Huldukona - það er
stikkorðið okkar. P.S. Verð með hvítt slöngu-
skinnsveski með gylltri kúlu á lokinu."
Ég er enginn unglingur lengur og fyllilega
tímabært að ég krefjist þess sem mér ber í líf-
inu. Og nú er komið að mér - ég finn það -
gæfan ætlar sér að brosa við mér og það mjög
bráðlega. Þessi innri eðlisávísun hefur verið
sterk eftir að ég ákvað að svara auglýsingunni.
Ég er kominn á þann aldur þegar menn
þurfa sterkar og heimilslegar konur sem bún-
ar eru að rasa út og ekki uppnæmar. Þessi er
af því tagi. Ég rithandargreindi hana eftir dá-
litlu hefti sem ég á um listina að lesa úr skrift.
Hún þarf ekki að búast við mjög mikilli róm-
antík - en hæfilegri þó - ég kem til með að
sýna skilning og verð ekki með vælu, atlot mín
nærgætin en ákveðin. Það er víst líka happa-
drýgst og þrátt fyrir allt vinsælast, segir mér
hugboð og bók sem ég hef lesið. Ég verð að
treysta á að eðli mitt og það sem ég hef lesið
muni nægja þegar á hólminn kemur. Varað er
við að tala um reynsluleysi en ráðlagt að sýna
rósemi og ákveðni ef við verður komið út af as-
anum sem hefur reynst mörgum afdrifaríkur.
Ég mun líka sýna fulla tillitssemi með því að
kaupa tvö bréf hjá verðinum þegar um hægist
frammi. Enn suðar leigurakvélin eða er það
rafmagnsskóburstinn? Ég hef ekki í hyggju að
auglýsa fyrirætlanir mínar og verð því að
treysta á heyrnina. Ætti ég að stíga upp á lok-
ið og kanna ástandið með því að gægjast yfir
hurðina - það er opið bil á milli hurðarinnar og
loftsins? En gæti það ekki sést? - betra að
hlusta eftir hvernig dymar opnast og lokast.
Tveir geta að vísu heyrst koma inn meðan
aðlaðandi - eiginlega þvert á móti: með mjóar
hrakkur undir augunum og hárið rautt og
þunnt, svipurinn derringslegur, það var eins og
hún væri að kasta tölu á fjalimar í loftinu...
Ég ályktaði engu að síður sem svo að þetta
værir þú, vina, og aldrei skaltu fá að vita það.
Það lagði svo sem af henni góða lykt og þrátt
fyrir allt var allt með felldu. Ég dansaði óað-
finnanlega - fannst mér - þar til hljómsveitin
skipti yfir í annan takt, einhvers konar Af-
ríkuvillimannatakt. Ég gerði þó tilraun heldur
en að gefast upp, meir upp á von og óvon og
i ekki blessast - þetta djöv...
sebranegranna. - Þótt ég hafi stigið
á vindilinn sé ég að hann er ekki brotinn, má
vel kveikja í honum aftur með lagni... - ég fór
sífellt réttan hring meðan hún fór öfugan
hring, fór réttsælis meðan hún fór rangsælis
og svo fór ég áfram þegar ég virðist hafa átt
að fara aftur á bak og rakst á hana - eða hún
á mig - var nærri dottin. En ég forðaði henni
frá fallinu, eða gerði ég það kannski ekki, þótt
hún virtist ekki virða það við mig, stransaði
aðeins burtu með þessum líka svip!
Það kafrýkur úr vindlinum og hann lekur...
En verst á ég með að fyrirgefa sjálfum mér að
ég skyldi elta hana. Ég reikaði á eftir henni
og náði að grípa í bláröndina á kjólnum henn-
ar frammi við dyrnar - bláröndina. - Er tími
fyrir vissan mann að spjalla við vissa huldu-
konu undir fjögur augu, sagði ég hæfilega
dularfullur á svipinn og hafði ekki sleppt orð-
inu þegar hún reiddi upp veskið og sló mig á
augað. Þar sem ég lamaðist fullkomlega náði
ég ekki að gjalda henni líku líkt, vona bara að
hún hafi heyrt þegar ég kallaði: - Reyndu svo
að standa á hundslöppunum! Já, hundslöpp-
unum! En ég held að hún hafi ekki heyrt það,
var komin of langt burtu.
Það er dyravörðurinn sem er að banka á
hurðina héma og spyr hvort eitthvað sé að, ég
kallaði víst upp, ósvífnin í henni var svo
blöskrandi.
- Hér er allt í fínum sóma, segi ég, en vörð-
urinn hefur misst áhuga á málinu og er farinn
frá dyrunum.
Hvað er ég að hugsa? Færið er komið.
Hurðin hefur ekki bærst í langan tíma. Láttu
ekki sjá á þér minnsta hik, ekkert er hvers-
dagslegra í starfi þessa dyravarðar, rétt eins
og menn væru að biðja mig að umfelga eitt
dekk á verkstæðinu.
Hvað var hann að rannsaka mig þegar ég
kom út, álfurinn þarna í hvítu treyjunni með
hvíta hárkragann í kringum skallann, sápuglj-
ándi í flúorljósinu? Ég horfi á hann paufast
með lykilinn í skránni á skápnum með Rauða-
krossmerkinu, erindið bar ég upp óhikað. Mér
er samt illa við að vera í einkaerindum innan
um alla þessa spegla, þeir minna á glugga
sem einhverjir gætu verið að njósna inn um.
Þó erum við hér aðeins tveir.
Ég er óstyrkur og bið um romm í kóla á
Kínverska barnum, þvert ofan í vissu mína
um að sterk vín era mér bráðhættuleg -
innyflin í mér hafa lengi verið í ólagi
vegna þess áð þegar ég var að byrja
hjá Dekkjaiðjunni drakk ég gúl-
sopa af gúmmílími. Það var út af
veðmáli sem ég vitanlega vann,
en varð mér dýrkeypt: Æ síðan
finnst mér að ég gangi með kökk af
storknuðu lími í maganum og mér hefur fund-
ist að hann þenjist út ef ég smakka áfengi.
Eftir þetta hef ég líka verið skotspónn allra
strákanna á verkstæðinu, sem kalla mig
Límmann - já, Límmann kalla þeir mig í tíma
og ótíma, auðvitað alltaf í ótíma því ég þoli
ekki nafnið. - Nú hefur Límmann límst fastur
við bælið, segja þeir ef ég kem tíu mínútum of
seint sem þó gerist nær aldrei. Þeir gera líka
gi-ín að mér fyrir það að ég hef átt erfitt upp-
dráttar í „píkumálum," eins og þeir orða það.
- Hann Límmann þorir ekki að koma nærri
píku af hræðslu við að límast kengfastur,
segja þeir og hlæja og hlæja, en ég hef lag á
að dylja þá þess hve mér sámar, þvi ég hlæ
nefnilega enn meira og finn nöfn handa þeim í
staðinn. En þau nöfn gleymast jafnharðan
meðan Límmann virðist hafa límst við mig um
alla eilífð. Aðeins Hermann hefur sýnt mér
skilning og hlær ekki að mér. Honum einum
hef ég sýnt trúnað og það var hann sem í
laumi benti mér á að fara þessa óneitanlega
snjöllu leið - að svara auglýsingunni - sjálfum
hefði mér ekki hugkvæmst það. Ég finn að ég
stend í þakkarskuld við Hermann. Enn hef ég
ekki ákveðið hvernig ég ætla að launa honum,
en hann mun fá að reyna að ég er vinur minna
vina þegar svo ber undir...
En nú getur verið að þeir hætti bráðum að
hlæja, vina mín. Þegar við höfum náð saman
og þeir frétta af því mun sljákka í þeim, og^.
SMÁSAGA EFTIR ATLA MAGNÚSSON
Ég bauð henni upp eins og ekkert væri. Hvað voru
þær að brosa í kampinn, þessar sem sátu við hliðina
á henni - með horaðar lappirnar í kross og
í kringum galopin beljuaugun?
einn fer inn og út, en þá er að hlusta eftir
röddum, hvort skrúfað heyrist frá vatnskrana
og slíku.
Þegar ég sé þig læt ég sem ekkert sé en
spyr hvort ég megi tylla mér andartak á
bekkinn hjá þér - eða bjóða þér sæti, ef þú
kemur seinna en ég - sný mér ekki að efninu
strax en fæ þig til að brosa, helst til að hlæja.
„...getið þið hlegið saman er hálfur sigur unn-
inn,“ segir bókin. Samkvæmt því hef ég líka
brandara á takteinum, lauflétta og viðeigandi
brandara, stutta og sagða eins og utan efnis
meðan ég lífga í vindli eða sýp á einhverju.
Mér hefur einmitt hugkvæmst rétti brandar-
inn, þessi um músina sem fíllinn fyljaði inni í
litlum bíl - örstuttur, óbrigðul lukka á eftir,
eða svo reyndist mér á dekkjaverkstæðinu.
Ég man ekki eftir neinum viðskiptavini sem
ekki kunni að meta hann - ég var vanur að
segja hann á meðan ég lagði saman reikning-
inn, svona til þess að létta lund manna, vitandi
að allir eru dálítið kvíðnir meðan verið er að
leggja saman reikning fyrir dekkjaviðgerðir.
Brandarinn er svona: „Fíll mætti mús út í
skógi. „Eigum við ekki að skreppa saman í
bíltúr?" sagði fíllinn..." - ég kann hann utan
að, hann mun renna upp úr mér eins og segl-
garn af spólu, best að horfa ekki á hana held-
ur láta hana horfa á þig meðan þú segir
hann... gerir þig eðlilegri og líkari því að vera
vanan konum. Eg hef sannfærst um að þannig
verði mér ekki á mistök eins og áðan, óafsak-
anleg skammsýni og fljótfærni sem gekk í
berhögg við aðvaranir norsku bókarinnar
„Erotikens ABC“ sem verið hefur Biblía mín
að undanförnu. En þarna spilaði þessi var-
hugaverði ákafi einmitt inn í - að ganga tug-
um sinnum út úr Ljósvetningabúð með nefið
niðri í bringu, skimandi til hægri handar náði
engri átt og hefði getað fælt frá hvað konu
sem væri... Nei, ég verð að gæta mína á svona
nokkru - hvað nú ef konan hefði verið komin
og fylgst með sætinu úr fjarlægð? Henni hlyti
að hafa blöskrað.
Fötin eru óaðfinnanleg, klassísk og þó í
tísku, sögðu þeir í Herrabúðinni, vestið móð-
ins og vasaklútur í stíl. Þegai- ég skoðaði mig í
speglinum hjá þeim var ég í fyrstu ögn
hræddur um að þau bæru vott um íhaldssemi
(ófrjálslyndi) og þá stungu þeir upp á þessum
smekklega, græna hálsklút. Ég tel mig hafa
gert rétt að láta afgreiðslumennina ráða
þessu í einu og öllu, enda alkunna að þeir búa
yfir smekkvísi sem enginn slær út. - Bara
smart, er allt sem ég bið um, sagði ég líka
óhikað og þeir skildu hvað ég var að fara. Á
endanum stóðst ég spegil - alveg upp í topp.
En mistökin vora að hún var með tvær gull-
kúlur á veskislokinu en ekki eina og líklega var
veskið úr krókódflaskinni en ekki slönguskinni.
Ég hefði mátt muna að skrifað stóð slöngu-
veski og kúla aðeins ein. Ég bauð henni upp
eins og ekkert væri. Hvað vora þær að brosa í
kampinn, þessar sem sátu við hliðina á henni -
með horaðar lappirnar í kross og þrotann í
kringum galopin beljuaugun? Hún lét glasið
sitt á borðið og fór á undan mér út á gólfið.
Enn var fátt og færri sem farnir voru að dansa,
þó nógu margir til þess að ástæðulaust var að
ætla að einhver tæki meir eftir mér en öðram.
Ég forðaðist að halda þannig utan um hana að
það vekti gran um einhverjar hugsanii-, bara
brosti og hélt svipnum náttúrulegum og
áreynslulausum. I rauninni var hún alls ekki
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 21. FEBRÚAR 1998 1 5