Lesbók Morgunblaðsins - 13.06.1998, Blaðsíða 14

AÐSPURÐUR af þreytu-
legum sankti Pétri gat
kötturinn Finnbogi ekki
svarað öðru en, jú, hann
hafði hagað sér svona
þokkalega í nýloknu lífi.
Gert sitt til viðhalds og
þróunar kattastofninum.
Hehehe. Verið mikill áhugaköttur um mat og
reglulegar hægðir. Hann hafði verið meðlim-
ur kattasamtaka fyrir auknum svefni og haft
ólæknandi dellu fyrir sportveiði. Slegist þeg-
ar tækifæri gafst á, pínt mýs og annan ófögn-
uð og gert þessa hluti sem nú einu sinni eru
innbyggðir í ketti. En aldrei stundað sjálfs-
fróun og lítið drukkið. I versta lagi spilað
soldið fjárhætttuspil. En með leyfi, hver var
maðurinn og hvað átti hann með að leggja
nærgöngular spumingar fyrir heiðvirða
ketti? Var eitthvað að? En karlinn var í fýlu
og svaraði ekld, þóttist upptekinn af útfylla
einhver plögg, umlaði eitthvað um „allt eru
þeir famir að draga hingað núorðið". Tautaði
þvínæst eitthvað í dyrasímann og opnaði
ryðgað himnahliðið.
Finnboga ketti leiddist í himnaríki. Takt-
lausir dýrðarsöngvar og hávaðasamar lof-
gjörðir á Almáttugi var ekkert sem var hann-
að fyrir hans ljónshjarta. Minningargreinar
um líf og störf löngu látinna araba heilluðu
hann heldur ekki. Eins og honum kæmi það
eitthvað við hvað einhverjar úlfaldaætur vora
að vesenast í einhverri eyðimörk einhvem-
tímann! Þó gat hann viðurkennt að margar af
þessum sögum vom bráðskemmtilegar og
óframlega framlegar. Málið var að það vant-
aði allt fjör héma. Allt líf! Var ekki hægt að
gera eitthvað í þessu? En enginn þar uppi gat
aðstoðað kisa í þessari tilvistarkreppu ,
-englar hafa svo litla innsýn í reynsluheim
katta. Ekki að tala um að fá að tala við Ai-
máttugann sjálfann. Var upptekinn.
Finnbogi sveif um ríkið í ævintýraleit þeg-
ar honum tókst að laumast burtu frá
himneskum skyldum sfnum og í einni af ferð-
um sínum sá hann Sór. Hann lá uppi á regn-
legu skýi og hraut svefni hinna skrópuðu. Sór
mundi ekki hvað hann hafði verið hér lengi ,
sirka eilífð hélt hann. Enda sosum ágætt að
vera héma, bætti hann við og geispaði. í
þann tíð var maður heldur ekkert spurður.
Já, hann gat alveg séð að þetta væri ekki æsi-
legasti staður í alheiminum. Alveg til í að
prófa eitthvað annað. Hann hafði svona þegar
þú nefnir það heyrt um annan stað, þar sem
ku vera mikið fjör.
Fljótlega eftir gerðist atburður sem síðar
varð tilefni mikilla höfuðklóranna: þeir
straku! Og Almáttugur hnyklaði brýrnar. Nú
er ekki ætlunin að misbjóða gáfnafari lesenda
með því að halda því fram að það sé einfalt
mál að ferðast um á þessum slóðum. En út-
stignir úr himnarríki sáu þeir í fjarska alla
regnbogans liti og þarmeð vora annars óyfir-
stíganleg vandamál leyst. Með einu penna-
striki. Heimdallur stóð rykfallinn við Bifröst
og glennti upp glymur þegar hann sá til
þeirra félaga. Það hafði ekki verið mikil um-
ferð hér við brúna þessar síðustu og verstu
aldir. Líklega var það þessvegna sem
„ Heimdallur var ekkert að leggja lúmskar
spumingar um sögulega bardaga og hetju-
dauða fyrir Sór. En var kattarafmánin
kannski einhver fólskuguðinn í dulargervi?
En Sór sannfærði hann um að þetta væri
samviskulaus stríðsköttur með fim af athygl-
isverðum og mjög svo kvikindislegum vígum
sem vitnisburð um fallegt og heilbrigt líferni.
I Valhöll sátu æsir að sumbli. Höfðu víst
verið lengi að. Þeir vora glaðr at sjá Sór,
varla sést maður hér í ómunatíð. Og ískruðu
af hlátri þegar þeir heyrðu um afstungu
þeima úr himnaríki og ófarir Almáttugs. Gott
á hann, sögðu þeir og skáluðu. Kominn tími á
að einhver kýldi á þetta. Höfðu aldrei skilið
þegar þeim sjálfum var hent fyrir fossa og
fólk fór að aðhyllast harðlínuguðinn Almátt-
ug. Þeim hafði alltaf fundist hann hálfundar-
legur og gamaldags og óttalegur meðalgæi
eitthvað. Nú færi þetta allt að koma hjá þeim
aftur og því bæri auðvitað að fagna. Hér á
eftir fylgdu minnisverðir dagar i alsælu lang-
þráðar ölvímu.
Eftir erfiða stórtimburmenn fór Sór að líta
umhverfis sig í þessari fommannaparadís.
Hér var heldur minna um að vera en heimild-
ir hans höfðu getið um. Þetta með kvenfólkið
passaði heldur ekki alveg. Asgarður var í
megnustu niðumíðslu og virtist eins og al-
menn uppbyggingarþörf ása væri í dvala. Að
aðrar hvatir hefðu reynst sterkari. Stundum
er það bara svoleiðis og þá er ekkert hægt að
gera. Æsir vildu ekki neinar breytingar á nú-
tíðinni. Hefðu annars gott af því að heyra
nokkrar vel valdar staðreyndir um tilveruna,
þessir lúsaskeggjar. Sór var barinn með stór-
um lurk ef hann impraði á framfarahug-
myndum. Nú, þeir gátu þá bara átt sig. Eina
haldsfalsari. Einhvemveginn þannig stóð á
því að hann vann sig óvart niður í tign og
fékk eigin aðstoðarmann. Sá hét Dolli og vildi
ekki vera séffi sjálfur, sagðist vera í pásu frá
því í bili.
Sór hugsaði með sér að fyrst hann ryki
svona niður í tign við að gera ekki neitt, hlyti
hann að geta fengið alvöra völd við að gera
eitthvað. Það heitir lógík. Fór að kíkja á
reksturinn. Sýndi áhuga og samstarfsfysi og
smitaðist opinberlega af eldmóðnum í honum
Dolla. Þeir ákváðu að taka yfirhalningu á öllu
heila galleríinu. Fóra að gera áætlanir um
hagfræðilegar skipulagsbreytingar. Vildu
fara að tæknivæða helvitis draslið og nota
kraftanna í eitthvað annað. Hætta að eyða
dýrmætum tíma í að pína þessar fordæmdu
sálir. Hvað var uppúr því að hafa? Nota þá
firekar í eitthvað uppbyggilegt. Með mark-
vissri vinnu mætti t.d alveg gera ágætis
óþjóðalýð úr þessum ræflum. Fá atóm á hel-
vítiseldinn í staðinn fyrir kolin. Setja kola-
mokarana í auglýsingadeildina. Spara. Hugsa
stórt. Breiða sig út. Gera eitthvað af viti. Ein-
falda reksturinn. Setja sér skýr markmið.
Stuðla að vinnuhvetjandi afstöðu. Hananú!
Báðu um fund með þeim vonda til að leggja
þessar stórhuga og metnaðarfullu áætlanir
fram. Sá hlustaði veluppalinn til að byrja með
en hóf síðan að urra mikinn, hoppa um á gólf-
inu og sparka í raslafötuna. Svo trylltist
hann.
Með tilheyrandi andfýlu og froðuslefi sak-
aði hann þá félaga um að vera leynilegir
agentar frá Almáttugi eða jafnvel helvítinu
honum Allah. Væra hér til að henda sér út og
taka völdin sjálfir. Hann var svo æstur að það
þurfti að sækja vatn til að slökkva í honum.
Það era vitni að þessu. Eftir vel útilátna um-
ferð með eldvörpunni fylltist hann djöfulmóði
aftur og sagði Sór fyrirvaralaust upp störf-
um. Sór var sparkað á eldvarðar dyr helvítis
og fljótlega eftir kom spikfeitur kötturinn á
eftir, einu lífinu enn fátækari. Þeir sátu þama
úti og vora að lýna í kortið þegar þeir sáu
helvítishliðið opnast aftur og aumingja Dolla
koma fljúgandi út. Hann lenti útsparkaður og
viðbrenndur fyrir framan og leit spyrjandi á
þá.
Nú voru góð ráð ekki bara dýr, þau vora
ekki lengur til sölu. Hvað var þetta eiginlega?
Gátu þeir hvergi verið? Þeir héldu að brún
brún eilífðarinnar og úthugsuðu þar snilldar-
legustu áætlun allra alda. Þeir myndu grund-
valla og hanna trú sem var ekkert trúleg. Þar
sem fólk mátti (átti) að haga sér eins og því
sýndist. Það mátti líka trúa öllu sem það vildi
ef það hentaði því betur. Þeir yrðu líka með
fjölskylduafslátt. Fólk gat líka gefið frat í all-
ar meiningar, allir vora velkomnir og hér var
engum vísað frá vegna asnalegra skoðana.
Það barasta gat haft þetta eins og það sjálft
vildi, þeim var alveg sama. Þegar það hafði
snúið upp tánum í síðasta sinn var það vel-
komið til þeirra og mátti vera eins lengi og
það vildi. Engin inntökuskilyrði eða skrán-
ingarskylda. Engar gestapóyfirheyrslur.
Engar lágmarkskröfur, enginn munur gerður
á góðum mönnum og illþýði. Engin flókin
fræði. Afrískir halanegrar, heittrúandi á út-
tálgaðar fúaspýtur, vora jafnvelkomnir og út-
spekúleraðir búddískir bissnessmenn. Jafn-
gott pláss hér fyrir drallusokka og staka
heiðursmenn.
Var þetta ekki pottþétt? Dolli sagðist hafa
reynslu af stjórnunarstörfum frá fyrri tíð og
auk þess vera prýðis ræðumaður. Bauðst til
að endurfæðast og markaðssetja allann pakk-
ann og redda þessu niður á jörðinni. Sór tók
að sér að finna heppilega vídd, undirbúa hana
fyrir komandi annríki og græja öllu samfara
því. Finnbogi ætlaði að malbika eitthvað snið-
ugt saman. Myndi svo birtast Dolla í draumi
og opinbera masterpísið. Með helstu útlegg-
ingum náttúrlega og undirstrikuðum áherslu-
atriðum. Dolli myndi svo útbreiða kenning-
arnar og kynna fræðin um veröld alla. Fá til
þess aðstoð hagfræðinga, nytsamra sakleys-
ingja og allra hinna. Muna eftir kvikmynda-
réttinum. Nú var að bretta upp ermarnar og
hætta öllu masi.
Þeir fóra með Dolla að hvítum ljósgöngum,
þar sem maður skráði sig inn til endurfæð-
ingar. Á leiðinni rakaði Finnbogi af honum
yfirvaraskeggið og Sór fræddi hann þolin-
móður um árangursríka hegðun þar inni.
Tíminn líður allt öðravísi þegar maður er
ekki á jörðinni. Til að forðast þreytandi út-
skýringar, látum vér oss nægja að segja að
eftir mismunandi jarðlegar einingar hans
vora fræði kattarins allsráðandi í ótrúmálum
jarðarmanna. Nýupplýstur Dolli hafði ásamt
aðstoðarsöfnuði sínum unnið mikið og eigin-
gjamt starf við útbreiðsluna og lokið þeirri
sóknarfléttu með glæsilegri fórn. Nú var svo
komið að fólk nennti ekki lengur að ansa
þokukenndu tali um eilífðarmál eða puða fyr-
ir innistæðum í loðnum guðsríkjum. Ekkert
Myndlýsing: Guðný Svava Strandberg
SANN-
LYGISAGA
SMÁSAGA
EFTIR ÞORSTEIN RICHTER
Finnbogi sveif um ríkið í ævintýraleit þegar honum tókst
að laumast burtu frá himneskum skyldum sínum og í
einni gf ferðum sínum sá hann Sór. Hann lá uppi á
regnlegu skýi og hraut svefni hinna skrópuðu.
áhugamál goðanna var að éta, drekka sig
fulla og endurtaka ævafomar hetju og lyga-
sögur. Fara síðan í þykjustubardagaleild og
segja skyndisögur um Almáttug.
Nú er frá að segja að Sór tók að leiðast til-
breytingarleysið og þetta endalausa sull og
suð í gamalásunum. Hann fór að leggja á ráð-
in með dáð. Einnig kettinum fannst „heldur
daufleg vistin“ hér í kattaóvænum heimi
geitakjöts og táfylu. Eina afþreying kisa var
að elta tvo ljóta kramma uppi og slíta af þeim
fjaðrimar. En þeir mega eiga það að bjórinn
var góður hjá þeim. Og svoleiðis fer alltaf í
kladdann.
Næst þegar vansvefta goðin vora orðin
meðvitundarlítil af drykkju, laumuðust þeir
útúm gat á Asgarði og héldu út í hinn stóra
geim. Jú, þetta gekk allt eins og í lygisögu.
Eftir vandræðalegt ráf í myrkrinu fyrir utan,
duttu þeir ofan í svarthol sem af reiknings-
legum afleiðingum alheimsins var staðsett
þarna. Ekki ætlar frásagnari yðar að gera því
skóna að það hafi verið ánægjuleg eða þægi-
leg flugferð. En þó að það hafi virst sem um
eilífð að ræða, leið aðeins augnablik þar til
þeir komu út hinum megin. Hálfringlaðir
nudduðu þeir auma afturendana og litu í
kringum sig. Það era ekki alltaf jólin, á elds-
viðnu skiltinu stóð: Helviti.
Kötturinn tók ekki annað í mál en að kíkja
aðeins við, gæti vel verið að hann kannaðist
við einhverja þarna inni. Eftir að hafa mútað
flissandi dyrapúkum með ört minnkandi öl-
birgðunum röltu þeir sér svo inn í búsali and-
skotans. Það var heitt og Sór var hálf ómótt.
Finnbogi var snöggur að grafa upp Behemot,
yfirkisa þar neðra og fyrirmynd annarra
katta. Behemot var ekkert nema almennileg-
heitin, bauð uppá Whiskas og spurði hvort þá
vantaði ekki djobb. Kisi leit á Sór sem yppti
öxlum. Af hverju ekki? Þeir fengu tíma hjá
starfsmannastjóra andskotans þar sem þeir
vora yfirheyrðir og píndir örlítið. Þetta gekk
fljótt fyrir sig. Finnbogi fékk titil sem hel-
vískur svipulemjir og Sór átti að aðstoða við
bókhald í kolamokstursdeildinnni.
Þetta var fínt. Nóg af músum og spennandi
veiðilendum, svona þokkalegt úrval af læð-
um. Kattsæmandi grannlaun og svo fékk
maður fast hitaálag. Hér var ekkert verið að
yfirstressa sig á helvítispuðinu, „betri er
skrifaður tími en unninn“, sögðu þeir og
glottu djöfullega. Sór fékk snemma orð á sig
sem útsmoginn og einstaklega latur bók-
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 13. JÚNÍ1998