Lesbók Morgunblaðsins - 17.07.1999, Blaðsíða 11

,HVER sagði herbergisþernunni?" spyr Ann-Sofi Sidén í verki sínu: Við erum aldrei ein, það er fylgst með okkur öllum stundum.
Morgunblaðið/SF
SIGMAR Polke potar í augu.
ins sem þeir búa við og endurskapa eigin út-
gáfu af honum.
Fólk er sett undir smásjá, undir auglit sí-
vökuls „stóra bróður", og það er fylgst með
hverri hreyfingu þess án þess að viðkomandi
hafi hugmynd um að einhver eða einhverjir
liggi á gægjum. Að sjálfsögðu er oftast um
listræna blekkingu að ræða, þeir sem
fylgst er með eru listamennirnii\
sjálfir eða vinir þeirra, meðvitaðir
um upptökuvélina eða ljós-
myndavélina og mörkin því óljós
á milli sviðsetningar og veru-
leika.
Það er svo annað mál, að oft-
ar en ekki er fólk að „svið-
setja“ sjálft sig í veruleikanum
og því skiptir kannski litlu
hvort fylgst er með fólki sem
veit að fylgst er með því eða
fylgst með fólki sem hefur
ekki þá vitneskju en hagar
sér samt sem áður eins og á
því hvíli myndavélaraugsf
öllum stundum. Niðurstað-
an er nánast sú hin sama;
leikræn eftiröpun hvers-
dagslegra atburða og^
FALDAR
MYNDAVÉLAR
í FENEYJUM
Fyrir um mánuði hófst ein stærsta og metnaðarfyllsta
alþjóðlega myndlistarsýning í heiminum, Feneyjalvíær
ingurinn. SINDRI FREYSSON sigldi um síki nútíma-
myndlistar í Feneyjum og drap niður fæti á fáeinum
stöðum sem vöktu áhuga hans fyrir ólíkar sakir.
FYRSTU daga Feneyjatvíæringsins
minnir hann á fuglabjarg, þúsundir
gesta streyma um sýningarsvæðið
til að beija hinar ólíklegustu sýn-
ingar augum, melta þær með sér,
rökræða við aðra gesti um hvað
stendur upp úr og hvað virðist létt-
vægt. Snobbhænur, páfagaukar,
hrægammar, fálkar, dúfur og einstaka örn
berjast um athygli fjölmiðla og innbyrðis.
Mikill vængjaslættur, mikið fjaðrafok, mörg
fúlegg og fáir ungar sem skríða úr hreiðri. En
eftir fyrstu holskefluna gætir meira jafnvægis
og að viku liðinni er rólegt um að litast, fólk
röltir um án þess að virðast hafa teljandi
áhyggjur af klukkunni og þarf ekki að troða
öðrum um tær til að sjá það sem hæst ber í
Feneyjum það árið. Stundum standa skálarn-
ir nær auðir fyrir utan gæslufólk sem mókir á
stólum við vegg, mænir út í loftið eða hjalar
við starfsfélaga sína um eitthvað allt annað en
listræn afrek nútímans. Þetta eru með öðrum
orðum ákjósanlegar aðstæður til að virða sýn-
ingarnar fyrir sér. Og láta hugann reika.
íhlutun (eftirlits)taekninnnr
Einhverra hluta vegna gætir tilhneigingar
hjá fólki - að minnsta kosti mér - til að reyna
að finna einhvern samnefnara fyrir allar sýn-
ingamar, rauðan þráð eða leiðarhnoða sem
gengur í gegnum verk listamanna frá mis-
munandi þjóðlöndum og menningarsvæðum. I
þessu felst hættuleg freisting því þarna ægir
öllu saman og vandasamt að spyrða það í eitt
án þess að um of mikla einföldun verði að
ræða. Fyrir utan greinilega austræna slag-
síðu (og sérstaklega kínverska, enda telur
sýningarstjórinn Szeemann „tíma til kominn
að taka þá alvarlega“, einsog hann orðar
það) þótti mér tvennt áberandi á tvíær-
ingnum að þessu sinni: Annars vegar
íhlutun tækninnar, þar sem lista-
menn reyna í auknum mæli að
miðla skapandi sýn með aðstoð
myndavéla, myndvarpa, mynd-
bandstækja, tölva og flókins hljóð-
heims, auk alls kyns rafknúins
búnaðar annars, tækja og tóla
sem ég kann ekki að nefna.
Hins vegar, og sá þáttur
er oft nátengdur þeim
fyrri, virðast margir
listamenn á tvíær-
ingnum vera upp-
teknir af eftirlits-
hluta samfélags-
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 17. JÚLÍ 1999 1 1-