Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.2000, Qupperneq 12

Bátkuml frá Dalvík. Báturinn hefur veriö endurgerður því lítiö var eftir af honum. Gripir úr öðrum
kumlum hafa verið lagðir með.
Þönglabakka í Fjörðum.
Þama er ein hinna
frægu Möðrufellsfjala,
2,30 m á hæð, en þessar
fjalir eru með elzta varð-
veitta húsaviði á Norður-
löndum. Úr einhverri
kirkju í Eyjafirðí og með
övissan aldur er Mkneski
af Ólafi helga Noregskon-
ungi.
Eðlilegt er að Jóns Ara-
sonar sé minnst hér, því
hann var prestur á
Hrafnagili áður en hann
varð biskup. Þama er eft-
irgerð af innsigli Jóns,
sem varðveitt er í Ama-
stofnun; einnig mynd af
kantarakápu hans og
mynd af „Oddeyrardómi“,
líflátsdóminum yfir Jóni
sem upp var kveðinn 1551,
árið eftir að Jón og synir
hans vora höggnir í Skál-
holti. Þessi síðbúni dómur
var kveðinn upp á Oddeyri
og er síðan kenndur við
hana.
I Kirkju- og klaustra-
deild er og predikunar-
stóll úr Kaupangskirkju
frá 1768 og mynd Jóns
Helgasonar biskups af
Saurbæjarkirkju, einu
torfkirkjunni sem eftir
stendm- í Eyjafirði. Altar-
istafla er þar úr Hrafna-
gilskirkju eftir ókunnan
höfund og skápur frá
1672, sem var í kirkjunni á
Hrafnagili. í honum eru
stundaglös til að mæla tímalengd í messuhaldi
og fleiri kirkjugripir.
Um tíma voru þrjú klaustur í Eyjafirði:
Munkaþverárklaustur þeirra kunnast, en hin
vora í Saurbæ og á Möðruvöllum í Hörgárdal.
Á sýningunni er módel sem sýnir húsakost í
Munkaþverárklaustri, en klausturhúsin stóðu
í röð framan við bæinn.
Guðrún María Kristinsdóttir fomleifafræð-
ingur er safnstjóri Minjasafnsins. Hún ólst
upp á Akureyri, en eftir að hafa starfað um
tíma á Egilsstöðum fluttist hún að nýju til Ak-
ureyrar fyrir hálfu þriðja ári. Auk hennar
starfa á Minjasafninu Hanna Rósa Sveinsdótt-
ir og Katrín Björg Ríkarðsdóttir, báðar safn-
verðir. Hörður Gunnarsson sér um ljós-
myndadeild. Auk þeirra er gæzlufólk ráðið að
sumrinu. Opið er frá kl. 11-17 frá 18. júní til
15. september.
Leikfangahorn
Ástæða er til að benda á sérstakt leikfanga-
hom í Minjasafni Akureyrar. Leikföng vora
fáskrúðug í hinu íslenzka bændaþjóðfélagi og
hefðbundið að böm lékju sér að leggjum og
kindahomum. Ekki er reynt að endurgera
neitt slíkt hér, enda hefði það lítið aðdráttarafl
fyrir nútímaböm. Leikföngin í leikfangahomi
safnsins, gerð af George Hollanders úr tré,
era hins vegar gerð með það fyrir augum að
virkja ímyndunaraflið. Þar er reyndar gamali
sveitabær sem hægt er að taka í sundur
stykki fyrir stykki og setja saman að nýju. En
einnig álfakirkja, huldufólk, tröllahellir og
Skápur með stundaglösum úr Hrafnagilskirkju frá 1672.
tröll; sum þeirra úr steini. Þar era Þorgeirs-
boli, djákninn á Myrká og draugarnir Rauð-
hönd og Heiðargarðsskotta. Innan um bagga-
hesta era svo nútímatæki eins og dráttarvél,
öll helztu húsdýrin og að sjálfsögðu fjall ofan
við bæinn.
Nvsj
bæi
sýning: Akureyri -
rinn við Pollinn
Eftir liðlega mánuð, eða 19. júní, verða opn-
aðar tvær sýningar til viðbótar á Minjasafninu
á Akureyri. Annars vegar er grannsýning sem
hlotið hefur heitið Akureyri - bærinn við Poll-
inn, og hinsvegar sýning frá Þjóðminjasfni ís-
lands á ljósmyndum Sigríðar Zoéga.
Á sýningunni Akureyri - bærinn við Pollinn
verður rakin saga Akureyrar frá því verzlun
hófst þar og til nútímans. Tilgangur sýningar-
innar er að koma til móts við bæjarbúa sem
vilja fræðast um bæinn sinn, þar á meðal nem-
endur á öllum skólastigum á Akureyri. En
tilgangurinn er einnig sá að ferðamenn, sem
vilja kynnast sögu bæjarins, fái þar svör við
spumingum sínum.
Fjallað verður um sögu Akureyrar út frá
nokkrum þemum og með því leitazt við að
draga upp skýra mynd af þeim þáttum sem
teljast einkennandi fyrir bæinn. Þessi þemu
era:
Verzlun, fiskveiðar, híbýlabættir og lífskjör,
mannlíf og menning (böm þar á meðal) og
vöxtur bæjarins.
Til þess að safngestir geti gert sér grein
Minjasafn AK/Hörður Geirsson
Séð inn í módel af Akureyrarsýningunni sem opnuð verður í Minjasafninu á Akureyri 19. júní.
Séð inn í módel sem Þórunn Sigríður Þorgrímsdóttir hefur gert af sýningunni um Akureyri. Þar
verður meðal annars fjallað um híbýlahætti og lífskjör bæjarbúa.
Kljásteinavefstaður, smíðaður eftir beztu heimildum. Vaðmál var útflutningsvara á miðöldum.
fyrir vexti Akureyrar fá þeir aðgang að að-
gengilegum tölvuforritum. Starfsmenn safns-
ins sjá um handritsgerð, en hönnuður sýning-
arinnar er Þórann Sigríður Þorgrímsdóttir.
Leitazt verður við að gera sýninguna fallega,
skemmtilega og aðgengilega. Sýningartextar
verða á íslenzku auk þriggja erlendra tungu-
mála, ensku, dönsku og þýzku.
1 2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/USTIR 13. MAÍ 2000