Lesbók Morgunblaðsins - 28.10.2000, Blaðsíða 16

Norræna menningar- og upplýsingamiðstöðin
Scandinavia House við Park Avenue.
Morgunblaðið/Hulda Stefónsdóttir
Bókasafn kennt við Halldór Laxness er á 4. hæð.
HÚS MEÐ
NORRÆNA
SÁL
í senn einfaldur og afgerandi dregur arkitektúr Nor-
ræna hússins á Manhattan fram helstu einkennin í
norrænni hönnun, í 1 istum Norðurlanda og gott e :f
ekki almennum þankagangi þjóðanna í norðri.
HULDA STEFÁNSDÓTTIR segir í mál li og mynd um 1 rá
nývígðri byggingu Norræna hússi íns í New York.
HÉR eru hlutir hvorki of né
van en ýtrustu nákvæmni
er gætt við hvert smáatriði.
Reyndar vantar nokkuð
uppá að frágangi við bygg-
inguna sé lokið og húsið
verður ekki starfrækt að
fullu fyrr en í upphafi
næsta árs.
Arkitekt hússins er James Stewart Polshek
og hefur hann sagt að hann dáist mjög af hin-
um norræna módemisma sem sé eins ríkjandi í
hönnun þar um slóðir í dag og fyrir 50 árum, og
það án allra afsakana.
Húsið stendur á Park Avenue á milli 37. og
38. strætis, þar sem áður stóð bygging austur-
þýska sendiráðsins. Það er um 3.000 fermetrar
að stærð, á 8 hæðum þar af 2 niðurgröfnum.
Tónleika- og ráðstefnusalur er í kjallara sem
, kenndur er við Victor Borge, verslun og veit-
ingasalur á jarðhæð, móttökusalur á 2. hæð,
sýningarsalir á 3. hæð og annar minni á 4. hæð
þar sem einnig er fræðslusetur fyrir böm og
bókasafn kennt við Halldór Laxness. Á tveim-
ur efstu hæðunum eru skrifstofur Norrænu
stofnunarinnar, American Scandinavian
Foundation.
Norræna húsið stendur ekki langt frá Grand
Central-lestarstöðinni og Morgan-borgar-
bókasafninu á 5. breiðgötu. Austar stendur
bygging Sameinuðu þjóðanna og er hverfið
setið sendiráðsbyggingum ýmissa þjóða.
Þykir það einstakt að ný bygging skuli hafa
risið í svo rótgrónu hverfi á Manhattan.
* James Stewart Polshek er virtur arkitekt í
borginni og var áður yfir arkitektadeild Col-
umbia-háskóla. Hefur hann komið að hönnun
margra þekktra bygginga, m.a.
Camegie Hall, Cooper Hewitt-hönnunar-
Arkitektinn James Stewart Polshek hefur
sagt að bygging sín eigi í raun að vera sem
umgjörð um norræna hönnun. Þistiihjarta-
lampar Danans Poul Henningsens blasa við
vegfarendum um framhlið hússins þar sem
þeir hanga yfir stiga upp á aðra hæð.
safninu og nú síðast listasafninu í Brooklyn, en
einnig skólum á borð við Yale, Stanford og Col-
umbia. Polshek var á Fulbright-styrk við
Morgunblaðið/Hulda Stefónsdóttir
Úr leskrók í barnasetri hússins þar sem lesið verður reglulega upp úr verkum H. C. Andersens og
fleiri norrænna barnabókahöfunda.

akademíuna í Kaupmannahöfn árið 1956 og
segist allar götur síðan hafa haft brennandi
áhuga á norrænni hönnun og listum.
Efniviður sóttur til Norðurlanda
Við val á efnivið í húsið var litið til þess sem
tíðkast í byggingum á Norðurlöndum. Fram-
hliðin er alsett gleri, bæði gegnsæju og tintu,
auk fleka úr zinki sem eru lítt notaðir við hús-
byggingar í Bandaríkjunum en algengari í
Evrópu. Þá er viður áberandi í húsinu og sann-
arlega mun meira en gengur og gerist hér í
stórborg steinilagðra skýjakljúfa.
Greniviður er í panel á framhlið hússins og
greniviðarbitar liggja þvert á efri hluta fram-
hliðarinnar og stýra birtumagni inn um glugg-
ana.
Lóðrétt upp eftir byggingunni gengur svo
band með áletruninni „Scandinavia House“ úr
burstuðu stáli. Lítillátt kennileiti í anda bygg-
ingarinnar. Innandyra er áberandi notkun
grágrýtis í anddyri og viðarkubbaparketts í
veitingasölu. Hvítmálaðir veggir eru ýmist
sléttir eða þeim er hleypt upp með viðarpanel.
Á jarðhæð eru það stólar Anie Jacobsen í veit-
ingasölunni sem draga að sér athygli í eintóna
ljósum salnum. Á efri hæðum og við lyftuna á
jarðhæð má sjá hin einkennandi bláa lit norð-
ursins á stöku veggjum og í fræðslumiðstöð
barna er litur sólarinnar ríkjandi í innbyggð-
um spírallaga leskrók. Að öðru leyti eru það
náttúrulegir litir efniviðarins sem fá notið sín, í
steingráum, Ijósum og grábláum tónum auk
hins ljósa greniviðar norsku skóganna.
Yfirlýsing um sterka hönnunarhefð
„Það sem hrífur mig einna mest við norræna
hönnuði er hógværð þeirra og það hvað þeir
1 6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/USTIR 28. OKTÓBER 2000