Alþýðublaðið - 16.02.1922, Side 2

2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
jafn ódauðleg fyrir því, þótt íor
vígismenn hennar sé hálshöggnir.
— Það hefir þegar verið ofsóttur
aragrúi manna fyrir þessa hugsjón,
viða um heim, en það virðist vera
eins með hana og t. d. kristin-
dóminn, hafi áhrifin orðið nokkur,
þá hafa þau orðið henni i vil,
aukið veg hennar og veldi —
Þótt ólafur Friðriksson sé tékinn
til fanga, þótt Lenin vaeri brend-
ur eins og marga langar til, þá
verður hugsjón sú, er þeir berjast
fyrir, ekki tekin tit fanga né brend,
því hún er eins og guðaorð, fram-
sett af mikilmennum, sem vissu-
Iega hafa haft miljónfalt sterkari
þrá til þess að fórna sér fyrir
fuilkomnan mannkynsins og hag
þess, en hinir, sem með oddi og
egg, eða með bareflum, eða með
kreitum hnefum, reyna að berja
hana niður. Að ofsækja merkis-
bera hennar, setja menn í fangelsi
og drepa fyrir hana, það gerir
hana einungis heilagri og heilagri.
Morgunblaðið skrifar 24. nóv.
að úr því ikveikjan, upphafsmenn-
irnir(l) sé handsatnaðir, þá fyrst
sé von til þess, að hægt verði að
vernda frið þjóðfélagsins og ekki
sízt bæjarfélagsins.
Þó þetta sé ekki öllu meiri fá-
vizka en hjá Briand, sem heldur
að heimsfriðurinn verði ekki með
öðru móti trygður, en beita Þjóð
verja valdi og halda þeim í úifa
kreppu, þá er það samt sem áður
raunalcga vitlaust, hver sem hefir
skrifað Því fyrst og fremst er það!
Hvort heldur um iit er að ræða
eða gott, að beita það valdi, hefir
aldrei í manna minnum orðið til
þess, að gera hið vonda gott og
hið góða betra, heldur er valdið
hin neikvæðasta bardagaaðferð i
heimi, og megnar að eins að gera
hið góða vont og hið illa verra.
Valdið er illýðgi, það ber enga
virðingu fyrir hinu réttara, hvernig
ætti það svo að stuðla til góðs?
Heipiurinn hefir þegar staðið all
iengi, en engin reynsla virðist færa
honnm heim sanninn um þetta
atriði, og hann mistekur sig stöð
ugt á því. Menn skulu, til dæmis,
sjá síðar meir, hvað þ»ð mun
kosta heiminn, að nú skuli Þjóð
verjar vera beittir valdi og Aust-
urríkismenn.
Og í öðru lagi skal framtlðin
sanna til: Ekkert eias og þessi
valdbeiting hvítu hersveitariniaar
eða lögreglustjórnarinn&r, eða hvað
þ»ð nú heitir þetta lið, sem hefir
hafið strfð á tslandi, sem er betur
faliið til að gefa hinum róttæku
stjórnmálastefnum byr f seelin.
Framtfðin skal sanna þaðl (Frh)
e
Til Þórðar Edilonssonar.
Tilefni greinar þessarar er at-
burður sá, sem gerðist á Alþýðu-
flokksfundinum f Hafnarfirði þann
14 febr. og nú skal greina. Hér
aðslæknirinn f Hafnarfirðí, Þórður
Edilonsson, kom á fundian (óboð
inn eftir þvf sem upplýstist) og
fór nokkrum orðum um jafnaðar-
stefnuna. En nokkru á eftir að
hann hélt tölu sfna, móðgaðist
læknirinn og fór út. Mér þótti
ekki nein ástæða til, að láta um
mæli hans ómótmælt þótt lækn
irinn ryki út f reiði sinni, Og bað
þvf um orðið. En á öðru máli
voru nokkrir raddmiklir drengir
(og verkstjórar) og „p:ótesturðu“
á sfna visu án þess að biðja um
orðið, nfl. klöppuðu, hrópuðu og
höfðu f heitingum s s. að henda
mér út um vegginn o s. frv.
Mér fanst ástæða tii þess að
halda það, að Þórður læknir hafi
gengið með tokuðum augum gegn
um lífið (nema þegar hann heim
sækir sjúklinga sína) þar sem hann
ekki þykist þekkja auðvaldið hér
á landi En það verð eg að segja
honum til hróss, að hann var of
drengfyndur til þess að hann færi
að bæta við (eins og margir auð
valdssinnar gera) að hann ekki
þekti fátækt hér á landi. Tii þess
hefir hann gengið inn á of mörg
fátæk heimili, þar sem hin sárasta
ötbirgð rfkir. Þar sem læknirinn
ekki þykist þekkja auðvaldið hér
á landi, vetð eg að draga þá á
lyktun, að hann hs.fi einhverja
hugmynd um að það sé til er-
lendis. En hvernig hann hugsar
sér þvi varið þar, veit eg ekki.
Það eru að eins örfáir menn
eða félög hér á landi, sem hafa
yfir svo miklum auði að ráða,
að þeir geti keypt hin dýru fram
ieiðslugögn — togarana — og
gert þá út. En þeir eru lfka ein
valdir, Á góðu árunum þegar
gnægð fiskjar liggur við land og
markaður er ákjósgnlegur fyrir
fiskinn erlendis, þá vaggar alþjó8l;
sér f geisladýrð þessara einvalds
herra yfir auðlegð landsins. Þeir
sjáifir — útgerðarmennirnir —
verða himinlifandi yfir allri þessari
auðlegð sem að þeim streymir,
og f þessari gullumgerð vex þeim.
ásmegin og dlrfska til nýrra stór-
ræða og spekulationa; verkamenn
ganga glaðir til vinnu sinnar,
ánægðir yfir þvf að hafa svo
mikið að gera, að þeir geta fram-
fleytt sér og fjölsky'dum sfnum án.
þess að svelta; skóarar og skradd-
arar fá meira að géra og aðrir
handverksmenn, þvf nú er auð-
legd í landi og fólk hefir efni £
að verzla við þá, og sveitamaður
inn hugsar sér til hreyfiogs að>
næla í eitthvað af þeim gullstraum,.
sem frá þeim alvöldu útgerðar-
mönnum fiýtur. Bæjarsjóðirnir tútna
út af öllum þeim auði sem f þá
streymir f gegn um æðar gull-
hjarta þjóðarinnar — útgerðarinn-
ar — og landssjóður rymur á-
nægjulega yfir allri þessari skatta
óg tollafúlgu, sem kemur af öllum
þessum ósköpum, sem út og inn
er ðutt. Og allir blessa þessa eð-
allyndu öðlinga — útgerðarmenn-
ina — á góðu árunum. —
En svo koma vondu árin, þeg-
ar fiskilítið er, fiskurinn er f lágu
verði á erlendum markaði, og út-
gerðarmenn hafa sprengt sig £
fifldjörfum spekulationum. Þá draga
þeir saman seglin og hætta »8
gera út — bindá togarana vi8
garðinn — svifta fjölda manns
atvinna, svo ekkert er fram undan
annað en neyð og nekt og sárasti
sultur; sjóðir bæjanna og lands-
sjóðs rýrna að sama skapi og
gjáldþol manna svekkist og fleiri
þurfa styrks að leita, og eftir þvf
sem minna er flutt út og inn.
Þegar atvinnuvegirnir eru lsgstir i
kaida kol eða takmarkaðir að
miklum mun, þá hlýtur ríkið að
taka lán á lán ofan til viðhalds
landinu og þannig legst þjóðin £
það skuldafen, sem erfitt er upp
úr að rísa. Þannig hafa éigendur
framleiðslutækjanna vald til að
stöðva framleiðsluna — því eign-
arrétturinn er heiiagur — og með
þvf sökkva landi og lýð í dýpttu
eymd og örbirgð fátæktarinnar.
Á meðan þjóðin stynur undir sí«
þyngjandi böggum" skulda sinna,
hafa eigeadur framleiðsiutækjanna
vald til að stöðva fram eiðsluna,