Alþýðublaðið - 03.05.1984, Síða 3
Fimmtudagur 3. maí 1984
3
Jón Baldvin Hannibalsson í utandagskrárumrœðum um ráðherranefndina og kókómjólkurmálið
Nefndin tekið sér framkvæmdavald,
löggjafarvald og dómsvald í hendur?
Eins og Alþýðublaðið greindi frá í gær, þá kvaddi Jón Baldvin
Hannibalsson sér hljóðs utan dagskrár í sameinuðu þingi í fyrradag
og gerði að umræðuefni „kókómálið" í ríkisstjórninni.
Upphafsræða Jóns Baldvins fer hér á eftir, en miklar umræður
urðu meðal þingmanna í kjölfar hennar.
Ég kveð mér hljóðs af gefnu til-
efni, til þess að beina fyrirspurnum
til hæstv. fjármálaráðherra. Tilefn-
ið er það að skv. fréttum — m.a. í
NT — hefur nú verið samið
„vopnahlé“ milli stjórnarflokk-
anna, og ráðherra í því deilumáli,
sem nú yfirskyggir öll önnur í ríkis-
stjórn íslands. Þá er ég ekki að tala
um fjármálagat upp á 2 milljarða,
þótt það hafi vafist fyrir ráðherrum
vikum og mánuðum saman.
Ég er að tala um það sem á máli
almennings og blaða heitir „kakó,
jógi, mangóstríðið".
Það er til marks um hversu alvar-
legt þetta mál er, að skipuð hefur
verið nefnd fjögurra ráðherra til
þess, eins og það hefur verið orðað,
að „semja um vopnahlé í málinu“.
Nefndina skipa ráðherrar, aðstoð-
arráðherrar og sérfræðingar; 12
postular alls.
Um hvað snýst þetta mál? Öfugt
við það sem margir halda snýst það
hvorki um mataræði né barna-
Sparisjóður Reykjavíkur og ná-
grennis hélt 52. aðalfund sinn
laugardaginn 28. apríl sl. í húsa-
kynnum sparisjóðsins við Skóla-
vörðustíg.
í skýrslu formanns sparisjóðs-
stjórnarinnar, Jóns G. Tómassonar
kom fram að starfsemi og rekstur
sparisjóðsins hefði gengið vel á
liðnu ári og rekstrarafkoman verið
góð. Taldi hann merkasta viðburð-
inn í starfsemi Sparisjóðs Reykja-
víkur og nágrennis á liðnu ári tví-
mælalaust vera opnun fyrsta útibús
sparisjóðsins í rúmlega 50 ára sögu
hans.
Á aðalfundinum flutti formaður
stjórnar sparisjóðsins, Jón G.
Tómasson hrl., skýrslu stjórnarinn-
ar fyrir liðið starfsár og Baldvin
Tryggvason sparisjóðsstjóri lagði
fram og skýrði ársreikning spari-
sjóðsins.
Starfsemi og rekstur sparisjóðs-
ins gekk vel sl. ár og var rekstrar-
hagnaður ársins 3,9 millj. kr. þegar
frá höfðu verið dregnar 5,4 millj.
kr. vegna reiknaðs tekju- og eigna-
skatts. Eigið fé sparisjóðsins jókst á
árinu um 31,4 millj. kr., eða um
91,897o. Innlánsaukning var mjög
góð hjá sparisjóðnum á sl. ári, eða
195,5 millj. kr. sem svarar til 82,3%
Þingað um frá-
rennslismál
Dagana 3. og 4. maí n.k. verður
haldin á Hótel Ésju í Reykjavík ráð-
stefna um frárennslismál á vegum
Samtaka íslenskra sveitarfélaga,
Hollustuverndar ríkisins og Sam-
taka tæknimanna sveitarfélaga.
Á ráðstefnunni verður fjallað um
ástand í holræsa- og frárennslis-
málum í kaupstöðum og kauptún-
um landsins og hvaða möguleikar
séu til úrbóta í þeim efnum í fram-
tíðinni, tæknilega og fjárhagslega.
Á ráðstefnunni verða flutt sjö
framsöguerindi.
Ráðstefnan er ætluð tækni-
mönnum og öðrum starfsmönnum
sveitarfélaga, sem hafa afskipti af
þessum málum, svo og kjörnum
fulltrúum í sveitarstjórnum.
I tengslum við ráðstefnuna verð-
ur kynning á búnaði og tækjum, s.s.
dælum og hreinsistöðvum.
gæsku: Deilan snýst um þá grund-
vallarspurningu hvort allir séu jafn-
ir fyrir lögum.
Hún snýst um það hvort einstakt
fyrirtæki, sem er undir pólitískum
verndarvæng annars stjórnarflokk-
anna, skuli undanþegið lögum um
greiðslu skatta.
Hún snýst um það, hvort það sé í
verkahring einstakra ráðherra að
semja um það innbyrðis, hvort ein-
stök fyrirtæki, og þá hvaða fyrir-
tæki, skuli undanskilin lögum?
Hún snýst um það, hvort einstak-
ir ráðherrar, ætli að beita pólitísku
valdi, til að undanskilja fyrirtæki,
sem þeir hafa velþóknun á, skatt-
skyldu lögum samkvæmt.
Hún snýst um það, hvort fjár-
málaráðherra ætlar að gegna þeirri
skyldu sinni, að framfylgja lögum,
eða hvort ráðherra ætlar að láta
undan pólitískum þrýstingi, um að
bregðast þeirri skyldu sinni, að
framfylgja lögum um innheimtu
vörugjalds og söluskatts.
sem er nokkru meiri aukning en
nam meðaltali hjá innlánsstofnun-
um. Heildarinnstæður í sparisjóðn-
um voru í árslok 433 millj. kr.
Útlán sparisjóðsins jukust um
145 millj. kr. á liðnu ári, sem svar-
aði til 89% aukningar. Enn sem fyrr
er stærsti hluti útlána sparisjóðsins
í formi íbúðarlána eða annarri
lánafyrirgreiðslu til einstaklinga.
Seint á liðnu ári gerðist spari-
sjóðurinn aðili að Visa-ísland,
ásamt öðrum 12 stærstu sparisjóð-
unum á landinu. Er Sparisjóður
Reykjavíkur og nágrennis nú með
flesta korthafa af þessum spari-
sjóðum.
I lok liðins árs fékk sparisjóður-
inn takmarkaða heimild til gjald-
eyrisviðskipta og hófust þau við-
skipti í lok janúar sl.
Merkasti viðburðurinn í starf-
semi sparisjóðsins á liðnu ári var þó
tvímælalaust opnun fyrsta útibús
sparisjóðsins í rúmlega 50 ára sögu
hans. Útibúið var opnað þann 30.
september að Austurströnd 3,
Seltjarnarnesi og hefur starfsemin
í raun og veru snýst þetta deilu-
mál um helstu grundvallarreglur
stjórnskipunar í landinu: Um að-
greiningu löggjafarvalds, ríkisvalds
og dómsvalds.
Alþingi hefur sett lög um vöru-
gjald og söluskatt. Allir eiga að vera
jafnir fyrir þessum lögum. Það er
hlutverk ráðherra að framfylgja
þessum lögum. Ef einstakir aðilar í
þjóðfélaginu verða uppvísir að því
að greiða ekki lögboðna skatta, þá
eiga slík mál að hafa sinn gang fyrir
dómstólum landsins.
Til þess höldum við uppi skatt-
stofum og skattrannsóknadeild, að
þessir aðilar eiga þá að skerast í
leikinn og rannsaka skattundan-
drátt, eða skattsvik viðkomandi
fyrirtækja og vísa þeim málum síð-
an áfram eftir atvikum til ríkis-
skattanefndar eða rannsóknarlög-
reglu og loks til saksóknara sem
tekur ákvörðun um ákæru og mála-
rekstur fyrir Sakadómi.
6 ára fangelsi
Viðurlög við slíkum brotum eru
skv. bæði söluskattslögum og hegn-
ingarlögum, ströng. Innheimtur
þar gengið vel. Utibússtjóri er Bald-
vin Ómar Magnússon.
Af framansögðu má sjá að enn
hefur sparisjóðurinn aukið þjón-
ustu sína við viðskiptamenn sjóðs-
ins og umsvif Sparisjóðs Reykja-
víkur og nágrennis aldrei verið
meiri.
Á aðalfundi sparisjóðsins kusu
ábyrgðarmenn sjóðsins þrjá menn í
stjórn. Þá Jón G. Tómasson hrl.,
Hjalta Geir Kristjánsson forstj. og
Sigurstein Árnason húsasmíðam. Á
fundi borgarstjórnar þann 5. apríl
sl. voru kjörnir í stjórn sparisjóðs-
ins til eins árs þeir Ágúst Bjarna-
son, skrifst.stj. og Sigurjón Péturs-
son, borgarfulltr. Ennfremur voru
kjörnir endurskoðendur til eins árs,
þau Magdalena Schram og Júlíus
Hafstein. Löggiltur endurskoðandi
sparisjóðsins er Sveinn Jónsson
viðskiptafræðingur.
Á árinu var ráðinn í stöðu skrif-
stofustjóra Ólafur Haraldsson við-
skiptafræðingur.
Sparisjóðsstjóri er Baldvin
Tryggvason og aðstoðarsparisjóðs-
stjóri er Bent Bjarnason.
söluskattur er ekki eigin fé fyrir-
tækja heldur vörslufé. Brot á lögum
um söluskattsskil eru litin svipuð-
um augum og um fjárdrátt væri að
ræða eða önnur auðgunarbrot.
Viðurlög varða sektum, auk álaga
og dráttarvaxta frá vangreiðsludegi
og geta reyndar varðað allt að 6 ára
fangelsi.
Hér er þ.a.l. ekki um nein gaman-
mál að ræða. Þess vegna vil ég leyfa
mér að beina nokkrum fyrirspurn-
um til fjármálaráðherra:
1) í hvaða tilgangi hefur ríkis-
stjórnin skipað nefnd 4 ráðherra
(+aðstoðarráðherra + sérfræð-
inga) í deilunni um skattheimtu
af framleiðendum kókómjólkur,
jóga og mango?
2) Hvernig ber að skilja það að sett
er upp nefnd 4 ráðherra til að
semja innbyróis um svo einfalt
og auðskilið mál, sem innheimta
lögboðinna gjalda af einu fyrir-
tæki er?
3) Er hæstv. fjármálaráðherra ekki
einfær um að gegna þeirri skyldu
sinni sem ráðherra að annast
innheimtu þessara gjalda?
4) Hvað vakir fyrir hinum ráðherr-
unum: Eru þeir að bjóða fram
aðstoð sína við innheimtu þess-
ara gjalda?
5) Eða er tilgangurinn sá, að hafa
áhrif á, eða hindra, fjármálaráð-
herra i því að gegna þeirri skyldu
sinni, að innheimta þessi gjöld?
6) Úr því að sett er upp nefnd 4 ráð-
herra til að leita samninga inn-
heimtu lögboðinna gjalda af
Mjólkursamsölunni, hvers vegna
var þá ekki sett upp ráðherra-
nefnd til að leita samninga um
innheimtu vörugjalds og sölu-
skatts af framleiðendum Svala?
7) Hvað með önnur fyrirtæki, sem
líkt kann að vera ástatt um, að
hafi ekki gert skil á söluskatti?
Mega þau framvegis eiga von á
því að sett verði upp ráðherra-
nefnd til að semja um þeirra
mál?
8) Hafa ráðherrar gert sér grein
fyrir því, hver kunni að vera áhrif
slíks fordæmis á meðferð skatta-
mála framvegis í skatta- og dóm-
skerfi?
Hafa ráðherrarnir gert sér grein
fyrir því, að bara á sl. 4 árum hafa
43 slík mál verið til meðferðar hjá
skattrannsóknadeild. Þegar þessi
fyrirtæki eiga í hlut, er ekki skipuð
ráðherranefnd, heldur hafa málin
sinn gang i kerfinu frá skattrann-
Jón Gunnarsson listmálari opnar
sína 16. málverkasýningu laugar-
daginn, 5. maí í hinum nýja sýning-
arsal Hafnarborg, Menningar- og
listastofnunar Hafnarfjarðar,
Strandgötu 34 kl. 2 e.h. Jón Gunn-
arsson er löngu þekktur fyrir sínar
landslags- og sjávarlífsmyndir. Á
þessari sýningu ber fyrir augu mál-
verk sem unnin eru í vatnslitum og
Jón Baldvin Hannibalsson
sóknadeild til rikisskattanefndar
eða rannsóknarlögreglu, til sak-
sóknara og Sakadóms.
Pólitíska samninga um
söluskattssvik
Er ráðherrum kunnugt um að
söluskattssvikamál hafa velkst ár-
um saman fyrir Sakadómi?
Spurningin er: Á framvegis að
leysa slík mál með því að skipa
nefndir ráðherra og semja innbyrð-
is milli flokka um það, hvaða fyrir-
tæki skulu vera skattskyld og hver
ekki, hver skuli fá undanþágur, og
hver ekki, hvaða fyrirtækjum skuli
skylt að greiða skatta sína svo sem
venjan er 6 ár aftur í tímann, og
hverjum ekki.
Hafa hæstv. ráðherrar yfirleitt
hugsað til enda, hvað þeir eru að
gera?
Er það á verksviði ráðherra, að
semja um að brjóta lög, að neita að
framfylgja lögum, að úrskurða
hverjum er skylt að hlíta lögum, og
hverjir eru undanþegnir ákvæðum
laga?
Er þrískipting valdsins að verða
endanlega úr sögunni í íslenskri
stjórnsýslu? Geta ráðherrar tekið
sér allt í senn: löggjafarvald, dóms-
vald og framkvæmdavald?
Og þannig mætti lengi telja.
Með þessum spurningum vil ég
leggja áherslu á, að hér er ekki um
helber gamanmál að ræða. Hér er
um að ræða spurningar sem varða
grundvallaratriði í stjórnarfari í
réttarríki. Spurningin um það,
hvort allir þegnar ríkisins skuli
jafnir fyrir lögum eða ekki. Eða
hvort hér eigi við lýsing Orwells á
alræðisríki ársins 1984, um að sum-
ir séu jafnari en aðrir fyrir lögum?
olíu af fyrrgreindum viðfangsefn-
um. Myndirnar eru málaðar á und-
anförnum 2—3 árum og hafa engar
þeirra verið sýndar opinberlega áð-
ur. Jón Gunnarsson hefur á um-
liðnum árum haldið bæði einka- og
samsýningar víða um land og einn-
ig erlendis. Sýning þessi er opin
daglega frá kl. 2—7 e.h. og stendur
til 20. maí n.k. Aðgangseyrir er eng-
inn meðan á sýningu stendur.
Frá aðalfundi Sparisjóðs
Reykjavíkur og nágrennis
Jón Gunnarsson opnar
sýningu í Hafnarborg