Tíminn - 06.05.1967, Blaðsíða 9

LAUGARDAGUR 6. maí 1967
Utgetandi FRAMSOKNARf LOKKURINN
Kramkvæ-mdastiórl Kristian Benediktsson Kitstjórar Pörartón
Þórannsson 'áb' Andrós Krlstiansson lón Heleason oe Indriði
G Porsteinsson Fulltnii ritstjórnar Tómaí Karlsson Aug j
lýsingast.i. "'teingrimui Uislason Kitstl.skrtfstofut Kddu
húsinu slmat 18300-- 18305 Skrtfstofur Bankastræt) < Vf
greiðslusimi 12323 Auglýslngastml 19523 Aðrar skrtfstofut,
stmi 18300 Asknftargjald kT 105.00 a món innanlands — t
tausasölu kr 7.00 elnt - Prentsmiðjan EDDA n. t
Síldarverðið
Meirihluti stjórnar síldarverksmiðja ríkisins hefur
ákveðið í samráði við ríkisstjórnina að láta verksmiðjurn-
ar ekki hefja móttöku á síld fyrr en 1. júní. Eysteinn Jóns
son var eini fulitrúinn í stjórn verksmiðjanna, er greiddi
atkvæði gegr, þessari ákvörðu/i. Fulltrúi Alþýðubanda-
lagsins og fulltrúi sjómanna sátu hjá.
í fyrra hófu allmargir hinna stærri báta síldveiðar fyr-
ir og um miðjan maí og feng.1 góðan afla. Margir bátar
voru búnir undir það að hefja síidveiðar um líkt leyti nú,
enda ekki um aðrar veiðar fyr;r þá að ræða. Úr þessu
verður ekki vegna áðurgreindar ákvörðunar ríkisstjórn-
arinnar og meirihluta síldarverksmiðjustjórnar.
Ríkisstjórnin og meirihluti síldarverksmiðjustjórnar-
innar byggja þessa ákvörðun á því að verðið á síldarlýsi
og síldarmjöli hafi fallið og því sé ekki hægt að bjóða
viðunandi verð fyrir síldina, sem veiðist í maí, þar sem
hún skili minna mjöl- og síldarmagni en sú síld, er
síðar veiðist.
Þessar ástæður eru þó ekki frambærilegar fyrir því
að veiðarnar séu alveg felldar niður í maí og þannig
dregið stórlega úr atvinnu- og gjaldeyrisöflun. Atvinnu-
ástandið hefur verið þannig, að sízt er nú ástæða til að
draga úr atvinnu í maímánuði. Stórfelldur halli hefur ver-
ið á viðskiptunum við útlönd tyrstu mánuði ársins og
birgðir útflutningsvara eru nú minni en um langt skeið.
Því er líka sízt ástæða til að draga úr gjaldeyrisöfluninni.
Sá vandi, sem stafar af verðfallinu, er líka engan veg-
inn bundinn við síldina, sem veiðist í maí. Hann er engu
síður bundinn við síldina, sem síðar veiðist, þótt hún
verði eitthvað feitari. Það útflutningsverð, sem nú fæst
fyrir síldarlýsi og síldarmjöl, nægir ekki til að tryggja
útgerðarmönnum og sjómönnum það verð, sem þeir
þurfa að fá, ef gert er ráð fyrir. að verksmiðjurnar verði
réknar hallalaust. Þótt núv. útflutningsverð á þessum vör-
um hafi þótt gott fyrir nokkrom árum, nægir það nú
hvergi nærri til að mæta þeim framleiðslukostnaði og
þeirri dýrtíð, sem er afleiðing rangrar stjórnarstefnu.
Þess vegna er hið opinbera tilneytt að grípa hér inn 1
og gera einhverjar viðbótarráðstafanir til að tryggja
síldveiðarnar í sumar. Annars er hætta á því, að stöðvun-
in geti orðið lengri en til maíloka.
Það var í samræmi við þetta að Eysteinn Jónsson
beitti sér gegn því í stiórn síldarverksmiðjanna að þeim
yrði lokað til 1. júní. í stað þess lagði hann það til, að
stjórn síldarverksmiðjanna beirdi því þegar til verðlags-
ráðs sjávarútvegsins, að tekið vrði upp samstarf við ríkis
stjórnina um ráðstafanir, sem kæmu í veg fyrir, að veið-
arnar féllu niður. Jafnframt væri með því lagður grund-
völlur fyrir veiðarnar áfram.
Hér er vissulega mikill vandi á ferðum, en það dugir
ekki anpað en að horfast í augu við hann strax. Stjórnar-
andstæðingar gerðu sér þess fulia grein á nýloknu þingi,
hvert stefndi, og lögðu því ma. til að útflutningsgjald
á síldarafurðum yrðu stórlækKað. Þingmenn stjórnar-
flokkanna felldu þetta cg blað sjávarútvegsmálaráðherr-
ans gekk fram fyrir skjöldu og taldi þetta furðulegt
ábyrgðarleysi. Síldarútgerðin þvrti ekki á þessari fyrir-
greiðslu að halda.
í ræðu þeirri. sem formaðui sjómannasambands ís-
lands, Jón Sigurðsson flutti n útifundi í Reykjavík 1.
maí, var tónninn annar. Þar var r-éttilega bent á, að hér
væri á ferðinni stærsta vandamálið. sem biði úrlausnar.
Þetta vandamál verður strax að taka til lausnar, eins og
Eysteinn Jónsson lagði til, en ekki að draga það á langinn.
TIMINN_________________________________9
Walter Lippmann ritar um alþjóðamál: |
Knýr Johnson Rússa og Kínverja
til aukins samstarfs í Vietnam?
Það virðist ein afleiðingin af hinm vanhugsuðu stefnu hans
Breshneff
PAUL Hasluck frá Ástralíu
hyllti Bandaríkjamenn á fundi
utanríkisráðherra SEATO-ríkj-
anna um daginn fyrir að hafa
tekið á sig „aflsábyrgðina" í
Asíu. Óhjákvæmilega hlaut Has
luck að víkja að því, að önnur
leiðandi herveldi í SEATO, svo
sem Bretland, Frakkland og
Pakistan, hefðu hafnað hernað
arábyrgð í Asíu.
Hasluck talaði um Vestur-
Evrópu-ríkin sem heild, en
ekki tæki einn einasti hermað
ur frá þeim þátt í virkri bar-
áttu í Vietnam til varna r'rels
inu og varðveizlu heimsfriðar-
ins. Hann ságði, að „ábyrgðar-
leysi þeirra í Asímálum í dag“
væri „hin fráleitasta einangrun
arstefna."
Vera má að ,þetta reynist
„fráleitt" framlag til áhrifa og
viðgangs SEATO-samtakanna.
Svo mikið er víst, að það verð-
ur ekki til þess að afla eins ein
asta hermanns til virkrar bar-
áttu í Suður-Vietnam.
SPURNINGIN, sem verið er
í raun og veru að glíma við
bæði í Bandaríkjunum og Vest
ur-Evrópu, er, hvort Johnson
forseti hafi beitt afli valdsins
viturlega þegar hann tók á
sig ábyrgð þess. Deiluefni for-
setans og alvörufyllstu gagn-
rýnendanna er, hvort rétt sé
farið með aflsábyrgð okkar í
Asíu með virkri þátttöku í þol-
styrjöld, blóðtökubaráttu, þar
sem við fórnum lífi banda-
rískra þegna fyrir líf Asíu-
manna í vissu hlutfalli.
Sannast sagna munu næsta
fáir menntaðir Bandaríkjamenn
telja Johnson forseta hafa á-
kvarðað rétt- Þeir munu mjög
fáir, sem ekki hryggjast yfir
þvi, að minnsta kosti innra með
sér, að forsetinn skuldbatt þjóð
ina á þann hátt, sem raun ber
vitni.
Fáir munu þeir Bandaríkja-
menn, sem ekki telja það mikil
vægasta viðfangsefnið hvernig
eigi að leysa þjóðina á heiðar
legan hátt og án vanvirðu und
an afleiðingunm af mistökum
Johnsons forseta. f þessu efni
er sama, hvort um er að ræða
„dúfur“, sem vilja semja okk
ur lausa, eða „hauka“, sem
halda að við getum brotið okk
ur undankomubraut með Ioftá
rásum og bardögum.
UM það er ekki deilt, hvorki
hér vestra eða í Vestur-Evrópu
hvort Bandaríkin hafi ábyrgðar
skyldum að gegna í Asíu. Sú
kenning, að andstæðingar John
sons forseta vilji hverfa á
braut frá Kyrrahafinu, er ekki
annað en fyrirsláttur til þess
að reyna að leiða aíhyglina frá
hinu raunverulega deiluefni.
Ekki verður um það deilt, að
Bandaríkin eru öflugt stórveldi
á Kyrrahafi og Bandaríkjamenn
bera þar ábyrgð, sem þeir
munu ekki skjóta sér undan.
Meðal þess, sem þeir eiga að
ábyrgjast, er öryggi landa eins
og Ástralíu, Nýja Sjálands og
Filippseyja, en þau eru á því
svæði, sem afl okkar á Kyrra-
hafi nær til með virka vernd.
Hasluck ætti að gera sér
grein fyrir, að ærið uggvæn-
lega horfir fyrir heimalandi
hans Ástraliu, ef öryggi henn
ar veltur í raun og veru á styrj
öld á landi í Indó-kína. Vera
má að vísu, að Johnson forseti
geti borið einhvers konar sig
urorð af Hanoi-mönnum, en
óraunv.erulegt er í bæsta máta
að halda, að við getum fullnægt
ábyrgðarskyldu okkar með því
að standa ævarandi vörð í Viet
nam.
Sannleikurinn er sá, að Ástr
alia, sem er meginland, verður
að sjá öryggi sínu borgið r..~ð
eigin afii og stetfniu, en með tii-
styrk flotaveldis og flugstyrks
Bandaríkjanna.
FREGNIR af fundi utanrí’k
isráðherra SEATO-ríkj anna
voru af skomum skammti og
ekkert virtist bera vott um, að
nokkur fundarmaður Ihefði af al
vöru beint athygli sinni að mik
ilvægustu atburðum stríðssög-
unnar að undanförnu. Hér er átf
við samkomulagið, sem samizt
hefir um meðal kommúnistaríkj
anna, en samkvæmt þvi geta
Sovétríkin og riki Astur-Evr-
ópu sent Norður-Vietnam bún
að og birgðir yfir kínverskt
land.
Verði farið eftir þessu sam
komulagi er þar með fallin
veigamesta stoðin undan stefnu
okkar bæði í stjórnmálum og
hermálum. Stefnan byggðist á
því, að ókyrrðin í Kína og
deilurnar milli valdhafanna í
Moskvu og Peking kæmu I
veg fyrir, að kommúnistaríkin
sameinuðust að baki Hanoi-
mönnum í baráttunni gegn
Bandaríkjunum.
Reynist þetta samkomulag
framkvæmanlegt verður ekki
unnt að rjúfa birgðaflutninga-
leið Hanoimanna eða koma í
veg fyrir aðgang þeirra að birg®
um, búnaði og mannafla alls
landsvæðis kommúnistaríkj-
anna, sem nær allt frá Saxelfi
í Þýzkalandi að landamærum
Norður-Vietnam.
ÁBVRGIR gagnrýnendur í
Bandaríkjunum hafa æ ofan í
æ aðvarað Johnson forseta um,
Framhald á 15. sfðu.
J