Alþýðublaðið - 15.11.1984, Blaðsíða 12

12
Fimmtudagur 15. nóvember 1984
Þeir bjóða sig fram
flokksins á fiokksl
Kjartan Jóhannsson:
Alþýðuflokkurinn hefur
lykilhlutverki að gegna
— Hvers vegna býöur þú þig
fram til formanns Alþýðuflokks-
ins?
Margir þeir sem rætt hafa við
mig, hafa talið, að það væri farsæh
ast fyrir flokkinn. Nú væri megin-
verkefnið að snúa sér að ýmsum að-
kallandi verkum, svo sem varðandi
innra flokksstarf og stefnuboðun
frekar en að skipta um formann.
Ákveðin endurnýjun þarf að sjálf-
sögðu að eiga sér stað í stjórn
flokksins, en of ör umskipti hafa
líka sína ókosti. Það er á þessum
forsendum sem ég gef kost á mér.
Ég held að enginn gefi kost á sér í
þetta starf nema hann telji að það sé
flokknum til gagns og það liggur að
baki hjá mér.
— Hverja telur þú framtíð Al-
þýðuflokksins í íslenskri pólitík?
— Eg tel að Alþýðuflokkurinn
hafi mjög veigamiklu hlutverki að
gegna, ekki síst núna þegar öflin
lengst til hægri hafa náð saman við
stjórn Iandsins og standa að því að
ráðast gegn þeirri velferð og því
efnahagslega öryggi, sem Alþýðu-
flokkurinn öllum öðrum flokkum
fremur hefur staðið fyrir að byggja
upp. Þessi árás á þá sem minnst
mega sín og á velferðina í þjóðfélag-
inu er af sama toga og reyndar nán-
ast alveg eins og hægri öflin víðs
vegar í Evrópu boða og fram-
kvæma. Nú sést það í reynd hérna.
Alþýðuflokkurinn leggur áherslu á
að bæta velferðarþjóðfélagið svo
að fjármagn nýtist sem best, en ekki
að rífa það niður.
í öðru lagi höfum við gengið í
gegnum eins konar kyrrstöðutíma-
bil í stað efnahagslegra framfara
undir stjórn allra hinna flokkanna.
Það sem þarf er ný atvinnustefna
með framtíðarsýn. Hornsteina
hennar að því er varðar landbúnað-
armál og sjávarútvegsmál höfum
við lagt í stefnuboðun okkar. Jafn-
framt þarf að auka fjölbreytni og
rækta nýjungar í atvinnustarfsemi.
Sú nýja atvinnustefna, sem við beit-
um okkur fyrir er undirstaða fram-
fara og bættra lífskjara.
Alþýðuflokkurinn hefur lykil-
hlutverk í að laða fólk til samstarfs
um þessi stefnumið. Hann er og
hefur verið eini boðberi lýðræðis-
legrar jafnaðarstefnu hér á landi og
enginn annar flokkur getur komið í
hans stað.
Flokkurinn hefur ítrekað sýnt að
hann eflist af hverri raun. Ég veit að
við höfum gengið í gegnum erfitt
tímabil, en nú er það að baki og timi
sóknar á að vera framundan. Með
samheldni og samstilltu átaki á að
auka veg flokksins, styrkja innvið-
ina, opna og auka flokksstarfið og
ná til víðari hóps.
— Hvar telur þú að flokkurinn
eigi að marka sér bás í hinu póli-
tíska litrófi hér á landi?
— Flokkurinn á fyrst og fremst
að standa á eigin fótum á grundvelli
jafnaðarstefnunnar. Hann er mál-
svari launafólks og mannúðar og
hann er á vinstri væng íslenskra
stjórnmála eins og vinstri er venju-
Iega skilgreint. Ég tel að hann sé
róttækastur allra íslenskra flokka í
innanlandsmálum, vegna þess að
hann hefur lagt fram tillögur um
margvíslegar kerfisbreytingar, sem
eru nauðsynlegar til þess að það
verði framfarir í íslensku þjóðfélagi
og það sé unnt að bæta lífskjör
launafólks. Það á að vera hlutverk
okkar að ná fram þessum umbóta-
hugmyndum jafnframt því að auka
jöfnuð í þjóðfélaginu og beita okk-
ur af alefli gegn hvers konar mis-
rétti.
í utanríkismálum hefur flokkur-
inn fylgt þeirri stefnu að það varn-
arfyrirkomulag sem við höfum
með aðild að NATO og veru varnar-
liðs hér sé farsælasta leið íslendinga
og sú stefna flokksins á að mínum
dómi að standa óhögguð.
Alþýðuflokkurinn á að láta
mannréttindamál sérstaklega til sín
taka, og beita sér fyrir því að íslend-
ingar leggist hvarvetna á þá sveif-
ina. Á sama hátt eigum við að
hvetja stórveldin til þess að stíga
skref til gagnkvæmrar afvopnunar
undir eftirliti án jafnvægisröskun-
ar. Þetta eru meginþættirnir í utan-
ríkismálastefnu Alþýðuflokksins
og eins og hún á að vera að mínum
dómi.
— Hefur hlutverk flokksins
breyst í tímanna rás?
— Vitaskuld breytast áherslur
og verkefni með breyttum tímum.
En grundvallaratriðið, jafnaðar-
stefnan stendur óbreytt og á þeim
grunni eigum við að byggja. Við
erum að berjast fyrir því að allir
njóti frelsis,að misrétti sé eytt og að
samstaða milli fólks og þjóða sé
ræktuð. En þjóðfélagið er ævilega
að breytast og við höfum frekar öll-
um öðrum flokkum bent á nauðsyn
þess að breyta ýmsu í atvinnustefnu
miðað við breyttar aðstæður.
Ég minni þar bæði á Iandbúnað-
armál og sjávarútvegsmál, sem nú
eru komin í ógöngur. Ef okkar
stefna hefði ráðið stæðum við betur
núna. Jafnframt hljótum við að
Ieggja mikla áherslu á að sérhver
einstaklingur njóti efnahagslegs
frelsis vegna þess, að án efnahags-
Iegs frelsis er enginn frjáls. Og það
er þetta, sem of mörgum á hægri
kantinum hefur yfirsést.
Á seinasta flokksþingi ræddi ég
líka um nauðsyn þess að menn
hefðu framtíðarsýn í atvinnumál-
um og í þjóðfélagsmálum. Ég hef
áður minnst á landbúnaðinn og sjá-
varútveginn, en við skulum jafn-
framt gera okkur ljóst, að við
stöndum frammi fyrir örtölvubylt-
ingu og byltingu í fjölmiðlun og Is-
lendingar verða að undirbúa sig
undir þá byltingu, þannig að tækn-
in nýtist manninum, en maðurinn
verði ekki þræll tækninnar. Ég vil
líka benda á að í atvinnumálum,
hafa íslendingar ekki sinnt sölu-
þættinum, markaðsöflun og
markaðsmálum nægilega vel. Þar
er mikilvægt verkefni að vinna, sem
ég tel að sé í raun undirstaða þess að
atvinnuvegir og þá sérstaklega
iðnaður þrífist og dafni.
— Hver er þín afstaða til hugs-
anlegra samstarfsaðila flokksins
(annarra flokka) hvað varðar ríkis-
stjórnarsamstarf og á fleiri svið-
um?
— Sannleikurinn í þessu máli er
sá, að Alþýðuflokkurinn er kröfu-
harður flokkur. Hann gerir kröfu
til þess þegar hann fer í ríkisstjórn,
að ríkisstjórnin nái árangri og hann
nái fram stefnumiðum sínum. Til
þess fara menn í ríkisstjórn að
breyta því sem menn telja að þurfi
að breyta og við höfum gert mjög
ákveðnar kröfur um kerfisbreyting-
ar í þjóðfélaginu. Það gildir í fjár-
festingarmálum, það gildir í at-
vinnumálum, en jafnframt gerum
við kröfu til þess að sú ríkisstjórn
sem við sitjum í, taki á misréttinu í
þjóðfélaginu og vinni að því að
jafna kjörin, standi vörð um hag
þeirra sem verst eru settir og vinni
ötullega að því að bæta kjör launa-
fólks í landinu. Vegna þess að við
gerum strangar kröfur, þá förum
við ekki í ríkisstjórn nema við séum
sannfærð um að við getum náð þar
árangri á þeim sviðum sem við
leggjum áherslu á. Það þarf jafn-
mikinn kjark til þess að vera utan
og innan ríkisstjórnar, þannig að sá
mælikvarði verður ekki lagður á
kjark eða þor, hvort menn séu í
ríkisstjórn eða utan ríkisstjórnar.
Höfuðatriðið er það að menn séu
samkvæmir sjálfum sér og fylgi eft-
ir þeimjpatkmiðum, sem menn
vilja stefna að?~~^
— í sannleika sagt eru til öfl inn-
an margra stjórnmálaflokka, sem
geta tekið undir margar af þessúm
kröfum okkar Alþýðuflokksins.
Spurningin er bara, hafa þau yfir-
höndina í sínum flokkum og ég
nefni engan einn flokk öðrum
fremur til samstarfs við Alþýðu-
flokkinn. Við munum meta þá út
frá þeim markmiðum sem sett
verða og þeim árangri, sem hægt er
að ná, en ekki eftir því hvað flokk-
urinn heitir. Hins vegar þyrftu allir
þeir sem eru í reynd jafnaðarmenn
að ná höndum saman.
— Hver verða höfuðmálin á
flokksþingi Alþýðuflokksins um
nœstu helgi?
— I fyrsta lagi verður það hin
pólitíska staða sem upp er komin
vegna reynslunnar af núverandi
ríkisstjórn, sem gerir það jöfnum
höndum að sliga grundvallarat-
vinnuvegina og launafólkið í land-
inu, en leyfir ofsagróða millilið-
anna og líður misrétti í mörgum til-
vikum í skjóli skattsvika. Eitt
höfuðmálið verður krafan um að sú
atvinnustefna ríki að atvinnuveg-
irnir borgi og geti borgað lífvænleg
laun. Þetta þýðir uppstokkun í
hefðbundnum atvinnugreinum.
Þetta þýðir nýjar áherslur að því er
varðar nýjar atvinnugreinar og
þetta varðar það að undirbúa okkur
undir þá tölvubyltingu sem fram-
undan er. Við hljótum að gefa því
gaum hvers vegna eru greidd svo lág
laun á íslandi sem raun ber vitni,
kryfja það til mergjar. Mín skoðun
er sú að ríkur þáttur í því sé sú ranga
fjárfestingarstefna sem hefur ríkt
hér á undanförnum árum og þess
vegna verði að breyta fjárfestingar-
stefnunni.
Annað höfuðmál verður misrétt-
ið sem nú er ríkjandi í þjóðfélaginu
og þar á meðal nauðsyn þess að
stokka upp skattakerfið og taka
upp strangara skatteftirlit, taka upp
virkara skattkerfi og virkara skatt-
eftirlit.
í þriðja lagi hljótum við að líta
sérstaklega til þess hvers konar
þjóðfélag það er sem við viljum
hafa hér á íslandi. Við viljum að
allir búi við öryggi gegn ótta um af-
komu sína og sinna. Þetta er grund-
vallarþátturinn í hugtakinu um vel-
ferð, þ.e. að búa öllum jafna að-
stöðu til þroska og koma eins fram
við alla. Þær hugmyndir sem núver-
andi ríkisstjórn hefur verið með
uppi og ýmsir aðrir um það að sum-
ir ættu að greiða fyrir læknisþjón-
ustu og aðrir ekki er andstætt hug-
tökunum um velferð, því að í þess-
um tillögum felst það að menn eigi
að sanna fátækt sína til þess að
njóta réttinda sem eru í raun og
sannleika mannréttindi að dómi
okkar jafnaðarmanna.
Við höfum gengið í gegnum
ákveðið þrautatímabil á sl. vetri í
starfi innan flokksins. Við lentum
m.a. í miklum fjárhagsvanda eins
og kunnugt er. Nú hefur tekist að
leysa úr því. Nú höfum við þess
vegna tækifæri og betri möguleika
til starfa. Nauðsyn þess að efla
innra starf flokksins er augljós en
jafnframt og ekki síst þarf að ná til
víðara hóps fólks og að þessu verk-
efni þarf flokkurinn nú fyrst og
fremst að snúa sér. Þetta gildir bæði
um hefðbunaið starf en ekki síður
um nýjar leiðir til þess að koma á
framfæri stefnumiðum Alþýðu-
flokksins og til þess að koma af stað
almennari umræðu um stefnumið-
un meðal áhugasams fólks.
— Mun það að þínu mati breyta
miklu um áherslur og stefnumið
Framh. á bls. 10
Flokksþing Alþýðuflokksit
helgi. Þar munu 250 kjörnir fu
og marka stefnuna til nœstu á
forysta flokksins.
Ljóst er að kosningar munu
íflokknum. Þœr kosningar eru
flokksmenn eru í kjöri, en þeg<
lýst yfir framboði sínu: Anna
Alþýðuflokksins, Kjartan Jói
Baldvin Hannibalsson þingmc
Alþýðublaðið lagði nokkra
Jón Baldvin.