Alþýðublaðið - 24.01.1985, Blaðsíða 3

Alþýðublaðið - 24.01.1985, Blaðsíða 3
Fimmtudagur 24. janúar 1985 3 Festum ræturnar í sessi á Þingvöllum Fyrri hluti útvarpserindis um daginn og veginn, eftir Sigurð E. Guðmundsson, flutt 14. janúar 1985. Góðir hlustendur. Enn er nýtt ár gengið í garð með öllum þeim vonum og draumum, sem einatt fylgja. Enginn veit hvað hið nýja ár ber í skauti sér, hvorki fyrir hann persónulega né heldur fyrir land og þjóð. En öll hljótum við að vona, að það verði farsælt og gjöfult til lands og sjávar og lands- mönnum öllum farnist sem best. En velfarnaður mannanna er ekki að- eins undir höfuðskepnunum kom- inn og margvíslegum öðrum óvið- ráðanlegum aðstæðum, heldur er jafnframt hver og einn sinnar gæfu smiður, innan þeirra marka, sem honum eru sett. Það er ætíð hollt að hafa í huga. Safn Jóns forseta á Hrafnseyri til fyrirmyndar Þótt enn sé aðeins miður janúar hefur hálfgert vorveður farið mild- um höndum um flesta landsmenn undanfarnar vikur. Ekki er ólík- legt, að þetta hafi Ieitt til þess, að sumir séu þegar komnir í apríl-skap og hugurinn tekinn að leita á sum- arslóðir. Svo er um mig, að minnsta kosti. í því sambandi verður mér oft hugsað til ógleymanlegrar viku- dvalar að Hótel Flókalundi í Vatns- firði fyrir tæpum tveimur árum, bæði vegna prýðilegs viðurgjörn- ings og fegurðar landslagsins og þó fremur vegna heimsóknar að Hrafnseyri við Arnarfjörð, þar sem Jón Sigurðsson forseti fæddist og ólst upp. Ég hafði ekki komið þar í nokkur ár og heimsótti því fyrsta sinni forkunnar vandaða kapellu, sem þar hefur verið byggð og safn það um Jón forseta Sigurðsson og frú Ingibjörgu konu hans, sem sam- tímis var reist. Þar gefur að líta margt muna og minja, sem Hrafns- eyrarnefnd hefur safnað saman og komið fyrir af einstakri alúð og smekkvísi. Það er ekki aðeins hið ytra, sem safnið er verðug umgjörð um líf og starf Jóns Sigurðssonar forseta, heldur eru safnmunirnir allir einstaklega áhugaverðir. Marg- ir þeirra eru einstakir í sinni röð og er hvergi annars staðar að sjá; safn- ið lætur ef til vill ekki mikið yfir sér, þegar að er komið, en togar sterkt í hjartaræturnar þegar þaðan er far- ið. Reisum sambærilega stofnun á Þingvöllum Á leið minni frá Hrafnseyri varð mér hugsað til þess hve æskilegt væri að tengja landsmenn viðar með þessum hætti við landið og söguna. Stórkostleg uppbygging Skálholtsstaðar á síðustu áratugum er af þeim toga spunnin og hefur mikið gildi. Á Kirkjubæjarklaustri hefur líka verið gert myndarlegt átak með byggingu þeirrar fallegu kirkju, sem þar stendur. Þá stendur nú yfir endurreisn Nesstofu á Seltjarnarnesi og einnig Viðeyjar- stofu í Viðey. Væri hægt að auka hraða þeirra framkvæmda, einkum hinnar síðarnefndu, og koma þar fyrir verðugri starfsemi, væri að því mikill fengur. En umfram allt varð ÖKU- LJOSIINl Ökuljósin kosta lítið og þvi er um að gera að spara þau ekki í ryki og dimmviöri eða þegar skyggja tekur. Best af öllu er aö aka ávallt með ökuljósum. ||UMFERÐAR mér þó hugsað til þess hve æskilegt gæti verið að reist yrði á Þingvöll- um, og þó frekar í næsta nágrenni þeirra, stofnun, sem hefði sam- bærilegu hlutverki að gegna og safnið um Jón forseta og Ingi- björgu á Hrafnseyri. Aðgengilegt fróðleiks- setur fyrir fjölskyldufólk Þar myndi saga Þingvalla sögð í máli og myndum, bæði með hefð- bundnum- og nýjum -hætti. Þar yrði þjóðarsagan rakin, sem á rætur sínar að rekja til Þingvalla, þar yrði starfi Alþingis við Öxará gerð verðug skil, þar yrði saga kristni- tökunnar sögð og allir þeir miklu atburðir, sem með beinum eða óbeinum hætti tengjast þessum hjartastað landsins. Þetta yrði menningarstofnun í eigu og umsjá Alþingis, þó ekki þurrt fræðasetur, eingöngu ætlað vísindamönnum, heldur umfram allt afar aðgengilegt og opið fróðleikssetur, sem legði kapp á að vera lifandi og aðlaðandi fyrir fjölskyldufólk á öllum aldri. Þar ættu að vera sýningar og dag- skrár um þá miklu atburði, sem gerst hafa á Þingvöllum, bæði á Alþingi sjálfu við Öxará, við kristnitökuna og síðar, um löggjaf- arstarfið og Þingvelli sjálfa. En þar ætti líka að vera fyrir hendi aðstaða til þess að hafa smærri og stærri fundi um margvísleg mikilvæg menningar- og þjóðmál og jafn- framt litla norræna og jafnvel al- þjóðlega fundi. Að því er varðar fjölbreytni starfseminnar mætti ef til vill einna helst hafa hliðsjón af starfsemi Norræna hússins í Reykjavík, a. m. k. þegar hún hefur verið hvað rishæst. Full þörf á starfsemi af þessu tagi Nú kann vel að vera, að einhverj- um finnist sem ðþarfi sé að fitja upp á hugleiðingum af þessu tagi á sama tíma og hægt gangi að tosa áfram byggingu ýmissa mikilvægra menningarstofnana, svo að ekki sé nú minnst á þær, sem þurfa nauð- synlega á úrbótum að halda, án þess að á þeim bóli. Og tæpast séu nú efni til þess að halda áfram fjár- festingu og spennu, sem gefi lítinn arð í aðra hönd, nóg sé komið af slíku í bili. Auðvitað eru rök fyrir slíkum skoðunum, sem ég skal ekki andmæla. En „maður hefur þó leyfi til að láta sig dreyma“, eins og stúlkan sagði, og orð eru til alls fyrst. Slíka byggingu væri unnt að reisa í áföngum, ef menn vildu standa þannig að verki. Mestu máli skiptir þó, að full þörf er á starf- semi af þessu tagi. Engilsaxnesk áhrif eru í sókn Þingvellir eru hjartastaður lands- manna. Þangað koma tugþúsundir manna árlega. En þótt fegurðin sé mikil, og helgi staðarins óvefengj- anleg, myndu miklu fleiri stað- næmast þar, hálfan eða heilan dag, ef fyrir hendi væri starfsemi af því' tagi, sem ég hef gert hér að umtals- efni. Undanfarna daga hefur stundum mátt lesa það í víðlesnum blöðum, að engilsaxnesk áhrif séu i meiri sókn hér á landi um þessar mundir en um langt skeið áður. Ég er alveg sammála því. Mér finnst menningin og tungan eiga í vök að verjast fyrir þessum áhrifum, sem fyrst og fremst eru rakin til þeirrar öflugu fjölmiðlunar, sem sífellt færist í aukana. Ég held reyndar, að viðskiptalífið sé líka stór þáttur í Iþessari þróun, einkum sú hlið þess, sem snýr að unglingunum og ungu fólki. Éngar horfur eru á, að úr þessu dragi. Því verður við að bregðast og það má gera með margvíslegum hætti. En öll hljóta þó viðbrögð okkar að eiga sér sama upphaf og stefna að sama marki. Við hljótum að efla tungu okkar og meriningu, hlú að rótum þeirra, styrkja og gera hana sem aðgengi- legasta, ekki síst fyrir yngra fólkið í landinu. Aðlaðandi fróðleikssetur á ÞingvöIIum, sem aðgengilegt væri og áhugavert fyrir fjölskyldur al- mennt, gæti átt sinn þátt í að styrkja rætur manna til þessa hjartastaðar þjóðarinnar, skýra nánar mikilvæga atburði í sögu þings og þjóðar og styrkja þar með í sessi þennan lífsmeið þjóðarinnar. Hugmyndin um þjóðarhús er ekki ný af nálinni Hugmynd af þessu tagi er ekki ný af nálinni. Ég veit ekki betur en um og fyrir 1970 hafi einn merkasti stjórnmálamaður þjóðarinnar sett hana óformlega fram við fram- kvæmdanefnd þjóðhátíðarinnar á Þingvöllum 1974. Þá mun hafa ver- ið lagt til, að hér yrði fyrst og fremst um samkomu- eða fundahús að ræða og það yrði reist innan þjóð- garðsins. Frá því verður væntanlega nánar sagt í sögu hátiðarinnar er hún kemur út áður en langt um líður. Mín skoðun er hins vegar sú, að þessa starfsemi eigi ekki að reisa innan þjóðgarðsins, þvert á móti sé auðvelt að finna henni stað víða í næsta nágrenni hans þannig, að fyrir mönnum sé allt sem ein heild. Félag ungra jafnaðarmanna í Reykjavík: Stjórnir félagsins frá 1982 Stjórn FUJ í Reykjavík 1984-1985. Frá vinstri: Elín Guðjónsdóttir, ritari. Erling Viðar Guðlaugsson, rit- stjóri. Sigurður Guðmundsson, formaður. Svana Steinsdóttir, gjaldkeri. Eiríkur Uermannsson, meðstjórn- andi. Friðrik Þ. Guðmundsson, varaformaður. Á myndina vantar Örn Karlsson, meðstjórnanda. Stjórn FUJ í Reykjavik 1983-1984. Frá vinstri: Erling Viðar Guðlaugsson, meðstjórnandi. Elín Guðjóns- dóttir, ritari. Vigfús Ingvassson,varaformaður. Viðar J. Scheving, formaður. Gylfi Þ. Gíslason, gjaldkeri. Arna Dungal, ritstjóri. Svana Steinsdóttir, meðstjórnandi. Stjórn FUJíReykjavík 1982-1983. Frá vinstri: Björn Valdimarsson, meðstjórnandi. Guðrún Helga Sigurð- ardóttir, ritari. Karl Th. Birgisson, ritstjóri. Kristinn H. Grétarsson, formaður. Viðar J. Scheving, varafor- maður. Gylfi Þ. Gíslason, gjaldkeri. Sigurður Guðmundsson, meðstjórnandi.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.