Alþýðublaðið - 02.10.1986, Síða 1
alþýöu-
blaðiö 1
Fimmtudagur 2. október 1986 188. tbl. 67. árg.
Skólaakstur;
„Verið að taka
peninga úr
jöfnunarsjóði“
— segir Björn Friðfinnsson formaður Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga.
Vaxtalœkkun Þorsteins Pálssonar:
Hávaxtastefnan lifir
Lækkun vaxta á spariskírteinum ríkissjóðs hefur ekki
leitt til alhliða vaxtalækkunar, sem búist var við. En það
var m.a. forsenda þess að lífeyrissjóðirnir gengu að
kaupum spariskírteina með 6,5 °7o vexti, í stað 8% áður.
„Það er eingöngu verið að taka
peninga frá jöfnunarsjóði. — Með
því er verið að láta sveitarfélögin
jafna aðstöðu manna til búsetuskii-
yrða. Ég hefði haidið að það ætti að
vera hlutverk ríkisins en ekki sveit-
arfélaga," sagði Björn Friðfinnsson
formaður sambands sveitarfélaga í
samtali við Alþýðublaðið í gær að-
spurður um ákvörðun þá er tekin
hefur verið í ríkisstjórn að hætta
við niðurskurðarhugmynd mennta-
málaráðherra Sverris Hermanns-
sonar um lækkuð framlög ríkisins
til reksturs mötuneyta, heimavista
Ólafur Egilsson
sendiherra
í London
I utanríkisráðuneytinu hafa verið
ákveðnar eftirfarandi tilfærslur í
utanríkisþjónustunni:
Einar Benediktsson, sendiherra í
London, tekur við embætti sendi-
herra í Brussel 1. nóvember n.k.
Ólafur Egilsson, skrifstofustjóri
utanríkisráðuneytisins, tekur við
embætti sendiherra í London 1.
nóvember n.k.
og skólaaksturs. Ríkisstjórnin mun
hins vegar hafa ákveðið, að gera ráð
fyrir í fjárlagafrumvarpinu til-
færslu á fjármagni til sveitarfélaga
að upphæð 200 milljónir króna sem
er sama upphæð og niðurskurðar-
hugmynd ráðherrans gekk út á.
Hugmyndir ráðherrans hafa
mætt mikilli andstöðu sveitar-
stjórnarmanna, sem meðal annars
hafa talið ráðherrann sniðganga al-
mennar vinnureglur þar sem sam-
ráð er haft við aðila er málið snertir.
„Greiðslurnar til skólaakstursins
mun leiða til lækkunar almennra
framlaga úr jöfnunarsjóði" sagði
Björn, „stærri sveitarfélögin verða
látin greiða fyrir þau minni!‘
Björn telur málið alls ekki út-
kljáð og segir að það muni verða
rætt á samráðsfundi ríkis og sveit-
arfélaga. Blaðamaður spurði hann
hvort ráðherra hefði ekki einmitt
hundsað þann samstarfsvettvang
fram að þessu og hvort ástæða væri
til að ætla að hann gerði breytingu
á.
„Hann hefur haft þann stjórnun-
arstíl, að senda sveitarstjórnar-
mönnum orðsendingar í gegnum
fjölmiðla. Það verður bara að
koma í Ijós hvort hann vill halda því
áfram" sagði Björn Friðfinnsson.
„Hún hefur að mínu mati ekki
komið fram, vegna þess að m.a.
hefur ennþá verið haldið áfram að
endurkaupa skírteini á gömlum
vöxtum. Þeir hættu að kaupa ný en
endurkeyptu á háum vöxtum. — Á
sama tíma hefur spennan á pen-
ingamarkaðnum aukist gifurlega”,
sagði Þröstur Ólafsson fram-
kvæmdastjóri Dagsbrúnar í samtali
við Alþýðublaðið í gær inntur álits
á vaxtalækkun þeirri er búist var
við í kjölfar ákvörðunar fjármála-
ráðherra, að lækka vexti á spari-
skírteinum ríkissjóðs úr 8% í 6,5%.
Lífeyrissjóðirnir gengu meðai ann-
ars að þeim skilmálum við fjár-
mögnun nýja húsnæðislánakerfis-
ins á þeim forsendum að aðgerðin
leiddi til almennrar vaxtalækkunar.
Þröstur telur að aðgerð Þorsteins
Pálssonar hafi engan veginn dugað
ein og óstudd. „Það hafa önnur öfl
kippt í spottann um leið, þessi gíf-
urlega spenna er til komin m.a.
vegna ástandsins í ríkisbúskapnum.
Ætli hallinn á ríkissjóði sé ekki
Sem kunnugt er af fréttum var
nýlega gengið frá kaupum KRON á
versluninni Víði í Mjóddinni. Nýir
eigendur tóku síðan formlega við
rekstrinum í gær og heitir stór-
markaðurinn nú Kaupstaður. í til-
efni af opnuninni auglýstu þeir í
blöðunum sérstaka Kaupstaðar-
veislu, undir yfirskriftinni: Til gam-
ans á virkum degi! Og höfðu víst
margir gaman af og nutu góðs af
því vegna misskilnings milli nýju
eigendanna og auglýsingastofunn-
ar slæddist inn sú meinlega villa að
lambakjöt af nýslátruðu væri á sér-
stöku „veislutilboði“ kr. 198,- per
kg. Á þessu verði gátu menn valið
núna um 4 milljarðar króna. —
Hallinn á viðskiptum við útlönd
Á flokksstjórnarfundi Alþýðu-
flokksins í fyrrakvöld var einróma
samþykkt að veita Félagi frjáls-
lyndra jafnaðarmanna aðild að Al-
þýðuflokknum. í ræðum fundar-
manna kom fram mikill stuðningur
við þessa aðild.
Fundinum barst eftirfarandi bréf
frá hinu nýja félagi: „Hið nýstofn-
aða Félag frjálslyndra jafnaðar-
manna sækir hér með um aðild að
Alþýðuflokknum. Félagið skuld-
bindur sig til að hlíta stefnuskrá Al-
'þýðuflokksins og undirgangast lög
hans. Meðfylgjandi eru lög félags-
sér, læri, hrygg eða bóg af nýslátr-
uðu fjallalambi, villikryddað og
beint í ofninn. Þarna átti að standa
298 krónur og hefðu margir verið
ánægðir með slíka lækkun, sem
hefði þýtt 60 króna afslátt. Hins
vegar varð afslátturinn 120 krónur
vegna þessa „prentvillupúka".
Púkinn hitti hins vegar í mark og
var strax troðið út að dyrum þegar
Kaupstaður opnaði í gærmorgun.
Forráðamenn fyrirtækisins sem
hugðust leiðrétta verðið hættu
snarlega við allar slíkar hugmyndir
og var verðið látið halda sér fram
eftir degi.
um 2—3 milljarðar og yfirdráttur
viðskiptabankanna hjá Seðlabank-
anum um 2 milljarðar. Þetta er um-
fram eftirspurn upp á um 10 mill-
jarða króna!‘
„Jú menn vonuðust eftir meiri
ins og yfirlýsing fyrrum trúnaðar-
manna Bandalags jafnaðarmanna!*
í lögunum kemur m.a. fram, að
tilgangur félagsins sé að vinna að
framgangi upplýstrar jafnaðar-
stefnu í anda valddreifingar, lýð-
ræðis og frelsis. Þetta skuli gert
með útgáfustarfsemi, ráðstefnum
og öðrum þeim aðferðum sem væn-
legar þykja stefnunni til framdrátt-
ar.
í yfirlýsingu þingflokks, lands-
nefndar og framkvæmdastjórnar
Bandalags jafnaðarmanna segir
m.a.: „Á undanförnum árum hefur
Alþýðuflokkurinn tekið miklum
stakkaskiptum. Áherslur hans í
stjórnmálum eru nútímalegri og
frjálslyndari en áður. í sveitar-
stjórnakosningunum s.l. vor stað-
festi Alþýðuflokkurinn að hann
hefur möguleika og vilja til að beita
sér fyrir róttækum breytingum í ís-
lenskum stjórnmálum. Því hefur
nú myndast grundvöllur fyrir sam-
vinnu þessara tveggja stjórnmála-
hreyfinga.
Þess vegna ákveða þeir, sem
gegna trúnaðarstörfum á vegu
Bandalags jafnaðarmanna nú að
segja af sér þeim störfum. Þess í
stað hafa einstaklingar úr röðum
þess myndað með sér Félag frjáls-
lyndra jafnaðarmanna sem gengur
til liðs við Alþýðuflokkinn á næstu
dögum. Þar munu þeir vinna að
framgangi stjórnmálaskoðana
sinna á nýjum vettvangi"
Eins og fyrr sagði var einróma
samþykkt, að veita þessu nýja félagi
aðild að Alþýðuflokknum.
Kjarabœtur:
Villa í auglýsingatexta
lækkaði lambakjötsverð
Framh. á bls. 2
Félag Frjálslyndra jafnaðarmanna:
Aðildin einróma sam-
þykkt í flokksstjórn
Aldrei meiri þörf fyrir
kvennaathvarfiö en nú
„Kvennaathvarfið var opnað 6.
desember 1982 og ekkert lát hefur
verið á aðsókninni síðan, en aðal-
breytingin sem orðið hefur á
þessu ári er sú, að í stað tveggja
„toppa“ sem við höfum haft á
hverju ári fram að þessu, þá var
mikil aðsókn hjá okkur þegar í
upphafi þessa árs og hélst hún al-
veg þangað til leið á sumarið, en
þá dró aðeins úr henni,“ sagði
Álfheiður Ingadóttir, gjaldkeri
Samtaka um kvennaathvarf í
samtali við blaðið.
„Það er óendanlegt hvað við
getum tekið á móti mörgum kon-
um og við úthýsum engri konu
sem þarf á okkur að halda. Við er-
um með sex svefnherbergi með
ellefu rúmum, en það hafa verið
tuttugu og fimm manns í húsinu"
„Hefur reynslan leitt í ljós þörf-
ina fyrir kvennaathvarf?"
„Já, það er alveg ljóst að
Kvennaathvarfið er komið til þess
að vera. Við erum búnar að reka
athvarfið í bráðum fjögur ár og
þetta er komið í nokkuð fastar
skorður, það vita orðið flestir, ef
ekki allir landsmenn um tilvist
þessa kvennaathvarfs, og það er
greinilega mjög mikil þörf fyrir
það. Til okkar leita konur orðið
hiklaust úr öllum landshlutum. Á
síðasta ári voru hjá okkur konur
úr átján sveitarfélögum og á fyrri
hluta þessa árs höfðu komið til
okkar konur úr fimmtán sveitar-
félögum!*
„Finnst þér aðsóknin aukast
frá ári til árs?“
„Það er ekki hægt að fullyrða
um það, en aðsóknin á fyrri hluta
þessa árs var langt um meiri en
hún hefur nokkurn tímann verið.“
90°7o þessara kvenna
beittar ofbeldi
„Hverjar eru helstu ástæður
þess að konur leita til ykkar?“
„Það eru mjög margar ástæður
tilgreindar. Tæplega 90% kvenna
tilgreina ofbeldi á heimilunum og
40% þeirra kvenna sem til okkar
koma eru með áverka. Andlegt
ofbeldi er nefnt í 80% tilfella,
15% nefna ofbeldi gegn börnum
og það eru uppi morðhótanir og
fleira og fleira. Það er þó athyglis-
vert að það er ekki nema um það
bil helmingur kvennanna sem gef-
ur upp aö átengi, lyf eða að hvort
tveggja sé með í spilinu hjá öðru
hjóna eða báðum.“
„Verður Kvennaathvarfið stofn-
að víðar á landinu?"
„Við bjuggumst alltaf við því í
upphafi að það væri þörf fyrir
meira en eitt kvennaathvarf á ís-
landi, enda hefur þróunin verið sú
á hinum Norðurlöndunum. Ef við
tökum dæmi af Noregi, þá var
opnað þar kvennaathvarf'í Osló
1978, en það var fyrsta kvennaat-
hvarfið á Norðurlöndum, og nú
eru kvennaathvörf í Noregi orðin
yfir þrjátíu talsins. Þau eru rekin
með mjög svipuðu formi og þetta
kvennaathvarf hér og það eru
sveitarfélögin á hverju svæði fyrir
sig sem standa undir kostnaðin-
um.
Við bjuggumst við því í upphafi
að þróunin yrði svipuð hér, sem
sagt sú að hér myndu rísa upp
fleiri kvennaathvörf. Eftir að gerð
var tilraun með kvennaathvarf á
Akureyri á síðasta ári, þá er ljóst
að það verður einhver bið á þvi
vegna þess að það athvarf var ekki
notað að því marki sem í rauninni
var þörf fyrir. Konur frá Akur-
eyri, Eyjafirði og reyndar frá
Norðurlandi öllu, komu frekar
hingað til Reykjavíkur heldur en
að leita til kvennaathvarfsins á
Akureyri. Ástæðan er líklega sú
að Akureyri er ekki nægilega fjöl-
mennur staður, enn sem komið
er!‘
Stórviðgerð á húsinu
„Og hvað er helst á döfinni hjá
ykkur núna?“
„Við stöndum í stórræðum með
viðgerðir á húsinu okkar, sem við
keyptum fyrir söfnunarfé árið
1983, en við höfum ekki getað sett
eina einustu krónu í viðhald á
húsinu í þrjú ár. Það eru að hefj-
ast núna viðgerðir sem munu
kosta áreiðanlega hátt í eina mill-
jón króna. Við höfum notið mjög
góðs stuðnings frá einstaklingum,
félagasamtökum og fyrirtækjum
og það hefur þegar safnast í þenn-
an viðgerðarsjóð okkar urn það
bil ein milljón króna, þannig að
bráðasta viðhald á þessu ári er
tryggt. þ.e.a.s. nýtt þak, nýir
gluggar og utanhússviðgerðir!*
Sveitarfélögin bregðist
vel við
„Reksturinn út árið er hins veg-
ar ekki tryggður ennþá og rekstur-
inn á næsta ári er vissulega nokk-
uð sem við erum þegar farnar að
hafa áhyggjur af. Við förum
svona hvað úr hverju að banka
uppá hjá sveitarfélögunum og
leita fyrir okkur með fjárveitingar
fyrir næsta árý sagði Álfheiður
Ingadóttir, gjaldkeri Samtaka um
kvennaathvarf að lokum.