Alþýðublaðið - 07.10.1986, Blaðsíða 2

2
Þriðjudagur 7. október 1986
'RITSTJÓRNARGREIN'
Tímamótaþing sam-
stöðu og sóknarvilja
Einu glæsilegasta og fjölmennasta flokks-
þingi Alþýðuflokksins lauk sl. sunnudags-
kvöld. Þetta var tímamótaþing af mörgum
ástæðum og þing mikillar samstöðu og sókn-
arvilja. Þetta var einnig mikið vinnuþing, sem
afgreiddi fjöldamörg mikilvæg stefnumál, sem
flokkurinn mun hafa á oddinum í næstu kosn-
ingum.
Þetta þing vareinnig óvenjulegt fyrir þærsak-
ir, að ekki komu upp nein alvarleg ágreinings-
mál. Auövitað voru skiptar skoðanir í nokkrum
málaflokkum, en hvergi svo að ekki væri unnt
að komast að málamiðlun. Þá ríkti mikil sam-
staða um kjör forystu flokksins, og fór ekki hjá
því, að fjölmiðlamönnum þætti nóg um hve lít-
ið var um átök og þólitísk „mannvíg".
Pólitískum andstæðingum Alþýðuflokksins
þykir lakara hve mikil samstaða oq sóknarhug-
ur ríkti á þinginu og hve jafnaðarstefnan á mik-
inn hljómgrunn meðal þjóðarinnar. Á næstu
dögum munu heyrastýmsarhjárómaraddirum
„skrautsýningu" og um það, að reynt hafi verið
að leyna einhverjum „ágreiningi".
ir, sem vind um eyru þjóta. Þeir vita sem er, að
þeir eru í sókn, stórsókn, sem íhalds- og aftur-
haldsöfl munu ekki ná að stöðva. Rétt er að
vitna í ræðu Jóns Baldvins Hannibalssonar,
formanns Alþýðuflokksins á flokksþinginu.
Hann sagði m.a.
,,Kapítalismi er þjóðfélagsskipan, sem er
siðferðilega fordæmanleg. Einu takmörkin fyr-
ir arðráni og kúgun verkafólks í slíku kerfi eru
fólgin í skipulegu andófi og styrk fjöldahreyf-
inga, verkalýðshreyfinga og stjórnmálaflokka.
Hvert sem litið er um heimsbyggðina í dag má
sjá þjóðfélög, sem vegna stjórnleysis mark-
aðskerfisins, eru á barmi sprengingar. Örbirgð
fjöldans í (Dessum þjóðfélögum leiðir til ör-
væntingar. Örvæntingin leiðir ævinlega til of-
beldis. Kapílalisminn getur þess vegna hvorki boð-
ið mannkyni upp á frið né hagsæld.
Sovétkerfið byggir tilveru sína á ofbeldi. Hið
óhefta markaðskerfi leiðir til umskautunar
þjóðfélagsins milli allsnægta og örbirgðar.
Þessar þjóðfélagsgerðir leiða því báðar eðli
sínu samkvæmt til ófriðar.
Islenskir jafnaðarmenn munu láta slíkar radd- Hagstjórnarhugmyndirog pólitísk heimspeki
okkar jafnaðarmanna eru hins vegar forsenda
þess að lýðræðislegt stjórnarfar fái þrifist.
Með fyrirbyggjandi félagslegum umbótum í
tækatíð komum við í veg fyrirskiptingu þjóðfé-
lagsins i tvær þjóðir. Annars vegar þá, sem býr
við allsnægtir og forréttindi; hins vegar rétt-
lausan og undirokaðan öreigalýð, sem er svipt-
ur mannréttindum og þar með voninni um
bjartari framtíð og betri daga.
Þess vegna endurtek ég það, vegna þess að
það er sannleikurinn umbúðalaus: Vöxtur og
viðgangur alþjóðahreyfingar lýðræðisjafnað-
armanna er þýðingarmesta framlag til friðar í
heimi, sem erað drukknaí vopnum og ofbeldi."
Jón Baldvin lauk ræðu sinni með þessum orð-
um: „Sl. tvö ár höfum við barist undir kjörorð-
inu „Hverjir eiga ísland?" Nú höldum við
flokksþing okkar undir kjörorðinu „ísland fyrir
alla“. Það vekur upp hugmyndatengsl við kjör-
orð aldamótakynslóðarinnar: „íslandi allt“.
Undir þessum gunnfánum sækjum við nú
sameinuð fram til nýrrar sóknar í komandi
kosningum. íslandi allt. ísland fyrir alla íslend-
inga.
Ályktun 1
að þeir geti skilað þjóðfélaginu
nýtum og vel menntuðum þegn-
um. Ný atvinnustefna verður að
taka mið af þeim eðlilegu tak-
mörkunum, sem náttúran og
markaðsaðstæður setja í sjávar-
útvegi og landbúnaði.
Samræmd launastefna er for-
senda árangurs í baráttunni við
verðbólgu. Verkalýðshreyfing,
stjórnvöld og samtök atvinnulífs-
ins bera ábyrgð á því að ávinning-
ur síðustu kjarasamninga verði
ekki stundarsigur heldur undir-
staða varanlegrar sóknar, — ekki
aðeins til bættra lífskjara og auk-
ins réttlætis, heldur til jafnari lífs-
kjara. Þannig og aðeins þannig er
unnt að gera þann kjarasáttmála,
sem Alþýðuflokkurinn hefur ár-
um saman barist fyrir. Launafólk
á skýlausa kröfu til lífvænlegra
launa fyrir átta stunda vinnu. í
næstu kjarasamningum verður að
nást verulegur áfangi í þá átt.
Nýskipan sveitarstjórnarmáia
þar sem stjórnsýslustigin verði
þrjú til þess að tryggja aukið lýð-
ræði. Settar verði skýrar reglur
um verkaskiptingu ríkis og sveit-
arfélaga, er tryggi sveitarfélögun-
um aukið fjárhagsiegt sjálfstæði.
Meginmarkmið varðandi nýskip-
an þessara mála er einnig að
tryggja að landsmenn allir án til-
lits til búsetu eigi jafnan aðgang
að þjónustu ríkisvaldsins. For-
senda þess að unnt sé að styrkja
sveitarfélögin, sem stjórnsýslu-
einingar er að þeim fækki og þau
stækki.
Stjórnkerfisbreytingar. Sam-
hliða nýskipan sveitarstjórnar-
mála er nauðsynlegt að jafna at-
kvæðisrétt landsmanna svo hver
þegn hafi jöfn áhrif á samsetn-
ingu löggjafarsamkomunnar.
Ennfremur er lögð áhersla á
strangar reglur um hagsmuna-
árekstra er efli traust þegnanna á
stjórnkerfinu. Beint lýðræði er
einnig forsenda heilbrigðari
stjórnarhátta. Stjórnkerfi lands-
ins á að vinna í þágu fólksins, en
ekki valdhafa.
Næstu Alþingiskosningar
munu fyrst og fremst snúast um
afstöðu kjósenda til þessara og
fleiri róttækra tillagna Alþýðu-
flokksins um breytingar á þjóðfé-
Iasinu. — um réttlátara þjóðfélag
og kjör þeirra, sem minna mega
sin.
Flokksþingið ítrekar að fylgt
verði óbreyttri stefnu að því er
varðar varnar- og öryggishags-
muni íslenska lýðveldisins og und-
irstrikar að íslensk utanríkis-
stefna á að einkennast af reisn, ís-
lensku frumkvæði og fullkomnu
jafnræði í samskiptum við banda-
lagsþjóðir okkar. Flokksþingið
telur að lýðræðisöflunum beri
skylda til að auka samstöðu sína
og efla sameiginlegt öryggiskerfi
sitt og bendir á að styrkur lýðræð-
isins hlýtur að vera sú forsenda,
sem lýðræðisríkin ganga út frá,
þegar gengið er til gagnkvæmra
samninga um afvopnun, samdrátt
herja, takmarkanir á tilraunum
með ný vopnakerfi og öruggt eft-
irlit með vígbúnaði.
Fertugasta og þriðja flokksþing
Alþýðuflokksins hvetur íslensku
þjóðina til að vernda og varðveita
þau ómetanlegu auðæfi er felast í
óspilltri náttúru. Vaxandi meng-
un lofts, láðs og lagar ógnar nú
mannkyni. íslendingum ber að
taka virkari þátt í baráttunni fyrir
aukinni náttúruvernd og berjast
gegn mengun og landeyðingu.
Öflug og vaxandi áhrif Alþýðu-
flokksins innan verkalýðshreyf-
ingar hafa beint hreyfingunni inn
á nýjar brautir í gerð kjarasantn-
inga, þar sem stefnt er að varan-
legri aukningu kaupmáttar í stað
þeirra prósentuhækkana, sem
reynslan hefur sýnt að engu hafa
skilað til lengri tíma litið. Flokks-
þingið minnir á að enn þarf að
efla samstöðu Alþýðuflokks og
verkalýðshreyfingar, þessara syst-
ursamtaka, sem átt hafa svo giftu-
drjúgan þátt í að breyta íslensku
þjóðfélagi og hefja þjóðina úr ör-
birgð til velsældar.
Fórnir Iaunafólks, lækkun
olíuverðs og hagstæð þróun á við-
skiptamörkuðum okkar erlendis
hafa valdið því að árangur hefur
náðst í baráttu við verðbólgu.
Þjóðarbúið hefur notið einstaks
góðæris. Góðærið hefur hinsveg-
ar ekki skilað sér til heimila
launafólks. Flokksþingið mót-
mælir harðlega því kjaramisrétti
kynjanna, sem enn viðgengst og
leitt hefur til flótta úr ákveðnum
starfsgreinum.
Ferlugasla og þriðja flokks-
þing Alþýðuflokksins lýsir þvíyf-
ir að það hljóti að vera megin-
verkefni Alþýðuf/okksins að
tryggja launafólki réttmœtan hlut
í afrakstri þjóðarbúsins í góðæri
undangenginna missera. For-
senda þess að svo megi verða er að
núverandi ríkisstjórn fari frá, en
við taki stjórn þar sem A/þýðu-
flokkurinn hafi úrslitaáhrif.
Flokksþing Alþýðuflokksins
telur að það hefði verið íslensku
þjóðinni fyrir bestu, að gengið
væri til kosninga nú á haustdög-
um, þannig að koma mætti rikis-
stjórninni frá. Ljóst er hinsvegar
að stjórnarflokkarnir ætla sér
ekki að gefa kjósendum færi á að
skipta um ríkisstjórn fyrr en í síð-
ustu lög. Því hljóta kosningar að
fara fram í allra síðasta lagi
snemma næsta vor. Margt bendir
til að stjórnarflokkarnir hyggi á
áframhaldandi samstarf að lokn-
um kosningum. Koma verður í
veg fyrir það. Helmingaskipta-
stjórnir íhalds og framsóknar eru
verstu ríkisstjórnir, sem þjóðin
getur fengið yfir sig.
Flokksþingið hvetur íslenska
kjósendur til þess að tileinka sér
róttæka umbótastefnu Alþýðu-
flokksins, — málin sem kosið
verður um í kosningunum í vor.
Alþýðuflokkurinn er í stór-
felldri sókn um land allt. Jafnað-
armenn úr öðrum stjórnmála-
flokkum ganga nú til liðs og sam-
starfs við Alþýðuflokkinn, —
flokk íslenskra jafnaðarmanna.
Jafnaðarstefnan hefur haft úr-
slitaáhrif á mótun fjölmargra
þátta hins íslenska þjóðfélags. Á
mnum umróts og örra þjóðfélags-
breytinga, örtölvutækni og upp-
lýsingabylfingar skiptir það höf-
uðmáli að tryggja að manngildis-
og jafnréttissjónarmið jafnaðar-
stefnunnar hafi afgerandi áhrif á
gerð þjóðfélagsins. Það verður
aðeins tryggt með því að efla
flokk íslenskra jafnaðarmanna —
Alþýðuflokkinn og tryggja áhrif
lians á landsstjórnina.
Loðnan 1
ur hið sama áfram. Á Reyðarfirði er
hins vegar greitt eitt hundrað krón-
um meira fyrir tonnið vegna fjar-
lægðar frá miðunum.
„Við vitum hins vegar að hærra
verð hlýtur að hafa verið greitt á
Eskifirði, þar sem bátar hafa siglt
þangað með loðnufarminn frekar
en til þeirra hafna sem liggja nær“,
sagði Andrés Finnbogason hjá
loðnunefnd í samtali við Alþýðu-
blaðið í gær.
„Við vonum nú að allar deilur í
þessu máli séu hérmeð úr sögunni,
því að það var fyrst og fremst vegna
þessara mála sem upp úr sauð á sín-
um tíma“, sagði Andrés Finnboga-
son hjá Loðnunefnd að lokum.
Stórmál 1
röð á vegum Alþýðuflokksins í
sveitarstjórnarmálum. En sveitar-
stjórnarfulltrúar flokksins eru nú á
milli 60 og 70. — Loks var þetta
fjölmennasta þing í sögu flokksins.
Þetta var um leið 70 ára afmælis-
þing og setningarathöfnin verður
eflaust öllum minnisstæð. Það var
stór söguleg stund þegar þeir ávörp-
uðu þingið, Hannibal og Gylfi og
þegar Guðmundur Einarsson stað-
festi sögulegar sættir við Bandalag
jafnaðarmanna.
Á laugardagskvöldið var efnt til
sérstakrar afmælishátiðar og er það
mál allra sem tóku þátt í henni, en
þar voru hátt á fimmta hundrað
manns, að hún hafi tekist með
miklum ágætum.
Að því er varðar málefnalegar
niðurstöður þá afgreiddi þingið
stórmál og markaði þannig AI-
þýðuflokknum stefnu nú í upphafi
kosningabaráttu. Þau mál sem
gnæfa upp úr og munu setja svip á
kosningabaráttuna voru tillögur
okkar um umbætur í skattamálum
og lífeyrismálum. — Þátttaka
bandalagsmanna setti sinn svip á
þingið og niðurstöður þingsins.
Þeir létu að sér kveða i ýmsum mál-
um svo sent sjá má á ályktunum
þingsins varðandi nýskipan sveitar-
stjórnarmála. varðandi vinnubrögð
og starfshætti verkalýðshreyfingar-
innar og fleira"
Blaðamaður spurði Jón Baldvin
um það sem komið hefur fram að
þarna hafi verið Halelúja-sam-
koma og kosið „rússneskri kosn-
ingu“ í áhrifastöður.
„Það er rétt að það sem ein-
kenndi þingið e. t. v. öðru fremur
var mikil málefnaleg samstaða og
eindrægni. Hún endurspeglaðist
líka í kjöri á forystumönnum. Það
styðst nú líkast til við rök, að það
séu ekki miklar breytingar á forystu
eftir tveggja ára tímabil þegar
flokknum hefur vegnað svo vel. Við
bendum á að frá hausti ’84 til dags-
ins í dag hefur flokkurinn meira en
þrefaldað fylgi sitt ef miðað er við
sveitarstjórnarkosningar og skoð-
anakannanir. — Framkvæmda-
stjórn flokksins hefur verið mjög
virk og það hafa verið gerðar marg-
víslegar umbætur á innra starfi
flokksins. T. d. er fjármálastaða
flokksins mjög góð, útgáfustarf
hefur verið stóreflt og Alþýðu-
flokkurinn hefur ekki um langan
tíma verið jafn mikið i hinni póli-
tísku umræðu, m. a. vegna þess að
við höfum átt frumkvæði í því að
efna til mikilla fundahalda. Með
öðrum orðum, þetta hefur verið ár-
angursríkt starf“