Alþýðublaðið - 15.10.1986, Page 1

Fjárlagafrumvarpið:
„N ánast mark-
laust plagg“
— segir Karvel Pálmason, alþingismaður
alþýðu
Miðvikudagur 15. október 1986
197. tbl. 67. árg.
Útvarpsréttarnefnd:
Nýjar útvarps- og
sj ó nvarp ss tö ðvar
Á síðasta fundi útvarpsréttar-
nefndar lágu fyrir 6 umsóknir um
leyfi til hljóðvarps- og sjónvarps-
sendinga. Að sögn Þórunnar Haf-
stein starfsmanns nefndarinnar var
tekin efnisleg afstaða til þriggja
umsókna og verða leyfisbréf send
út fljótlega. Samþykkt var leyfi til
reksturs þráðlauss hljóðvarps í
Vestmannaeyjum umsækjandi
Ragnar Sigurjónsson í Eyjum. Vil-
helm Árnason, sem rekið hefur
kapalsjónvarp um nokkurt skeið,
fékk leyfi til reksturs þraðlauss
hljóðvarps og sjónvarps í Ólafsvík
og nágrenni. Frjáls kristileg fjöl-
miðlun fékk einnig leyfi til hljóð-
varpssendinga á Reykjavíkursvæð-
inu.
Á fundinum var fjallað um þrjár
aðrar umsóknir. Ákveðið var að
senda umsókn Eyfirska sjónvarps-
félagsins, Sjónvarp Akureyri, til
umfjöllunar hjá Pósti og síma.
Fjallað var um umsókn Sambands
ungra jafnaðarmanna um leyfi til
hljóðvarpssendinga á Reykjavíkur-
svæðinu og umsókn Halldórs A.
Sveinssonar um hljóðvarpssending-
ar í Hafnarfirði og nágrenni. Á
fundinum var ekki tekin efnisleg af-
staða til þessara umsókna.
Útvarpsréttarnefnd hefur ekki
tekið afstöðu til kapalkerfa. Nefnd-
in hefur beðið Póst og síma um að
skila áliti um tæknilega eiginleika
sendinga um þráð.
Að sögn Þórunnar lá fyrir fund-
inum bréf frá embættismanni hjá
Verðlagsstofnun. Fjallaði hann í
bréfi sínu um útvarps- og sjón-
varpsauglýsingar og hvort þær
kynnu að einhverju leyti að brjóta í
bága við lög um verðlag, sam-
keppnishömlur og óréttmæta við-
skiptahætti. í framhaldi af því var
nokkuð fjallað um þau mál á fund-
inum en útvarpsréttarlögin gera ráð
fyrir að sérstakur aðili fjalli um
auglýsingar.
Fjármögnunarleiga:
Mitt í fárviðri leiðtogafundarins
var sett á laggirnar nýtt hlutafélag
um fjármögnunarleigu, Lýsing hf.
Fyrirtækið er í eigu Landsbankans
og Búnaðarbankans, sem eiga 40%
hvor, Brunabótafélags íslands sem
á 10%, Sjóvátryggingafélags ís-
lands og Líftryggingafélags Sjóvá
sem eiga 10%.
Áður höfðu verið stofnuð önnur
fyrirtæki á þessum vettvangi, Lind
í eigu Samvinnubankans og er-
lendra aðila, og fyrirtækið Glittnir
í eigu Iðnaðarbankans og með
meirihlutaaðild erlendra fyrir-
tækja.
Nokkuð hefur borið á misskiln-
ingi um, að hér sé um að ræða svo-
kallaða kaupleigusamninga en
nokkur munur er á fjármögnunar-
leigu og kaupleigu. Samkvæmt
þessu formi er ekki gert ráð fyrir að
leigutaki eignist það sem „keypt“ er
á þessum kjörum heldur skili því
aftur, það eyðist eða gangi úr sér.
Samkvæmt upplýsingum Al-
„Þetta fjárlagafrumvarp er út af
fyrir sig mjög svipað því og við höf-
um fengið að sjá undanfarin ár.
Meginatriðið er að frumvarpið er
lagt fram með einnar og hálfrar
milljóna króna halla, þannig að
hallinn í ár er að minnsta kosti tveir
komma tveir milljarðar. Þar að
auki vita menn það að fjárlaga-
frumvarpið hlýtur að taka breyting-
um til hækkunar á leið sinni gegn
um þingið og menn eru þá enn að
tala um meiri halla en einn og hálf-
þýðublaðsins sleppa tæki og vélar á
þessum skilmálum inn í landið án
söluskatts, vegna leigufyrirkomu-
lagsins. Auk þess sé fjármögnun
miklu dýrari. í fréttatilkynningu frá
Lýsingu hf. segir að hér sé um að
ræða starfsemi sem miði að því að
auðvelda rekstraraðilum útvegun
véla, tækja og tæknibúnaðar. í
þessu fyrirkomulagi er ekki krafist
eiginfjárframlags, né um að ræða
sérstakar bankaábyrgðir sem tíðk-
ast í venjulegum peningalánum. Sú
gagnrýni hefur komið fram að verið
sé að hleypa erlendu fjármagni bak-
dyramegin inn í landið.
Alþýðublaðið bar þetta undir
Brynjólf Helgason framkvæmda-
stjóra markaðssviðs Landsbankans
en hann á sæti í stjórn Lýsingar.
Brynjólfur vildi ekki meina að verið
sé að hleypa erlendu fjármagni bak-
dyramegin inn í landið. Vísaði hann
til reglugerðar sem viðskiptaráð-
herra setti í vor þar sem tilgreind
Framh. á bls. 2
an milljarð, eins og frumvarpið ger-
ir rað fyrir“, sagði Karvel Pálma-
son, alþingismaður í samtali við Al-
þýðublaðið í gær.
„Og það eru stórir hlutir að ger-
ast í þessu frumvarpi. Það eru ótrú-
legar hækkanir á fjárveitingum til
yfirstjórnar ráðuneytanna, allt upp
í 50%. Annað hvort hlýtur að eiga
að fjölga starfsfólki ráðuneytanna
eða að hækka laun þeirra sem fyrir
eru. Þar að auki sýnist mér frum-
varpið komi þvert á þá launastefnu
sem menn hafa verið að tala um og
hljóti að verða verðbólguvaldandi,
ef það nær fram að ganga lítið
breytt. Eins virðast ekki vera uppi
neinar tillögur um að stoppa upp í
þetta mikla fjárlagagat sem blasir
við. Ég gat ekki betur heyrt á fjár-
málaráðherra en að þessi halli ætti
að vera áfram“.
„Þeir ætla að fella niður þrjú
hundrúð milljónir í tekjuskatti, en
setja í staðinn aukaskatt á olíur og
bensín upp á sex hundruð milljónir.
Hvað gera á við mismuninn veit
enginn. Það er aðeins vísað til þess
að koma eigi frumvarp á næstunni,
það er allt og sumt. Ekki eru heldur
sjáanleg nein merki þess að taka
eigi upp virðisaukaskatt núna“.
„í stefnuræðu fjármálaráðherra
er ýjað að því að fara eigi með aðrar
Iandbúnaðarafurðir inn í hinar
hefðbundnu afurðir landbúnaðar-
ins. En hvað átt er við, — það veit
enginn maður. Á því er ekki skýring
gefin. Þetta fjárlagafrumvarp er
einhvers konar tannlaus beina-
grind, sem gefur afskaplega litla
vísbendingu um það, hvað kann að
gerast í fjármálum á næsta ári.“
„í fyrsta lagi, þá ganga menn út
frá kaupgjaldi og verðlagi eins og
það var um áramótin síðustu, áður
en nokkrir samningar hafa verið
gerðir. Samningar verða hins vegar
gerðir, það er nokkuð Ijóst mál“
„Þetta eru nánast marklaus
plögg sem þarna er verið að leggja
fram. Við skulum gera okkur grein
fyrir því, að það er búið að veita yfir
níu hundruð milljónir í aukafjár-
veitingu, það sem af er árinu. Það
skiptir hundruðum milljóna króna,
sem ríkið skuldar sveitarfélögunum
út um allt land, fyrir sinn hlut í
framkvæmdum sem þegar eru
komnar í gagnið. Það á allt eftir að
borga. Sveitarfélögin verða að velta
þessum ósköpum á undan sér og
trúa því alltaf að nú muni ríkið
loksins borga. En það gerist bara
ekki neitt. Þessu er einungis safnað
upp. Ríkið er reyndar byrjað að
semja við einstök sveitarfélög um
að greiða þetta niður, en það er ekki
mikið um það, enn sem komið er, —
því miður. Þetta eru hins vegar það
stórar upphæðir að það er ekki vit-
að hvernig fer og alltaf heldur
áfram að bætast við. Ef þú tekur
þetta inn í dæmið núna, þá ertu
strax kominn með fjárlagahallann
upp í þrjá milljarða"
„Menn eru reyndar ekkert end-
anlega búnir að átta sig á þessum
doðrant, en við Alþýðuflokksþing-
menn verðum á fundi síðdegis og
munum þá reyna að brjótast í gegn
um þetta. En þetta er fyrsta tilfinn-
ingin gagnvart þessum fjárlögum,
eftir að hafa heyrt stefnuræðu fjár-
málaráðherra og flett í gegnum
doðrantinn“, sagði Karlvel Pálma-
son alþingismaður.
Enginn söluskattur
— Dýrara fjármagn?
Bakdyrnar opnaðar fyrir erlendu fjármagni?
Flokksþing Alþyðuflokksins um átak gegn neyslu og útbreiðslu vímuefna:
Fræðsla aukin, viðurlög hert, upp-
lýsingamiðstöð og Fíkniefnaráð
Hinn 19. maí 1983 var skipuð
sérstök nefnd til að marka opin-
bera stefnu í áfengismálum.
Nefnd þessi var skipuð í fram-
haldi af samþykkt Alþingis á til-
lögu Alþýðuflokksins um sama
efni. Nefnd þessari var einnig
fengið það hlutverk að gera tillög-
ur um átak gegn neyslu og út-
breiðslu annarra vímuefna.
Nefndin skilaði tillögum sínum til
viðkomandi ráðherra í febrúar-_
mánuði 1984, en ekkert hefur ver-
ið með þær gert.
Áður hefur verið samþykkt til-
Iaga á Alþingi, sem Alþýðuflokk-
urinn hafði frumkvæði að, um
skipulagðar aðgerðir gegn inn-
flutningi og dreifingu ávana- og
fíkniefna. Þessum tillögum var
fylgt að einhverju leyti.
Neysla hverskonar vímuefna
hefur farið mjög vaxandi hér á
landi á undanförnum árum.
Vegna vilja- eða áhugaleysis ríkis-
valdsins hafa einstaklingar og fé-
lagasamtök gripið til sinna ráða
gegn þessum vágesti. En það dug-
ar skammt, ef einhver verulegur
árangur á að nást. Hér er á ferð-
íiini svo alvarlegt mál, svo alvarleg
hótun gegn yngri kynslóða þess-
arar þjóðar, að allra ráða verður
að leita til að andæfa gegn þeirri
þróun, sem íslendingar hafa orðið
vitni að og hefur þegar haft skelfi-
legar afleiðingar.
Á þessum vettvangi gegnir rík-
isvald og Alþingi á hverjum tíma
veigamestu hlutverki.
43. flokksþing Alþýðuflokks-
ins leggur til, að þegar í stað verði
gripið til eftirfarandi aðgerða: (í
þessum tillögum er m.a. stuðst við
álit nefndar þeirra, sem fyrr var
getið, og starfaði undir stjórn Páls
Sigurðsson, ráðuneytisstjóra).
1. Leitast verði við að eÉa í land-
inu almenningsálit gegn
notkun vímuefna, m.a. með
fræðslu fyrir foreldra og
kennara.
2. Aukinn verði stuðningur við
störf áhugamannahópa, t.d.
foreldrafélög, íþróttafélög og
æskulýðsfélög, sem hafa
þessi mál á stefnuskrá sinni
eða vilja starfa að þeim.
3. Endurskoðuð verði öll viður-
lög við ólöglegum innflutn-
ingi og dreifingu vímuefna
með það fyrir augum að
herða til muna allar refsingar
frá því sem nú er.
4. Starf fíkniefnalögreglu og
fíkniefnadómstóls verði
styrkt til muna með fjölgun
starfsmanna og eflingu þeirr-
ar tækni, sem fyrir hendi er til
baráttu gegn innflutningi og
dreifingu vímuefna.
5. Tollgæslan verði styrkt í þeim
tilgangi að koma í veg fyrir
smygl á vímuefnum.
6. Komið verði á fót upplýsinga-
miðstöð um fíkniefnamál.
7. Skipað verði Fíkniefnaráð.
Heilbrigðisráðherra skipi for-
mann, sem jafnframt er
framkvæmdastjóri upplýs-
ingamiðstöðvarinnar. Fjórir
fulltrúar aðrir verði kosnir
hlutfallskosningu á Alþingi
að afstöðnum almennum
þingkosningum.
8. Efld verði útgáfa hverskonar
náms- og fræðsluefnis um
vímuefni til notkunar í skól-
um og á námskeiðum. Náms-
gagnastofnun verði falið að
hafa forgöngu um þetta verk-
efni.
9. Heilbrigðis- og fræðsluyfir-
völd gangist fyrir sérstökum
námskeiðum fyrir kennara og
heilbrigðisstéttir og ófaglært
fólk, sem starfar að því að
koma i veg fyrir fíkniefna-
notkun og tekst á við afleið-
ingar hennar.
10. Bæklingar um hættur af
neyslu fíkniefna liggi frammi
í heilsugæslustöðvum,
sjúkrahúsum, læknstofum og
félagsmálastofnunum. Auk
þess skulu hjúkrunarfræð-
ingar hafa slíka bæklinga
undir höndum.
11. Fjölmiðlar verði hvattir til að
fræða fólk á hlutlægan hátt
um skaðsemi vímuefna. Lög-
fest verði ákvæði um skyldur
Ríkisútvarpsins til að sinna
upplýsingum og fræðslu á
þessu sviði, líkt og gert er
varðandi umferðarmál.
12. Brýnt er að koma á fót afeitr-
unardeild eða sérhæfðri með-
ferðardeild fyrir ungt fólk.
Geðdeild Landspítalans verði
falið að kanna hvernig best
verði séð fyrir aðstoð við
sjúklinga og hvernig bæta
megi úr þörfum þeirra fyrir
afeitrunardeild.
13. Á Unglingaheimili ríkisins
verði kannaðir möguleikar á
því að koma á fót „endurupp-
eldi“ fyrir unga vímuefna-
neytendur, sem þarfnast um-
önnunar allan sólarhringinn.
14. Sérstökum upplýsingasíma
verði komið fyrir í geðdeild
Landspítalans, og leiðbein-
ingarstöð Heilsuverndar-
stöðvar Reykjavíkurborgar
og SÁÁ í Síðumúla. Þar verði
fíkniefnaneytendum og að-
standendum þeirra veittar
upplýsingar um það hvernig
hægt sé að bregðast við vand-
anum.
15. Ríki og sveitarfélög hafi sam-
vinnu um að gera vímuefna-
neytendum kleift að komast í
fæði og húsnæði að meðferð
lokinni. Sjá verður þessu
fólki fyrir vinnu eða starfs-
þjálfun að meðferð lokinni ef
með þarf.
16. Ákveðinn hundraðshluti af
söluverði áfengis og tóbaks
renni til þeirra aðgerða, sem
hér hafa verið nefndar.