Alþýðublaðið - 24.10.1986, Qupperneq 1

aflþýðu
Ríkisstyrktur síldariðnaður
Engin sérstök mót-
mæli borin fram
Föstudagur 24. október 1986
205 tbl. 67. árg.
Kjör heilbrigðisstétta:
Uppsagnir streyma inn
— segir Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráð-
herra, í samtali við Alþýðublaðið
„Nei, því miður hefur ekkert
breyst,það eru að tínast inn tilokkar
uppsagnir frá Bandalagi Háskóla-
manna og sjúkraliðum og við höf-
um komið jjeim til ráðuneytisins,“
sagði Davíð Á. Gunnarsson for-
stjóri ríkisspítalanna í samtali við
Alþýðublaðið í gær. „Við vonum
bara að dragi saman með viðsemj-
endum.“
„Þá er það alveg Ijóst, ef allt
þetta fólk hættir, þá stöðvast ein-
„Þessi sameining mundi draga úr
þrótti og vexti þessarar menntunar.
— Ég held það væri ekki farsæl ráð-
stöfun að leggja niður þrjá höfuð-
skóla sjávarútvegsins í núverandi
mynd og gera þá að deildum, eða
jafnvel brautum í einum miðstýrð-
um skóla, sem trúlega yrði stýrt af
hagfræði— eða rekstrarmenntuð-
um manni. — Ég veit ekki betur en
skólarnir, hver á sínu sviði, hafi
gegnt ágætlega hlutverki sínu fyrir
undirstöðuatvinnuvegi þjóðarinn-
ar“, sagði Guðjón Ármann Eyjólfs-
son skólastjóri Stýrimannaskólans
í samtali við Alþýðublaðið í gær um
þá hugmynd starfshóps um Sjávar-
útvegsskóla, að sameina Stýri-
mannaskólann, Vélskólann og
Fiskvinnsluskólann í einn Sjávarút-
vegsskóla. Tillaga nefndarinnar
hefur sætt mikilli gagnrýni auk þess
að ekki skyldi neinn fulltrúi þessara
skóla eiga sæti í henni.
Stýrimannaskólinn hefur starfað
sem sjálfstæð stofnun frá árinu
1891 er hann var stofnaður. Vél-
skólinn starfaði fyrst frá árinu 1911
sem deild innan Stýrimannaskólans
en frá árinu 1915 hefur skólinn
fengið að þróast áfram sem sjálf-
stæð stofnun. Fiskvinnsluskólinn
hver starfsemiý sagði Davíð að-
spurður.
Flestar uppsagnirnar taka gildi
um áramót. Samkvæmt heimildum
Alþýðublaðsins er líklegt að hægt
verði að framlengja hluta uppsagn-
anna fram í mars. Blaðamaður bar
þetta undir Davíð, en hann vildi
ekki tjá sig um það, sagði einungis
að ýmis tæknileg atriði vefðust fyr-
ir mönnum. „Ég get ekki tjáð mig
um lagaleg atriðiþ sagði hann.
hefur verið í örum vexti frá stofnun
árið 1971.
„Ég tel farsælast að þessir skólar
verði áfram reknir sem sjálfstæðar
stofnanir en hins vegar verði stofn-
aður Háskóli sjávarútvegs og sigl-
inga“, sagði Guðjón Ármann, „í
þeim skóla væri m.a. nám í sérgrein-
um Stýrimanna- og Vélskólans“.
Guðjón Ármann nefndi einnig að í
slíkum skóla mætti kenna sjómæl-
ingar, en ekkert framhaldsnám er
hér á landi í því fagi. Auk þess væri
raunhæft að kenr.a matvælafræði
og markaðsfræði og sameina út-
gerðardeild Tækniskólans slíkum
skóla, svo dæmi væru tekin. Guð-
jón sagði að sjávarútvegsskólinn í
Tromsö í Noregi, gæti verið ágætis
fyrirmynd við uppbyggingu slíks
skóla hér á landi.
„Mér líst vel á hugmynd nefndar-
innar um fræðslumál sjávarútvegs-
ins. Sú hugmynd er reyndar upp-
haflega komin frá Jónasi Bjarna-
syni og skólastjórar þessara þriggja
skóla sendu nefndinni. „Það var
hins vegar haldinn aðeins einn ein-
asti fundur með þessum skólastjór-
um. Það er auðvitað gagnrýnisvert
að koma með svo djarfa og róttæka
'tillögu um sameiningu án þess að
ræða þessi mál betur við okkur í
„Aðalatriði þessara viðskipta
hafa byggst á að vörur séu keyptar
á markaðsverði. — Við teljum því
að með þeim tilboðum sem komið
hafa frá Sovétmönnum sé um veru-
lega stefnubreytingu að ræða af
þeirra hálfu. Við hörmum þessa
stefnubreytingu og spurningin er
því hvort horfið verði frá henni og
aftur verði miðað við það verð sem
við höfum fengið hjá öðrum þjóð-
um“, sagði Halldór Ásgrimsson
sjávarútvegsráðherra í samtali við
Álþýðublaðið sl. miðvikudag að-
spurður um síldarsölu til Sovét-
ríkjanna.
skólunum. — Það hefur t.d. aldrei
verið rætt við kennarana hérna.
Auk þess er einum mjög stórum lið
sleppt í þessu máli, þ.e. um öryggis
og eldvarnarskóla. Það vantar alveg
slíkan skóla inn í kerfið. En hug-
myndin um endurmenntunardeild
er hins vegar góðra gjalda verð, og
gæti jafnvel starfað fyrir alla þessa
skóla.
Það má einnig ekki gleymast að
það hefur verið ágætis samstarf
milli þessara skóla. Það hefur t.d.
verið mjög gott samstarf milli Vél-
skólans og Stýrimannaskólans og
við höfum einnig haft ágætis sam-
vinnu við Fiskvinnsluskólann.
Þegar nefndin setti fram sínar
hugmyndir á dögunum, fullyrtu
þeir að húsnæði Stýrimannaskól-
ans væri mjög illa nýtt. „Þetta er
alls ekki rétt“, sagði Guðjón Ár-
mann, „það hefur komið í ljós að
Stýrimannaskólinn og Vélskólinn
hafa ekki nema 6 m2 á hvern nem-
anda á sama tíma og t.d. í Iðnskól-
anum eru tölur á bilinu 14 til 15 m2.
Þó að það sé um 1100 manna skóli
þá hafa þeir um 16000 m2. — Þó að
Sjómannaskólinn sé reisulegt hús
þá rúmar hann ekki fleiri en hann
þegar gerir í dag.
Stýrimannaskólinn hefur nú yf-
irumsjón með skipstjórnarnámi,
víða um landið og í Vestmannaeyj-
um er starfræktur sjálfstæður
skóli. Réttindanám er nú starfrækt
Framh. á bls. 2
Sem kunnugt er hafa Sovétmenn
fengið mun lægri tilboð frá m.a.
Noregi og Kanada. Bæði þessi lönd
hafa að undanförnu gefið íslend-
ingum hnefahögg á samkeppnis-
mörkuðum og er altalað að útgerð
og fiskvinnsla sé ríkisstyrkt í við-
komandi löndum. Alþýðublaðið
spurði sjávarútvegsráðherra hvort
borin yrðu upp sérstök mótmæli
við ríkisstjórnir þessara landa.
„Það hefur ekki komið til íals
núna, en þessi mál hafa margoft
verið rædd við norsku og kanad-
ísku ríkisstjórnina og á alþjóðavett-
vangi og við munum að sjálfsögðu
halda því áfram", sagði Halldór Ás-
grímsson. Hann sagði einnig að erf-
itt væri að átta sig á í hvaða formi
síldariðnaðurinn væri ríkisstyrktur
í Kanada. „En það mikilvægasta er
að ekki er um sambærilega vöru að
ræða. Þeirra sild er langt á eftir
þeirri íslensku að gæðum.Það hlýtur
að vera aðalatriði málsins hvað
varðar söluna til Sovétríkjanna".
„Ég kom m.a. í eitt fyrirtæki í Nova.
Scotia og forsvarsmenn þess full-
yrtu það að ekki væri um neinn rík-
isstyrk að ræða og kanadísk yfir-
völd héldu því mjög fast fram að
slíkur stuðningur við síldariðnað-
inn væri ekki fyrir hendi. — Þeir
viðurkenndu hins vegar að þeir
hefðu lagt fram hlutafé í stóru fyrir-
tækin National Sea og Fisheries
products. — Við höfum þannig átt
erfitt með að átta okkur á því með
hvaða hætti ríkisstuðningur er við
síldariðnaðinn í Kanada. — Það
liggur hins vegar ljóst fyrir að það
er margvíslegur stuðningur við
fiskiskipin í Noregi", sagði Halldór.
Blaðamaður spurði sjávarútvegs-
ráðherra hvort viðskipti Sovét-
manna og Kanadamanna byggðust
ekki á veiðileyfum Sovétmanna í
Kanadískri landhelgi. „í ræðu sem
kanadíski ráðherrann hélt fyrr á
þessu ári, lýsti hann yfir þeirri
stefnubreytingu, sem við fögnuð-
um, að þeir mundu ekki blanda
lengur saman markaðsmálum og
réttindamálum í fiskveiðilögsög-
unni. — Þarna var um stefnubreyt-
ingu að ræða sem við höfum lagt
mikla áherslu á við Kanadamenn.
Hins vegar fylgdi þessu, að þetta
yrði ekki gert hvað varðar Austur-
Evrópu. Málum væri þannig fyrir-
komið að það væru bæði stjórn-
völd sem keyptu vörur og seldu rétt-
indi í landhelgi og teldu ekki rétt á
þessu stigi að gera breytingu á hvað
varðar Áustur-Evrópu. Þetta er
vissulega slæmt en hefur þó þokast
I rétta átt í Kanada. Þeir hafa einnig
tjáð okkur að þeir stefni að því að
fella niður alla aðstoð við sjávarút-
vegsfyrirtækin“.
Halldór sagði að þessi aðstoð
væri oft á tíðum í formi atvinnu-
Ieysisstyrkja til fyrirtækjanna svo
þau geti tryggt fólkinu lágmarks-
laun í ákveðinn tíma. Sagði hann að
nýlega hefði fallið dómur í Banda-
ríkjunum, í timburiðnaðinum þar
sem slík aðstoð er felld undir opin-
bera styrki en Kanadamenn haldi
því ákaft fram að svo sé ekki. Þetta
sé Iiður í þeirra félagslega jöfnunar-
kerfi og telji þeir að þessu sé oft á
tíðum blandað saman.
„Við verðum að sjálfsögðu að líta
á þessi mál með málefnalegum
hætti og kafa sem best ofan í þau“,
sagði Halldór Ásgrímsson.
Ríkismatið
lagt niður?
„Nei, það stendur ekki til að
leggja Ríkismat sjávarafurða niður,
hins vegar stendur til að breyta
starfsemi stofnunarinnar og
rninnka talsvert umfang hennar. —
Ferskfiskmatið verður flutt yfir til
hagsmunaaðila en annarri starfsemi
verður haldið áframý sagði Halldór
Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra í
samtali við Alþýðublaðið í gær en
skiptar skoðanir eru um tilgang
Ríkismats sjávarafurða og hlutverk
þess í fiskiðnaðinum.
„Það þarf að vera fyrir hendi yf-
irmat, nokkurs konar úrskurðar-
vald, ef ágreiningur er á milli aðila.
Því mun stofnunin sinna. — Það er
því ekki verið að leggja Ríkismatið
niður heldur minnka umsvifinþ
sagði Halldór Ásgrímsson sjávarút-
, vegsráðherra.
Stýrimannaskólinn, Fiskvinnsluskólinn og Vélskólinn sameinaðir?:
„Skólarnir verði áfram
sjálfstæðar stofnanir“
„en stofnaður verði sérstakur Háskóli sjávarútvegs og
siglinga“, segir Guðjón Ármann Eyjólfsson skólastjóri
Stýrimannaskólans í samtali við Alþýðublaðið.
Öngþveiti í málefnum aldraöra í Reykjavík:
Jóhanna Sigurðardóttir o,fl.:
Umbætur í málefnum aldraðra
Þingsályktunartillaga samþykkt á Alþingi 22. apríl 1986.
Flm.: Jóhanna Sigurðardóttir,
Pétur Sigurðsson, Guðrún Helga-
dóttir, Kjartan Jóhannsson.
Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að hlutast til um að í
áætlanagerð um málefni aldraðra
fyrir landið í heild samkvæmt
ákvæðum 4. gr. laga um málefni
aldraðra, nr. 91/1982, verði lögð
til grundvallar úttekt á fjárhags-
legri og félagslegri stöðu aldraðra
sem nái til eftirtalinna þátta:
1. húsnæðis- og vistunarmála,
2. félagslegrar stöðu,
3. framfærslukostnaður og fjár-
hagslegrar afkomu,
4. atvinnu með tilliti til hluta-
starfa.
Úttekt þessi skal unnin af sam-
starfsnefnd um málefni aldraðra í
samráði við Tryggingastofnun
ríkisins. Á grundvelli hennar skal
leggja fram heildaráætlun um
skipulegt átak og forgangsverk-
efni í hagsmunamálum aldraðra,
sem og húsnæðisaðstöðu og at-
vinnu við hæfi aldraðra sem þess
óska.
Kostnaður greiðist af Trygg-
ingastofnun ríkisins og Fram-
kvæmdasjóði aldraðra að fengnu
samþykki heilbrigðisráðherra,
sbr. 6. tölul. 12. gr. laga um mál-
efni aldraðra.
Greinargerð.
Meginmarkmið þessarar þings-
ályktunartillögu er að fram fari ít-
arleg úttekt á fjárhagslegri og fé-
lagslegri stöðu aldraðra hér á
landi og slík úttekt yrði síðan
grundvöllur að skipulagðri áætl-
anagerð um umbætur í hags-
munamálum aldraðra á næstu ár-
um.
Mikil breyting hefur orðið á
allri þjóðfélagsgerðinni á undan-
förnum árum, svo sem atvinnu-
háttum, samfara síauknum kröf-
um um endurmenntun í atvinnu-
lífinu, erfiðleikum í framfærslu
heimilanna, aukinni atvinnuþátt-
töku kvenna og kröfunni um jafn-
rétti kynjanna, svo að eitthvað sé
nefnt. Þessi þróun hefur á marg-
víslegan hátt breytt stöðu aldr-
aðra í þjóðfélaginu. Ýmsir þættir
í þjóðfélagsgerð liðinna ára, sem
áður veittu öldruðum stuðning og
öryggi og gáfu lífinu gildi á elliár-
um, hafa því breyst og þótt annað
hafi komið í staðinn og ýmislegt
hafi áunnist er margt sem bendir
til þess að öryggisleysi aldraðra á
ýmsum sviðum í þjóðfélaginu
hafi vaxið og uppbyggingin í mál-
efnum aldraðra hafi ekki fylgt eft-
ir sem skyldi breyttri þjóðfélags-
gerð.