Alþýðublaðið - 10.12.1986, Qupperneq 1

alþýðu-
LD
Miðvikudagur 10. desember 1986 238 tbl. 67. árg.
Kísilmálmverksmiðja við Reyðarfjörð:
Brugðið getur
til beggja vona
— segir forsætisráðherra, en hann er ekki bjartsýnn á
að erlendir aðilar fáist til að fjárfesta í orkufrekum
málmiðnaði hér á landi í dag.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra hefur sagt að brugð-
ið geti tii beggja vona um hvort
samkomulag náist um byggingu og
rekstur kísilmálmverksmiðju við
Reyöarfjörð. Þetta kemur fram í
viðtali við forsætisráðherra í blað-
inu Vikurfréttum i Keflavík. Hann
segir í þessu sama viðtali sem birtist
4. desember s.l., að hann sé ekki
bjartsýnn á að við fáum erlcnda að-
Framhald á bls. 2.
Kjör aldraðra og öryrkja:
Ekkert gert
„Þeir sem eru með lægsta lífeyr-
inn eru áreiðanlega lægst launaða
fólkið í þjóðfélaginu í dag, þeir
hafa úr minnstu aö spila. Þarna
þarf að bæta þeim upp sem lifa ein-
göngu á ellilífeyri og tekjutryggingu
eða lágum lífeyri", sagði Hans
Jörgensson formaður Samtaka
aldraðra i samtali við Alþýðublaðið
í gær.
Kjör aldraðra komu til umræðu
við gerð kjarasamninganna og rík-
isstjórnin lýsti því yfir að lífeyrir
þessa fólks mundi hækka í sam-
ræmi við almenna launaþróun. Það
er hins vegar ljóst að gera þarf enn
meira átak fyrir það fólk sem lifir
eingöngu á slíkum greiðslum. Elli-
lífeyrir og tekjutrygging eru í dag
um 16 þúsund krónur á mánuði.
Það hlýtur að vera krafa ellilíf-
eyrisþega og öryrkja sem við þau
kjör búa að á málum þeirra verði
tekið þegar aðilar vinnumarkaðar-
ins hafa náð samkomulagi um veru-
legar hækkanir lægstu launa.
Hans Jörgen s.son sagði að Samtök
aldraðra hefðu enn ekki fundað um
málið, en það yrði gert mjög fljót-
lega.
Skattlausar tekjur á nœsta ári?
Misskilnings gæt-
ir í umræðum um
staðgreiðslukerfi
Nokkurs misskilnings gætir hjá
mörgum um hvernig skatttekjum
verði skilað vegna tekna á árinu
1987 ef staðgreiðslukerfi skatta
veröur tekið upp árið 1988. Á frétt-
um á Stöð tvö hefur jafnvel mátt
skilja að menn verði skattlausir á
næsta ári og var m.a. fjármálaráð-
herra leiddur til vitnis um það í
fréttatima á Laugardaginn. Víg-
lundur Þorsteinsson formaður
samtaka iðnrekenda hefur einnig
hvatt fólk til að fara út á vinnu-
markaðinn á næsta ári. — En verð-
ur þetta einhver veisla er e.t.v. verið
að gera fólki gyllivonir:
Það er í fyrsta lagi ljóst að menn
greiða skatta á næsta áti vegna
tekna á árinu 1986. Hins vegar er
Ijóst að sérstök tekjuöflun á árinu
1987 kemur ekki til með að hafa
áhrif á skattagreiðslur þeirra á ár-
inu 1988. Sjómaður með eina mill-
jón í tekjur á árinu 1986 greiðir því
að sjálfsögðu skatta í samræmi við
það á árinu 1987. Hins vegar ef
frumvarp um staðgreiðslukerfi nær
fram að ganga og verður tekið upp
í janúar ’88, þá borgar hann hvorki
meira né minna í skatt, hvort hann
hefur 1 ntilljón eða 2 á árinu 1987.
Það sem hann greiðir í skatt á árinu
Framh. á bls. 2
Flugsamgöngur austanlands hafa verið nokkuð í brennidepli að undanförnu. M.a. hafa Eskfirðingar skorað
á samgönguráðherra að sjá tilþess að hafist verði handa um endurbœtur á Egilsstaða flugvelli. Frá þessu er nánar
sagt íblaðaukanum, „Alþýðublaðið á Austurlandi“ ídag, en þar er auk þess aðfinna viðtal við Hlífar Þorsteins-
son á Neskaupstað, þar sem einnig er fjallað um samgöngumál landshlutans.
Sœvar Frímannsson, Einins á Akureyri:
11
Aríðandi að launa friður haldist
U
„Ég get ekki sagt annað en aö
þetta leggist nokkuð vel í mig. Ég
held að menn séu eftir vonum
ánægðir með að það tókst að cin-
beita sér að lægst launaða fólk-
inu. Fólkið í Einingu er að megin-
hluta til láglaunafólk og það
hækka því margir verulega. Meg-
inmarkmiðunum í ályktunum frá
Trúnaðarmannaráði Einingar
hefur verið náð með þessu, en í
þeirri ályktun var „talið brýnt að
höfuðáhersla verði lögð á hækk-
un lægstu launa sem eru auðvitaö
langt fyrir neðan öll velsæmis-
mörk.“
Við töldum það vera „skyldu
verkalýðshreyfingarinnar að hlut-
ur þeirra sem fá greitt eftir kaup-
töxtum og einskis hafa notið,
hvorki launaskriðs eða sérsamn-
inga, verði réttur. „Ég tel að með
þessum samningi sem gerður var
þarna á laugardaginn, þá hafi
þessu meginmarkmiði verið náð“,
sagði Sáevar Frímannsson, for-
maður Verkalýðsfélagsins Eining-
ar á Akureyri.
„Gamla taxtakerfið var leitt á
höggstokkinn og svo er hugmynd-
in að stokka betur upp þetta kerfi
á næsta ári. Það má segja að þetta
sé framhald af þessum febrúar-
samningum, — þarna sé haldið
áfram á sömu braut. Viðsemjend-
ur okkar voru mjög jákvæðir fyr-
ir hækkun lægstu launa. Aðrir
þættir í þessum samningaviðræð-
um voru heldur erfiðari. Auðvit-
að ætluðum við okkur að komast
lengra, en það er nú svo að þegar
tveir semja þá fá menn ekki alla
hluti, annar aðilinn nær ekki öllu
sínu fram, þannig að báðir verða
að hvika frá einhverju.
Að mínu mati þá eru þetta
tímamótasamningar, ekki síst
vegna þess hve allir voru ákveðnir
í að lægstu laun yrði að hækka.
Það er tilfinning fyrir því hér á
Akureyri að rétt sé að fara inn á
staðgreiðslukerfi skatta. Fólk vill
reyna þessa leið, það veit þá að
hverju það gengur. Miklar breyt-
ingar á tekjum frá ári til árs gera
mörgum erfitt fyrir. Sjómönnum
t.d. En hvort staðgreiðslukerfið er
rétta leiðin, því verða okkar
tæknimenn að svara fyrst og
fremst. En mönnum sýnist þetta
freistandi. Skattleysismörk verða
einnig að hækka.
Samningsgerðin öll byggðist
auðvitað mjög á fyrirheitum ríkis-
stjórnarinnar. Sú samvinna
stjórnvalda og aðila vinnumark-
aðarins sem upp var tekin í febrú-
arsamningunum, hefur reynst að
mínu mati nokkuð vel og því er
ástæða til að ætla að svo geti orð-
ið áfram. En það þýðir það einnig
að aðrir launþegar í landinu líti á
samningana fyrst og fremst sem
hækkun fyrir þá lægst launuðu
og sjái sér fært að bíða eitthvað
svo að þetta fari ekki upp allan
stigann með verðbólgu og öllu
sem því fylgir“, sagði Sævar Frí-
mannsson á Akureyri.
Þórir Daníelsson, Verkamannasambandi íslands:
„Taxtakerfinu var slátrað“
„Menn segja yfirleitt allt gott uni
samningana. Telja að það hafi
náðst þarna umtalsverður árangur,
að lyfta þessum lægstu launum og
einnig að laga bónuskerfið til.
Ég held að í okkar röðum sé
áhugi fyrir staðgreiðslukerfi skatta,
það sé ekkert álitamál. Að vísu hafa
menn verið með þær skoðanir að
þetta gcti verið dýrara kerfi, en ef
það tekst í leiðinni að einfalda það,
þá sé ég ekki forsendurnar fyrir því
að óttast svo mjög“, sagði Þórir
Daníelsson, framkvæmdastjóri
Verkamannasambands Islands.
„Ég held að allir málsaðilar hafi
gert sér grein fyrir, að það að ná
ekki saman þarna um daginn, hefði
verið öllum aðilum til mikifla muna
dýrara. Þá hefðu menn lent með
samninga beint ofaní kosningar og
allir geta gert sér grein fyrir hvað
það hefði þýtt. Vandamálið er hvort
að tekst að halda þessu innan þeirra
marka að það fari ekki yfir allt, þá
er allt ónýtt. Það má alls ekki ger-
ast.
Þetta gekk ekki lengur svona.
Prósentutalan breikkaði alltaf bilið
á milli fólks í launurn, og það varð
fyrr eða síðar að kippa því i lag.
Hins vegar er það svo að á meðan
við vorum í mikilli verðbólgu, og
þar af leiðandi miklum launabreyt-
ingum í krónum talið, þá var eigin-
lega ómögulegt að breyta launum
örðuvísi, vegna þess að að öðrum
kosti varstu komin með nánast
sömu töluna yfir alla, áður en
nokkur vissi af.
En með minnkandi verðbólgu og
þar af leiðandi hægfara almennum
launabreytingum, þá er miklu meiri
von til þess að hægt verði að koma
á öllu skikkanlegra launakerfi en
verið hefur.
Maður verður ekki var við annað
en að allir sætti sig við þetta, — eða
svona nokkurn veginn.
Upp úr áramótum fara síðan í
gang viðræður á ýmsum sviðum til
að halda þessu verki áfram, þ.e. að
færa hið skráða kaup nær því sem
raunverulega er greitt. Einnig koma
þá fleiri hagsmunafélög inn í við-
ræðurnar", sagði Þórir Daníelsson,
framkvæmdastjóri Verkamanna-
sambands íslands.

' 1 ri l i 1 1 i
ÁAUSTURLANDI
í Alþýðublaðinu eru í dag 8 síður
helgaðar Austurlandi og er blaðinu
dreift inn á hvert heimili á Austur-
landi.