Tíminn - 17.08.1967, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
FIMMTUDAGUR 17. ágúst 1967
SAMSTARF
ÆSKuFOLKS
SVETR
Flestir Ihafa heyrt eitthvað tim
friðarsveitirnar hans Kennedys,
og nafnið Peace-oorips er á hvers
manns vörum í veröld allri.
En peacecorps — frdðaTsveitir
eru hópar æskufólks og jafnvel
eldra fólks einnig, sem sendar
eru frá Bandaríkjunum út um
heiminn einkum til vanþróuðu
landanna til að leiðbeina og
kenpa. hjálpa og kynna sér að-
stöðiu 'þjóðanna hver til annarrar
og til lifsgæðanna yfirleitt.
Friðarsveitirnar eiga að viinna
að frið og bræðralagi allra þjóða
og leggja grunn þess samstarfs
og þeirrar kynningar, sem kem-
ur í veg fyrir styrjaldir. Og þetta
á að gerast með starfi mennt-
aðra og fórnfúsra manna og
kvenna, sem dvelja og vinna, þar
sem þess er mest þörf í heim-
inum.
í • sama anda vinnur æskulýðs1
sambandið World assemhly of
Fouth — skammstafað Way —
en það gengst fyrir alþjóðaþing-
um, sem haldin eru til þess að
kynnazt og kynna sér hvar þörfin
er mest fyrir hjálp og hvemig
henni verði bezt hagað.
Wayþingin hafa gjört ákaf-
lega mikið gagn til að færa æsku-
lýðlssveitir og æskulýðsstarf þjóð-
anna til niánara samstarfs og vieita
þeim meiri þekkingu á því, hvar
skórinn kreppir að, og hvað
helzt þarf að gera. En athöfn er
orðum betri. Og því mætti segja,
að friðarsveitir og starf þeirra sé
nýtt sþor í áttina til átaka á
þessu samstarfssviði æskunnar og
þjóðanna.
„Oongressar“ eða alþjóðaráð-
stefnur geta orðið ófrjóar orða-
sennur, ef ekki er hafizt handa
um það, sem þar er rætt.
Þess vegna hafa friðarsveitirn-
ar farið af stað. Og hér á Norð-
urlöndum, eða í nágrannalöndum
okkar er slík starfsemi hafin af
miklum myndarskap, þótt ef til
vill sé það ekki nákvœmlega eins
skipulagt starf og friðarsveitirn-
ar vestra.
Sesja sumir jafnvel að Svíþjóð
eigi í rauninni hugmyndina og
frumkvæðið að alþjóðlegum frið-
arsveitum.
Um það skal ekkert fullyrt hér,
enda skiptlr það ekki mestu,
hver hóf starfið, heldur að það sé
unnið af drengskap og dáð, sé
það framtíð mannkyns til heilla
oghlessunar.
í þessu eins og mörgu ððru,
stendur Danmörk okkur að ýmsu
leyti næst, og þar fékik ég tæki
færi til að kynna mér þetta starf
eins og það er nú unndð.
Það eru ekki beinlínis stofnað
ar friðarsveitir með sama skipu-
lagi og starfsháttum og í Banda-
ríkjiunum, heldur er þessi hjálp-
arsveitastarfsemi í nán-um tengsl-
um við annað alþjóðlegt starf
danska ríkisins og dönsku æsku-
lýðssamtakanna. Það er nánast
einn þáttur í áhrifamiklu starfi
á breiðum grundvelli, en nýtur
þó sénstakra fjárveitinga og sjálf-
stæðrar upphyggingar og nefnist
„Dan.sk ungdoms U-landsar-
bejde.“ Og um það gilda sérstök
lög, samin og samiþykkt 1966.
En öll hin umfangsmikla starf-
semi Dana á þessu sviði nefn-
ist „Mellenfolkeldgt Samvirke“ og
hefur skrifstofur sínar á þrem
hæðum í stórhýsi einu við Nörre-
brogade 88, sími (oi) 39-86-83.
Eru þar fúslega veittar upp-
lýsingar um allt er þessi málefni
snertir.
Mellemfolieeligt Samvirke —
eða stofnunin Alþjóðasamstarf er
upphaflega einkafyrirtæki, stofn-
að 1944.
Takmarkið er að eíla skilning
og samstarf þjóða án tillits til
kyniþátta, trúarbragða og stjórn-
málaiskoðana,
„Dansk ungdoms U-landsar-
bejde — eða útsending sjálfboða
liða til þróunarlandanna — (laus-
lega þýtt) er nú umfangsmesti
þátturinn í starfi þessarar stofn-
unar.
En auk þess tekur Mellemfolke
ligt Samvirke meðal annars þátt
dansk-indversku ræktunar og
báskólafyrirtæki í Mysore i Ind-
landi.
Ennfremur sendir stofnun þessi
fjölda aif ungu fólki. árlega lil
starfa nokknar vikur í vinnubúð-
um ýmissa Evrópulanda, þar sem
sérstök þörf er talin fyrir slik
störf. Það miun einmitt hafa verið
fyrir meðalgöngu þessarar stofn-
unar, sem Danir tóku þátt í starf
inu við grunn safnaðarheimilis
Langholtssóknar hér í Reykjavík.
Að síðustu má geta þess, að
Mellemfolkeligt Samvirke vinnur
að umfangsmikilli upplýsinga-
þjónustu um ástand og aðstöðu
hinna svonefndu þróunarlanda og
um alþjóðlegt samstarf yfMeitt.
Verðlistar og skrár ytfir bækur,
smárit og kyrrmyndir fást hjá
stofnuninni ókeypis, ef óskað eri
Fjárráð Mellemfolkeligt Sam-
virke — eða stofnunarinnar Al-
þjóðlegt samstarf Nörrebrogade
88 í Kaupmannaihöfn er að mest-
um hluta opinber fjárveiting
danska ríkisins til starfseminnar
en að nokkru leyti einbafram-
lög.
Æskiulýðssambönd, samtök ým-
issa fagfélaga og félög, sem vinna
að alþjóðamálum sérstaklega, eiga
fulltrúa á fulltrúafundum Mellom
folkeligt Samvirkes.
Öll samtök sem samþykkja
stefnuskráratriði Samstarfsins
eða stofnunnar þessarar hafa skil-
yrði til að verða með og styðja
þannig starfið. í fyrra eða 1966
veittu lög þau um æskulýðsstarf,
sem áður er minnzt á, möguleika
til að senda 200 manns árlega til
fcveggja ára starfs í einhverju van
þróuðu landi.
Það var samt nú þegar árið
1963, sem fyrsti hópur sjálfboða
liða lagði af stað á vegttm þess-
arar merku stofnunar.
Það voru 8 manns, iðnaðar-
heiminum. Og því mega slíkar
sendisveitir ungs fólks sannarlega
nefnast „Friðarsveitir.“
Það eru samt margir fleiri, sem
vinna að þessu vandamáli þróUn-
arlandanna.
Auðvitað fyrst og fremst Sam-
einuðu þjóðirnar og þing þeirra,
og þá ýmis sérsamtök önnur eins
og FAO, sem vinnur gegn h-ungr-
inu í heiminum og UNESCO' —
sem; vinnur gegn. ólæsi og, ,van-
þekkingu. En þessi samtök og
fleiri vinna að geysimiklum áætl-
unum og framkvæmdum.
Það eru samt auðríki heimsins,
sem leggja þarna mest af mörk-
um t.d. Bandaríki Norður-Ame-
ríku.
En í því sambandi komu fram
skiptar skoðanir á því, hvort
hjálp og leiðbeiningar væru veitt
á heppilegan hátt.
Sumir voru á þeirri skoðun, að
það væri alltof mikið bil milli
alþýðu' þeirra landa, sem aðstoðar
menn og skrilfstofufólk, sem fór
til Tanzaníu' og ákvað að verja
vinnu sinni og sérþekkingu til
að leiðbeina í þessu frumstæða
landi. )
En síðan hafa árlega einhverj-
ir gefið sig fram og óskað að
vera með í starfinu fyrir van-
þróuðu löndin.
Takmark þessarar viðleitni er
að brúa bilið og draga úr spenn-
unni milli auðuigra og fátækra
þjóða. En það mun ein hin mesta
nauðsyn til að treysfca friðinn í
þurftu að njóta og hinna
hálærðu .sérmenntuðu' og hálaun-
uðu sérfræðinga, sem þangað
væru sendir frá Sameinuðu þjóð-
unum eða þá einstökum löndum
Og þá kom fram til fhugunar
þeim, sem mestu réðu. Hvers
vegna sendum við ekki vel undir-
búið ungt fólk, sem getur nokk-
urn veginn lifað og stdrfað á
sama sviði og við sömu kjör og
fólkið, sem á að hjálpa, blandað
við það geði og aðbúnaði öllum,
uunið með því, en samtímis mynd
að umhverfis sig mdðstétt sæmi-
lega menntaðs fólks, sem síðan
getur notfœrt sér speki sérfrœð-
inganna. Án slíks millisambands
tala iþeir og starfa næstum í tóm-
rúmi.
Að slíkri í'hugun og aihugun
lokinni kom í Ijós, að þarna var
ekki einungis þörf heldur nauð-
syn að brúa bilið, og til þess
yrðu engir heppilegri en vel
þroskað, fcVn-fúst og dugmikið
ungt fólk, sem átti tiUölulega
auðvelf með að samlaga sig að-
sfcæðum á hverjum stað og kom-
ast í snertingu við unga fólkið
í þróunarlöndunum sjálfum.
Þetta unga fólk gat einmitt
lagt fram þýðingarmikinn skerf í
baráttunni gegn sjúkdómum sulti
og fáfræði — og þannig eflt van-
þróaðar þjóðir til markvissra á-
taka — unnið til hagsbóta þedm,
sem yzt sitja við nægtaborð til-
verunnar.
Þetta er erfitt verkefni — en
það er mikil vegsemd og stór-
kostlegur ávdnnungur öllum, sem
fá að leggja þar hönd að verki.
Til þess 'komast í sveitir sjálf-
boðaliðanna, sem Mellemfolkeligt
Samvirke sendir til þróunarland-
anna er krafizt eftirfarandi skil-
yrða:
Umsækjandi sé f-ullra 20 ára að
aldri. Hann skal hafa lokið prófi
í einhverri iðngrein eða starfi.
Hann þarf að hafa gott vald á
ensku máli. Hann þarf að sýna
þroskaða skapgerð, umburðar-
lyndi og samstarfshæfni. Vera
hraustur bæði andlega og líkam-
lega. Eiga auðvelt með að aðlaga
is-g framandi aðstæðum. Geta
skuldbundið sig til tveggja ára
þjónustu.
Sé um hjón að ræða verða þau
bæði sameiginlega að uppfylla
þessi skilyrði.
Allir, sem uppfylla þessi skil-
yrði geta komið til grein-a. Og til
ársins 1966 höfðu verið send með-
al annars:
Kennarar, hjúkrunarkonur,
garðyrkjumenn, bændur, vélvirkj-
ar, raftæknar, járnsmiðir, efna-
fræðingar. múrarar, tæknifæðing
ar, trésmiðir, arkitektar, fóstrur,
vélritarar, verkfræðingar, vél-
fræðingar, skrifstofufólk, lækna-
kandidatar. málarar og móta-
smiðir.
Um hæfni umsækjenda er d-æmt
samkvæmt eftirfarandi gögnum:
Umsóknareyðublað, útfyllt af
umsækjanda. Meðmælum frá
vinnuveitendum, skólum eða öðr-
um málsmetandi stofnunum eða
einstaklingum. Persónulegu sam
tali við umsækjanda í eina klukku
stund eða þar um hil
Tveggja daga valmóti, sem
þeim umsækjendum er boðið til.
sem viðtalsnefndin telur hæfa.
Á þessu valmóti eru lagðar
Framtiald á bls. 12