Tíminn - 17.08.1967, Blaðsíða 9

FIMMTUDAGUR 17. ágúst 1967
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
FramKvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson fáb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og indriði
G Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar Tómas Karlsson Aug-
(ýsingastjóri: Steingrímur Gíslason Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu. simar 18300—18305 Skrifstofur Bankastraeti 7 Af-
grejðslusími 12323 Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Askriftargjald kr 105.00 á mán tnnanlands — í
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. t
Kröfur iðnrekenda
Alltaf berast fregnir af iðnfynrtækjum, sem eru
ýmist að draga saman seglin eða hætta rekstri sínum
að mestu eða öllu. Hér verður vissulega ekki kennt um
lækkandi verði á síldarafurðum eða minni veiði en áður.
Þessi öfugþróun var hafin alllöngu áður en síldarverðið
fór að falla og rekur að óllu leyti rætur til rangrar
stjórnarstefnu, sem fylgt hafa verðbólga og óbærileg láns
fjárhöft.
í tilefni af þessu er rétt að rifja enn upp tillögur,
sem voru fluttar á þingi íslenzkra iðnrekenda á síðast-
liðnu vori af einum þekktasta og reyndasta iðnrekenda
landsins.
Fyrri tillagan var borin fram 1 tilefni af því, að rætt
var um tillögur ríkisstjórnarinnar um sérstaka aðstoð
við veiðarfæraiðnaðinn. Sú tillaga hljóðaði á þessa leið:
„Þing iðnrekenda lýsir yfir og telur, að islenzkur
veiðarfæraiðnaður eigi að njóta sama réttar og annar
íslenzkur iðnaður varðandi lánamál og önnur kjör".
Með tillögu þessari var síður en svo verið að mót-
mæla aðstoðinni við veiðafæraiðnaðinn Það var aðeins
borin fram krafa um að annar íslenzkur iðhaður, sem
yfirleitt er eins ástatt um og veiðarfæraiðnaðinn, fengi
að sitja við sama borð, hvað snertir lánakjör, verðuppbæt-
ur og aðra fyrirgreiðslu.
Það var í samræmi við þetta sjónarmið sem Fram-
sóknarmenn báru fram á Alþingi tillögu sína um verð-
tryggingarsjóð iðnaðarins, sem ekki aðeins veitti veiðar-
færaiðnaðinum réttmætar uppbætur, heldur öllum ís-
lenzkum iðnaði, sem iíkt væri ástatt um. r
Hin tillagan, sem hinn þekkti og reyndi iðnaðar-
frömuður flutti, hljóðaði á þessa leið:
„Þing iðnrekenda <ýsir velþóknun sinni á, að
formaður Félags íslenzkra iðnrekenda hafi verið kjör
inn, og hann tekið við stöðu í stjórn álverksmiðj-
unnar, í því trausti, að honum takist að ná sömu
kjörum handa íslenzkum iðnaði og hinn erlendi iðn-
aður, sem hann er fulltrúi fyrir, hefur hlotið".
Hinn erlendi aðili, sem nér ræðir um, taldi útilokað
að hefja atvinnurekstur á íslandi við þau skilyrði, sem
íslenzkir iðnrekendur verða að búa við. Hann krafðist
ekki aðeins margfalt lægra orkuverðs, heldur stórfelldra
fríðinda í skatta- og tollamálum. j
Það er því eðlileg afstaða að ísienzkir iðnrekendur
krefjist þess að búa við sambærilega rekstraraðstöðu og
umræddur erlendur aðili.
Báðum framangreindum tillögum var vísað til stjórn-
ar Félags íslenzkra iðnrekenda til fyrirgreiðslu. Ólíklegt
er annað en að hún geri sitt ítrasta til að fylgja þeim fram.
Sildarverðið
í nýútkomnu hefti Frjálsrar v'erzlunar eru birt línurit,
sem sýna útflutningsverfr á síldarafurðum á árunum
1962—67. Samkvæmt þeim er útflutningsverð á síldar-
mjöli nú svipað og á árinu 1962, en útflutningsverð á
síldarlýsinu er nú talsvert hærra en þá. Fall síldarverðs-
ins undanfarna mánuði, hefði þvi ekki þurft að verða
mikið áfall, ef ekki nefði magnast gífurleg verðbólga
hér innanlands á þessu tímabiii og hún stóraukið flestan
reksturskostnað.
TÍMINN
ERLENT YFIRLIT
„Þetta land er of
til þess
aö vera látið afskiptalaust
Meginástæða hins stjórnmálalega öngþveitis í Kongó.

AÐAL skýringu á því ófremd-
arástandi, sem hefur ríkt og
ríkir í Kongó, er vafalítið
að finna í þeim ummælum, sem
eru höfð eftir evrópskum fjár-
málamanni, að Kongó væri
of ríkt til þess að vera látið
afskiptalaust. Síðan Kongó varð
sjálfstætt fyrir nokkrum árum,
hafa erlendir auðhringar
keppst um að faalda þar eða
ná þar fótfestu. Kongó býr
yfir margvíslegum náttúruauð-
æfum, þótt námurnar í Kat-
angahéraðinu séu þekktastar.
Þá eru þar meiri og betri mögú
leikar til stórfelldra vatnsorku-
virkjanna en í nokkru landi
öðru. Vafalítið er Kongó frá
náttúrunnar faendi ríkasta land
ið í Afríku.
Tshombe , er sá leiðtogi
Kongómanna, er opinskáast hef
ur gengið erlendu fjármála-
valdi á hönd. í þágu þess
reyndi hann að stofna sérstakt
ríkí í Katanga, en það mis-
tókst fyrir atbeina S. þ.
Síðan þær drógu sig í hlé hafa
Bandaríkin mjög aukið aðstoð
sína við Kongóstjórn og ráðið
miklu um gerðir hennar. Það
var með fullu samþykki þeirra
að Mobuto gerðist einræðis-
herra fyrir nokkrum misserum.
Miöbuto hefur orðið miklu
áþægari evrópskum auðhring-
um en þeir gerðu sér vonir
um cg þjóðnýtt eignir sumra
beirra, t. d. helzta belgíska
hringsins. Belgíumenn hafa því
verið óánægðir yfir stuðningi
Bandaríkjanna við Mobuto og
ásakað Bandaríkjastjórn um,
að hún væri að ýta evrópskum
fyrirtækjum úr vegi til þess
að ryðja amerískum hringum
braut í Kongó. Enn hefur þó
ekki borið mikið á amerískum
fyrirtækjum i Kongó.
STJÓRN Mofaútos hefur und-
anfarið glímt við mikla erfið-
leika. Hún neyddist til að fella
gengið fyrir tveimur mánuðum
og hefur dýrtíð mjög aukist
síðan. Mobuto hefur gert sér
þæi vonir, að það yrði mikil
auglýsing fyrir hann, etf þjóð-
Sleppur Tshombe einu sinni enn?
nöfðingjafundur Afríkuríkja
yrði haldinn í Kinshasa (áður
Leopoldville), og hafði hann
fengið því ágengt, að slíkur
fundur kæmi þar saman 4. sept.
næstkomandi. Margir þjóðhöfð
ingjanna neituðu hins vegar að
koma til Kinshasa meðan
Mobúto hefði hvíta málaliða
i þjónustu sinni. Mobúto undir
bjó því að losa sig við þá. Þeir
akváðu því, í samráði við
Tsfaombe, að verða fyrri til
[Jppreisn þeirra hófst nokkru
fyrr en ráðgert hafð verið,
vegna þess, að Tsfaombe var
stolið og hann fluttur til Alsír
Til þess að reyna að flýta fyrir
náðun Tshombes, ef hann yrði
fluttur til Kongó, hertóku hvít
liðarnir Kisangani (áður Stan-
leyvillej. Mobúto fékk þá lán-
aðar bandarískar flugvélar og
t'luttu þær herlið til Kisang-
ani, sem tókst að hrekja hvít-
áðana í burtu. Álitið var fyrst
a eftir, að bvítliðar myndu
ekki láta meira til sín taka,
en fyrir nokkrum dögum her-
tóku þeir Bukavu, sem er höfuð
borg fylkis í Kongó. Belgíu-
maðurinn Jean Schramme
stjórnaði töku borgarinnar.
Hann og fylgismenn hans hafa
í hótunum um að stefna liði
smu til Katangafylkis og her-
caka það með aðstoð hvítliða,
sem bíða etfir fyrirmælum í
portúgölsku nýlendunni Ang-
ola. Mobúto hefur beðið Banda
ríkin að lána sér aftur flutn-
ing’aflugvélar til liðsflutninga,
en fengið neitun. Horfur eru
því mjög tvísýnar í Kongó, en
voldug framandi öfl stefna ber
sýnilega ,að því aS^ steypa Mo-
buto og telja það auðveldara
en ella vegna þess, að stjórn
hans býr við vaxandi erfiðleika
og ovinsældir.
MEÐAN þessu fer fram í
Kongó, dregur Boumidienne,
einræðisherra i Alsír, að fram
selja Tsfaombe. Upphaflega
Framhald á bls 12
Kongómenn, sem hvítllðar hafa handtekið.