Alþýðublaðið - 08.08.1987, Blaðsíða 16

16
Laugardagur 8. ágúst 1987
Bjarki Tryggvason, söngvari, bassaleikari, gítarleikari og listatrésmiöur aö auki:
„Spurning um réttan
tíma á réttum stað“
Talað um vafasöm bernskubrek — Pónikk — Radíó Luxemburg — Snillinginn Ingimar
Akureyrar — metsölulagið Glókoll — Bítla- Eydal og hljómsveit hans og Sárþreytta
árin athyglisverðu — Rafmagnsbassaleik athygli.
Bjarki Tryggvason, tónlistarmaður:
„Allt snýst um Reykjavík. Fáir taka
eftir því sem menn eru að gera á
landsbyggðinni. Að hluta til er
þetta fjölmiðlum að kenna."
Hver man ekki eft-
ir Bjarka Tryggva-
syni, drengnum með
sérkennilegu röddina,
sem söng lagið Gló-
koll ásamt ótal fleiri
gullfallegum dægur-
lögum inn á hljóm-
plötur? Bjarki er
einnig mikill listatré-
smiður, en það vita
fœrri. Blaðamaður
Alþýðublaðsins hitti
Bjarka á förnum vegi
og lagði fyrir hann
nokkrar spurningar.
— Su var tíðin að til var hljóm-
sveit sem hét Pónikk og var frá
Keflavík. En það var önnur hljóm-
sveit með sama nafni til á Akureyri
á árunum í kringum 1962 og 1963.
Hverjir voru meðlimir þeirrar
' hljómsveitar?
Bernskubrek
„Þessi hljómsveit var nokkurs-
konar bernskubrek nokkurra
skólastráka, og meðlimir í þessari
hljómsveit voru Jörundur Guð-
mundsson, núverandi skemmti-
kraftur, Garðar Karlsson, bróðir
Birgis Karlssonar sem margir kann-
ast við sem spilaði lengi á gítar hjá
Magnúsi Ingimarssyni, Örn
Bjarnason, núverandi blaðamaður
og rithöfundur og svo ég. Og svo
Kristján Gunnarsson, kenndur við
Verslunina Eyjafjörð."
—Og hvaða hljómsveitarstefna
var þá aðallega í gangi?
„A þessum árum voru menn að
spila jöfnum höndum Shadows og
Beatelslögin, þar sem hvor tveggja
var í gangi, sungin tónlist frá Bítl-
unum og svo leikin tónlist ættuð frá
Skuggunum. Og einmitt á þessu
tímabili þá er Pónikk hljómsveit
sem er að fara úr gítarspilinu og yfir
í sönginn jafnhliða gítarspilinu. Og
þá varð á sú breyting t.d. að allir
fóru að syngja, en það hafði ekki
verið sungið áður. Hljómsveitir
höfðu stundað hljóðfæraleik og
haft svo einhvern ákveðinn söngv-
ara eða söngkonu. Þessi hljómsveit
var reyndar ekki lengi við lýði,
menn voru ungir og á mikilli yfir-
ferð eins og gengur með unga
menn. En það var mjög gaman á
meðan á þessu stóð og menn voru
atkvæðamiklir og ætluðu sér stóra
hluti, eins og gengur.“
— En var þetta ekki þín frum-
raun í hljómsveitarbransanum,
Bjarki?
„Jú, en að vísu hafði ég verið í
einhverjum skólahljómsveitum al-
veg frá því ég var í barnaskóla, því
maður byrjaði snemma að hafa
áhuga á tónlist og ég fór mjög
snemma að trúa því að ég gæti gert
eitthvað á þessu sviði. Og mér hefur
ekki tekist að losna við þá grillu síð-
an! En það má eiginlega segja að
þegar maður var að komast á
gelgjuskeiðið, þá hafi byrjað fyrsta
alvöru tilraunin með þessa mússík
mína.“
Bítlaárin
— Og þarna eru Bítlarnir að
byrja og the Rolling Stones og
fleiri?
„Já já og um þetta leyti kynntist
ég konunni minni svo að það var
heilmikið að gerast hjá mér, bæði í
persónulegu lífi og eins í tónlistinni.
Um þetta leyti kemur fram alveg ný
músíkstefna sem allir voru knúnir
til þess að fara inn á, sem var raunar
ekki erfitt vegna þess að hún var
frjálsiegri en áður hafði tíðkast og
ég held að öllum hafi farið að líða
betur, bæðihljómsveitarmeðlimum
og svo fólkinu sem var að skemmta
sér, því þarna fara t.d. allir að
syngja eins og áður sagði.“
Nœmur á tónlist
— Nú síðan þróast þetta upp í
það að þú verður okkar aðalsöngv-
ari auk þess að vera sólóisti á gítar-
inn?
„Já, þetta þróaðist nú þannig, en
það var ekki þar með sagt að þið
hinir hafið verið nokkuð síðri. En
kannski var áhuginn mestur hjá
mér. Ég satt að segja sá mjög fátt
annað á þessum árum. Mér var líka
sagt af ágætum mönnum, að ég
hafi verið mjög næmur á tónlist og
það setti auðvitað í mig vissan
kjark.“
— Og síðan ferð þú að starfa með
hljómsveitinni Póló hjá Pálma
Stefánssyni?
„Já, vel á minnst. Ef ísland væri
stærra land sem byði upp á meiri
ferðalög t.d. þar sem hægt væri að
kynna lögin víðar upp á sviði, þá
væri örugglega tekið meira mark á
því efni og þeim hljómsveitum sem
koma utan af landi. Sannleikurinn
er sá að það eru margar mjög fram-
bærilegar hljómsveitir sem eru
starfandi út á landi, en þær fá bara
ekki að njóta sín nema þá kannski
einstaka hljómsveit og eru Skrið-
jöklar þar gott dæmi sem undan-
tekning. Því allt snýst um Reykja-
vík. Og það er í rauninni sama
hvaða listastefna það er; tónlist,
myndlist og hvað sem er. Það sem
menn eru að gera út á landsbyggð-
inni, eftir því taka mjög fáir og
þarna eiga fjölmiðlar ef til vill vissa
sök. En hitt er svo annað mál að á
þessu eru vissar skýringar. Hér á
suðvesturhorninu býr um helming-
ur landsmanna og það er svo sem
ekkert skrýtið að allt snúist meira
eða minna um þann landshluta. í
því eru hins vegar fólgnar vissar
hættur sem ég held nú að menn séu
loksins að koma auga á. Það er t.d.
engin smáræðis verðmætasköpun
sem fer fram utan Reykjavíkur.“
Vandi dreifbýlisins
„Það gefur til dæmis auga leið að
hljómplata sem er gefin út á höfuð-
borgarsvæðinu, hlýtur að seljast að
öllum jafnaði í mörgum sinnum
stærri upplagi en hljómplata sem
gefin er út t.d. á Egilsstöðum. Ein-
faldlega vegna þess að aðdáenda-
hópurinn er svo margfalt stærri í
Reykjavík. Þar að auki eru í
Reykjavík miklu fleiri útvarps-
stöðvar sem auglýsa þessar plötur
daginn út og inn með viðtölum við
hljómsveitirnar og allt hvað eina.
Það er bara gömul staðreynd að þú
verður að stíla þína vöru inn á það
svæði þar sem markaðurinn er
mestur fyrir hana. Á höfuðborgar-
svæðinu eru líka langbestu upp-
tökustúdíóin o.s.frv. Og það er ekk-
ert vafamál að bara þessi púnktur
setur dreifbýlismennina á dálítið
lægra plan.“
— Mér fannst líka slundum að
það heyrðist í fjölmiðlum miklu
lakari músík sem hafði það eitt sér
til ágœtis að koma frá Reykjavík.
Getur þú verið sammála mér um
þetta?
Tónlist að nafni
samkrull
„Jú, ég get verið sammála þessu
að vissu marki. En við komum fram
árið 1965 með eitthvað sem kalla
mætti dreifbýlismúsík, svona sam-
blandi af K.K. sextett og einhverju
allt öðru sem var auðvitað tómt
samkrull, en að einu leyti fersku þó.
Og það var vegna þess að fyrir
norðan höfðum við aðgang að
Radíó Luxemburg, sem heyrðist
mjög vel t.d. á Akureyri nánast allt
skammdegið. Þannig að plötur sem
voru gefnar út í Englandi, þær voru
kynntar deginum áður þar. Og þar
fékk ég mjög mikinn efnivið í þá
músík sem ég var að vinna að á
þessum árum. Og fyrir bragðið þá
tókst mér að næla mér í svona visst
forskot. Og kannski var ég sá eini
sem hafði sinni á því að notfæra
mér þetta forskot, ég bara veit það
ekki. Alla vega þá fékk ég einhverja
góða tilfinningu fyrir þessu.“
Ingimar Eydal
— Eftir ævintýrið með Pálma
Stefáns og Póló, þá gengur þú til
liðs við Hljómsveit Ingimars Eydal.
Var það ekki mikil uppUfun?
„Jú geysileg. Og mér finnst ein-
hvern veginn að þá hafi ég fyrst
fengið að njóta hæfileika minna og
fá tækifæri til þess að komast virki-
lega að því, hvers ég var megnugur
í tónlistarmálum. bæði var að ég
fékk hjá hljómsveit Ingimars gífur-
lega aðstoð og kennslu og þarna
reyndi fyrst á það fyrir alvöru,
hvort ég hafði eitthvert talent eða
ekki, — bæði sem söngvari og eins
sem gítarleikari. En þó gerðist það
nú þar að ég fer að færa mig yfir í
bassaleikinn, þótt ég væri stundum
að grípa í gítarinn. En í dag lít ég
fyrst og fremst á mig sem bassaleik-
ara fyrir utan sönginn. En það er
ekkert vafamál að á þessum árum
þá mótaðist ég sem músiskant."
Póló og Bjarki
— En svo kemur þessi plata með
Póló sem verður svona vinsœl. Var
það ekki talsverð upplifun fyrir þig
að vera þar með allt í einu orðinn
fullgildur og virtur I faginu?
„Sú plata kemur reyndar fyrr,
eða 1965. Jú jú, þessi plata var mik-
ið leikin í útvarpi og í óskalagaþátt-
um og er í rauninni bara ein af mín-
um mörgu gullplötum, en það var
bara ekki til siðs að heiðra menn
með gullplötum í þá daga, og sann-
leikurinn er sá að ég á enga einustu.
Hefði þetta hins vegar verið tíðkað
þá, þá ætti ég heilan stafla af þessu.
Og þetta lag sem náði svona geysi-
legum vinsældum, Glókollur
(Sofðu nú sonur minn kær), hef ég
reyndar unnið tvisvar. Bæði 1965
og svo aftur 1979 í breyttri útsetn-
ingu og fór þá ofan í þetta aftur
með Björgvin Gíslason í farar-
broddi sem gítarleikara og Magnús
Kjartansson sem hljómsveitar-
stjóra í stúdíói og nánast allt lands-
liðið í músík var mér þarna til að-
stoðar. En ég held ég geri þetta ekki
aftur. Þetta er bara búið mál og lið-
in tíð. En þetta er mjög gott lag.
Einn af þessum sveitasöngvum sem
að koma bara með einhverjum eðli-
legum náttúrlegum hætti, afslapp-
að og fallega. Og er svo lokkandi
einhvern veginn að enginn kemst
hjá að raula fyrir munni sér. Þetta
er grípandi lag sem gefur af sér
mjög fallega tilfinningu.“
Ómetanlegur skóli
— En þegar þú ferð yfir til Ingi-
mars Eydal, sem er mjög einstakur
maður. Hvað fannst þér þú læra
mest af Ingimar?
„Það sem ég lærði af þeim manni
er ómetanlegt. Hann er alltaf að
vinna og alltaf að vinna mjög vel.
Og að fá að læra af þessum manni
er gersamlega ómetanlegt fyrir tón-
listarmann. Því er ekki hægt að lýsa
með’ orðum. Hann vill öllum
hjálpa, alla aðstoða og það eru ekki
fáir sem eiga honum mikið að
þakka og ég veit ekki hvað þessi
maður er búinn að gera marga að
góðum tónlistarmönnum, en þeir
eru margir svo mikið er víst. Og
aldrei tekin króna fyrir alla' þá
Texti og myndir: Örn Bjarnason
miklu vinnu sem hann hefur lagt í
að hjálpa öllum þessum mönnum.
Og af Ingimar lærði ég t.d. það að
gera til mín kröfur og gera aldrei
nema vel.“
— Nú ert þú upphaflega gítar-
leikari og söngvari, en síðan ferð þú
að færa þig meira yfir í rafmagns-
bassann. Hvað varð til þess?
„Sko ég hafði sungið i dálítið
mörg ár og allt í einu fór ég að finna
það svona ósjálfrátt með sjálfum
mér, að rafmagnsbassinn harmon-
eraði miklu betur við mína rödd.
Og þar sem ég hef mest gert af því
að túlka aðra listamenn og mér
fannst ég eiga betur með að finna
mig í þessum listamönnum með
bassanum heldur en með gítarnum.
Þetta fannst mér svo mikils virði.“
— Og hvenœr gerist þetta á þín-
um ferli?
„Það mun hafa verið um 1970, en
þá er ég kominn til Ingimars Eydal.
Ég byrjaði þar, ef ég man rétt, 1.
janúar 1970.“
— Nú hefur ekki borið mikið á
þér sem listamanni undanfarin ár.
Og ég hef grun um að margir sakni
þess. Getur þú sagt mér hvernig
stendur á þessu?
Að taka hlutina
alvarlega
„Ég verð nú að játa að ég sakna
þessa líka. En í rauninni gerðist
ekki neitt. Á þessum árum þá var ég
að syngja tónlist sem var vinsæl, en
ekki endilega að sama skapi eitt-
hvað sem ég var sjálfur ánægður
með, þótt ég hefði gert það af fullri
alvöru enda hefði ég aldrei tekið
annað í mál en að gera það öðru-
vísi. En ég hef bara eitt líf og músík-
hlutinn af mér er bara kapituli út af
fyrir sig. Og ég vil ekki gera hluti
nema að mig langi virkilega til þess.
En ég var orðinn svo þreyttur á allri
athyglinni sem ég fékk að ég var far-
inn að fá mjög slæma tilfinningu
fyrir henni.“
— En nú er erfitt fyrir listamann
að liggja lengi niðri, ef svo má
segja, og koma ekkifram opinber-
lega lengi. Finnst þér þetta vera að
koma aftur, þessi þörf fyrir að
standa uppi á sviði og tjá þig?
„Jú jú, þetta er alveg rétt og ég
held ég megi segja að það fari að
koma verk frá mér. Ég er að vinna
að plötu núna og ég á mikið af efni
sjálfur, en ég er bara þannig að ég
geri svo miklar gæðakröfur til mín
að mér finnst allt sem ég geri sjálf-
ur, geti ég gert betur. Þess vegna
hefur mér fallið það betur að fá
bara hrátt efni annars staðar frá,
sem enginn annar hefur snert á og
reyna að búa til eitthvað úr því, —
eitthvað sem allir geta haft gaman
af.“
— Megum við eiga von á ein-
hverju frumsömdu bráðlega frá
Bjarka Tryggvasyni?
„Já, þú mátt eiga von á því og
meira að segja treysta því. Það er
aðeins spurning um tíma. Ekkert
annað. “