Alþýðublaðið - 05.09.1987, Qupperneq 7

Laugardagur 5. september 1987
7
þetta bara þessi venjulegi suður-
ameríski tilfinningaæsingur, sem
verður gleymdur á morgun? Getur
verið að frelsi sé í nánd?
I dögun fundust fjögur lík á reki
í ánni. Sumir segja að eftir pynting-
ar lögreglunnar hafi þeim verið
fleygt þangað. Nei, það getur ekki
verið. Ég verð einhvern veginn að
troða mér upp að kirkjunni.
Felipe, Alvaro, hæ, þetta er Juan,
hæ, halló... Komdu og taktu borða
og armbindi.
Gamanið er að byrja. Þegar ræð-
an er búin hjá verkalýðsforingjan-
um, þá fer gangan af stað. Þarna er
Jorge við hliðina á don Rafael, með
stóran fána og steyttan hnefa.
Fram, fram, aldrei að víkja. Ræðan
er búin. Nú á að ganga niður að
þinghúsinu. Komið. Frelsi, frið,
frelsi, frið. Niður með herforingja-
stjórnina, niður með ófrelsið.
— Juan, sjáðu bílana með
vatnsbyssurnar! Þeir sópa fólkinu í
burtu. Almáttugur, ég hef aldrei séð
nokkuð þessu líkt. Höldum áfram!
Göngum áfram, ekki gefast upp.
Þeir eru að skjóta táragassprengj-
um. Ekki gefast up(5 strákar.
— Ég er farinn! Ég líka. Hlaup-
um. Fljótt inn hliðargötuna fyrir
aftan kapelluna.
Fyrirsát.
Lögreglan er með fyrirsát. Gatan
lokuð. Fleygið spjöldunum og
borðunum. Of seint. Lögreglan
ræðst til atlögu og slær okkur niður
með kylfum. Við erum bara að
leika okkur. Sjáið þið ekki að við
meinum ekkert með þessu. Þetta
eru bara áhrif frá stúdentaupp-
reisnunum í Evrópu. „She loves
you, yeah, yeah.“ Þið skiljið. Flow-
er power, Bítlarnir, Donovan og allt
það.
— Hjálp, mamma, hjálp þeir
eru að berja mig.
Tuttugu manns, öllum fleygt inn
í lögregluvagn með vírnet fyrir
gluggum. Hjálp hvað er að. Þeir
berja okkur enn inni í bílnum.
— Þeir eru að fara með okkur í
„La Libertad", þeir eru að fara með
okkur í fangelsið „La Libertad“,
það alversta hér í borg.
— Fangi númer sjö. Nafn? Juan
Cordobes Diaz. Aldur? Tuttugu!
Myrkar nætur, fimm saman í klefa.
Þar sem ég var með sterk lungu, var
ég notaður í veðmálaleik varð-
manna. Mér var dýft sí og æ í vatns-
ker, stálbala stórum fullum af við-
bjóðslega skítugu vatni. Ég dró
djúpt andann og mér var dýft ofan
í og haldið þar af tveimur vörðum.
Það sem átti sér stað ofan vatns-
yfirborðs var eftirfarandi: Á veggn-
um hékk krítartafla og á hana
skráðu fangaverðir veðmál sín. Það
var veðjað um sekúndur og mínút-
ur. Hversu lengi „mér tækist" að
vera í kafi. Ég mátti ekki reykja,
það átti að halda lungum mínum í
toppformi. Ég var eign fangavarð-
anna í eystri væng. Ég keppti við
fanga í nyrðri og vestari væng fang-
elsisins. Það Ieið oft yfir mig við
þessar aðfarir og vissi ég ekki af
mér þá fyrr en ég vaknaði renn-
blautur á köldu steingólfi fanga-
klefa míns. Enginn hjúkraði mér.
Það þótti hættuleg tilfinningasemi
og gæti kostað afbrýðisköst og
hefnd fangavarða. „Ég“ varð þess
valdandi einu sinni að mínir verðir
töpuðu stórfé að því er mér skilst og
voru þá tveir samfangar látnir
nauðga mér, vörðunum til mikillar
skemmtunar. Eitt sinn leiddist
vörðunum. Þann daginn höfðu
engar skipanir komið um pynding-
ar né önnur óþrifaverk og hafa þeir
eflaust ákveðið að hressa upp á að-
gerðarleysið og stofna til vand-
ræða. Mér var boðin sígaretta af
fangaverði einum. Ég þáði hana og
rétti þá vörðurinn mér pakkann og
sagði að ég mætti eiga hann en láta
engan vita um þetta. Gladdist ég
mjög við þetta og var þetta eina
skiptið sem ég brosti og mér hlýnaði
um hjartarætur þau tíu ár sem ég
sat í dýflissu frelsisins í Monte-
video. Fimm mínútum síðar koma
verðirnir hlaupandi fimm saman,
berja alla klefa að utan og skipa öll-
um fram á gang með hendur útrétt-
ar lagðar upp að vegg. Það hefur
einhver stolið sígarettupakka af
fangaverði, kölluðu þeir. Viljið þið
sem stóðuð að því játa strax annars
verða allir teknir út og alvarlega
áminntir með dvöl í einangrun.
Þarna er sígarettupakkinn, ég sé
hann í vasanum á Juan, sagði einn
fangavörðurinn. Hinn sami og
hafði gefið mér sígaretturnar örfá-
um mínútum áður. Var ég tekinn og
mér hent út ganginn, hálfskreið,
eftir öll spörk, bæði meðfanga og
varða. Var tekin inn í lokað herbergi
og strekktur á trébekk og brenndur
með sígarettum. Ég átti að fá nóg
að reykja, eins og þeir komust svo
skemmtilega að orði. Var komið
með heljarmikla svonefnda „geld-
ingartöng“ og man ég að hún var ís-
köld. Henni var rennt upp á milli
læranna á mér og klipið þó nokkuð
fast um punginn, þannig að leið yfir
mig. Þetta þótti vörðunum fyndið
og gerðu oft við mig, en aldrei það
fast að þeir sprengdu eistun, eins og
þeir gerðu við svo marga.
Ég veit að þetta hljómar allt eins
og lygasaga, en svona var þetta nú.
Við vorum tíu félagarnir sem þarna
dúsuðum mismunandi lengi. Mér
var haldið í tíu ár. Hafði þá um
margra ára skeið farið fram barátta
mannréttindasamtaka til þess að ná
mér úr dýflissunni. Foreldrar höfðu
á laun komið nafni mínu og hinna
félaga minna til ættingja sem flúðu
til Svíþjóðar. Var þar haft samband
við mannréttindarsamtök, sem
auglýstu á meðal félaga sinna að
þeir skyldu skrifa forseta landsins
bréf og óska eftir að við yrðum látn-
ir lausir.
Allt í einu á tíunda ári fangavistar
minnar, einn febrúardag var komið
inn til mín og mér sagt að ég yrði
brátt látinn laus. Ég var leiddur inn
í aðra álmu fangelsisins. Álmu þar
sem gestir fangelsisstjórnar eru
leiddir um. Allt hreint og fínt og
meira að segja spegill, glanspússað-
ur stálspegill í klefanum. Ég leit í
spegilinn og brast í grát. Ég var orð-
inn hvíthærður, djúpar hrukkur í
andliti. Ég hafði elst um mannsald-
ur. Ég fékk mannsæmandi mat í
hálfan mánuð, tónlist var leikin í
klefanum. Einhver blæbrigði af
popptónlist sem ég þekkti ekki.
Verðirnir í þessari álmu voru
kurteisir á yfirborðinu. Ég fékk að
sofa út á hverjum morgni, en ekki
vakinn klukkan fimm eins og í
eystri væng. Það komu aðrir fangar
og þrifu klefann minn og ég fékk
sígarettur inn á borð, en hreyfði
þær aldrei. Þetta gæti ekki verið
satt. Þetta hlytu allt að vera klækir
til þess að búa til tilefni til þess að
ráðast á mig á nýjan leik. Eftir alla
þessa góðmennsku hlyti að koma
hræðilegt tímabil. Þetta er örugg-
lega allt lygi. Mér verður ekki
sleppt.
Hérna er farmiði til Gautaborgar
í Svíþjóð. Aðra leið. Mér var ekið út
á flugvöll og settur um borð í flug-
vél sem flutti mig til Lundúna. Þar
tóku á móti mér hópur manna og
kvenna og réttu mér blómvendi og
kysstu mig í bak og fyrir. Hópurinn
stillti sér upp við hliðina á mér og
voru teknar margar myndir. Ég var
drifinn á blaðamannafund, en man
ekkert nú eftir neinu sem þar fór
fram. Eftir tveggja tíma viðdvöl á
Heathrow flugvelli var mér fylgt
upp í SAS vél sem flutti mig til
Kaupmannahafnar. Þar endurtók
sig sagan. Einhverjir menn og kon-
ur kysstu mig í bak og fyrir og gáfu
mér blóm. Ég gaf þeim blómin þeg-
ar ég fór. Ég gaf þeim blómin þegar
ljósmyndarar höfðu tekið myndir
af mér „ánægðum“ yfir „frelsinu“.
Ég gaf þeim blómin á nýjan leik eft-
ir að þau voru orðin að hetjum. Þau
„frelsuðu" mig.
Þegar ég kom til Svíþjóðar komu
og menn og konur og tóku á móti
mér. Blaðamenn voru alls staðar.
Allir fögnuðu. Það tókst að
„frelsa“ mig. Alls kyns ráðgjafar
ræddu við mig. Erfiðlega gekk að
fá spænskutúlk, en ég veit að fólkið
meinti vel. Mér var fengin lítil íbúð
einhvers staðar í úthverfi. Ég þekkti
engan nema félagsráðgjafann, sem
kom annan hvern dag með grænan
pappír í þríriti, sem ég varð að
kvitta undir. Ég mátti halda bleika
afritinu.
Ég safnaði bleiku afritunum í
kassa. Þau voru tengiliður minn við
mannlífið. Ég fór út að ganga, ég sá
margar stelpur í stuttum kjólum.
Ég hafði aldrei verið með kven-
manni, aldrei á ævinni. Einu kynni
mín af kynlífi voru þau ótal skipti
sem mér var nauðgað í fangelsinu.
Hér er frelsi, almáttugur hvílíkt
frelsi. í bókabúðum fást kynlífs-
blöð. Mig hryllir við þessu öllu sam-
an. Af hverju kemur maðurinn ekki
lengur. Af hverju fæ ég ekki fleiri
bleik afrit?
Málið er afgreitt í kerfinu. Það er
búið að frelsa mig^nú á að frelsa
aðra. Ég get ekki meir, ég er að
brotna fyrir fullt og allt. Hér er of
mikið frelsi. Ég get ekki horft á
þetta lengur. Ég ræðst á unga stúlku
og leggst ofan á hana í skemmti-
garði rétt hjá sporvagnastöðinni.
Hún streitist á móti og kallar á
hjálp. Hér er allt of mikið frelsi.
Lögreglumenn koma brátt að og
rífa mig af stúlkunni og berja mig,
handjárna og fleygja upp í bíl. Eg
vissi að þetta gat ekki verið satt.
Þetta var aðeins draumur. Nú á að
fara með mig á nýjan leik í fangels-
ið. Ég berst um á hæl og hnakka og
bít mennina í aftursætinu. Ég er
sleginn í framan. Ó hversu gott er
að vera sleginn á nýjan leik. Það er
svo vinalegt að verða sleginn af
sveittum leðurklæddum mönnum.
Ég þekki þetta svavel. Ég er kom-
inn heim. Ég var lokaður inni á lög-
reglustöð í sólarhring, þá birtist
maður með þrírit. Ég kvittaði undir
og fékk að halda bleika afritinu. Ég
vissi að þeir höfðu ekki yfirgefið
mig. Mennirnir með bleiku afritin.
Hélt ég afritinu fast að mér í klefan-
um og sofnaði.
Daginn eftir var ég fluttur hingað
á hælið. „Ég er maður, ég er maður.
Ég skai sýna þeim. Ég get elskað
konu. Mig langar heim til
mömmu!“
NYTT UTIBU
NÝR AFGREIBSUITÍMl
ÖLL INNLEND OG ERLEND BANKAVIÐSKIPTI. LAUNAREIKNINGUR MEÐ BANKAKORTI.
HRAÐBANKI. FERÐATRYGGING. VISA GREIÐSLUKORT. SKULDAVÁTRYGGING. SÍMI: 689600.