Alþýðublaðið - 06.10.1987, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 6. október 1987
7
tlönd
Umsjón:
Ingibjörg
Árnadóttir
Gleymd,
starfar þó af
fullum krafti
Bernadette Devlin var þekktust
sem kaþólska konan frá Noröur-ír-
landi, meðlimur í andspyrnuhreyf-
ingunni og þingmaður á breska
þinginu. í dag heitir hún Berna-
dette McAlinsky, hefur ekki hátt
um sig en starfar af fullum krafti.
Hér á árum áður var Bernadette Devlin fræg fyrir sitt hár, stutta kjóla en mest þó fyrir ákveðnar skoðanir. Hárið
er styttra, kjólarnir siðari en ákveðnar skoðanir hefur hún ennþá.
„Það sem vekur hjá manni
'undrun er, ad fólk hagar sér
eins og allt sé eðiilegt, það
þýðir ekki, að við sættum
okkur við ástandið. Við
höfum vanist því og hugsum
ekki um það, nema þegar við
ferðumst út fyrir Noröur-
írland."
Það er Bernadette
McAliskey sem talar. í lok
sjötta áratugarins var hún á
forsíðum heimsblaðanna, af
þvi að hún gat jöfnum hönd-
um kastað múrsteinum og
setið á breska þinginu. Þá
hét hún Bernadette Devlin.
Núna situr hún á lítilli
skrifstofu í Dunganon. Þar
hafa samtökin „Irish World
Citizen Organisation," að-
setur sitt.
Hún virðist lægri en blaða-
mann Det Fri Aktuelt minnti,
er hann heimsótti hana fyrir
sextán árum. Hún reykir samt
ennþá Silk cut.
Varúð
„Við getum ekki hagað
okkur eins og ferðamennirnir
gera þegar þeir eru hér í
Norður-lrlandi. Við skellum
ekki ferðatöskunum á gang-
stéttina. Við skiljum aldrei
eignir okkar eftir fyrir utan
hús. Ekki af því að við ótt-
umst að þeim verði stolið,
heldur af þvi að þá myndu
annaðhvort lögregla eða her-
menn eða hvorutveggja birt-
ast, og segja þetta bannað.
Við leggjum aldrei bifreiðum
okkar mannlausum í mið-
bænum, það er bannað."
Sífellt er verið að stöðva
okkur á förnum vegi af lög-
reglu og hermönnum og við
spurð um nafn, heimilisfang,
fæðingardag og hvert við sé-
um að fara. Þetta hefur stað-
ið yfir um svo langan tíma að
við svörum vélrænt. Maður
fer eftir boðum og bönnum,
en hugsar um leið um hvern-
ig maður á að fara að því að
láta peningana endast, hvort
maður ætti kannski að flytja
af landi brott, eða hvort hest-
urinn sem veðjað var á muni
vinna. Um svona hluti hugsar
maður þangað til — að það
kemur I Ijós að þeir eru á eft-
ir þér eða þínum nánustu."
Breskir
öryggisverðir
Breskar öryggissveitir her-
manna eru alltaf á ferðinni.
Trúlega eru þeir að leita að
vopnum. Ég held nú líka að
yfirmenn þeirraveröi að finna
eitthvað að gera fyrir þá, þvi
þeir eru fjölmargir. Þetta er
orðin einskonar atvinnugrein,
þvl mikið af því sem þeir eru
að bjástra við hefur ekkert
með öryggi að gera. Þeir eru
að stöðva fólk á leiö í kirkju
eða á leið úr kirkju og þegar
fólk fer í búðir til að versla.
Svo skoða þeir í innkaupa-
töskurnar og leita að ein-
hverju sem bæði þú og þeir
vita að er ekki neitt.“
Bernadette býr rétt fyrir ut-
an þorpið Coalisland með
manni sínum og þremur
börnum. Gerð var tilraun til
að myrða hana árið 1970.
Enginn lýsti ábyrgð á hendur
sér en talið er að breski her-
inn hafi verið að verki. Hún
lifði morðtilraunina af á und-
ursamlegan hátt. Það hafði
verið hljótt um hana í blöðum
vikurnar fyrir morðtilraunina,
sem þýddi þó ekki að hún
hefði dregið sig í hlé úr póli-
tíkinni.
„Fyrir svo sem 10—20 ár-
um vöktu manneskjur eins
og ég fyrst athygli á ástand-
inu i Norður-írlandi. Ein af
framförunum síðan þá, er að
nú eru miklu fleiri farnir að
blanda sér í þessi mál, aðal-
lega ýmsar pólitískar hreyf-
ingar. Ég á góða samvinnu
við Sinn Fein (írskur sósíal-
istískur flokkur) ennfremur er
ég meðlimur i „Strip Search-
ing.“ Viðmælandi Bernadettu
þurfti nánari skýringar á
þessu. „Konur þær, sem sett-
ar eru inn, í lengri eða
skemmri tíma, eru látnar af-
klæða sig og gerð er svoköll-
uð líkamsleit. „strip search-
ing“ þýðir einfaldlega leit á
þeim sem er nakinn. Þetta er
ólýsanleg auðmýking og til
þess fallið að brjóta fólk nið-
ur og tapa virðingu fyrir sjálf-
um sér. Þetta er ekki gert við
karlmenn en kemur miklu oft-
ar fyrir konur hér, en I Eng-
landi. Þess vegna hefur þetta
mál algjöran forgang bæði
hjá kvennahreyfingunni og
lýðveldishreyfingunni.
Nú starfar Bernadette
McAlinskey í stofnun sem
fjallar um ferðamannaiðnað,
innflytjendur og ættartengsl.
Þá eru hafðar f huga þær
65 milljónir manna hér og þar
í heiminum, sem eru af írsk-
um ættum. Þetta verkefni er
fjármagnað af breska ríkinu
og er liður f atvinnuleysis-
bótavinnu.
Bernadette hefur unnið að
bæklingi sem er einskonar
leiðarvísir fyrir íra sem ætla
að fara til Englands í leit að
vinnu.
í þessum bæklingi fá þeir
leiðbeiningar um hvernig
skuli forðast það helsta sem
gæti orðið þeim að falli í
ókunnu landi. Næstavið-
fangsefni er samskonar leið-
arvísir í bókarformi til leið-
beiningar þeim 250.000 þús.
írum sem eru taldir vera ólög-
lega í Bandaríkjunum.
Menntunarmöguleikar
ungs fólks hér í Norður-ír-
landi eru ekki svo slæmir, en
menntunarkerfið skapar
væntingar sem ekki eru í
samræmi við það sem fólki
stendur til boða. Við eigum
fullt af háskólamenntuðu
fólki, sem ekki getur fengið
vinnu sem götusóparar eða
sorphreinsunarmenn. Ríkis-
stjórnin flytur atvinnuleysiö
úr landi en virðist hafa
áhyggjur af því þegar lang-
skólagengið fólk sem skatt-
greiðendur hafa kostað, svo
sem læknar og hjúkrunarkon-
ur flytjast af landi brott. En
þar við situr og hámenntaða
fólkið heldur áfram að forða
sér til EF-landa, USA og Mið-
Austurlanda.
Meginþorri unga fólksins
sem fer yfir til Englands, er á
mjög lágu menntunarstigi og
sér ekki fram á neitt og held-
ur þvl áfram að flytjast til
Englands.
Samt setur ungt fólk mik-
inn svip á þorp og borgir, og
fer í vatnsgususlag á björtum
sumarkvöldum, sprautar á þá
sem næstir eru með nýupþ-
teknum bjórdósum og er
svipað ungu fólki f flestum
löndum. Blaðamaður talaði
við hóp ungra stúlkna og sú
einasta af þeim sem hafði
vinnu, fékk um 3-4 irsk pund
á viku.
„Margir þeirra sem fara til
USA haga því þannig, að fara
tvisvar á ári I leyfi þangað,
því ferðamannaáritun er sex
mánuðir í hvert sinn. Þeir
eyða áreiðanlega ekki timan-
um á ströndum Florida," lýk-
ur Bernadette McAliskey máli
sínu.
Hún hefur varðveitt hina
hlýlegu kaldhæðni sfna, og
hefur ennþá mikla löngun og
vilja til að hjálpa öllum, sem
eru illa settir. (Det fri Aktuelt)