Alþýðublaðið - 21.10.1987, Blaðsíða 1

Húsnæðislánakerfið:
Þeir verst settu látnir ganga fyrir
Stjórnarfrumvarp lagt fram um breytingu á lögum um
Húsnæðisstofnun ríkisins — Heimild veitt til þess að
skerða eða synja um lán ef ríkar ástæður þykja fyrir.
í dag veröur lagt fram
stjórnarfrumvarp um breyt-
ingar á lögum um Húsnæðis-
stofnun rikisins. Samkvæmt
frumvarpinu verdur húsnæð-
isstjórn heimilt að skerða
eða synja um lán ef rikar
ástæður þykja fyrir hendi.
Þannig að þeim sem eru í
brýnni þörf verði tryggður
forgangur umfram þá sem
betur eru settir.
í samtali við Alþýðublaðið i
gær sagði Jóhanna Sigurðar-
dóttir félagsmálaráðherra að
húsnæðisstjórn yrði veitt
heimild til þess að skerða
eða synja um lán ef umsækj-
andi á fyrir fleiri en eina íbúð.
Ennfremur hjá þeim sem eiga
fyrir stórar skuldlausar eignir
og eru að minnka við sig.
Húsnæðisstofnun verður
einnig veittur aukinn sveigj-
anleiki við afgreiðslu lánatil
þeirra sem eiga íbúð fyrir.
Þannig megi t.d. setja þann í
forgang sem á fyrir litla
skuld,umhlaðna íbúð og er að
stæk'ka við sig, umfram þann
sem á stóra íbúð og hefur að
einhverjum ástæðum lagt
fram sína umsókn á undan
hinum.
Jóhanna sagði að í frum-
varpinu væri gert ráð fyrir því
að umsækjandi fái vitneskju
um það hvenær hann fái lán
einu ári áður en að til af-
greiðslu á láninu kemur.
. í frumvarpinu er síðan veitt
heimild fyrir ríkisstjórnina að
beita breytilegum vöxtum
eða endurgreiða vexti. Að
sögn Jóhönnu hefur ekki
endanlega verið ákveðið
hvernig að því verður staðið.
„Með þessu frumvarpi er
verið að stíga á bremsurnar
og forða því að húsnæðis-
kerfið lendi í ógöngum, og
stöðvist á næsta ári eins og
fyrirsjáanlegt er ef breyting-
arnar koma ekki til,“ sagði
Jóhanna Sigurðardóttir. Hún
sagði ennfremur að með
frumvarpinu væri verið að
koma í veg fyrir miklar verð-
hækkanir á (búðum.
Frá því að Húsnæðiskerfið
tók gildi 1. september ’86
hafa húsnæðisstjórn borist á
milli 10—11000 umsóknir,
samanborið við þær forsend-
ur laganna, að umsókir yrðu
um 3800. Þessar umsóknir
kosta að sögn Jóhönnu um
15 milljarða króna.
„Ég óttast það að ef um-
sóknir sem nú liggja óaf-
greiddar verði samþykktar án
breytinga á lögunum, muni
stefna í óefni og það muni
þurfa að loka húsnæðiskerf-
„Með frumvarpinu er verið að
forða því að húsnæðiskerfið
lendi í ógöngum og stöðvist á
næsta ári t-ins og fvrirsjáanlegt
er ef breytingarnar koma ekki
til,“ segir Jóhanna Sigurðar-
dótt ir.
inu á nýjan leik á miðju
næsta ári.“
Jóhanna sagði ennfremur
að án breytinganna væri
hætta á því, að fjármagni upp
á 20 milljarða sem samið var
um við lífeyrissjóðina á dög-
unum yrði ráðstafað á ör-
skömmum tíma. „Þetta eru
kannski meginástæöur fyrir
þvl að þetta frumvarp er flutt,
fyrir utan það að tryggja bet-
ur forgang þeirra sem eru í
brýnni þörf, — umfram þá
sem betur eru settir,“ sagði
Jóhanna Sigurðardóttir fé-
lagsmálaráðherra.
Ríkisstjórnin samþykkti
frumvarpið á fundi í gær-
morgun, en vitað er um and-
stöðu einstakra þingmanna
Sjálfstæðis- og Framsóknar-
flokks. Einkum mun andstað-
an vera I Sjálfstæðisflokkn-
um.
Tillögur 8 almannasamtaka:
Breytingar á félags-
lega lánakerfinu
Frá blaðamannaf undinum i gær þar sem tillögur 8 almannasamtaka um breytingar i húsnæðismál-
um voru kynntar. A-mynd: Róbert
Ríkisstjórnin:
Matarskattur til frekari umfjöllunar
Sex sérstakir lánaflokkar
stofnaðir innan Byggingar-
sjóðs verkamanna, stjórnkerf-
islegar breytingar á hinu fé-
lagslega íbúðalánakerfi nái
fram að ganga, lánstími til
íbúða fyrir námsmenn, fatlaða
og aldraðra lengdur og vextir
þar á móti hækkaðir. Þetta er
hluti af tillögum sem hafa ver-
ið útfærðar í sérstökum drög-
um að frumvarpi til laga um fé-
lagsíbúðasjóð. Það eru átta al-
mannasamtök með um 40 þús-
und félagsmenn sem að
standa á bak við tillögurnar.
Þrátt fyrir það að sérstök
milliþinganefnd hafi verið
skipuð, þegar hið almenna
húsnæðislánakerfi var endur-
skoðað i febrúar 1986, til
þess að endurskoða lánveit-
ingar til félagslegra ibúða-
bygginga hefur engra breyt-
inga orðið vart. Á meðan al-
menn íbúðalán allt að þre-
földuðust og lánstími þeirra
lengdist í 40 ár, hélt sú óeðli-
lega staða áfram að lán til
byggingar leiguíbúða á veg-
um sveitarfélaga og félaga-
samtaka voru aðeins veitt til
30 ára. Langt er siðan að
stjórnvöld settu sér það mark..
að þriðjungur opinberra fjár-
veitinga til byggingar íbúðar-
húsnæðis skyldu renna til
íbúða í félagslegri eign en
ekkert hefur gengið í þeim
efnum.
Þetta varð kveikjan að því
að átta almannasamtök hófu
viðræður sín á milli um fram-
tíðarþróun í húsnæðismðál-
um hinna ýmsu þjóðfélags-
hópa. Húsnæðisþörf aldr-
aðra, öryrkja, námsmanna ofl
er svo brýn að sumsstaðar
ríkir hálfgert neyðarástand.
Um allt land eru langir bið-
listar eftir húsnæði en ein-
ungis fást u.þ.b. 15—17 pláss
á ári.
Höfuðmarkmiö þessa sam-
starfs er að stuðla að jafn-
rétti í húsnæðismálum milli
þjóðfélagshópa og valfrelsi,
þannig að leigjendum og eig-
endum ibúðarhúsnæðis sé
gert jafnhátt undir höfði.
Ennfremur að jafna hlutfallið
á milli landshluta, þannig að
unnt verði að draga úr fólks-
flóttaaf landsbyggðinni.
Hópurinn hefur látið gera
tillögur að lagafrumvarpi um
félagslegar íbúðarbyggingar.
Tillögurnar verða kynntar á
ráðstefnu sem haldin verður
23. október. Þær fela m.a.
það í sér að lengja lánstim-
ann en hafa vextina þá að-
eins hærri.
Á rikisstjórnarfundi i gær
var m.a. rætt um söluskatt á
matvæli og greindi fjármála-
ráðherra frá viðræðum sinum
viö ýmsa forystumenn í at-
vinnulífi og verkalýðshreyf-
ingu. Málið verður rætt frekar
i rikisstjórninni.
„Málið er með formlegum
hætti í höndum forsætisráð-
herra og ráðherranefndar
sem fjallar um efnahagsmál.
Það þarfnast umfjöllunar og
það var ekki tilefni til neinnar
skyndiákvörðunar á þessum
fundi," sagði Jón Baldvin
Hannibalsson fjármálaráð-
herra í samtali við Alþýðu-
blaðið eftir ríkisstjórnarfund-
inn i gær.
Forsætisráðherra og fjár-
málaráðherra hafa báðir lýst
þeirri skoðun sinni að þeir
séu tilbúnir til viðræðna við
aðila vinnumarkaðarins um
10% söluskatt á matvæli
sem taka á gildi um næstu
mánaðamót, greiði það fyrir
samkomulagi um launa-
stefnu á næsta ári.
Forseti Alþýðusambands-
ins, Ásmundur Stefánsson,
telur að frestun eða afnám
skattsins geti átt þátt í því að
liðka fyrir samningum.