Alþýðublaðið - 09.04.1988, Blaðsíða 4

4
Laugardagur 9. apríl 1988
FRETTASKYRING
Ómar Friðriksson
skrifar
40 STJÓRNARMÁL
í LOKAHRINU ALÞINGIS
Meðal stjómarfrumvarpa eru skattskylda á innlánsstofnanir, og afnám ríkisábyrgðar hjá
fjárfestingarlánasjóðum. Frumvarp dómsmálaráðherra um dómskerfið verður lagt fram
þrátt fyrir andstöðu Framsóknar og Sjálfstœðisflokks.
Þegar lokahrina þingstarf-
anna á þessum vetri hefst
eftir helgina verður stór
pakki stjórnarfrumvarpa lagð-
ur fram. Um 40 mál hafa verið
til umfjöllunar hjá þingflokk-
um stjórnarliða yfir páskana.
Á rikisstjórnarfundi á
fimmtudag voru nokkur mál
afgreidd, þ.á.m. virðisauka-
skatturinn og frumvarp um
fjárfestingu erlendra aðila í
íslensku atvinnulifi. Ágrein-
ingur er enn uppi um einstök
mál og óvist um afdrif nokk-
urra mála. Þingflokkar sjálf-
stæðismanna og Alþýðu-
flokks funduðu í gær og að
öllum líkindum mun ríkis-
stjórnin koma saman yfir
helgina tii að ganga frá fleiri
málum sem samkomulag hef-
ur náðst um að verði lögð
fyrir þingið. Eftir er um mán-
uður af starfstima Alþingis
og loka frestur til að leggja
fram frumvörp á þingi rennur
út á mánudag nema sam-
þykkt verði afbrigði frá þing-
sköpum.
Flest frumvörp koma frá
ráöherrum Alþýðuflokksins.
Frá fjármálaráöherra koma
alls 9 mál og er helst ágrein-
ingur um frumvarp um skatt-
lagningu fjárfestingarlána-
sjóöa og veðdeilda. Fram-
sóknarmenn hafa lagst gegn
því ákvæði að felld verði nið-
ur skattundanþága einstakra
fjárfestingarlánasjóða. Ríkis-
stjórnin hafði lýst því yfir að
þetta mál yrði flutt í kjölfar
efnahagsráðstafana og hefur
sérstök nefnd unnið að end-
urskipulagningu fjárfesting-
arlánasjóða undanfarið. Hef-
ur verið ákveðið aö afgreiða
aðeins þann hluta málsins
sem lýtur að skattlagningu
veðdeilda og verður frumvarp
um það lagt fram á mánudag.
Forsætisráðherra mun þá
leggja fram frumvarp um af-
nám ríkisábyrgða hjá fjárfest-
ingarlánasjóðum sem undir-
búió var í fjármálaráðuneyt-
inu. Þar er lagt til að ekki
verði lengur veittar ríkis- i
ábyrgðir af nýjum lánum til-
tekinna fjárfestingarlána-
sjóða, m.a. til þess að jafna
afstöðu milli einstakra lána-
stofnana og auka arðsemis-
kröfur í lánveitingum.
Stór og lítil mál
Ekki er ágreiningur um frv.
fjármálaráðherra er fjallar um
að við álagningu tekju- og
eignarskatts 1988 nýtist
persónuafsláttur til greiðslu
eignarskatts af allt að 6
milljón króna eign. Þá má
geta frumvarps um bifreiða-
gjald þar sem ráðherra eru
veittar rýmri heimildir til
þess að undanþyggja
bifreiöagjaldi bifreiðir í eigu
öryrkja og björgunarsveita.
Frumvarp til staðfestingar á
bráðabirgðalögum sl. sumar
um ríkisábyrgðir verður lagt
fram og með þeirri viðbót að
nú leggst ábyrgðargjald einn-
ig á verðbréf, sem ríkisbankar
gefa út til sölu innanlands,
og ábyrgðir þeirra á innlend-
i um lánum.
Þá er beðið eftir afgreiðslu
framsóknarmanna á málum
viðskiptaráðherra um við-
skiptabanka og sparisjóöi en
Alþýðuflokkur og Sjálfstæð-
isflokkur hafa afgreitt þau.
Hröð afgreiðsla í tíma-
þröng
Ríkisstjórnin hefur þegar
afgreitt frumvarp um Ferða-
skrifstofu ríkisins, um lax- og
silungsveiði, um eiturefni og
um heimild fyrir Reykjavíkur-
borg til þess að taka eignar-
námi hluta af landi jarðar-
innar Vatnsenda í Kópavogs-
kaupstað. Sjáfstæðis- og
framsóknarmenn samþykktu
fyrir páska frumvarp um
breytingu á lögum um leigu-
bifreiðar en málið er til
afgreiðslu hjá þingflokki Al-
þýðuflokksins. í frumvarpinu
segir að á þeim stöðum þar
sem viðurkenndar fólks-
bifreiðastöövar eru starfandi
sé öllum óheimill leiguakstur
á fólksbifreiðum utan stöðvar
eða frá stöð, sem ekki er við-
urkennd. Er með breyting-
unni ætlað að eyða óvissu-
ástandi um lagareglur á
þessu sviði eftir dóm Hæsta-
réttar í júní á síðasta ári í
máli Steindórs.
Meðal annarra mála sem
reynt er að hraða afgreiðslu á
fyrir þingbyrjun eftir helgina
eru: frumvarp landbúnaðar-
ráðherra um atvinnuréttindi,
húsnæðisstofnun frá félags-
málaráðherra, sala á Sem-
entsverksmiðjunni, Listasafn
íslands, jarðræktarlög, sala
Grænmetisverslunar, frum-
vörp dómsmálaráðherra um
hreppstjóra og þinglýsingar,
frumvarp um heilbrigðis-
fræðslu og um skógvernd og
skógrækt, svo nokkur séu
nefnd.
Ljóst þykir að þingmenn
eiga mikið starf fyrir höndum
að fjalla um öll þau 40 þing-
mál ríkisstjórnarinnar sem
tekin verða fyrir á næstu vik-
um.
„FRAMSÓKN GERI STJÓRNAR-
STEFNUNA UPP VID SIG“
segir Jón Baldvin Hannibalsson fjármálaráðherra
„Ég vefengi ekki að það
hafa oft komið fram skiptar
skoðanir í veigamiklum mál-
um innan ríkisstjórnarinnar,
en hingað til hafa þau verið
leyst með samkomulagi sbr.
seinustu efnahagsaðgerðir
rikisstjórnarinnar. Formaður
Framsóknarflokksins hefur
öðrum fremur leikið hlutverk
gagnrýnandans i fjölmiðlum
og sú mynd hefur oft vakið
upp spurningar um ágreining
innan stjórnarinnar. Hann
hefur þá venjulega verið
gerður í fjölmiðlum en ekki á
vettvangi ríkisstjórnarinnar,“
segir Jón Baldvin Hannibals-
son fjármálaráðherra um
þann titring sem upp er kom-
inn meðal stjórnarliða vegna
yfirlýsingar framsóknar-
manna um aukafund miö-
stjórnar flokksins til að kort-
leggja ástand og samstarf í
ríkisstjórn.
Fjármálaráðherra segist
ekki vilja blanda sér i innan-
húsmál framsóknarmanna og
kveðst ekki gera neinar
athugasemdir við það að þeir
geri úttekt á stefnu og starfi
stjórnarinnar. „En ég get tek-
ið undir það með þeim að
e.t.v. er ástæða til fyrir Fram-
sóknarflokkinn að hann geri
þessi mál upp við sig með
skýrari hætti.“
— Lýsir þetta ágreiningi
innan stjórnarinnar?
„Við stjórnarmyndun lögðu
stjórnarflokkarnir mikið á sig
til að leysa ágreiningsmál og
ná málamiðlun. Niðurstaðan
varð óvenju ítarleg starfs-
áætlun til fjögurra ára. Mynd-
aðir voru ráðherranefndir um
veigamestu málin. Formaður
Framsóknarflokksins situr í
nefnd um efnahagsmál og
Halldór Ásgrímsson varafor-
maður flokksins í nefnd um
ríkisfjármál og get ég lýst yf-
ir sérstakri ánægju með sam-
starfið við Halldór í þeim
átakamiklu málum sem tekið
hefur verið á í þeirri nefnd.
Vitað er að þaö er djúpstæð-
ur ágreiningur um landbún-
aðarmál en þar er sérstök
staða vegna þess að i gildi
eru búvörusamningar af hálfu
fyrri ríkisstjórnar til fjögurra
ára. Við Alþýðuflokksmenn
gengum til samstarfsins vit-
andi vits um að við værum
bundnir af honum en höfum
þó freistað þess að lagfæra
framkvæmd hans. Eins og
menn muna voru landbúnað-
armál mikið ágreiningsmál
við afgreiðslu fjárlaga en þó
tókst að ná samkomulagi.
Þaö hefur því að öllu saman-
Jón Baldvin Hannibalsson fjár-
málaráðherra
lögðu verið lögð mikil vinna í
að marka þessari ríkisstjórn
stefnu og allir þingflokkar
stjórnarinnar eru sameigin-
lega ábyrgir fyrir mótun
hennarog útfærslu bæði í
ráðherranefndum og á vett-
vangi ríkisstjórnarinnar.“
Aðspurður um stóra efna-
hags- og atvinnuvandann
sem framsóknarmenn bera
nú fyrir sig, viðskiptahallann,
vaxtakostnað og byggðarösk-
un, segir Jón Baldvin aó rík-
isstjórnin hafi ekki leyst allan
vanda, „en við tókum við
mjög slæmu ástandi af ríkis-
stjórn Steingríms Hermanns-
sonar. Tókum í taumana í rík-
isfjármálum því við blasti gíf-
urlegur hallarekstur og
stjórnleysi í peningamálum
sem verkaði sem olía á eld
verðbólgunnar. Til viðbótar
hefur komið að hagvaxtar-
skeiðinu er lokið, dregið hef-
ur úr þjóðarframleiðslu og
viðskiptakjör versnað og
þetta hefur endurspeglast í
alltof háum viðskiptahalla og
ýtt undir verðbólguna. Sá
vandi sem nú er verið að vísa
til og er verstur viðureignar,
viðskiptahalli og misgengi á
milli útflutningsgreina og
þjónustugreina á höfuðborg-
arsvæðinu, eru afleiðingar af
þessu. Framsóknarmenn
koma þvi ekkert nýir að þeim
málum.
Ég sé af leiðara Tímans að
framsóknarmenn gera ekki
ágreining út af ríkisfjármál-
um og því hljóta þeir að eiga
við efnahagsmálin og, stefn-
una í atvinnumálum. I haust
stóðum við frammi fyrir
tveimur leiðum. Annars vegar
að fara út í meiriháttar
gengisfellingu og lög-
bindingu launa, eða að fara
þá leið sem ákveðin var, þ.e.
að vinna bug á þenslunni
hægt og bítandi. Fyrri leiðin
var rædd og henni hafnað at
stjórnarflokkunum sameigin-
lega.“
— Teluröu aö framsóknar-
menn vilji nú snúa af þessari
stefnu?
„Ég veit það ekki. Það
verður að koma í Ijós á þess-
um miðstjórnarfundi en það
hefur alltaf legið fyrir að það
var aðeins um þessar tvær
leiðir að tefla og stjórnar-
flokkarnir bera sameiginlega
ábyrgð á þeirri stefnu sem
' fylgt hefur veriö.“
— Er ósamkomulag um
afgreiðslu þeirra máia sem
rikisstjórnin þarf aö koma í
gegnum þingiö í vor?
„Þetta eru um 40 mál, sem
eru stór og veigamikil og það
hefur þegar náðst samkomu-
lag um stærsta málið, virðis-
aukaskattinn. Frumvarp um
aðskilnað dómsvalds og
framkvæmdavalds er flutt
sem stjórnarfrumvarp en það
er vitað að ágreiningur og
andstaða er við það hjá báð-
um samstarfsflokkum okkar.
Þetta er samkomulagsmál í
stjórnarsáttmála og frum-
varpið verður lagt fram á
þingi í næstu viku. Önnur
mál voru send þingflokkun-
um fyrir páska og það er ekki
teljandi ágreiningur um þau.“