Alþýðublaðið - 20.05.1988, Blaðsíða 8

Alþýðublaðið - 20.05.1988, Blaðsíða 8
MMBUBLOIO Föstudagur 20. maí 1988 DUGIR SÁTTAGERÐ ÞORSTEINS? Forsœtisráðherra hefur samið tillögu um aðgerðir og ákvarðanir í efnahagsmálum sem samstaða verður að nást um í dag. Að öðrum kosti er ríkisstjórnin komin í krapp- an dans. Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra: Svarti miðvikudagurinn og ÍSAL-deilan hrundu rikisstjórn hans i alvar- legustu stjórnarkreppu hingað til. Hverjar verða aðgerð- ir ríkisstjórnarinnar í efnahagsmálum? Hver verður lendingin eftir að verkalýðshreyfingin undir forystu Ásmundar Stefánssonar forseta ASI sneri haki við forsœtisráðherra og ráð- herrum ríkisstjórnarinn- ar eftir annan dag við- ræðna um samráð varð- andi efnahagsmál? Og síðast en ekki síst: Lifir ríkisstjórnin þessa óvœntu kreppu af? Þetta eru þœr spurn- ingar sem heyrast gjarn- an í þjóðfélaginu þessa dagana. Hér skal gerð tilraun til að leita svara við þeim og öðrum spurningum. Eins og kunnugt er lögöu stjórnarflokkarnir fram tillög- urvarðandi efnahagsaögerðir eöa stuðningsaðgerðir svo- nefndar í kjölfar „svarta mið- vikudagsins" í fyrri viku, þeg- ar Ijóst var að fella þurfti gengið. Vegna tímaleysis — og ósamstöðu um hliðarráö- stafanir — var ekki lokið við ákvarðanir um efnahags- aðgerðir um leið og ákveðiö var að fella gengið um 10%. Tillögur stjórnarflokkanna hafa verið reifaðar hér i fréttaskýringu í Alþýðublað- inu (miðvikudag þ. 18. maí sl.) og eru flokkarnir sammála um sum atriði en greinir á um fjölmarga aðra þætti. Menn háfa einmitt einblínt á þennan ágreining og dregið að því líkur að erfitt verði að brúa bilið fram að mánaða- mótum maí/júní en þá hafði ríkisstjórnin einsett sér að Ijúka viðræðum um efna- hagsaðgerðir. Ovæntir atburöir hafa hins vegar gripið inn í þá tíma- setningu. ISA Fdeilan setur strik í reikninginn Það er fyrst og fremst hin erfiða kjaradeila í Álverinu við Straumsvík sem hefur sett strik í reikninginn. Á skrifaðri stundu stendur loka- tilraunin yfir að ná sáttum og takist það ekki, sem menn eru almennt ekki bjartsýnir á, verður verksmiðjunni lokað í kvöld. Það þýðir stórtjón fyrir Álverið eða 2,5-3 milljónir króna á hverjum sólarhring eins og fram kom í máli Halldórs Jónatanssonar for- stjóra Landsvirkjunar í Al- þýðublaðinu í fyrradag. Straumrof í Álverinu þýðir margra mánaða framleiðslu- stöðvun og nú geta lesendur margfaldað til að fá út heild- artjónið. Mikil samstaöa ríkir meðal launþega við Álverið og Ijóst er að kúvending ein í afstöðu til atvinnurekenda getur leyst ÍSAL-deiluna á viðunandi hátt. Hins vegar er afar ósennilegt að það gerist. Samkvæmt heimildum Al- þýðublaðsins hefur verið rætt um að setja ÍSAL-deiluna í gerðardóm og taka hana þar með sérstaklega út úr heild- arefnahagsaðgerðunum. Sá kostur er aftur á móti blaut tuska í andlit starfsmanna Ál- versins og jafnvel hæpið að þeir færu að þeim lögum. Sáttagerð Þorsteins ÍSAL-deilan hefur, líkt og „svarti miðvikudagurinn" komið aftan að ríkisstjórninni og skammtað tíma hennar mun naumar en til stóð. í reynd verður ríkisstjórnin að vera tilbúin með helstu efna- hagsaðgerðir sínar í dag, því ella er stjórnarkreppa óum- flýjanleg, sem jafnvel gæti endað með stjórnarslitum. Þessi nýja tímapressa hef- ur gert það að verkum að Þorsteinn Pálsson forsætis- ráðherra hefur tekið saman tillögur um aðgerðir og ákvarðanir í efnahagsmálum. Tillögurnar lagði forsætisráö- herra tyrir rikisstjórnina í gær og þingflokkar stjórnar- flokkanna þinguöu sama dag um tillögur Þorsteins. Tillögur Þorsteins munu vera samsuða úr tillögum stjórnarflokkannaum síðustu helgi um hliðaraðgerðir í kjöl- far gengislækkunar og er þar leitað sáttaleiða. Þannig munu tillögur fela í sér hug- myndir Alþýðuflokksins um aðhald í ríkisrekstri, og að fjárlög verði afgreidd með tekjuafgangi, kjör lægst laun- uðu tryggð og hækkun til ellilífeyrisþega og á bótum almannatrygginga. Tillögur munu ennfremur telja ýmis útgjaldamál til Byggðasjóðs og landbúnaðarmála að kröfu Framsóknarflokksins. Ýmsar hugmyndir Sjálfstæðismanna um bindiskyldu banka mun vera að finna á blaði forsæt- isráðherra og ennfremur hug- myndir um gráa markaðinn svonefnda. Viðkvæmasta málið í sátta- gerð Þorsteins eru kjaramál- in. Ekki mun vera að finna til- lögu um afnám rauðu strik- anna en hins vegar mun for- sætisráðherra hafa farið fram á að þeir 60 þúsund launþeg- ar í 80 félögum sem þegar hafa samið verði varðir á þann hátt, að þeir sem eiga enn ósamið geti ekki samið á hærri nótum í Ijósi gengis- fellingar. Það þýðir með öðr- um orðum lögbindingu launa á þann hóp launþega sem enn hefurekki samið. Stjórnarkreppa? Hins vegar kann það að vefjast fyrir mönnum hvernig slik lögbinding á að vera í framkvæmd. A kjaradómur að fjalla um slíka lögbindingu? Eða á að skipa sérstaka nefnd sem kveður upp úr- skurð í því máli? Það er því líklegt að bæði tæknileg og auðvitað pólitísk sjónarmið kunni að ráða því að ríkis- stjórnin hætti við hugmyndir um lögbindingu launa en breyti ákvörðuninni yfir í hvatningu til launþegahreyf- ingarinnar um hófsemi í kröf- um þar sem enn er ósamið. Hins vegar er alveg Ijóst að ríkisstjórn Þorsteins Páls- sonar getur ekki lögbundið laun eða lagt kvaðið á laun- þega án þess að gera um leið kröfu til sin sjálfs og kapítalsins. Það þýðir í reynd að aðhald í ríkisrekstri og stjórn á peningamálum, eins og með lagasetningu á fjár- magnsmarkaðinn, hinn svo- nefnda gráa markað. En takist stjórnarflokkun- um að ná hóflegu jafnvægi milli þessara þriggja þátta; kjaramála, peninga- og láns- fjármálaog ríkisfjármála, er mesta hætta af stjórnar- kreppu ríkisstjórnar Þor- steins Pálssonar afstaðin. Ef ekki... Fylgist með. Lesið áfram Alþýðublaðið. FRETTASKYRING Ingólfur Margeirsson skrifar □ 1 2 3 4 5 6 □ 7 5 9 íö □ 11 □ 12 13 u I u □ Krossgátan Lárétt: 1 gafl, 5 mellu, 6 ellegar, 7 hólmi, 8 heitið, 10 titill, 11 hljómi, 12 borðandi, 13 skelfur. Lóörétt: 1 hiróuleysingjar, 2 bindi, 3 tvíhljóði, 4 þvingar, 5 ger- ist, 7 gufa, 8 reikningur, 12 pipa. Lausn á síðustu krossgátu. Lárétt: 1 grömu, 5 blys, 6 lak, 7 dd, 8 auknar, 10 um, 11 ælu, 12 æðin, 13 tærar. Lóörétt: 1 glaum, reykk, 3 ös, 4 undrun, 5 blautt, 7 dalir, 9 næða, 12 ær. Gengið Gengisskráning 92 - 18. maí 1988 Kaup Sala Bandarikjadollar 43,500 43,620 Sterlingspund 80,877 81,100 Kanadadollar 35,150 35,247 Dönsk króna 6,6708 6,6892 Norsk króna 7,0099 7,0292 Sænsk króna 7,3381 7,3583 Finnskt mark 10,7500 10,7797 Franskur franki 7,5396 7,5604 Belgiskur franki 1,2226 1,2260 Svissn. franki 30,6015 30,6859 Holl. gyllini 22,7838 22,8467 Vesturþýskt mark 25,5229 25,5933 itölsk líra 0,03438 0,03448 Austurr. sch. 3,6295 3,6395 Portúg. escudo 0,3128 0,3137 Spanskur peseti 0,3859 0,3870 Japanskt yen 0,34645 0,34740 Ljósvakapunktar • StöS 2 21.50 Peningahítin. Mynd um það hvernig peningaskuldir geta farið með ástina. Fiðlu- leikari og lögfræðingur búa saman og eru ástfangin upp fyrir haus en ekki líður á löngu þar til skuldirnar hrannast upp. • R0T 16.30 Samtökin 78 með þátt. Það kemur eflaust einhver skemmtilegur í heimsókn. • Útvarp Alfa Morgunstund kl. 7.30. Guðs orð og bæn.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.