Alþýðublaðið - 01.04.1989, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 1. apríl 1989
MPYÐUBLMÐ
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Auglýsingastjóri: Steen Johansson
Dreifingastjóri: Siguróur Jónsson
Setning og umbrot: Filmur og prent, Ármúla 38
Prentun: Blaðaprent hfSíðumúla 12
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 900 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
SMÁ OFANÍGJÖF
ÚTI í FÆREYJUM
Jón Baldvin Hannibalsson skammaöi kollega sína skand-
inavíska svolítið í fyrradag vegna þess að þeir hafaekki stutt
okkur, Færeyinga og Grænlendinga í deilum út af verndun
þess lífsviðurværis sem býr í sjónum og telst til undirstöðu
okkar sem þjóðar. Utanríkisráðherra hafði áður í dönsku
sjónvarpi spurt danska hvernig þeim liði ef þeim yrði bannað
að slátra svínum. Var hann þar að reyna að kenna Dönum átt-
hagafræði, ef vera kynni að þeir gætu frekar tekið undir með
okkur í hvaladeilu. Ummæli Jóns Baldvins úti í Færeyjum
virðist þörf ábending til vina vorra á Norðurlöndum, sem
sjálfir láta ekkert tækifæri framhjá sér fara, þegar þeir þurfa
á liðsinni okkar að halda í hagsmunamálum sinna landa.
Þegar nú kemur að því að við þurfum á bestu samningum að
haldavið Evrópubandalagið veitirokkurekkert af heilshugar
undirtektum Norðurlanda við okkar óskum.
Það er ekki í fyrsta skipti sem opinberir fulltrúar okkar
minna aðrar þjóðir á sérstöðu þeirra þriggja þjóða sem
byggja vesturhluta Skandinavíunnar. Vestnorræna sam-
stöðu þarf að efla til muna. Vió eigum mikla samleið með
Færeyingum og Grænlendingum. Lífsbjörg okkar allra er
hafið. Það þarf ekki nema örlítió mengunarslys til að kippa
stoðum undan mannlífi hér á norðurslóð. Það þarf hvorki
hvalavini né fiskimenn til að segja okkur það. Það þarf hins
vegarað brýnaþingmenn okkarog aðrakjörnafulltrúaokkar
og þeir þurfa að vera trúrri samvisku sinni þegar kemur á
mannamót. Smá ofanígjöf frá utanríkisráðherra úti í Þórs-
höfn var því ekki allskostar óeðlileg áminning.
AÐRA „EYÐI-
MERKURGÖNGU?
Niðurstaða skoðanakönnunar DVs sem birtist í gær um
fylgi við stjórnmálaflokka þarf ekki að koma á óvart. Sjálf-
stæðisflokkurinn blómstrar vegna stefnuleysis annarra
flokka. Á þetta var drepið í leiðara Alþýðublaðsins í gær.
Kvennalistinn er orðinn einn af litlu flokkunum og allra
minnstur er Alþýðuflokkurinn.
Fylgi Alþýðuflokksins er sama sem ekki neitt og hlýtur að
leiða tii innri íhugunar forystufólks flokksins. Með ríkis-
stjórnarþátttöku i hitteðfyrra átti að Ijúka „eyðimerkur-
göngu“ Alþýðuflokksins, eins og formaðurinn komst að orði.
Nú virðist stefna í aðra ekki síðri göngu um myrkviðu stjórn-
málanna.
Hvað hefur brugðist? Hvaða augum lítur kjósandi á stefnu
jafnaðarmannaflokksins? Er það kannski svo að það sem
stendur upp úr eru „hreinsanir" ráðherra í kerfinu, sem fram
að þessu hafa verið kenndar við Sjálfstæðisflokkinn- og þyk-
ir þá kjósendum allt eins gáfulegt að kjósa Sjálfstæðisflokk-
inn beint. Jóni Baldvini og öðrum forystumönnum (og kon-
um) hefur ekki tekist að styrkja innviði flokksins og vekja til-
trú út á við sem sameiningarafl jafnaðarmanna. Gangan
mikla inn í sæludalinn hófst eiginlega aldrei. Og framundan
blasir sama „eyðimörkin“ verði ekkert að gert.
Það er staðreynd og þyrfti ekki að koma á óvart að þver-
stæður í málflutningi Alþýðuflokksins eru töluverðar. Flokk-
urinn hefur á síðari árum stólað á að formaðurinn rífi upp
fylgi með uppákomum ámótaog 100fundaferðum um landið.
Það er þó eðlilegra að flokksfólk og áhangendur teldu væn-
legra að jafnaðarstefnan hefði fastari hljómgrunn. Sósíal-
demókratísk hugsjón er hljómfegurri en svo að rúmist fyrir
I einni persónu. Jafnvel þó að hún sé að vestan.
ÖNNUR SJÓNARMIÐ
Gunnar Hilmarsson stjórnarformaður Atvinnutrygggingarsjóðs vill
skipta um bankastjóra og aðra sjóðstjóra i þjóðfélaginu. Sjálfstæðis-
menn eru til trafala.
GUNNAR Hilmarsson for-
maður stjórnar Atvinnutrygg-
ingarsjóðs er ekki par hrifinn
áf því að ríkisstjórnin standi
ekki við fyrirheit um að lækka
vexti. Reyndar segir hann að
það sé ekki henni um að kenna
heldur Sjálfstæðisflokknum..
Flokkurinn sá stjórni bönkun-
um:
„Sjálfstæöisflokkurinn
rædur í öllum bönkum og
sjóðum landsins. Og völd
þessara stofnana eru gífurleg.
I framhaldinu er vert að velta
fyrir sér hvort ekki sé þörf á að
skipta um bankastjóra og
einnig í forystu hinna ýmsu
sjóða sem oft á tíðum eru mun
valdameiri við ríkisstjórnar-
skipti.“
KVENNALISTANUM
finnst erfitt að hnoða deigið á
þingi. í fréttabréfi listans eru
frásagnir af þingi og erfiðu
búi:
„Þingkonur Kvennali‘s:ans
starfa ötullega nú sem fyrr.
Þaö er sannarlega ærin vinna
að setja sig inn í öll mál sem
fram koma. Þar er því miður
hráefnið oft ekki eins og best
væri á kosið og því getur verið
mikii vinna og erfið að hnoða
deigið þannig að þaö verði
sprungulaust og mjúkt.“
FULLTRÚI „erfiðra að-
stæðna" i þjóðfélaginu ritar í
Morgunblaðið um óbilgirni
þeirra sem vilja hærra kaup í
þjóðfélaginu. Árni þessi er
einn fjölmargra sem dunda sér
við að kenna, en er á leiðinni
að verða lögfræðingur. Þetta
er lærð grein um háskólafólk
og vanda efnahagslífs og Ól-
afs Ragnars:
„Það eru erfiðar aðstæður í
þjóðfélaginu. Þá hafa menn
um tvennt að velja: skilgreina
vandann og reyna að fást við
hann eða stinga höfðinu i
sandinn."
Kemur ekki á óvart að höfund-
ur komist að því að Bandalag
háskólamannastingi höfðinu í
sandinn.
LANDLÆKNIR skrifar í
Moggaígærum hagsýni íheil-
brigðisstéttum. Ólafur segir
að „allflestir læknar" hafi góð
laun og ástæðurnar meðal
annars:
„Viðsemjendur lækna virðast
stundum ekki þekkja nægi-
lega vel „myrkviði“ taxta-
greiðslna."
Líklega telja læknar þetta
innskot landlæknis miður
heppilegt innlegg í kjaradeilu
lækna við ráðherra.
EINN MEÐ
KAFFINU
Það er byrjað að ferma á
þessu vori (ef vor skyldi kalla).
Börnin ganga prúðmannleg til
altaris. Þennan heyrðum við úr
ónefndri kirkju:
Hvers vegna er presturinn
með bjór í stað venjulegs
messuvíns?
Jú, vinur. Bjórer líka áfengi.
DAGATAL
Bankablús
I íslensku viðskiptalífi sem og
stjórnmálalífi eru alltaf verið að
búa til galdraorð. Orð sem inni-
fela Iausn allra vandamála.
Þegar allt var að fara til helvítis
síðastliðið haust var það niður-
færsla. Ekkert í heiminum var
jafn líklegt til að bjarga þjóðinni
og þetta orð. Niðurfærsla. í
marga daga hamaðist öll þjóðin á
þessu orði þangað til það var orð-
ið svo merkingarlaust að ekkert
orð í sögunni hefur glatað merk-
ingu sinni jafn skjótt.
Til þessa orðs hefur síðan ekkert
spurst.
Þegar Þýskalandsmarkaður
brást, en samhliða var komið á
föstu fragtflugi til Japans, átti
Japansmarkaður að bjarga öllu
sem bjargað varð á landinu. Út-
gerðinni, fiskvinnslunni, lagmet-
isiðnaðinum, hvalamálinu og
fjölmiðlar sendu menn í sérferðir
til Japan til að kynna fólki að-
stæður, leyfa því að heyra hvernig
japanir bjóða upp fisk á mörkuð-
unum sínum. Eftir smá æðibunu-
gang hefur enginn vogað sér að
minnast á japansmarkað í langan
tíma. Langt er siðan menn hættu
að tala um fiskeldi sem á sínum
tíma átti að gera okkur að millj-
ónamæringum svo ekki sé minnst
á örtölvubissnessinn. Aldrei var
annað að skilja en að við yrðum
heimsveldi á því sviði. Og orku-
sölumálin — áttu ekki fallvötnin,
alveg síðan á tímum Einars Ben.
að vera lausnin?
Svo var það sameining. Samein-
ing fyrirtækja. Hagræðing í
rekstri og minni yfirbygging. Til-
valið umræðuefni og vaxtakall-
arnir og verðbréfamangararnir
hamast á viðskiptasíðum og í
verslunarblöðum við að predika
sameiningu. í þeim eru nokkur
smámál sem gengið hafa fljótt yf-
ir og eitt eilífðarmál. Sameining
banka.
I mörg ár hefur staðið til að sam-
eina banka. Ríkisvaldið vill sam-
eina banka, einkabankarnir vilja
sameina banka, samvinnufélögin
vilja sameina banka, viðskipta-
vinirnir vilja sameina banka, sér-
fræðingarnir vilja sameina
banka, bankaráðin og — stjórn-
irnar vilja sameina banka. Einn
banki vill kaupa annan, sjávarút-
vegurinn vill kaupa banka, sam-
vinnuhreyfingin vildi kaupa
banka. Gott ef einhver stakk ekki
upp á því að Akureyrarbær keypti
Utvegsbankann á sínum tíma.
Nú standa mál þannig að allir
bankarnir hafa á einhverju stigi
staðið í viðræðum við einhverja
aðra um sameiningu. Allskonar
sparisjóðsnefnur vilja sameinast í
að kaupa banka, minni bankar
vilja sameinast til að kaupa einn
stóran banka, stórir bankar vilja
kaupa minni banka eða taka þá
upp í skuld, minni bankar vilja fá
erlenda banka til að hjálpa sér að
kaupa stóra banka. Meira að
segja bankar alþýðunnar og versl-
unarauðvalds eru tilbúnir að sam-
einast í nafni hagræðingar og
sparnaðar í rekstri.
Enn hefur enginn íslendingur
fundist sem beint og hreint er á
móti sameiningu banka. Gildir
einu hvar í flokki eða stétt menn
standa. Engum dettur í hug að
andmæla því að það sé rétt að
sameina banka. Samt virðist eitt-
hvað, sem enginn kann almenni-
lega skil á, stöðugt standa í vegi
fyrir því að bankar verði samein-
aðir. Allir eru sammála um að
bankakerfið sé of dýrt, vaxta-
munurinn sé vegna þess að allt of
mikið af fólki vinnur við að vera
í kaffi í bönkum.
Við þessu er aðeins eitt að gera.
Setja nefnd í málið og senda hana
til Japans til að skoða hvernig þeir
fara að í bankamálum. Nokkrir
kallar í fötum frá Sævari Karli
geta farið og lýst yfir við heim-
komuna hversu gífurlega gagnleg
ferðin hafi verið. Þá er hægt að
taka málið upp aftur þangað til
allir verða þreyttir á umræðunni.
Svo bíðum við bara áfram . . .