Alþýðublaðið - 29.04.1989, Síða 4

Alþýðublaðið - 29.04.1989, Síða 4
LVLau,gard^gur29.,^ÍIJ989 1 • maí Er nokkuð sjálfsagðara en að rœða við Ásmund Stefánsson forseta ASI, Ögmund Jónasson formann BSRB og Wincie Jóhannsdóttur varaformann BHMR? A-mynd/E.ÓI. Ásmundur Stefánsson: Það brýtur gegn réttlætistilfinningu minni að fólk skuli hafa misjöfn laun. Alþýðublaðið rœðir við Asmund, Ögmund og Wincie: Hjátrú að við séum__________ hálaunahópur — En lítur fótk almennt þetta sömu augum og þið? Hamrar þjóðarsálin til dœmis ekki á því núna að það sé ekkert réttlæti í því að BHMR-fólk fái hærri laun en BSRB? Wincie: Ég held aðóvinsælustu verkföllin hljóti að vera verkföll háskólamenntaðara manna — og óvinsælust allra eru kennaraverk- föll. Það má sjálfsagt finna ýmsar skýringar á því, meðal annars sú hjátrú að við séum hálaunahópur. Okkar viðsemjendur ala líka á fram. Þegar þú kemur í veg fyrir áætlanir um kjaraskerðingu ertu í sókn en ekki vörn. Að taka ábyrgð á sér og sinum__________________________ Ögmundur: Hvaða ábyrgð ber- unt við? Hver og einn ber ábyrgð á sjálfunt sér og sinni fjölskyldu, að geta séð sér og sinum farboða. Sú ábyrgð hvílir á hverjum ein- staklingi. Og á samfélaginu öllu hvílir sú ábyrgð að fóik geti risið undir þessum skyldum. í þessu ljósi ber að líta á það að í þessum samningum rennur mest til þeirra — Hvenærfóruð þið ífyrstu I. maí gönguna? „Eg varð fyrir svo miklum von- brigðum í fyrstu göngunni minni fyrir hálfum öðrum áratug að þær hafa ekki orðið fleiri,“ segir Wincie. „Ég uppgötvaði það nefnilega þegar ég kom niður í bæ að fundirnir voru 3 eða 4. Það var víst ekki hægt að koma sér saman um einföldustu kröfur. Nú er ég sjálf í þeirri undarlegu stöðu að þramma niður Lauga- veginn á sérfund þeirra félaga há- skólamanna sem eru í verkfalli — ef það stendur enn yfir l.maí.“ „Ég man ekki hvenær það var fyrst, en þau ár sem ég hef verið í starfi, hef ég farið í allar göngur,“ segir Ögmundur. Ásmundur gengur skrefi lengra: „Ég þykist þess fullviss að foreldrar mínir hafi ekið mér í barnavagni 1945, og ábyggilega mjög stolt og ánægð.“ — Höfðu þau einhverja ástæðu til þess? Var þetta fallegur vagn? „Ég man ekki eftir honum.“ Margt sem launamenn eiga sameiginlegt — Símarnir virðast ekkert voðalega uppteknir núna milli samtakanna á sama tíma og BHMR er í verkfalli.. Ögmundur: Þetta er ekki rétt, því að síðustu vikur og mánuði hafa fulltrúar þessara samtaka haft samráð sín í milli. Kröfur BSRB og BHMR eru mjög ólíkar og leiðirnar ekki hinar sömu, en samstarf var um að ræða. Áður en við gengum til samninga, rædd- um við í BSRB mjög nákvæmlega við forsvarsmenn háskólamanna um hvað fyrir okkkur vekti. Og við vildum heyra þeirra sjónarmið. Wincie er sammála: Varð ekki meira samstarf við tilkomu bráðabirgðalaganna? Ásmundur: Það er auðvitað svo að kröfurnar eru ólíkar og öðru- vísi settar fram. Við höfum á Iiðn- um árum einkum gagnvart BRSB jafnaðarlega veitt upplýsingar um hvað er að gerast. Og þetta hefur verið gagnkvæmt af hálfu BSRB. — Ersátt um kröfurallra laun- þegasamtaka? Að þær gangi í misjafnar áttir? Asmundur: Ég held að for- senda þess að ná einhverju sam- starfi milli ólíkra samtaka sé ósköp einfaldlega að það sé ekki verið að reyna að ná sátt um kröf- urnar, viðurkenna að þetta eru ólík samtök, þar sem stöðumat er mismunandi. Geti maður ekki lif- að við það er hæpið að þau geti haft samskipti sín í milli. Wincie: Það er margt sem launamenn eiga sameiginlegt og sjálfsagt að fólk mætist þar og eigi sitt samráð um sameiginleg mál. En viðurkenni sjálfstæði hvers annars í Iaunum og í mati á því sem gera skal hverju sinni. því. Ögmundur: Ég held að það sé rétt hjá Wincie að þar sem há- skólamenn séu á ferðinni, telji fólk að séu hálaunamenn. Að hluta til er það sprottið á mis- skilningi sem leiðir af kröfugerð- inni. Þið krefjist markaðslauna, en fólk vill forðast þá misskipt- ingu tekna sem viðgengst á mark- aðnum. Fólk er að reyna að breyta þessum veruleika. Það gleymist að margt háskólamenntað fólk í ríkisþjónustu er á lágum launum. Þú ert i sókn en ekki vörn Ásmundur: Ég er sammála Ög- mundi um skilning almennings á kröfunni um markaðslaun. Fólki finnst að með því sé verið að lög- festa það misrétti sem við búum við. Það er líka spurning hvernig menn meta stöðuna til þess að fara fram með mjög stórkostleg- ar kauphækkanir. Við sjáum í BSRB samnningunum mjög klára viðurkenningu á því að mati sam- takanna að ekki sé raunhæft að fara þannig fram. BSRB gerir samninga með tiltölulega lágum krónutölum, samninga sem aug- Ijóslega fela í sér að kaupmáttur mun lækka á árinu. Samningarnir miða að því að hindra stórfellda kjaraskerðingu. Þetta eru varnar- samningar, þar sem þeir sem eru kauplægstir koma best út úr samningunum. Þetta er ósköp einfaldlega önn- ur áhersla í grundvallatriðum en hjá BHMR. Það er réttur hverra samtaka um sig að berjast á þann hátt sem þau telja henta best sín- um markmiðum. Það er ekki rök- rétt að ætlast til þess að allir aðilar beygi sitt undir það að stefna að sömu markmiðum. Ögmundur: Það er afstætt hvað er vörn og hvað sókn. Sann- leikurinn er sá að við stóðum frammi fyrir því að það væri stað- föst ákvörðun atvinnurekenda að skerða kjörin gífurlega. Þeir vildu 20% gengisfellingu og þeim svíð- ur þegar taiað er unt verðlagseftir- lit, eins og við náðum reyndar sem minnst hafa. Það er líka ábyrgð, félagsleg ábyrgð. slíka ábyrgð á verkalýðshreyfingin jafnan að sýna að mínu mati. — En hvernig stendur þá a því að launþegahreyfingin er enn að semja þannig að meðallaun t.d. í BRSB eru aðeins til framfœrslu einnar manneskju í vísitölufjöl- skyldunni? Ásmundur: Vísitala fram- færslukostnaðar segir bara hver meðaleyðslan er. I vísitölufjöl- skyldunni eru fleiri en ein fyrir- vinna og það er unnin yfirvinna. Þess vegna fæst ekki að meðal- tekjur eins einstaklings í dagvinnu nægi til þess að búa til meðalfjöl- skyldutekjur. Hitt er svo annað mál að lægsta kaupið, sem er langtum minna en meðalkaup BSRB, er allt of lágt. Spurning er bara hvernig við þrýstum því upp. í BSRB samningnum var reynt að lyfta þeim lægstu og því er ég sammála. Tvennt finnst mér þó að samningunum: Annað er tíma- lengdin og hitt að það skuli ekki vera neinar tryggingar fyrir því að samningurinn standi gagnvart verðlagi. Wincie: Það er að verða ábyrgðarieysi hjá ungum foreldr- um að fara til starfa hjá ríkinu — bæði fyrir háskólamenntaða og aðra. Við eigum ekki að ganga út frá því að það þurfi fleiri en eina fyrirvinnu. Þetta er hinn versti ósiður á íslandi. Leysum ekki allt í launum Ásmundur: Við megum ekki gleyma að viðmiðanir breyt- ast.Það er sárara í dag en fyrir þrjátiu árum að vera fátækur. Þegar allir aðrir geta allt er sárara að geta ekkert veitt sér. Lægstu launin verða að hækka, en við leysum ekki vandamál allra hópa eins og fatlaðra á launamarkaðn- um. Sérstaða einstæðra foreldra er Iika augljós. Kjarabaráttan hlýtur þess vegna að snúast um fleira en laun. Hún verður að tryggja félagsleg réttindi. Alþýðu- samabndið hefur meira en Wincie Jóhannsdóttir: Það sem heillaði var sú samábyrgð sem meðal annars birtist í því að hver og einn leit á sig sem jafningja annars. Við skulum blanda þessu góða sem var inn í okkar framtíðarsamfélag.

x

Alþýðublaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.