Tíminn - 05.05.1968, Blaðsíða 9

/
SUNNUDAGUR 5. maí 1968. TÍMINN 9
l—9S$»átm—
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Fraimllcvæmd'astióri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjómar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastjóri: Steingrimur Gíslason. Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, simar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími: 12323. Auglýsingasími; 19523. Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 120.00 á mán. innanlands — í
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjna EDDA h. f.
Einn kaldasta daginn í vetur, um níuleytið að
morgni, hittust tveir kunnir menn úr stjórnarflokkun-
um, fyrir utan pósthúsið í Reykjaví'k. Annar þeirra, sem
er Alþýðuflokksmaður, er búsettur utan Reykjavíkur.
Hinn, sem er Sjálfstæðismaður, er kaupsýslumaður í
Reykjavík. Fljótt eftir að viðræður þeirra hófust, varpaði
Alþýðuflokksmaðurinn fram þeirri spurningu, hvort
nokkuð væri um að vera í Landsbankanum í dag. Hópur
manna stæði fyrir utan bankann í kuldanum, þótt nær
klukkustund væri þangað til að hann yrði opnaður. Nei,
nei, svaraði Sjálfstæðismaðurinn, þetta er bara ein af
biðröðunum hans Gylfa.
Þegar núverandi ríkisstjórn kom til valda, var það
eitt af loforðum hennar að útrýma biðröðum í innflutn-
ingsskrifstofu. Þetta hefur á vissan hátt verið efnt. En
í staðinn hafa komið nýjar biðraðir, sem áður voru
óþekktar hér .Um níuleytið á hverjum morgni byrjar
fólk að safnast fyrir utan bankana. Þar bíða menn hópum
saman í kulda og rigningu þangað til bankarnir opna
um tíuleytið.
Það er vissulega ekki rangnefni hjá Sjálfstæðismann-
inum, að kalla þessar nýju bifraðir „biðraðirnar hans
Gylfa.“ ,
Gylfi Þ. Gíslason er æðsti yfirmaður verzlunar- og
bankamála í landinu. Hann mótar stefnuna 1 bankamál-
um öllum öðrum fremur. Hann er einlægur átrúandi
hins frjálsa innflutnings. Gylfa er hins vegar ljóst, að
þessi innflutningur getur farið úr hófi fram. Ráð hans
til að draga úr of miklum innflutningi, er að takmarka
kaupgetuna. Takmörkun kaupgetunnar álíta Gylfi
og ráðunautar hans, að auðveldast sé að framkvæma með
samdrætti á útlánum bankanna. Samdráttur á útlán-
um bankanna til atvinnuveganna, dregur úr atvinnunni
og það dregur síðan úr kaupgetunni.
Samkvæmt gildandi lögum er það aðalhlutverk Seðla-
bankans að „vinna að því, að peningamagn í umferð og
framboð lánsfjár, sé hæfilegt, miðað við það að verðlag
haldist stöðugt og framleiðslugeta atvinnuveganna sé
hagnýtt á sem fyllstan og hagkvæmastan hátt“. Þetta
framkvæmir bankinn þannig, að hann veitir viðskipta-
bönkum aðstoð og lán, þegar þeir geta ekki fullnægt
eðlilegri eftirspurn atvinnuveganna af eigin ramleik.
Þegar „viðreisnin“ hófst, skulduðu viðskiptabankarnir
Seðlabankanum um 900 millj. kr. Nú skuldar Seðlabank-
inn viðskiptabönkunum hins vegar um 300 millj. kr.
Þetta hefur þannig alveg snúizt við, eða m.ö.o. S'eðla-
bankinn hefur dregið úr þjónustu sinni við viðskipta-
bankana og atvinnuvegina, sem þessum mismun nernur.
Þetta er meginorsök lánsfjárhaftanna og biðraðanna,
sem Reykvíkingar eru farnir að kenna við Gylfa.
En lánsfjárhöftin eru á góðum vegi að mynda aðrir
biðraðir en þær, sem menn sjá fyrir utan bankana. Þau
þrengja að atvinnuvegunum í sívaxandi mæli og draga
þannig úr atvinnunni. Ef svo heldur áfram, verður ekki
langt að bíða biðraða þeirra, sem er að leita sér að
atvinnu. Það verður óhjá'kvæmilega á'framhaldið, ef
ríkisstjórnin hverfur ekki fljótt af þeirri biðraðabraut,
sem hún fylgir nú.
Svo vondar sem núverandi biðraðir við bankadyrn-
ar eru, þá væru þó biðraðir atvinnuleysingjanna enn
verri. Þess vegna verður sem fyrst að hverfa frá bið-
raðastefnunni hans Gylfa.
Biðraðírnar hans Gylfa
ERLENT YFIRLIT
George Papadopoulos - aðalmað
ur grísku fasistastjórnarinnar
SÁ ORÐRÓMUR er sagður
öðru hvoru á kreiiki i AJþenu,
að yngri herforingjar hafi í
undirbúningi að steypa rikis-
stjórninni úr stóli, því að þeir
áliti hana ganga hvergi nærri
nógu róttækt til verks. Ýmsir
þeirra, sem kunnugastir eru,
telja sig geta rekið þennan orð-
róm til sjálfs forsætisráðherr-
ans. Hann noti þennan orð-
róm til að telja fólki trú um,
að hann sé tilneyddur tii að
ígera eitt og anmað itil að af-
Stýra gagnbyltingu henforingja,
sem séu meiri einræðissinnar
en hamn. Papadopoulois sé líka
engan veginn óvanur slíkum
vinnubrögðum, því að meðan
hann vann í leynilþjónustunni
var það eitt af verkum hans
að koma af stað orðrómi um
hinar og aðrar byltingafyrirætl-
anir andstæðinga konungsins.
Slíkur orðrómur átti sinn þátt
í því, að Konstantin konungur
tortryggði svo mjög stjórn
Paipandreous að hann vélk henini
frá. Með því steig kóngur þau
spor, sem leiddu til falls lýð-
ræðisins og upphafs fasista-
stjórnarinnar í Grikklandi.
UPPHAFLEGA var látið líta
svo út, að það væri eins konar
ráð herforingja, sem hefði tek-
ið völdin í Grikklandi eftir bylt
ingu í aprílmánuði í fyrra. í
þessu ráði væri þrír herfor-
ingjar valdamestir eða þeir
Papadopou'los, Pattakos og Mak
arezos. Eftir byltinguna tók
Pattakos við yfirstjórn lög-
reglumálanna, en Makarezos
við yfirstjórn efnahagsmálanna.
Papadopoulos hlaut hins vegar
ekki veglegra starf en að
vera ráðuneytisstjóri hjá for-
sætisráðherranum, sem var
vaiinn í samráði við konunginn.
Það sýndi sig hins vegar fljótt,
að það var ráðuneytisstjórinn,
sem öllu réði, og forsætisráð-
herrann, sem var aðeins peð í
höndum hans. Þegar forsætis-
ráðherra flúði land með Kon-
sitamtíin fcoinumgi eftir hinia mis-
heppnuðu byltingartilraun
í vetutr, tók P®padiopoutos fyrst
við forsætisráðherraembættinu.
Hann hefur gegnt því síðan og
jafnframt bætt við sig embætti
varnarmálaráðherrans. Nú ef-
ar enginn lengur, að Papado-
poulos er hinn sterki maður
Grikklands, enda byltingin
meira verk hans en nokkurs
manns annars.
ÞAÐ hefði ekki þótt trúlegur
spádómur fyrir fjórum árum,
að Papadopoul'os ætti eftir að
verða einvaldi Grikklands. Þá
starfaði hann sem lítt þekkt-
ur herforingi í afskekktu hér-
aði nálægt tyrknesku landa-
mærunum og taldi sig hafa upp
götvað það skemmdarverk
kommúnista, að þeir hefðu
látið sykur í olíu hjá hernum.
Blöðin birtu þetta sem spaug,
og þekktur hagfræðingur, sem
heitir Papadopoulos, bað þau
fyrir þá yfirlýsingu, að hann
væri ekkert við þessa afhjúpun
fcenndur! Hann var einn sá
George Papadopoulos
fyrsti, sem missti embætti sitt,
þegar nafni hans kom til valda.
Þegar Papadopoulos „afihjúp-
aði“ áðurgreint skemmdarverk
kommúnista, var hann í hálf-
gerðri útlegð. Stjórn Papandre
ous hafði slæman bifur á hon-
um og ýmsum hægri sinnuðum
herforingjum, sem voru starf-
andi í leyniþjónustunni. Þeir
voru því sendir frá Aþenu tii
ýmissa fjarlægra staða. En út-
tagð PapadopoJo'Sar varð eikki
löng. Sumarið 1966 barst kon-
unginum til eyrna, að herinn
væri honum efcki nógu tryggur.
Kóngur fól þá einum helzta
trúnaðarmanni sínum í hernum
að láta rannsaika þetta í kyrr-
þey og án beins samráðs við
leyniþjónustuna. Þessi trúnað
armaður konungs þekktí Papa-
dopouJos og fól honum verkið.
Þannig fékk Papadopoulos að-
stöðu til að kynnast viðhorfinu
meðal herforingjanna og fékk
fljótlega eftir það hugmyndina
um byltingu þeirra, sem yrði
gerð án vitundar konungsir*?
og hershöfðingjanna. Margt
bendir til, að konungur og
hershöfðingjarnir hafi einn-
ig undirbúið byltingu, en
Papadopoulos og félagar hans
urðu fyrri til.
PAPADOPOULOS er soniur
barnaskólakennara, er varði
seinustu aurum sínum til að
kosta son sinn til náms við
herforingjaskólann f Aþenu.
Þetta nám er dýrt, enda aðal-
lega synir efinaðra mianna, sem
hafa stundað það. Papadopoulos
hefur síðan verið lítill vinur
yfirstéttanna. Hann stund-
aði námið af mikilli samvizku-
semi og varð annar við burt-
fararprófið. Efstur varð félagi
hans Makarezos. Þeir útskrifuð-
ust rétt áður en ítalir réðust
á Grikfcland. Eftir ósigur
Grikkja fyrir Þjóðverjum,
stjórnaði Papadopoulos skæru
liðasveit, en var siðar fluttur
á vegum Breta til Egyptalands,
ásamt fleiri grískum liðsforingj
um, og var í þjónustu brezka
hersins eftir það til stríðsloka.
Hann fór þá strax heim til
Grikklands og tók þátt í styrj
öldinni gegn kommúnistum. Á
þessum árum, kynntist hann
flestum þeim herforingjum.
sem síðar gerðu byltinguna
með honum. Það hefur lengi
verið kunnugt, að hann var
mjög hægri sinnaður, en ekki
var samt óttazt, að hann ætti
eftir að verða leiðtoai hægri
sinna. Hann hefur efcki tiJ að
bera þá ytri glæsimennsku,
sem gera menn til foringja
fallna. Hann þykir fremur ó-
ásjálegur, röddin er hrjúf og
bros hans stirt. Það er hins
vegar komið í l.iós, að hann
hefur skipulagsgáfur. klókindi
og dugnað meira en í m-eðal
la,gi.
ALLT BENDIR nú til þess,
að Papadopoulos stefni að því
að vera lengi einveldi Grikk-
lands, þótt hann lofi frjálsum
kosningum innan tíðar. Þeim
kosningum verður vafalaust
hagað þannig að hann og fylg
ismönnum hans verður tryggð
ur sigur fyrir fram. „Hreinsan
ir“ þær, sem hann er búinn
að láta gera í hernum og rík-
iskerfinu, veita honum sterka
aðstöðu. Leyniþjónusta hans
fylgist vel með öllu. Valdi hans
verður ekki hnekkt að sinni
með gagnbyltingu eða í mála
myndarkosningum. Helzta von
in er sú, að erlend ríki einangri
herforingjastjórnina. En á þvi
eru ekki miklar horfur, eins
og sakir standa,
Þ. Þ.