Alþýðublaðið - 05.05.1990, Blaðsíða 12

MMÐUBLMÐ
Laugardagur
5. maí 1990
RITSTJÓRN
» 681866 - 83320
FAX 82019
• •• •••• • • ••••• •••• ••••
• • •••• ••
••• •••• • • • •••• ••••
• • •••• ••
• •••• ••• • •••• • •
AÞENA — Gríska þingið kaus Constantine Karamanlis,
forseta landsins i gær. Karamanlis hlaut 153 atkvæði af 300
í seinni umferð kosninganna, en honum nægði einfaldur
meirihluti. Karamanlis sem er 83 ára á langan feril að baki
sem stjórnmálamaður. Hann hefur tvívegis verið forsætis-
ráðherra landsins og var forseti þess á árunum 1980 til '85.
Karamanlis er að miklu leyti þakkað það að lýðræði var
komið á að nýju í Grikklandi 1974 eftir sjö ára einræði.
Hann er jafnframt stofnandi Nýja lýðræðisflokksins sem
vann meirihluta á gríska þinginu í kosningunum 8 apríl
síðastliðinn.
BONN — Utanríkisráðherra Sovétríkjanna, Kduard She-
vardnadze og James Baker, utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna komu til Bonn í gær þar sem þeir munu taka þátt í
svokölluðum tveir plús fjórir viðræðum sem hefjast á
morgun. Shevardnadze sagði að hann myndi þrýsta á að
sameinaö Þýskaland verði hlutlaust en lét að því liggja að
málamiðlun af hálfu Sovétmanna kæmi til greina.
ST0KKH0LMUR — Sænsk yfirvöld hugleiða nú að af-
henda indverskum stjórnvöldum hluta leyniskýrslu þar
sem sænsku hergagnaframleiðendurnir, AB Bofors, eru
sakaðir um að hafa mútað indverskum embættismönnum
til að tryggja að vopnasamningur gerður árið 1986 kæmist
örugglega í höfn. Fulltrúar stjórnarandstöðunnar sem sæti
eiga í stjórnarskrárnefnd sænska þingsins sameinuðust á
fimmtudag um að leggja til að skýrslan verði afhent. Til
þessa hefur minnihlutastjórn jafnaðarmanna endurtekið
hafnað beiðni indverskra stjórnvalda um að fá skýrsluna
afhenta. Forsvarsmenn AB Bofors hafa staðfastlega neitað
ásökunum um að mútum hafi verið beitt.
AUSTUR-ÞÝSKALAND — Sveitastjórnarkosningar
verða haldnar á morgun sunnudag í Austur-Þýskalandi og
þar með lýkur breytingum í átt til lýðræðis.
BONN — Vestur-Þýskum iðnaði var forðað frá örkumlun
þegar samnið var við verkalýðsfélög um nýjan taxta og
vinnutíma. Samningurinn leiddi til hækkunar á verðbréfa-
markaðinum í Frankfurt. Opinberir embættismenn og
hagfræðingar hafa þó varað við að spilin kunni að snúast
á ný, sérstaklega með tilliti til eftirgjafar Kohls kanslara við
Austur-Þjóðverja vegna sameiningar þýsku rikjanna.
BELGRAD — Þúsundir mótmæltu í gær persónudýrkun
fyrrum leiðtoga kommúnista, Josip Broz Tito, þegar hans
var minnst er 10 ár voru liðin frá dauða hans. Sírenur
vældu þegar klukkan var fimm mínútur yfir þrjú síðdegis
í gær en fáir fótgangendur eru sagðir hafa numið staðar til
að votta Tito virðingu sína.
WESTERPLATTE — Pólland, Forseti Vestur-Þýska-
lands, Richard von Weizsaecer, sem staddur er í Póllandi
til að leggja fram sáttatillögu Þjóðverja við Pólverja, lagði
blóm á þann stað þar sem Þýskar hersveitir hófu seinni
heimsstyrjöldina.
STILLWATER — Oklahoma, Bush, forseti Bandaríkj-
anna, gerði ýtarlega grein fyrir tillögum um hvernig leggja
megi niður öll kjarnorkuvopn í Evrópu, þegar hann ræddi
framtíð NATO við háskólanemendur í Oklahoma i gær.
BUKAREST — Sovéska lýðveldið Moldavía hyggst opna
landamærin til Rúmeníu í einn dag til að gera þegnum
landanna kleift að hitta vandamenn sína eftir 45 ára að-
skilnað.
BUDAPEST — Hernaðarbandalög NATO og Warsjár-
bandalags ríkjanna hafa fallið frá þvi opna lofthelgi sína
fyrir gagnkvæmu eftiriitsflugi 12 maí eins og gert hafði
verið ráð fyrir í svo nefndum „Open Skies" sáttmála.
EKLENDAR FRETTIR
Umsjón: Laufey E. Löve
Eyðing skammdrægra
flauga i siónmáli
Hernaðarmálaraðherrar NATO-ríkjanna munu meðal annars
ræöa um kjarnorkuvopn í Evrópu á fundi í Kanada í næstu viku.
Líklegt er talið að NATO
muni fallist á að eyða öll-
um skammdrægum kjarn-
orkuvopnum sem nú eru
staðsett í Evrópu í viðræð-
um við stjórnvöld i
Moskvu á næsta ári. Þetta
er haft eftir háttsettum
embættismanni hjá At-
landshafsbandalaginu eft-
ir að bandalagið sam-
þykkti á fimmtudag að
falla frá endurnýjun
skammdrægra kjarnorku-
flauga sem flestar eru
staðsettar í Vestur-Þýska-
landi.
Breytta stefnu bandalags-
ríkjanna 12 má rekja til breyt-
inganna í Austur-Evrópu og
þess að Sovétríkin eru ekki
lengur talin sú hernaðarlega
ógn sem áður. Að sögn emb-
ættismannsins er sú afstaða
nú ríkjandi innan bandalags-
ins að ekki verði þörf á
skammdrægum skotvopnum
í Evrópu þegar til lengri tíma
er litið þar eð skotmörk
þeirra eru ríki Austur-Evr-
ópu.
Til þessa hefur NATO talið
viðræður við Moskvu um
eyðingu skammdrægra
vopna lítt fýsilegar vegna
þess hversu takmarkað vop-
anmagn um er að ræða og
jafnframt tekið fyrir alla ein-
hliða fækkun vopna.
Hernaðarmálaráðherrar
NATO ríkjanna funda í Kan-
ada í næstu viku. Verður stað-
an í afvopnunarmálum á dag-
skrá ráðherranna og er talið
hugsanlegt að samþykkt
verði að fækka fallbyssum
búnum kjarnaoddum stað-
settum í Evrópu.
Leiðtogar kjarnorkuvelda
Evrópu, Thatcher, forsætis-
ráðherra Bretlands og Mitt-
errand, forseti Frakklands,
lýstu yfir í lok sameinginlegs
fundar í gær að ríkin tvö ætli
að auka hernaðarsamvinnu
landanna. Mun samvinnan
taka til allra hernaðarsviða
þar með talin kjarnorku-
vopna.
Fram kom í yfirlýsingu leið-
toganna að þeir styddu tillög-
ur Bush um að skammdræg-
ar kjarnorkuflaugar staðsett-
ar í Vestur-Þýskalandi verði
ekki endurnýjaðar. Thatcher
sem hefur til þessa verið
fylgjandi endurnýjun vopn-
anna sagði að þessa fækkun
kjarnorkuvopna í Evrópu
yrði að vinna upp með öðr-
um hætti.
Þriggja daga viðræðum Nelson Mandela og F.W. Klerk lauk i
gær.
Sudur-Afríka
Lausn pólitískra
fanga í sjónmáli
(CAPE TOWN, Reuter) Nel-
son Mandela, leiðtogi Afr-
íska þjóðarráðsins féllst á
tillögu F.W. de Klerks, for-
seta landsins um leið til að
leysa pólitíska fanga úr
haldi.
í tilkynningu leiðtoganna
kom fram að sett yrði á stofn
nefnd beggja aðila til að
semja um frekari útfærslu
málsins.
Stefnt er aö því að nefndin
ljúki störfum fyrir 21 þessa
mánaðar. Þá féllust stjórn-
völd i Pretoríu á það skilyrði
Afríska þjóðarráðsins að end-
urskoða öryggislög sem nú
eru í gildi þannig að tryggður
verði réttur til eðlilegrar pól-
itískrar þátttöku.
Ekkert var látið uppi um
hvort ætlunin væri að af-
nema 4 ára neyðarástandslög
í landinu. Né um skæruhern-
að þjóðarráðsins gegn hvíta
minnihlutann en de Klerk
hafði áður en viðræðurnar
við Mandela hófust sagt það
forgangsmálefni af sinni
hálfu.
Lettar lýsa yfír
sjálfstæði sínu
(RIGA, Sovétríkin, Reuter)
Lettneska þingið lýsti Lett-
land sjálfstætt iýðveldi í
gær. Yfirlýsingin er fyrsta
skrefið í átt að sambands-
slitum við Sovétríkin.
Atkvæði féllu þannig að
138 voru hlynntir, enginn á
móti og einn sat hjá þegar
greidd voru atkvæði um
hvort taka ætti í gildi fjögur
ákvæði úr stjórnarskrá lands-
ins sem var i gildi þegar
Eystrasaltsrikin þrjú voru
innlimuð í sovéska ríkjasam-
bandið árið 1940. Fyrsta
grein gömlu stjórnarskrár-
innar hljóðaði þannig: „Lett-
land er sjálfstætt lýðveldi."
57 þingmenn sniðgengu at-
kvæðagreiðsluna.
Til að koma til móts við
stjórnvöld í Moskvu ákvað
lettneska þingið að láta frek-
ari útfærslur á sjálfstæði
landsins bíða tvíhliða við-
ræðna við Moskvu.
Þá hafa Eistlendingar frest-
að því að lýsa Eistland sjálf-
stætt ríki en hafa þess í stað
tilkynnt að þeir séu að hefja
aðlögunarskeið sem endi
með því að Eistland verði lýst
sjálfstætt ríki.
Bresku sveitastjórnarkosningarnar
Thatcher bíður
afhroð
(LONDON, Reuter) Breski
Ihaldsflokkurinn undir
forystu Margarétar Thatc-
her bauð mikinn ósigur í
sveitarstjórnarkosning-
unum sem fram fóru á
fimmtudag. Stjórnmála-
skýrendur kenna nýjum
mjög óvinsælum nefskatti
Thatchers um ósigur
íhaidsflokksins.
Thatcher sagðist þó telja
niðurstöður kosninganna já-
kvæða fyrir flokk sinn þar
sem Verkamannaflokkurinn
fékk ekki það mikla fylgi sem
honum hafði verið sjjáð í
skoðanakönnunum. Ihalds-
flokkurinn stæði að hennar
mati vel og hefði möguleika á
að sigra næstu þingkosning-
ar.
Fulltrúi Verkamanna-
flokksins, Peter Mandelson
sagði úrslitin stórkostlegan
sigur fyrir flokkinn. Hann
benti á að hefðu þetta verið
þingkosningar hefðu úrslitin
þýtt að íhaldsflokknum hefði
verið bolað frá völdum.
Thatcher segist engu að síður
bjartsýn á að Ihaldsflokknum
takist að halda velli í næstu
þingkosningum.
Kosningabaráttan snérist
að miklu leyti um nýja nef-
skattinn sem er arftaki eign-
arskatts. Nýja skattinum sem
er ætlað að fjármagna stað-
bundna þjónustu er af mörg-
um talinn mjög óréttlátur þar
sem hann leggst jafnt á alla
óháð tekjum manna.