Alþýðublaðið - 12.05.1995, Blaðsíða 3

FOSTUDAGUR 12. MAI 1995
ALÞYÐUBLAÐIÐ
s k o ð a n i r
Alþýðuflokkurinn og bræðralagið
í nýliðinni kosningabaráttu náði Al-
þýðuflokkurinn loksins að setja fram
landbúnaðarstefnu sína í réttu ljósi.
Við lögðum áherslu á að flokkurinn
væri ekki óvinur bænda, heldur vildi
atvinnuffelsi þeim til handa, enda gæti
það vart verið verra en það kerfi sem
hneppt hefur þá í fjötra skipulagðrar
fátæktar. Það tókst að koma í gegn
hinum skynsamlega kjama stefnunnar,
Pallborðið
Vilhjálmur
Þorsteirisson
skrifar
sem sanngjamt fólk sér að er ekki sett
til höfuðs bændum, heldur löngu tíma-
bær hreingerning sem gagnast mun
bæði þeim og neytendum.
Alþýðuflokkurinn þarf að ná sömu
lendingu hvað varðar stefnu flokksins
í velferðarmálum. Okkur vantar enn
að setja þá stefnu fram skýrt og greini-
lega svo kjósendum sé ljóst að við er-
um ekki óvinir velferðarinnar fremur
en bænda, þótt við gemm ef til vill at-
hugasemdir við' suma þætti velferð-
ar KERFISINS.
Alþýðuflokkurinn er auðvitað alls
ekki óvinur hins íslenska velferðar-
þjóðfélags; miklu fremur eiga íslenskir
jafnaðarmenn mestan heiðurinn af
uppbyggingu þess. Því er ljóst að okk-
ur rennur blóðið til skyldunnar að
halda þessu þjóðfélagi og undirstöðum
þess við í síbreytilegu umhverfi.
Hafi menn ákveðið að byggja upp
velferðarþjóðfélag, er það ekki svo
erfitt fyrst urn sinn, meðan uppbygg-
ingin á sér stað og skerfur velferðar-
mála af þjóðarkökunni er enn lítill. Þá
hjálpar blómlegur hagvöxtur (aukning
þjóðartekna) auðvitað til. Til að mæta
auknum kostnaði við velferðarkerfið
má hækka skatta eða reiða sig á tekjur
af veltuaukningu þjóðfélagsins. Þetta
skeið má kalla „vaxtarstig velferðar-
kerfisins" og stóð hér á landi yfir í
nokkra áratugi um og eftir miðbik ald-
arinnar.
En eins og önnur böm verður kerfið
að unghngi með vaxtarverki og á end-
anum verður vextinum að ljúka. Aug-
ljóst er að takmörk em fyrir því hversu
mikil samneyslan getur orðið, sem
hluti af þjóðartekjum, að minnsta kosti
meðan menn ætla sér að halda í mark-
aðshagkerfi en ekki sósíalískan þjóð-
nýtingarbúskap, þar sem samneyslan
verður nálægt 100%. Tekjuskattar ein-.
staklinga og margumræddir jaðarskatt-
ar mega ekki verða of háir, og neyslu-
skattar ekki heldur. Að öðmm kosti er
hætt við að tekjur ríkisins minnki
fremur en hitt. Einstaklingar hætta þá
að sjá sér hag í að afla aukinna tekna
og verðlag verður með þeim hætti að
heilbrigt, vinnandi fólk (sem ekki nýt-
ur góðs af hinni dýru og miklu heil-
brigðisþjónustu og almannatrygging-
um) vill ekki búa í landinu. Það sama
gildir um fyrirtæki; of háir skattar á
þau valda því að þau flytjast til útlanda
eða draga úr fjárfestingum í fólki, fast-
eignum og þjónustu.
A undanfömum árum hefur hrikt í
stoðum hins íslenska velferðarkerfis.
Tekjur okkar minnkuðu um margra
ára skeið meðan þjóðin eltist. Ný og
dýr lyf og hátækni á sjúkrahúsum hafa
gert þjónustuna betri en jafnframt dýr-
ari. Þetta, ásamt nokkurs konar kerfi-
slægum vanda, veldur því að útgjöld
til heilbrigðismála hafa lengi vaxið
talsvert umfram vöxt þjóðartekna. Þá
hefur almannatryggingakerfið orðið æ
öflugra, meðal annars hvað varðar
málefni fatlaðra, öryrkja og aldraðra.
Þeir sem eru vinir velferðarþjóðfé-
lagsins á íslandi vilja bregðast við
þessu breytta umhverfi af ábyrgð, á
þann hátt að við getum í sameiningu
haldið áffam að sinna þeim sem mest
þurfa á aðstoð og þjónustu að halda,
fyrir það fé sem til ráðstöfúnar er, en
ávísum ekki vandanum á næstu kyn-
slóð. Velferðarþjóðfélaginu Isfandi er
enginn greiði gerður með því að láta
útgjöldin aukast sjálfvirkt og gagrtrýn-
„I nýliðinni kosningabaráttu náði Alþýðu-
flokkurinn loksins að setja fram landbúnaðar-
stefnu sína í réttu Ijósi. Við lögðum áherslu á
að flokkurinn væri ekki óvinur bænda, heldur
vildi atvinnufrelsi þeim til handa, enda gæti
það vart verið verra en það kerfi sem hneppt
hefur þá í fjötra skipulagðrar fátæktar."
islaust áfram, án þess að breytt sé um
aðferðir frá því sem var þegar svig-
rúmið fýrir útþenslu var nægilegt.
Verkefnið er erfitt og líklegt til
óvinsælda eins og dæmin sanna.
Askorunin er sú fyrir ábyrgan stjóm-
málaflokk eins og Alþýðuflokkinn, að
setja málið þannig fram að kjósendur
skilji hvað við séum að fara og standi
með okkur en ekki á móti. Það tókst á
endanum í landbúnaðarmálunum og
ég er ekki úrkula vonar um að það géli
tekist í velferðarmálunum einnig. Þar
er við ýmsa rótgróna og jafnvel fjár-
sterka sérhagsmunahópa að etja, og þá
staðreynd, að hinn almenni meðaljón
eða sigga á enga sérstaka talsmenn
sem geta vaðið uppi í fjölmiðfum, til
mótvægis við þá sem hafa mikilla
hagsmuna að gæta í einstökum mál-
um. Ég hefi á síðustu vikum heyrt
raddir úr Alþýðuflokknum um að
flokkurinn komi illa út úr undan-
gengnu stjómarsamstarfi og kosning-
um vegna „tæknihyggju" hans og að
flokknum væri hollast að hverfa aftur
til hinnar „gömlu og sígildu" jafnaðar-
stefnu. Þetta er sjónarmið út af fyrir
sig sem gaman væri að ræða. Ég leyfi
mér að skora á þá lesendur sem treysta
sér til að færa þessa skoðun nánar f
orð að gera það, til dæmis hér í Al-
þýðublaðinu. Meðal annars gæti verið
upplýsandi og hjálplegt fyrir flokkinn
að ræða vanda velferðarkerfisins,
hvort hann sé yfirleitt fyrir hendi og
hvað beri að gera. Er hin „gamla og sí-
gilda“ jafnaðarstefna sú að bæta eigi
stöðugt við velferðarkerfið og aldrei
að skera af því? Er hin „sígilda" jafn-
aðarstefna sú að hver króna sem tekin
er af einkaneyslu og varið til sam-
neyslu sé af hinu góða? Er hin „sí-
gilda“ jafnaðarstefna sú að tekjujöfnun
sé markmið í sjálfu sér? Er einhver
munur á „sígildri" jafnaðarstefnu
(hver sem hún telst vera) og til dæmis
stefnu Alþýðubandalagsins, og þá
hver?
Við höfum fjögur ár til að vinna
heimavinnuna og sjálfsagt að byrja
strax.
Höfundur er kerfisfræðingur
og stjórnarmaður í Félagi frjálslyndra
jafnaðarmanna.

h i n u m e 2 i n
"FarSide" eftir Gary Larson.
Þótt enn sé langt í bókaver-
tíð eru teknar að berast
fregniraf áhugaverðum út-
gáfubókum: Forlagið gefur út
Ijóðabækur eftir Sigurð
Pálsson og Diddu. Sigurður
hefur um langt skeið verið
meðal bestu skálda en Didda
hefur ekki áður gefið út bók.
Hún hefur hinsvegar vakið
athygli fyrir bersöglismál,
enda Ijóð hennarfull af sukki,
svalli og sexi. Þá munu vænt-
anleg hjá Máli og menningu
skáldverk eftir Björn Th.
Björnsson og Gyrði Elías-
son. Verk Björns er söguleg
skáldsaga en Gyrðir er á ferð
með smásagnasafn...
r
IMorgunpóstinum í gær var
fréttaskýring um svipting-
arnar í Alþýðubandalaginu
þar sem mátti finna ummæli,
er höfð voru eftir ónafn-
greindum þ'ingmanni Al-
þýðubandalagsins, um
Margréti Frímannsdóttur.
Nafnlausi þingmaðurinn
sagði að Margrét sinnti illa
verkefnum sínum og kynni
einfaldlega ekki nóg, hún
hefði hvorki getu né kunnáttu
til að verða flokksformaður.
Þessi harkalega árás á
Margréti getur varla talist
makleg, í Ijósi þess að fáir
þingmenn þykja vinnusamari
og atorkumeiri. En hver er
hinn nafnlausi óvinur? Vart
kemur nema einn til greina:
hinn þungbrýndi þingmaður
Vestfjarða, Kristinn H.
Gunnarsson. Hann er einn
harðasti andstæðingur Ólafs
Ragnars Grímssonar, en
fundið sálufélaga í Svavari
Gestssyni og Steingrími
J.. Enn er grunnt á því góða
á kærleiksheimili allaballa...
Meira um allaballana.
Svavar Gestsson
sagði í viðtali í Tímanum í
gær að í formannsslagnum
ætlaði hann að „bera klæði á
vopnin" en ekki beita sér fyrir
annanhvorn frambjóðand-
ann. Yfirlýsingar Svavars
koma einsog köld vatnsgusa
framan í stuðningsmenn
Steingríms J. og strax fóru
á kreik samsæriskenningar
um leynibandalag Svavars
og Margrétar Frímanns-
dóttir. Verði Margrét for-
maður er pólitísk framtíð
Steingríms í besta falli óráð-
in, getur alltjent ekki framar
gerttilkall til formennsku.
Svavar hefur hinsvegar
aldrei útilokað að hann kunni
í framtíðinni að gefa aftur
kost á sér sem formaður, út á
það ganga kenningarnar...
Kjartan Ragnarsson
og Einar Kárason hafa
að undanförnu verið að
semja leikrit saman. Það ber
titilinn Islenska mafían og
verður frumsýnt um næstu
jól í Borgarleikhúsinu. Leikrit-
ið byggir á persónum sem
birtast í bókum Einars,
Heimskra manna ráðum og
Kvikasilfri, en er sjálfstætt
verk. Kjartani og Einari virðist
láta vel að vinna saman en
nú er einmitt verið að sýna á
Akureyri leikgerð Kjartans á
Djöfiaeyju Einars - við
miklar vinsældir...
„Því miður, Jón Skari minn... Þú veist hvernig reglurnar
virka: Það er stranglega bannað að synda í heila viku eftir
máltíð!"
f i m m
f ö r n u m
Hvort viltu sjá sem formann Alþýðubandalagsins, Margréti Frímanns eða Steingrím J.?
Jóhann Grétar Einarsson,
stöðvarstjóri: Ég myndi
velja Margréti. Það væri gott
að fá konu á toppinn.
Eggert Guðmundsson,
námsmaður: Margrét á að
verða næsti formaður flokks-
ins. Ég þoli ekki Steingrím J.
Bryndís Þorsteinsdóttir, Björgvin Gíslason, Lottó-
starfsstúlka: Ég vil fá starfsmaður: Margrét er
Margréti vegna þess að ég hef meira „modeme“ og því myndi
ekkert álit á Steingrími J. ég kjósa hana í embættið.
Hailmundur Hallgrímsson,
sjómaður: I don’t give a shit.
v i t i m e n n
Afhverju ætti maður ekki að
standa uppi á sviði og fá greitt fyrir
sömu hlutina og maður gerði áður
fyrr í partýum þegar maður var
kominn í glas? Ég fer úr öllum
fötum við sýningar.
Skynsamleg hagfræði stripparans Hörpu Snjó-
laugar Lúthersdóttur. Helgarpósturinn í gær.
...ef Garri þekkir varaformanninn
[Steingrím J. Sigfússon] rétt,mun
hann ekki sitja auðum höndum og
taka því þegjandi og hljóðalaust ef
einhver stelpa af Stokkseyrarbakka
fer að ásælast formannsstólinn,
sem hann er búinn að bíða eftir
í allan þennan tíma.
Og Svavar Gestsson segir víst kosningabaráttu
Skallagríms vera þá lengstu í heimi. Tíminn í
gær.
Pósturinn hefur staðfestar heimild-
ir fyrir því að ellefu nemendur á
aldrinum fimmtán til átján ára hafi
verið reknir úr Framhaldsskólan-
um á Laugum í Reykjadal fyrr í
þessari viku fyrir kaup á áfengi úr
rússneskum togara...Pósturinn
hefur fyrir því öruggar hcimildir
að í þeim hópi hafi verið 16 ára
dóttir skólastjórans.
Eitthvað hefur þá barnauppeldi Hjalta Jóns
Sveinssonar skólastjóra brugðist. HP í gær.
Mér finnst verið að gera tvær
fjaðrir að fimm hænum. Það
er...út í bláinn að ég sé að halda
því fram að ég sé að kenna Ingi-
björgu Sólrúnu um hvemig fór.
Kristín Ástgeirsdóttir hefur nú skyndilega snúist
borgarstjóranum til varnar. Mogginn í gær.
Ógeðslegasti drykkur sem ég
hef blandað er sennilega þrefaldur
Glenfiddich-maltviský í
þrefóldum Kahlúa.
Skuggabarsbarþjónninn barngóði, Ingvi Steinn
Ólafsson, opnar sig. HP í gær.
Villtira
Vefnum
Þessi dálkur Villtra á Vefnum verð-
ur sá síðasti í bili sem við helgum
heilagri krossferð okkar gegn klámi.
Ástæðan er sú að við erum á barmi
taugaáfalls vegna viðbjóðs og ekki
síður af þeirri ástæðu að við fáum
ekki lengur stundarfrið til þess að
drekka Jamesoninn á börunum fyr-
ir óðu og uppvægu fólki sem endi-
lega vill koma til okkar klám-link-
um. Við hreinlega orkum ekki
meira, nú verða aðrir að taka upp
kyndilinn og berja á sódómskunni:
■Tvívirkandi tölvukynlífsleikir:
ftp://ftp. netcom. com/pub/ss/s
softwar BSafnsíða kláms af ótrú-
legasta tagi: http-J/sfbox.
vt.edu:1002 1/E/esimmerm/coll
ege. htmttísex ■Klámmyndir af
agalegum uppruna: http://net
mart.com/macjam/ *Perralegar
samfarir: http://www.pic.net:
80/uniloc/nanette/MFótaklám (!):
http://www.imaging.nl/fet
ish/index.html BSjúkravörur til
kynlífs: http://www.zynet.co.uk/
mediquip/...
veröld ísaks
Unglingnum Thomas Edison
voru veitt myndarleg verðlaun eitt
sinn fyrir að bjarga strákpjakki undan
þeim dapurlegu örlögum að láta lífið
undir hjólum aðvífandi eimreiðar.
Verðlaunin fólust í að afar þakklátur
faðir drengsins bauðst til að kenna
Edison símritun. Og það skipti
náttúrlega engum togum að ungi
snillingurinn hlaut á örskotstíma
viðurkenningu fyrir að vera besti og
hraðvirkasti símritari í gjörvöllum
Bandaríkjunum.
Byggt á Isaac Asimov's
Book Of Facts.