Alþýðublaðið - 12.05.1995, Blaðsíða 11

FÖSTUDAGUR 12. MAÍ1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
11
m e n n
■ Á morgun opnar Jóhann Torfason sína fyrstu einkasýningu í hafnfirska galleríinu Við Hamarinn.
Stefán Hrafn Hagalín heyrði á skotspónum að þarna færi mikið efni og jafnframt að maðurinn hefði verið
pönkari og nýtti sér þann bakgrunn í listsköpun sinni. Jóhann viðurkenndi það og sagðist gæla við
pönkglóðina í sér og vinna helst með sprengiefni...
er kominn
Hann var götustrákur og pönkari í
vesturbæ Reykjavíkur í gamla daga;
nú er hann hinsvegar borgaralegri í
útliti, óðum að fóta sig á myndlistar-
sviðinu og þykir með þeim efnilegri -
kannski vegna þess að hann segist
reyna að virkja í sér pönkglóðina. Jó-
hann Torfason opnar sína fyrstu op-
inberu einkasýningu í hafnfirska gall-
eríinu Við hamarinn á morgun, laug-
ardag. Alþýðublaðið sló á þráðinn til
Jóhanns og í samræmi við loftpressu-
hávaðann sem blaðamenn þess þurfa
að vinna við þessa dagana (vegna
stórtækra breytinga í Ingólfscafé) er
samtalið harðsoðið og vélbyssukennt
Svona var stemmningin í gær...
með rottuandlit
finnst þetta áhugaverður leikur
og ég kalla hann fasískan real-
Hvernig verk ertu að fara sýna
þarna í Við Hamarinn?
„Þetta eru bara verk sem eru ákaf-
lega ólík innbyrðis. Ég get ekki haft
neitt eitt orð yfir þau.“
Er eitthvað samhengi í þessu eða
veðurðu bara úr einu í annað?
„Það eru ýmis þemu sem felast
þama og verkin eru náttúrlega meðvit-
að mjög ólík; hvort sem það er í teikn-
ingunni, litaskölunum eða öðru. Hver
mynd hefur eiginlega sína hugmynd
og afar ólík hugmyndafræði liggur að
baki þeirra."
Afliverju ertu að sýna í Hafnar-
firði, ertu ekki vesturbæingur?
, Jú, svona að upplagi allavega."
Býrðu kannski í Hafnarfirði
núna?
„Nei, nei, nei. Ég bý í bænum, en
mér bauðst þessi salur og tók því feg-
ins hendi. Þetta er reyndar með betri
sýningarsölum héma á svæðinu."
Hversvegna?
„Hann er stór og fallegur. Þetta er
fyrrverandi vélsmiðja og pínu-
lítið krúd eftir í salnum - þótt
allt sé reyndar hvítmálað í hólf
og gólf. Spennandi rými að at-
hafiia sig í.“
Hvar Iærðir þú?
„í Myndlista- og handíða-
skólanum."
Og hvenær úLskrifaðistu?
„’89.“
Sýnt mikið?
„Nei, ekkert sérstaklega. Og
þó. Ég hef tekið þátt í helling
af sýningum."
Er þetta þá fyrsta cinka-
sýningin?
„Já, fyrsta opinbera einka-
sýningin að minnsta kosti?
Nú..., hefurðu haldið óop-
inberar einkasýningar?
,Já, eina.“
Hvernig háttaði til með
það?
„Ég hengdi upp nokkrar
myndir inní Kringlu í fyrra.
Það var mitt einkaframtak.”
Hvar hengdurðu þær
upp?
, Jnní Ríkmu. Góður staður, ha...“
Léstu þá vita?
, Já, og fékk leyfi - ótrúlegt en satt.“
Segðu mér meira frá málverkun-
um í Hafnarfirði...
„Ég hefði helst viljað sjá þig héma
hjá mér því það svolítið erfitt að lýsa
þeim svona í gegnum sfma.“
Er þetta fólk eða hlutir eða...
,J>að má auðvitað flokka þetta eitt-
hvað niður. Ég tek til dæmis fyrir það
sem kallað er prótótýpa eða frumgerð.
Þá skoða ég eitthvað þekkt fyrirbæri
úr umhverfi okkar allra; fyrirbæri
einsog Mikka mús eða Bónusgrísinn
og sný þeim að hluta til uppmna síns;
raunveruleikans."
Er Mikki karlinn þá kominn inní
rottuholu?
,Já, sjáðu til: hann er kominn með
rottuandlit. Þannig myndast annað
viðhorf imira með okkur til hans; ef til
vill neikvæðara en fígúran er. Mér
Hversvegna fasískan?
„Vegna þess að harrn þvingar
íram raunvemleikann."
Er Bónusgrísinn kominn í
stíuna?
„Nei, hann fékk einfaldlega
sitt rétta andht sem er vitaskuld
svínsandlit og þarmeð snýst
bleiki sparigrísinn uppí græðg-
isgrís. Þetta er hugsanlega af
sama meiði: sparnaðurinn og
græðgin. Svona hlutum velti ég
upp.“
Fleiri verk?
• ,jSg er þama til að mynda með stóra
grafíkmynd; reyndar samsetta því
þetta em 96 grafíkmyndir."
Nítíuogsex?
„Já. Ég þrykki handahófskennda
hluti inní eitt og sama rýmið er hefur
áður verið prentað. Þannig fæ ég dálít-
ið skemmtilega heild sem ég kalla
Hotel Installation. Verkið myndar á
þann hátt handahófskenndar sýningar;
hver myndin kemur á fætur annarri
sem ég vinn útfrá. Sýningin er ffekar
óhátíðleg myndi ég segja. Ég er eigin-
lega orðinn hundleiður á þessu háleita
næmi sem á að vera í gangi. Ég vil
hafa hlutina óþvingaða og segja það
sem segja þarf. Það er engin mystík í
þessu og verkin líta út fyrir að vera
það sem þau em: bara myndir “
Hvað með áhrifavalda þína -
hverjir eru þeir?
,,A.hrifavald;ir?
Mmmm...
„Ssshhhh! Þeir em ákaflega margir.
Ég er óhræddur við að taka áhrif frá
Jóhann Torfason. „Eitthvað það leiðinlegasta sem ég veit er þessi flata list sem gefur ekkert útfrá sér; er ekkert
agressív. Ég vil hafa smá árásir í listinni, er að reyna vinna með sprengiefni og ætla halda því áfram í framtíð-
Ínní." A-mynd: E.ÓI.
„...maður verður fyrir
áhrifum frá öllum andskot-
anum í umhverfinu.
Af listamönnum sem eru
áhrifavaldar mínir vildi
ég nefna Erró helstan.
Mér finnst hann frábær
og er alls óhræddur að
viðurkenna það..."
öðmm.“
Frá hverjum ertu að nappa þess-
um áhrifum?
,J3g myndi ekki segja að ég væri að
nappa áhrifum því maður verður fyrir
áhrifum ffá öllum andskotanum í um-
hverfinu. Af listamönnum sem eru
áhrifavaldar mínir vildi ég nefna Erró
helstan. Mér finnst hann frábær og er
alls óhræddur að viðurkenna það. Ég
er sérílagi hrifinn af því hvemig hann
er í rauninni ekkert sérstaklega viður-
kenndur af elítunni héma.“
Nei, hann þykir ekki nógu fínn
pappír.
,JEinmitt. Ég nota ekki ósvipaða liti
og hann og er ófeiminn við að nota
hvaða litaskala sem er.“
Ég var að heyra að þú værir á
leiðinni til Spánar - er það rétt?
„Nei. Ég held það verði að bíða í
bili.“
Æ. Hvað ætlaðir þú að gera þang-
að?
,JVIála.“
En afhverju þarf Spánarferðin að
bíða?
„Það var svona fjárhagslegur grund-
völlur manns sem brást.“
Þetta gamla góða.
„Jamm. Þetta gamla góða; mjög
ófrumleg ástæða."
Hvenær ertu annars fæddur?
„’65. NýorðinnJjrjátíu ára gamali.”
Eitt, Jóhann. Eg hef það fyrir satt
að þú hafir verið þokkalegur litrík-
ur þarna í vesturbænum á sínum
tíma. Getur verið að götustrákabak-
grunnurinn sé að skila sér í þessum
óhátíðlegu verkum þínum núna?
„Alveg tvímælalaust. Ég hef ekki
ennþá sagt skilið við pönkið.”
Varstu pönkari?
„Ég var pönkari, já, já. Að vísu er
ég í dag orðinn öllu borgaralegri í útliti
en þá.“
Smáborgaralegur pönkari?
„Ætli það ekki. Allavega í útliti.
Ég vil nú samt meina, að þama inni
einhversstaðar megi finna pönkglóð-
ina. Og ég reyni að virkja þessa
glóð dálítið í listinni. Eitthvað það
leiðinlegasta sem ég veit er þessi flata
list sem gefur ekkert útfrá sér; er
ekkert agressív. Ég vil hafa smá árásir
í listinni, er að reyna vinna
með sprengiefni og ætla halda því
áfram í framtíðinni.”
Þú opnar á laugardaginn - verð-
ur kannski landi í boði í stað hinna
hefðbundnu kokteil-drykkja í sam-
ræmi við pönkaðan uppruna þinn?
„Tekíla.” ■
■ Leikhópurinn Teatteri Jurkka sýnir Maailman katolla í Norræna húsinu
Dalai Lama kemur við sögu í
au i
finnska leikritinu A þaki neimsins
Finnskur leikhópur frá leikhúsinu
Teatteri Jurkka í Helsinki er kominn
til landsins til þess að setja upp sýn-
inguna Maailman katolla eða Á
þaki heimsins í Norræna húsinu
mánudags- og þriðjudagskvöld,
klukkan 20:00. Höfundur þess er
Kari Hukkila og Atro Kahilouto
sér um leikstjóm.
Leikritið fjallar um ástandið í Tí-
bet. Verkið hefst árið 1950 þegar
Kínveijar ráðast inní landið. Atburða-
rásin færist síðan smátt og smátt inm
nútímann. Til sögunnar koma persón-
ur einsog Dalai Lama, Mao Zedong
og Zhou Enlai. í leikritinu er reynt
að finna ný sjónarhom á atburðina í
Tíbet, en einnig er reynt að líta á
atburðina frá mismunandi sjónarhól-
um: Kínveija, Tíbeta og Evrópubúa.
Ekki er meiningin að benda á ein-
hvem sökudólg, heldur er áhorfand-
inn látinn um það sjálfur að átta sig á
hvað eiginlega gerðist og hvað
fór úrkskeiðis.
Sýningin er flutt á finnsku og að
hluta til á sænsku. Stutt ágrip mun
liggja ffammi og mun það auðvelda
áhorfendum að fylgjast með sýning-
unni. Hún fékk góða dóma í Finn-
landi, meðal annars fyrir góða leik-
stjóm og yfirhöfuð ágætt leikrit.
Teatteri Jurkka er finnskur leikhóp-
ur sem stofnaður var árið 1953 af
Emmi og Vappu Jurkka. Frá árinu
1954 hefur leikhópurinn haft sitt eig-
ið leikhús með sæti fyrir fimmtíu
manns, svokallað rumsteater. Þar em
ffumsýnd á bilinu 2 til 5 leikverk á ári
og em sýningamar 100 til 200. Frá
upphafi hefur Teatteri Jurkka staðið
að farandsýningum, fyrst og ffemst í
Finnlandi en einnig í Svíþjóð og Eist-
landi. Þann 12. janúar fnimsýndi leik-
húsið Gabriela Mistral og mun fara
með það leikrit til Spánar, Mexíkó,
Perú og Chile næsta haust. Sú ftum-
sýning sem nú er á döfinni er Peer
Gynt eftir Henrik Ibsen í leikstjóm
Atro Kahilouto. Leikhópurinn fékk
styrk frá Teater og dans í Norden
til þess að koma til Islands og er þetta
í fyrsta skiptið sem hann kemur
hingað.