Alþýðublaðið - 23.08.1995, Blaðsíða 8

XWREWÍ//
4 - 8 farþega og hjólastðlabílar
5 88 55 22
MWBIMI
XWREVF////
4 - 8 farþega og hjólastólabflar
55 22
Miðvikudagur 23. ágúst 1995
126. tölublað - 76. árgangur
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
■ Þing Sambands sveitarfélaga á Norðurlandi vestra verður haldið á Sauðárkróki
um næstu helgi
■ Tékkinn Jan Knap
sýnir á Mokka
Færsla grunnskólans
og atvinnumál
- verða aðalmál þingsins, segir Björn Sigurbjörns-
son, formaður Sambandsins, í samtali við Sæmund
Guðvinsson.
„Aðalmál þingsins verða
menntamál eða yfirfærsla grunn-
skólans frá ríki til sveitarfélaga og
síðan atvinnumál,“ sagði Björn
Sigurbjörnsson, bæjarfulltrúi Al-
þýðuflokksins á Sauðárkróki, í
samtali við Alþýðublaðið.
Björn er formaður Sambands
sveitarfélaga á Norðurlandi vestra,
SSNV, sem heldur ársþing sitt á
Sauðárkróki á föstudag og laugar-
dag. Fyrir þremur árum slitu sveit-
arfélögin á Norðurlandi vestra
samstarfi við Fjórðungssamband
Norðlendinga og stofnuðu eigið
samband sveitarfélaga í sínu kjör-
dæmi. Eyfirðingar og Þingeyingar
stofnuðu þá nýtt samband sem ber
heitið Eyþing.
„Tveir ráðherrar munu koma á
þingið. Páll Pétursson félagsmála-
ráðherra og þingmaður kjördæmis-
ins ávarpar þingið í upphafi og tek-
ur þátt í umræðum á föstudaginn.
Björn Bjarnason menntamálaráð-
herra verður síðan með í umræðum
um skólamálin. Ætlunin var að fá
einnig Halldór Blöndal samgöngu-
ráðherra til að koma á þingið en
því miður gat hann ekki komið því
við. Hins vegar reikna ég með að
einhver fulltrúi ráðuneytisins komi
í hans stað,“ sagði Bjöm.
Hvað eru það margir fulltrúar
sem sitja þingið?
„Kjörnir fulltrúar eru um 35 tals-
ins. Síðan bætast við gestir og
einnig hafa allir sveitarstjórnar-
menn kjördæmisins áheyrnarrétt.
Það má þvf búast við allmiklum
fjölda til viðbótar hinum kjörnu
fulltrúum."
Er ekki eftir að ganga frá
mörgu varðandi flutning grunn-
skólans til sveitarfélaga?
„Jú, vissulega er það svo. Lögin
um flutninginn voru samþykkt á
Alþingi síðast liðið vor og eiga að
taka gildi 1. ágúst á næsta ári. Nú
eru í gangi ýmsar viðræðunefndir
milli ríkis og sveitarfélaga þar sem
fjallað er um atriði eins og rétt-
indamál kennara, launamál þeirra
og hvernig staðið verður að yfir-
færslu fræðsluskrifstofa. Þau verk-
efni sem skrifstofurnar hafa verið
með eiga að færast yfir til sveitar-
félaganna og menn eru svona að
velta því fyrir sér hvernig á að
vinna úr því. Svo er það spurningin
hvernig sveitarfélögin fá fjármagn
til að reka grunnskólana. Það hefur
verið talað um breytingar á Jöfnun-
arsjóði sveitarfélaga og einnig hef-
ur verið rætt um að taka fjármagn
út úr staðgreiðslu skatta og láta
sveitarfélögin hafa. Um er að ræða
milljarða króna útgjöld sem leggj-
ast á sveitarfélögin. Lögin um
verkaskiptingu ríkis og sveitarfé-
laga voru endurskoðuð árið 1990
og flutningur grunnskólans er
stærsta málið hvað þá verkaskipt-
ingu varðar sem verið hefur á dag-
skrá síðustu árin. En ég held að
ekki sé vafi á því að fólk er al-
mennt ánægt með að fá stjórn
grunnskólanna heim í hérað.“
Annað aðalmál þingsins eru at-
vinnumál. Hvað ber hœst þar?
„Vandi landbúnaðarins verður
óhjákvæmileg mjög til umræðu.
Þetta er stórt og mikið landbúnað-
arhérað og niðurskurður á þeim
vettvangi kemur því illa niður á
kjördæminu. Fólk verður þá að fá
einhverja aðra vinnu og spurning
hvort það leitar inn á þéttbýlisstað-
ina í kjördæminu eða hvort það
tekur sig upp og flytur suður eins
og svo margir aðrir virðast gera.
Hingað til hefur til dæmis Skaga-
fjörður haldið sjó varðandi íbúa-
fjöida. Það virðist eins og þeir sem
fara af sveitabæjunum flytji til
Sauðárkróks þótt vissulega beri að
taka tillits til þess að þangað kemur
líka fólk annars staðar frá. En fbúa-
talan í Skagafirði virðist vera mjög
stöðug eða í kringum fimm þúsund
manns. Það hefur verið fjölgun á
Sauðárkróki undanfarin ár og ára-
tugi á sama tíma og það hefur
fækkað í sveitunum. Margir bænd-
ur hafa farið út í ferðaþjónustu sem
hliðarbúgrein og það hefur verið
gert mikið átak í ferðamálum."
Útgerð og fiskvinnsla hefur ver-
ið að eflast í kjördceminu eins og á
Sauðárkróki og í Siglufirði?
„Það er rétt en sjávarútvegsfyrir-
tækin hafa orðið fyrir barðinu á
niðurskurði aflaheimilda. Afla-
markið hefur minnkað um tugi pró-
senta til dæmis hjá Fiskiðjunni
Skagfirðingi á Sauðárkróki. Hins
vegar hefur það fyrirtæki, eins og
Þormóður rammi á Siglufirði, leit-
ast við að nýta alla mögulega þætti
í þessari sjávarútvegsstefnu og tek-
ist það mjög vel. Menn hafa ekki
búið sér til einhverja ímyndaða
veröld um hvernig hlutirnir ættu að
vera heldur spilað úr þeim spilum
sem þeir hafa á hendi,“ sagði Björn
Sigurbjörnsson.
Björn: Ánægja með að færa rekstur grunnskóla heim í hérað. A-mynd: E.ÓI.
„Nútíma-
listin er
innihalds-
laus og
þrúgandi"
- segir myndlistarmaðurinn
ómyrkur í máli, en hann sækir
innblástur sinn til verka meist-
ara Endurreisnarinnar.
Á sunnudaginn opnaði á Mokka
sýning á nýlegum steinprentum, æt-
ingum, dúkristum, vatnsiitum og
tússteikningum eftir tékkneska
myndlistarmanninn Jan Knap. Sýn-
ingin er unnin í samvinnu við Lista-
safnið á Akureyri og listmálarann
Helga Þorgils Friðjónsson.
Jan Knap fæddist í Chrudimi í
Tékkósióvakíu árið 1948 og stund-
aði nám við Listaakademíuna í
Diisseldorf. Eftir það bjó hann í tíu
ár í New York, flmm ár í Köln og
flmm ár í Modena á Ítalíu. Hann er
nú búsettur í Pustemer í Tékklandi
ásamt konu sinni og bömum.
Knap fer fátroðnar slóðir í list-
sköpun sinni - altént miðað við
myndlistarmenn nútímans. Englar,
dýrlingar og meðlimir fjölskyldunn-
ar helgu (Jesú, Jósep og María) em
hans ær og kýr, enda sækir hann
fyrirmyndir sínar aftur til endur-
reisnarinnar, til manna eins og
Leorenzo Lottos og Antonelia da
Messinas fremur en til samtímans.
Að sögn er þó langt í frá að Knap
stæli eða api hrátt eftir gömlu
meisturunum. Með einföldum og
nostursamlegum vinnubrögðum
hefur honum heppnast að skapa
sjálfstæðan myndheim og þannig
vakið upp viðhorf sem nútímalistin
hefur nánast því bannfært. Frá
hennar bæjardyrum séð er listinni
ekki ætlað að þjóna æðri (guðleg-
um) tilgangi, að veita von og hugg-
un líkt og áður fyrr. Þegar nútíma-
listina ber á góma liggur Knap
heldur ekki á skoðunum sínum:
„Nútímalistin elur á kvíða og
hræðslu. Hún er ógnvekjandi vegna
þess að hún er innihaldslaus og
þrúgandi. Myndverk á að vera eins
og góður vinur. Þegar í harðbakka
slær ætti það alltaf að geta hvíslað
einhverju uppörvandi að manni.
Nútímalistin er aðeins vinur þinn
þegar vel stendur á. Undireins og
þér líður illa yfirgefur hún þig.“
Sýningin stendur til 15. septem-
ber.
Stofnun Sigurðar Nordals og
heimamenn í Borgarbyggð
gangast fyrir afar fróðlegri ráð-
stefnu um Egils sögu Skalla-
Grímssonar, Bjarnar sögu Hít-
dælakappa og Gunnlaugs sögu
Ormstungu dagana 26. og 27.
ágúst næstkomandi.
Umfjöllunarefnið hefur vakið
verðskuldaða athygli og hvorki
fleiri né færri en tvöhundruð
manns hafa skráð sig til þátttöku
í ráðstefnunni. Valinkunnur
hópur fræðinga flytur erindi á
sagnaþinginu: Bjarni Einars-
son, Bjarni Guðnason, Baldur
Hafstað, Bergljót S. Kristjáns-
dóttir, Else Mundal, Helgi Þor-
láksson, Preben Meulengr-
acht Sorensen, Rory McTurk,
Snorri Þorsteinsson, Sveinn
Haraldsson, Sverrir Tómasson
og Vésteinn Ólafsson.
Ráðstefnustjóri er Úlfur Braga-
son, forstöðumaður hinnar
stórhuga Stofnunar Sigurðar
Nordals. í tengslum við ráðstefn-
una verður farið á söguslóðir á
Mýrum undir leiðsögn heima-
manna. Bókasýning verður í
Safnahúsi Borgarfjarðar í tilefni
af sagnaþinginu. Þá hefur Stofn-
un Sigurðar Nordals gefið út
bækling með bókfræði sagnanna
sem þingið fjallar um...
Hermann Pálsson prófessor
flytur opinn fyrirlestur mánu-
daginn 28. ágúst í boði heim-
spekideildar Háskóla íslands. Fyr-
irlesturinn nefnist Melkorka og
önnur nöfn frá Keltum. Töluvert
slangur af mannanöfnum var not-
að hér á landi í fornöld sem ekki
er af norrænum rótum runnið. í
fyrirlestrinum ætlar Hermann að
skýra uppruna og merkingu nokk-
urra nafna úr írsku. Hann ætlar
einnig að ræða um söguleg
vandamál í sambandi við þessi
keitnesku nöfn. Hermann Pálsson
er prófessor emeritus við Edin-
borgarháskóla. Hann er víðkunn-
ur fræðimaður, rithöfundur og
fyrirlesari. Fyrirlesturinn verður
fluttur í stofu 101 í Odda og hefst
klukkan 17:15...
■ Fjórir Fransmenn sýna minnislímmiða á Mokka
„Menningarflasa" á tím-
um rýrnandi
Á sunnudaginn opnuðu fjórir ungir
Fransmenn: Vidya Gastaldon, Jean-
Michel Wicker, Christopher Ter-
pent og Serge Comte sýningu sem
ætti að opna augu gestkomandi íyrir
ýmsu sem oft vill gleymast - en getur
þó verið þarft að rifja upp. Ekki síst
núna, á tímum rýmandi minnisgetu
og sívaxandi megabæta, einsog það
er orðað í lféttatilkynningu.
Sýningin samanstendur af litlum
minnislímmiðum sem komið hefur
minnisgetu
verið fyrir í kjallara Mokka og er það
nýmæíi í 37 ára órofa sýningarsögu
staðarins.
Á neðra stigapalli er einnig hægt
að sjá áleitinn heimildartrylli um
fjórmenningana við dagleg störf, ffá
því þeir vakna einn góðan veðurdag
uns spólan rennur á enda tveimur
tímum síðar.
Sýningin - sem ber yfirskriftina
Menningarflasa - stendur til 15.
október.