Alþýðublaðið - 26.11.1996, Page 1

■ Þingmenn stjórnarandstöðunnar undrast ummæli Halldórs Ásgrímssonar þess
efnis að sameingin vinstrimanna sé tálsýn
Mikil hreyfing í átt sam-
einingar vinstrimanna
- segir Kristín Ástgeirsdóttir
þingkona Kvennalistans. Sig-
hvatur Björgvinsson formaður
Alþýðuflokksins: Samstarf
vinstrimanna ekki tálsýn held-
urframtíðarsýn.
„Það er ekki rétt sem Halldór sagði
að sameining vinstrimanna sé tálsýn.
Við skynjum öll mikla hreyfmgu og
auðvitað sér Framsókn ákveðna ógn í
því ef hinir flokkamir sameinast. Eg
tel ekki rétt að afskrifa að það takist.
Hann slær þessu fram á þeim grund-
velli, að þar séu svo ólíkar skoðanir en
framundan er mikil pólitísk umræða,"
segir Kristín Ástgeirsdóttir þingmaður
Kvennalista í samtali við Alþýðublað-
ið.
í blaðinu í dag er rætt við nokkra af
þingmönnum stjórnarandstöðunnar
sem allir lýsa undrun á ummælum
Halldórs Ásgrímssonar á flokksþingi
Framsóknarflokksins um helgina þess
efnis að sameining vinstrimanna sé
tálsýn. Sighvatur Björgvinsson for-
maður Alþýðuflokks segir að ljóst sé
að Framsókn ætli að standa utan við
samstarf félagshyggjuflokkanna.
„Framsóknartlokkurinn lýsir sjálfum
sér sem eindregnum miðjuflokki, sem
er reiðubúinn að vinna til hægri í dag
og vinstri á morgun og lítur á samstarf
jafnaðarmanna sem tálsýn. Það þýðir
að Framsóknarflokkurinn ætlar að
standa utanvið það samstarf sem ekki
er tálsýn heldur framtíðarsýn," sagði
Sighvatur.
Sjá blaðsíðu 4
■ Friður 2000 gefur að-
gang að Internetinu
Póstur og
sími notaður
til að skatt-
pína þjóðina
- segir Ástþór Magnússon.
,Já, við erum að byrja með ódýrari
Intemetþjónustu en nokkur annar á fs-
landi. Þetta er liður í því að fá fólk
inní samtökin, taka þátt í samskiptum
við útlönd, auglýsa ísland sem fyrir-
mynd friðar og laða hingað starf-
semi,“ segir Ástþór Magnússon stofn-
andi Friðar 2000. Einsog fram hefur
komið býður Friður 2000 allt að 73
prósent ódýrari símtöl til útlanda en
áður hefur þekkst hér á landi. Samtök-
in hyggjast nú gefa félagsmönnum
sínum Intemet tengingu sem þurfa að-
eins að greiða vægt mínútugjald fyrir
þann tíma sem þeir em tengdir netinu.
Það gjald fer þó aldrei yfir 1000 krón-
ur og segja Friðar 2000-menn að það
sé 50 prósent ódýrara en almennt
þekkist hérlendis.
„Við viljum að það sé ódýrt fyrir
fólk að eiga samskipti í gegnum Inter-
netið og síma,“ segir Ástþór sem á
von á að símaþjónusta samtakana
lækki enn meira á næsta ári. Hann vill
ekki tjá sig um hvemig þetta sé fram-
kvæmanlegt segir aðeins að það sé
verið að leggja mikið í að gera Frið
2000 að einhverju og á hveijum degi
skrái sig nýir félagar.
„Félagar í Ambassadorklúbbi eru
að nálgast þúsund. Þá em 2000 aðrir
sem em skráðir stuðningsmenn. Þeir
sem eru í Ambassadorklúbbnum
borga smávægileg félagsgjöld og em
virkari," segir Ástþór.
Ástþór lætur sig engu varða þó ein-
hverjir kunni að missa spón úr aski
sínum við þetta framtak. „Þeir verða
þá bara að lækka verðin sín. Mér
finnst það alveg útí hött að skattleggja
þjóðina svona mikið í gegnum símtöl
til útlanda. Þetta er bara dulbúin skatt-
lagning í gegnum Póst og síma sem er
notað til að skattpína þjóðina. Og ég
býð ekki í það ef á að selja á Póst og
síma Kolkrabbanum. Ætlar Kolkrabb-
inn að skattpína okkur á sama hátt?
Það þarf að endurskoða verðskránna,"
segir Ástþór.
Friður 2000 hyggst koma af stað
námskeiðum fyrir foreldra og ýmsa
aðra í sambandi við ofbeldi. „Við ætl-
um að taka á því og allar tekjur sem
myndast hjá okkur fara í það starf.
Eins og skátamir em með flugelda er-
um við með þessa þjónustu til að fjár-
magna starfsemina," segir Ástþór
Magnússon.
■ Menntamálaráðherra telur að ekki skerist í odda
með stjórnarflokkunum vegna málefna LÍN
Hljótum að leysa þetta mál
- segir Björn Bjarnason. Ungir
Framsóknarmenn segja tíma eftir-
gjafar gagnvart Sjálfstæðisflokkn-
um liðinn.
,Æg hef ekki séð samþykktir flokks-
þings Framsóknarflokksins," segir
Bjöm Bjamason í samtali við Alþýðu-
blaðið í gær en hann er nýlega kominn
til landsins frá Normandí í Frakklandi.
í samtölum sem blaðið hefur átt við
þingmenn stjómarandstöðunnar kemur
fram að þeir bíði spenntir eftir því hver
verður niðurstaða ríkisstjómarinnar í
málefnum Lánasjóðs íslenskra náms-
manna. Ungir framsóknarmenn krefjast
þess að hvergi verði hvikað frá loforð-
um um verulega lækkun endurgreiðslu-
hlutfalls og um samtímagreiðslur. í
ályktuninni segir jafnframt: „SUF lítur
svo á að liðinn sé tími eftirgjafar og
þolinmæði gagnvart Sjálfstæðisflokkn-
um í málefnum lánasjóðsins og einung-
is þurfi pólitískan vilja til að rétta hlut
íslenskra námsmanna."
Gísli Tryggvason skrifar undir þessa
ályktun fyrir hönd formanns SUF.
Hann segir að ályktunin hafi ekki verið
lögð fyrir þingið heldur sett í mennta-
kaflann. í samtali við blaðið ítrekar
Gísli að ekki verði hvikað frá loforðum
um samtímagreiðslur. „Það voru viss
vonbrigði að ekki skyldi hafa náðst
niðurstaða ríkisstjórnar fyrir flokks-
þingið. Valgerður Sverrisdóttir sagði
hins vegar í ræðu á þinginu að niður-
staða yrði fyrirliggjandi innan viku.
Við treystum okkar fólki til að ná við-
undandi niðurstöðu," segir Gísli.
„Mín skoðun á þessum málum hgg-
ur alveg ljós fyrir. Ég hef margsinnis
sagt að undanförnu að ég telji að í
fyrsta lagi beri að auka fjárveitingar til
Lánasjóðasjóðs íslenskra námsmanna
og ég legg höfuðáherslu á að lækka
endurgreiðslubyrgðina. Ég á því ekki
von á að nýlegar ályktanir Framsóknar-
manna setji strik í reikninginn í sam-
starfi flokkanna enda hef ég alltaf sagt
að við hljótum að leysa þessi mál,“
segir Bjöm Bjamason.
■ Ný bókÁsgeirs Guðmundssonar um íslenska meðreiðar-
sveina og fórnarlömb þýskra nasista á stríðsárunum
„Nýtti sér fólk til síðasta blóðdropa"
- sagði Norðmaður sem sat í
þýskum fangabúðum vegna upp-
Ijóstrana Ólafs Péturssonar, sem
kostuðu níu Norðmenn lífið. Fyrr-
um yfirmaður Ólafs í þýsku leyni-
þjónustunni sagði um hann: „Einn
af bestu njósnurum Þjóðverja á
stríðsárunum. Hann var okkur sál-
fræðilegt undrunarefni."
„Ólafur Pétursson er slægasti og
samviskulausasti þrjótur sem ég hef
nokkum tíma komist í kynni við, og
hann var gjörsneyddur öllum hugsjón-
um. Ég komst að því í yfirheyrslunum
hjá Gestapo, hvaða mann hann hafði
að geyma.“
Þessi orð em úr skýrslu norska and-
spymumannsins Rudolf Næss sem var
einn þeirra sem Ólafur Pétursson, ís-
lenskur liðsmaður í þýsku leyniþjón-
ustunni í Noregi á strfðsárunum,
ljóstraði upp um. í nýrri bók Ásgeirs
Guðmundssonar sagnfræðings, ís-
lenskir meðreiðarsveinar og fórnar-
lömb þýskra nasista, er fjallað ítarlega
um mál Ólafs Péturssonar. Ólafur
kom sér í kynni við andspymumenn
undir því yfirskyni að hann styddi
málstað þeirra. f skjölum sem Ásgeir
hefur dregið fram í dagsljósið kemur
fram að Ölafur var einn mikilvirkasti
njósnari Þjóðverja í Noregi. Að
minnsta kosti 45 voru handteknir
vegna uppljóstrana hans, og þar af lét-
ust rnu í þýskum fangelsum og fanga-
búðum. Rudold Næss segir ennfremur
í greinargerð sinni um Ólaf: „Hann
sveik fólk án nokkurs samviskubits,
svo að hann gæti skemmt sér og lifað
hátt. Hann nýtti sér fólk til síðasta
blóðdropa til að þéna peninga, sífellt
meiri blóðpeninga. Hann hefur líf
margra Norðmanna á samviskunni, og
„Spennan í njósnastarfinu var ein-
sog fíkniefni fyrir hann... Hélt
áfram af ofstæki hver svo sem
tengdist málinu... eina skýringin á
því að hann sagði til persónulegra
vina," sagði fyrrum yfirmaður Ól-
afs Péturssonar í þýsku leyniþjón-
ustunni.
blóð hinna látnu kallar á réttlæti."
Einn af yfirboðurum Ólafs úr röð-
um þýsku leyniþjónustunnar, sem
hnepptur var í varðhald í stríðslok, var
látinn skrifa álitsgerð um hann. Þar
sagði meðal annars: „Ég get sagt það
um Pétursson að hann var óvenjulega
vel gefinn maður með fjölþætt áhuga-
mál, sem á auðvelt með að skilja hlut-
ina og undravert minni. ... Hann var
ffamúrskarandi njósnari. Það má næst-
um því fullyrða að hann hafi haft
meðfædda leyniþjónustuhæfileika.
Pétursson var án efa einn af þeim
bestu njósnurum sem Þjóðverjar
höfðu í Noregi öll stríðsárin. Það eru
að minnsta kosti ekki margir sem þola
samanburð við hann.
Það er mjög erfitt að segja nokkuð
um hvatirnar fyrir njósnastarfsemi
hans, þar sem Pétursson er dæmigerð,
flókin manngerð. ... Annars vegar er
hann raunsær og kuldalega útsmog-
inn, jafnvel tillitslaus, en hins vegar er
hann fljótfær, bráðlyndur og fer eftir
hugdettum augnabliksins. Samtímis er
allt annað en auðvelt að hafa nokkur
áhrif á hann. Hann framkvæmir og
hugsar algjörlega sjálfstætt og verður
að teljast persónulega ábyrgur fyrir
öllu því sem hann tekur sér fyrir hend-
ur. ... Samkvæmt minni skoðun vann
Pétursson ekki vegna peninga því það
sem hann fékk greitt í minni tíð var til
þess að gera lítið ef miðað er við það
sem hann gerði. ... Auk þess fannst
mér að hann hrifist af spennunni í
njósnastarfinu. Hún var eins konar
fíkniefni fyrir hann þannig að þegar
hann var kominn í mikilvægt mál varð
hann heltekinn af því. Hann hélt áffam
með það með dæmigerðu ofstæki hver
svo sem tengdist málinu og hvemig
sem persónuleg tengsl hans voru
gagnvart hlutaðeigandi. Þetta er að
mínum dómi eina skýringin á því að
hann sagði til persónulegra vina sinna
bæði í Bonnevie- og Odda-málunum.
Þetta voru mál sem á þeim tíma vöktu
undrun okkar. Hann var okkur sál-
fræðilegt undmnarefni þar sem hann
var algjörlega frábrugðinn því sem við
áttum að venjast með tilliti til njósn-
ara.“
Ólafur var árið 1947 dæmdur í 20
ára þrælkunarvinnu í Noregi, en náð-
aður vegna mikils þrýstings íslenskra
stjómvalda. Hann staifaði sem endur-
skoðandi í Reykjavík og lést árið
1972.
■ Flokksþing
Framsóknarflokksins
Erum mál-
svarar ríkjandi
stjórnkerfis í
fiskveiðum
- segir Guðmundur Bjarnason vara-
formaður Framsóknarflokksins.
„Það er rétt. Halldór Ásgrímsson ræddi
mjög hispurslaust um þann mikilvæga mál-
flokk sem sjávarútvegsmálin em. Út af íyrir
sig held ég að það sé fyrst og fremst sönnun
þess að Framsóknarflokkurinn er úlbúinn
að taka ítarlega umræðu um sjávarútvegs-
málin á hverjum tíma. Við höfum verið
málsvarar þess stjómunarkerfis sem hefur
verið byggt upp og emm það áfram. Við
teljum mikilvægt að það sé ekki broúð nið-
ur en emm úlbúnir að ræða þá agnúa sem
kunna að vera á eða um breytta stöðu ef
hún skapast," segir Guðmundur Bjamason
varaformaður Framsóknarflokksins í sam-
tali við Alþýðublaðið í gær. Hann telur ekki
að sú umræða sem átti sér stað um sjávarút-
vegs- og menntamál á flokksþingi Fram-
sóknarflokksins um helgina muni setja strik
í reikninginn í stjómarsamstarfmu.
■ Víðtæk þátttaka í morg-
unstund jafnaðarmanna í
Kópavogi
Hugmyndir
ungliðanna eru
uppörvandi
- segir Þóranna Pálsdóttir Kvennalis-
takona. Ftannveig Guðmundsdóttir:
Vilji til að skoða sameiginlegt fram-
boð í bæjarstjórnarkosningum í
Kópavogi.
„Hugmyndir ungliðanna eru uppörv-
andi,“ segir Þóranna Pálsdóttir Kvennalis-
takona. „Við Kvennalistakonur höfúm allt-
af verið jákvæðar í sameiningarmálum, það
er að segja sameiginlegum framboðum til
sveitastjóma. Þama var verið að tæða málin
vítt og breytt, smáflokkakerfið, litrófið á
vinstri vængnum svokallaða."
Þóranna var einn af fjölmörgum þáttak-
endum í morgunstund jafnaðarmanna á
laugardag. „Þetta vom hreinskiptar umræð-
ur og breiður hópur fólks skiptist á skoðun-
um,“ segir Sigrún Jónsdótúr varabæjarfúll-
trúi Kvennalistans í Kópavogi. „Við vomm
þama á einstaklingsgmndvelli og sögðumst
sem slíkar vera úlbúnar að ræða möguleika
á samstarfi í sveitarstjómarmálunum. Það
hefur þó ekki verið rætt formlega innan
Kvennalistans í Kópavogi þannig að engin
ákvörðun liggur lyrir."
Þetta var í fyrsta sinn sem Kvennalistak-
onur taka þátt í morgunstund jafnaðar-
manna en þær vom alls fjótar á fundinum,
þeirra á meðal Krisú'n Halldórsdótúr þing-
maður. Einar Karl Haraldsson frant-
kvæmdastjóri þingflokks jafnaðarmanna
hratt morgunstundunum af stað með það
fyrir augum að þeir væm samstarfsgmnd-
völlur jafnaðarmanna úr öllum flokkum og
þeirra sem standa utan flokka. Fundimir
hafa þótt skila nokkmm árangri úl þessa en
fundurinn nú unt helgina hafði þó vfðtæk-
ustu mætingu til þessa. Á fundinum kom
fram ánægja með samstarf ungs fólks og
sanieiningarfundinn á Bifröst og var hvatt
til frekari dáða á þeim vettvangi. „Mér
fannst þessi morgunstund sérstök að því
leyú að þátttendur vom úr öllum stjómar-
andstöðuflokkum," sagði Rannveig Guð-
mundsdóttir alþingismaður og formaður
Þingflokks jafnaðarmanna. „Það mættu úl
fundar, þingmenn, varaþingmenn og sveit-
arstjómamenn bæði úr Kópavogi og af Sel-
tjamamesi. en það er víðtækasta þátttaka
sem verið hefúr til þessa. Það gerði umræð-
una skemmúlegri en ella og marktæka. Það
vom jákvæðar undirtekúr við öllu sem var
rætt og það kom fram greinilegur vilji úl að
skoða sameiginlegt framboð fyrir sveitar-
stjómarkosningar meðal annars í Kópavogi.
Morgunstundimar em hugsaðar úl að ná úl
fólks og að sem flesúr tjái sig um það sem
sameinar og kynnist á nýjum forsendum,
þeim að verða hugsanlega santhetjar í nýju
samstarfi. Ég var mjög ánægð með jtennan
fund.“