Alþýðublaðið - 07.01.1997, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 7. JANÚAR 1997
7
ALPVÐUBLAÐD_
mn
Helgi Ólafsson skrifar um sterkasta skákmót allra tíma sem
nýverið lauk á Spáni, og segir frá úrslitum á Guðmundar Ara-
sonar mótinu í Hafnarfirði
Hinn eini sanni
heimsmeistari
Gary Kasparov
Kasparov. „Nær ailar skákir hans nú voru innihaldsríkar, taflmennskan
dýnamísk, byrjanir hans brugðu birtu á ýmislegt sem stórmeistarar hafa
velt vöngum yfir um langt skeið."
Stórmótinu í Las Palmas lauk rétt
fyrir jólin. Er það í meðalstigum kepp-
enda talið hið sterkasta sem haldið
hefur verið fyrr og síðar, eða í 21.
styrkleikaflokki. Þetta sex manna mót
með tvöfaldri umferð dró til heims-
meistarana tvo Kasparov og Karpov
og auk þeirra Vladimir Kramnik, Wi-
svanthan Anand, Vasily Ivantsjúk og
Veselin Topalov.
Með hliðsjón af hinni ógnarháu
stigatölu keppenda áttu margir von á
snilldartaflmennsku. Sumir litu á mót-
ið sem eitt allsherjar uppgjör Ka-
sparovs og Karpovs og höfðu stórsig-
ur Karpovs í Linares 1994 til viðmið-
unar um fallandi gengi Kasparovs.
Snarplegri taflmennsku var þó ekki
fyrir að fara í fyrri umferð mótsins,
vopnaviðskiptin þvert á móti fremur
loðmulluleg, jafnteflisprósentan langt
yfir velsæmismörkum og skák Kar-
povs og Kasparovs hreinn anticlimax.
Eftir því sem leið á seinni umferð
var sem mikil orka leystist úr læðingi
og enn og aftur sannaði Gary Ka-
sparov hæfni sfna og stöðu sem óum-
deildur heimsins besti skákmaður.
Hann vann Ivantsjúk með kraftmikilli
taflmennsku og Karpov í 28. sinn í
165 viðureignum í 9. umferð.
Lokaniðurstaða mótsins varð varð
þessi:
1. Kasparov Rússland 6,5 vinning-
ar (af 10) 2. Anand 6 vinningar 3.-4.
Kramnik og Topalov 5 vinningar 5.-
6. Ivantsjúk og Karpov 4 vinningar.
Kasparov nálgaðist það í Las Palm-
as sem svo mjög einkenndi skákferil
hans seinni hluta níunda áratugarins
þegar þátttaka hans í mótum liktist
fremur skáksýningum en raunveruleg-
um skákkeppnum. Þá virtust úrslitin
fyrirffam ákveðin; í tíu ár írá 1981 til
1991 varð hann efstur í hveiju einasta
móti sem hann tók þátt í.
Nær allar skákir hans nú vom inni-
haldsríkar, taflmennskan dýnamísk,
byijanir hans bmgðu birtu á ýmislegt
sem stórmeistarar hafa velt vöngum
yfir um langt skeið.
Wisvanathan Anand komst í 2. sæti
á alþjóðlega Elo-listanum sem birtur
var um svipað leyti og þetta mót hófst.
Frammistaða hans endurspeglar stöðu
hans í skákheiminum. Fáir eiga jafn
létt með að tefla og þessi hæfileikaríki
Indveiji.
Frammistaða Kramniks og Top-
alovs em nokkum veginn í samræmi
við væntingar en Búlgarinn átti þó
lengst af við mikla erfiðleika að rjá,
vermdi botnsætið um skeið en bjarg-
aði sér með góðum endaspretti.
Eftir þetta mót spyija skákfræðingar
hvort þama hafi hinn lágvaxni meist-
ari Úral-fjalla, Anatoly Karpov, háð
sína Waterloo orustu. Verði kannski
dæmdur til skáklegrar Elbu- vistar. En
Karpov myndi áreiðanlega minna
okkur á það með sínum sérstaka hætti,
að frá Elbu skaut Bónaparte út bát-
kænu, sem hafði uppi siglutré eitt.
Sneri aftur.
Þetta prýðilega ár hefur semsagt
endað með ósköpum hjá Karpov. Síð-
ast þegar hann tefldi í þessum hópi
fékk hann 11 vinninga úr 13 skákum.
Með hrapalegri frammistöðun sinni
sló hann þrjár flugur í einu höggi,
hann vann ekki eina einustu skák, í
fyrsta sinn á ferlinum fékk hann undir
50 prósent vinningshlutfall á skákmóti
og til að kóróna hrakfarimar þá varð
hann í neðsta sæti en það hefur aldrei
hent hann áður.
Eftir sigurinn yfir Gata Kamsky í
sumar ræddu menn það í fyllstu al-
vöm að Karpov ætti verulega mögu-
leika á sigri í einvígi við Kasparov.
Nú virðist slíkt einvígi vera álíka til-
gangslaust og heimsmeistaraeinvfgin
tvö sem Aljékín háði við Bogoljubow
í kringum 1930.
Kasparov og Ivantsjúk mættust í
sjöundu umferð. Þá var Ivantsjúk jafti
Kasparov að vinningum og gat meira
að segja státað af nýlegum sigri með
svörtu yfir meistaranum. En Kasparov
stýrði liði sínu til sigurs með lýtalausri
taflmennsku:
Karpov. „Eftir þetta mót spyrja
skákfræðingar hvort þarna hafi hinn
lágvaxni meistari Úral-fjalla, Anat-
oly Karpov, háð sína Waterloo or-
ustu."
Las Palmas 1996
7. umferð
Gary Kasparov - Vasily Ivant-
sjúk
Aljékíns-vörn
1. e4 Rf6 2. e5 Rd5 3. d4 d6 4. Rf3
g6 5. Bc4 c6 6. O- O Bg7 7. h3 0-0
8. exd6 exd6 9. Hel Rc7 10. Bg5 Bf6
11. Bh6 He8 12. Hxe8+ Rxe8 13.
Bb3 d5 14. c4 dxc4 15. Bxc4 Rd6 16.
Bb3 Rf5 17. Dd2
(Peðsfórnir af þessu tagi virðast
henta skákstíl mínum ágœtlega, skrif-
aði Kasparov einhversstaðar. Það er
alls ekki augljóst hversvegna svartur
má ekki þiggja d4-peðið. Eftir 17. ...
Rxd4 hefði framhaldið geta orðið 18.
De2 De5 (eftir 18. ... Dd8 19. Rc3 er
kóngsstaða svarts afar viðsjárverð)
19. Dxe5 Bxe5 20. Rc3 á svartur í erf-
iðleikum með að virkja lið sitt, til
dœmis 20. ... Be6 21. Hdl Ra6 22.
Bxe6 fxeó 23. Re4! Bxb2 24. Hbl Bd4
25. Hxb7 Rc5 26. Rxc5 Bxc5 27.
Hg7+ Kh8 28. Hc7 og svartur á við
ramman reip að draga.)
17. ... Rd7 18. Rc3 Rxh6 19.
Dxh6 Rf8 20. Hdl Be6 21. d5 cxd5
22. Rxd5 Hc8 23. De3!
(Þó engan höggstað sé á stöðu Iv-
antsjúk að finna er aðstaða hans samt
afar erfið. Riddarinn á d5 lamar at-
hafnafrelsi og við uppskipti á öðrum
hvorum riddaranum nœr hvítur mikl-
um þrýsting á f7-peðið.)
23. ... b6 24. Re5 Hc5 25. Rg4!
Bxg4
(25. ... Bg7 strandar á 26. Rdf6+
Bxf6 27. Hxd8 Bxd8 28. Dd4! o.s.frv.)
26.hxg4Kg7 27.f4h6
(Ekki 27. ... Bb2 28. Dd2 (eða 28.
Df2) Bf6 29. g5 Be7 30. Dd4+ Kg8
31. De4 og vinnur eða 30. ... f6 31.
De4 og vinnur.)
28. f5
(Eftir þennan sterka leik sem heldur
riddaranum frá e6- reitnum getur Iv-
antsjúk sig hvergi hrært.)
28. ... g5 29. De2 Rh7 30. Rxf6
Dxf6 31. Hd7!
31. ... He5 32. Hxf7+ Dxf7 33.
Dxe5+ Df6 34. Dc7+ Kh8 35. Khl!
(Ónotalegur biðleikur. Hugmyndin
er 35. ... Dxb2 36. Db8+ Kg7 37.
Dg8+ Kf6 38. Dh8 mát.)
35... a5 36. Be6
- lvantsjúk gafst upp 36. ... Rf8 er
svarað með 37. Dxb6 Rxe6 38. Dxe6
Dxb2 39. Dxh6+ og svo framvegis.
Vel heppnað mót Guðmundar
Arasonar
Alþjóðlega skákmótið sem kennt er
við Guðmund Arason fyrrverandi for-
seta Skáksambands Islands er ein
ánægjulegasta nýjungin í skáklífi fs-
lendinga hin síðari ár. Það var sett á
stofn í kjölfar mikilla afreka ungviðis-
ins á skáksviðiunu og til gefa hinum
fjölmörgu ungu og efnilegu skák-
mönnum íslands kost á alþjóðlegum
titiláföngum og á því að ná inn á al-
þjóðlega Elo-Usta FIDE.
Fjórtán efstu menn af 30 þátttak-
endum urðu þessir:
1. Kristensen Danmörk 7 vinningar
(af 9) 2. Dunnington (England) 6,5
vinningar 3.-7. Enquist (Svíþjóð),
Blees (Holland), Turner (England),
Martin (England), Áskell Örn Kára-
son allir með 6 vinninga 8.-14. Raet-
sky (Rússland), Guðmundur Gísla-
son, Jón G. Viðarsson, Carlier (Hol-
land), Bragi Halldórsson, Bragi Þor-
finnsson, Jón Viktor Gunnarsson
allir með 5 vinninga.
Þó sigurinn hafi að þessu fallið í
skaut einum hinna erlendu keppenda
náði mótið að flestu leyti tilgangi sín-
um. Hinir ungu skákmenn sem flestir
beina sjónum að em þeir sem skipuðu
sveit íslands á Ólympíumóti unglinga
16 ára og yngri á Kanaríeyjum í fyrra.
Frammistaða þeirra gefur vísbendingu
um allnokkrar framfarir, því flestir
hækka þeir að stigum.
Af lokaniðurstöðum mótsins virðist
mega ráða að sumir hinna eldri skák-
manna íslendinga, rígfullorðnir menn,
séu sem óðast að komast í raðir okkar
efnilegustu skákmanna. Áskell Örn
Kárason náði einum besta árangri á
ferli sínum. Hann hefur tekið hægum
en öruggum framförum undanfarin ár
og árangur hans er uppá 2448 Elo-stig
en þar skeikar aðeins 2 stigum frá
áfanga að alþjóðlegum meistaratitli.
\
Annar skákmaður sem vakti mikla
athygli var Isfirðingurinn Guðmundur
Gíslason. Hann er sennilega sterkasti
skákmaður sem Vestfirðingar hafa
eignast. Merkasta affek Guðmundar er
án efa sigur hans á Skákþingi Reykja-
víkur 1983 þar sem hann vann allar
skákir sínar, ellefu að tölu. Aðalstyrk-
ur hans sem skákmanns liggur í
óvenjulega áræðnum sóknarstíl. Hann
gæti bætt sig verulega með því að
leggja meiri vinnu í byijanir og enda-
töfl en skilningi hans á stöðubaráttu
hefur fleygt fram undanfarið. Sigur
hans yfir Hollendingnum Bruno Carli-
er er án efa minnistæðasta skák Guð-
mundar Arasonar-mótsins. Þar stóð
hann allt í einu frammi fyrir einu erf-
iðasta matsatriði skákarinnar og tók
áskorun sem ýmsar varkárari sálir
hefðu vikið sér undan. Taflmennska
hans í þessari skák minnir dálítið á
Friðrik Ólafsson þegar hann var upp á
sitt besta:
Guðmundar Arasonar-mótið
8. umferð
Guðmundur Gíslason - Bruno
Carlier
Pirc-vörn
1. d4 g6 2. e4 Bg7 3. Rf3 d6 4. Bc4
Rf6 5. De2 0-0 6. 0-0 Bg4 7. e5
dxe5 8. dxe5 Rd5 9. Rbd2 Rb6 10.
e6 f5 11. Bb3 Rc6 12. c3 Re5 13. De3
f4
14. Dxe5!?
(Guðmundur tekur áskoruninni.
Honum hefur sennilega ekki litist sem
best á aðra staði fyrir drottninguna.
Fórnina má réttlœta út frá ýmsum
stöðulegum forsendum.)
14.... Bxe5 15. Rxe5 Bf5
(Hér var tvímœlalaust betra að
leika 15... Bh5. Svartur má illa við að
missa f4-peðið.)
16. Rdf3 c5 17. Bxf4 c4 18. Rf7
Dc8 19. Be5!
(Bráðsnjöll lausn á vandamálum
stöðunnar. Hvítur hótar 20. Rh6 mát
og 19. ... h5 stoðar lítt vegna 20.
R3g5 með sömu hótun. Þá dugar
heldur ekki að leika 19. ... h6 vegna
20. Rxh6+ Kh7 21. Rf7! Hxf7 22.
Rg5+ o.s.frv.)
19. ... HxF7 20. exf7+ Kxf7 21.
Bdl Rd7 22. Bd4 Dc7 23. Hel
(Liðsmunurinn hefur jafnast nokkuð
og þó svartur hafi heldur vinninginn
heldur hvítur umtalsverðum stöðuyfir-
burðurn. Nú reynir Carlier að losa um
sig með peðsfóm en það stoðar h'tt.
Framhald skákarinnar teflir Guð-
mundur af sannfœrandi öryggi.)
23. ... e5 24. Rxe5 Rxe5 25. Hxe5
He8 26. Hxe8 Kxe8 27. BB Be6 28.
Hel Kf7 29. He5 b6 30. h4 Dd7 31.
Bdl Bg4 32. B Bf5 33. a4 Bd3 34.
Kf2 Dd8 35. g3 Dd7 36. g4 Dd8 37.
Kg3 Dd6 38. f4 Dc6 39. BB Dxa4
40. f5 Dd7 41. f6 Dd6
(Vitaskuld ekki 41, ... Kxf6 42.
Hd5+ og drottninginfellur.)
42. g5 Kf8 43. Bd5 Dc7 44. Kf2
Bf5 45. H Bd7
46. He8+!
- og Carlier gafst upp. Svarið við
46. ... Bxe8 er 47. Bg7+! Kxg7 48.
fxe8R+! og drottningin fellur.
Af lokaniðurstöðum mótsins í Hafnarf irði virðist mega
ráða að sumir hinna eldri skákmanna íslendinga, ríg-
fullorðnir menn, séu sem óðast að komast í raðir okkar
efnilegustu skákmanna.