Alþýðublaðið - 14.01.1997, Blaðsíða 1

■ Hæstiréttur hnekkir úrskurði Héraðsdóms um að það sé stjórnarskrárbrot að Rík-
issaksóknari taki að sér meiðyrðamál fyrir opinbera starfsmenn
Dómurinn er hneisa
fyrir Hæstarétt
- segir Hrafn Jökulsson fyrr-
verandi ritstjóri Alþýðublaðs-
ins. „Tveir af þremur dómur-
um voru augljóslega vanhæfir.
íslenska dómskerfið ætlar
greinilega að ganga svipu-
göngin afturtil Strassborgar."
„Það er sorglegt að Hæstiréttur skyldi
ekki nota tækifærið og þoka íslensku réttar-
fari í átt til nútímans, eins og hinn merki-
legi héraðsdómur gerði ráð fyrir. En ís-
lensku dómaramir ætla greinilega að ganga
svipugöngin aftur til Strassborgar. Verði
þeim að góðu,“ sagði Hrafn Jökulsson í
samtali við Alþýðublaðið um dóm Hæsta-
réttar á föstudag í máli ákæruvaldsins gegn
Hrafni.
■ Samningaviðræður
Dagsbrúnar og Fram-
sóknartil sáttasemjara á
morgun
Reynum
til þrautar
til mán-
aðamóta
- segir Halldór Björnsson for-
maður Dagsbrúnar
„Það verður fundur með sátta-
semjara á miðvikudagsmorgun og
menn eru sammála um að gefa sér
afmarkaðan tíma til að reyna að
ná samningum. Við lögðum til við
sáttasemjara, að reynt yrði til
þrautar framundir mánaðamót að
ná saman. Ef ekki verða komnar
neinar niðurstöður á þeim tíma
munu menn taka sér hié, sem þýð-
ir að farið verði að afla verkfalls-
heimiida,“ sagði Halldór Björns-
son formaður Dagsbrúnar í sam-
tali við Alþýðuhlaðið í gær.
Dagsbrún og Framsókn áttu
óvæntan fund með Vinnuveit-
endasambandinu á föstudag og
aftur verður fundað í dag. Halldór
sagði að fundurinn á föstudaginn
hefði ekki skilað neinum árangri
en verið á afslöppuðum nótum. Þá
var fundur með fulitrúum
Reykjavíkurborgar í gærmorgun
til að fara yfir stöðu mála þar.
Halldór taldi að samningaviðræð-
ur við borgina færðust einnig til
sáttasemjara fyrr eða síðar.
„Á fundbium á föstudaginn var
rætt um launakröfur og útfærslur
á þeim. Við vildum fá umræður
um sérkjarasamningana áður en
við legðum fram launakröfurnar,
en það var ekki hægt að geyma
þær lengur því þær þurfa að
liggja fyrir þegar viðræðurnar
fara til sáttasemjara,“ sagði Hall-
dór Björnsson.
Tildrög málsins voru þau að Haraldur
Jóhannessen fangelsismálastjóri krafðist
opinberrar ákæru á hendur Hrafni vegna
greinar sem hann skrifaði í Alþýðublaðið
6. mars á síðasta ári. Ríkissaksóknari gaf út
ákæru og fór málflutningur í Héraðsdómi
fram í nóvember. Hinn 20. desember vísaði
Guðjón St. Marteinsson héraðsdómari mál-
inu frá, á þeim forsendum að það færi í
bága við jafnræðisreglu stjómarskrárinnar
að opinberir starfsmenn gætu fengið Ríkis-
saksóknara til að annast málarekstur fyrir
sig. Jón Magnússon, lögmaður Hrafns,
sagði fyrir Héraðsdómi að málið hefði
grundvallar þýðingu fyrir íslenskt réttarfar
enda var í fyrsta skipli gefin út opinber
ákæra samkvæmt breyttum hegningarlög-
um. Þeim var breytt á síðasta ári í kjölfar
dóms Mannréttindadómstóls Evrópu í máli
Þorgeirs Þorgeirsonar gegn íslenska ríkinu.
Héraðsdómarinn komst hinsvegar að þeirri
niðurstöðu að nýju lögin færu í bága við
stjórnarskrána, rétt einsog hin gömlu.
Hæstiréttur hafnaði því.
Hæstaréttardómurinn var kveðinn upp af
Garðari Gíslasyni, Amljóti Bjömssyni og
Markúsi Sigurbjömssyni. I dómnum segir:
í 1. lið 2. tölulið 242. gr. almennra hegn-
ingarlaga nr. 19/1940, svo sem lögunum
var breytt með 3. gr. laga nr. 71/1995, er
kveðið á um leið til málsóknar vegna meið-
yrða gagnvart opinbemm starfsmönnum,
en ekki sérstaka efnislega vemd æm þeirra.
Lagaákvæði, sem á þennan hátt veita opin-
bemm starfsmönnum réttindi eða leggja á
þá skyldur umfram aðra, verða ekki talin
andstæð 65. gr. stjómarskrárinnar, sbr. 3.
gr. stjómarskipunarlaga nr. 97/1995. Era
því ekki efni til að vísa málinu frá dómi af
þeim sökum. Samkvæmt þessu verður hinn
kærði úrskurður felldur úr gildi.
„Dómurinn er hneisa fyrir Hæstarétt,
enda vom tveir af þremur dómumm aug-
ljóslega vanhæfir," segir Hrafn. „Garðar
Gíslason vann það sér til alþjóðlegrar
frægðar meðal lögmanna, að hafa verið
eini dómarinn við Evrópudómstólinn sem
var í minnihluta í Þorgeirsmálinu. Tíu
dómarar frá jafnmörgum löndum dæmdu
Þorgeiri í vil, allir nema þessi íslenski
dómari. Þegar svo íslendingum var gert að
breyta ranglátum og úreltum lögum - sem
Garðar Gíslason reyndi að standa vörð um
- var skipuð nefnd. Verkefni nefndarinnar
var að undirbúa lagabreytingarnar sem
komu til framkvæmda vorið 1995 og sem
Héraðsdómur úrskurðaði að væm fúsk og
stjórnarskrárbrot. Markús Sigurbjömsson
er því í reynd að dæma í eigin sök,“ sagði
Hrafn. Með dómi Hæstaréttar er Héraðs-
Hrafn: ég sé ekki betur en við Ríkis-
saksóknari þurfum að renna okkur
annan hring, og kannski bregða
okkur til Strassborgar í fyllingu
tímans.
dómi gert að taka málið fyrir að nýju. Um
framhaldið segir Hrafn: „Allt hófst þetta
mál útaf einu orði í grein minni. Nú hcfur
málið farið einn hring um íslenska dóms-
kerfið og ég sé ekki betur en við Ríkissak-
sóknari þurfum að renna okkur annan
hring, og kannski bregða okkur til Strass-
borgar í fyllingu tímans. Þetta stefnir í að
verða dýrasta orð seinni tíma. Hún er hins
vegar rannsóknarefni, þessi þörf íslenskra
dómara til að láta snupra sig reglulega á al-
þjóðavettvangi."
Námsmenn mótmæla
„Við erum að vekja athygli á ákveðnu
misrétti og því að bóknámi er í raun
gert hærra undir höfði en iðn- og sér-
námi á Islandi," segir Drífa Snædal
formaður Iðnnemasambands íslands
í samtali við Alþýðublaðið. í gær
buðu INSÍ og Bandalag íslenskra sér-
skólanema þeim sem áttu leið í húsið
við Laugaveg 77, þar sem húsakynni
LÍN eru, uppá kakó og munu halda
einnig gera svo í dag. Að sögn Drífu
voru öll námsmannasamtök fram-
haldsskólanema með þjónustusamn-
ing við Lánasjóðinn og útibú þaðan á
sínum skrifstofum. INSÍ og BÍSN voru
síðan svipt samningnum án skýringa.
„Heildarútgjöld LÍN vegna þessa
lækkuðu um tvær milljónir og náms-
mannasamtökin áttu að bítast um
það. Við náðum ekki samkomulagi
þannig að niðurstaða Lánasjóðsins
var sú að BÍSN og INSÍ fengu ekki
neitt meðan Stúdentaráð og SINE
héidu sínu. Þar af leiðandi þurfa okk-
ar félagsmenn nú að sækja alla þjón-
ustu á Laugaveginn. f tilefni þess
bjóðum við okkar fólki uppá kakó til
að létta þeim biðina, sem og reyndar
öðrum vegfarendum," segir Drífa.
■ Alþýðuflokkur og Alþýðubandalag á Vesturlandi gefa sameiginlega út blað
Viðtöl sem vekja landsathygli
- segir Gísli S. Einarsson aþ-
ingismaður.
„Ég tel að þetta blað muni vekja
töluverða athygli en framhald útgáf-
unnar fer eftir viðbrögðum," segir
Gísli S. Einarsson alþingismaður, en
á þriðjudag kemur út Vesturlands-
blaðið - Skaginn, blað sem Alþýðu-
flokkurinn og Alþýðubandalagið á
Vesturlandi gefa út sameiginlega.
Hugmyndina að útgáfunni átti Jó-
hann Ársælsson, Alþýðubandalagi,
sem er ábyrgðarmaður blaðsins ásamt
Gísla. Blaðið er gefið út með sam-
þykki kjördæmisráða Alþýðuflokks
og Alþýðubandalags á Vesturlandi.
„Blaðið er gefið út í þeim tilgangi
að fjalla eingöngu um samfylkingu fé-
lagshyggjufólks, þess hóps sem vill
breytingar í íslenskum stjómmálum,“
segir Gísli. „Það er íjöldi fólks, bæði
innan og utan þeirra flokka sem gefa
út þetta blað, sem bíður spennt eftir
aðgerðum.“
Vesturlandsblaðið- Skaginn verður
tólf blaðsíður, prentað í um 6000 ein-
tökum. Þar verða viðtöl við um þrjátíu
einstaklinga sem eru lykilfólk í sveit-
arstjómarmálum, ásamt sameiginleg-
um leiðara Gísla og Jóhanns.
„Ég fullyrði að viðtölin sem þama
birtast munu vekja landsathygli,
sagði Gísli. „Þar er til dæmis eftirtekt-
arvert hvaða skoðanir fyrrverandi
þingmaður Alþýðubandalagsins,
Skúli Alexandersson, hefur á þessum
málum. En meira má ég nú ekki
segja.“
„Þeir segja mig skulda þeim millj-
ón krónur í leigu og ég fékk bréf fró
lögfræðingi þann 2. janúar, þar
sem mér var gefinn viku frestur til
að borga en að öðrum kosti yrði
leigusamningi rift.
■ Formanni Leigj-
endasamtakanna
hótað útburði
Ég hef ekki í
annan stað
að fara
-segir Jón frá Pálmholti en lög-
fræðingur á vegum borgarinn-
ar mun fara fram á úrskurð um
útburð hjá Héraðsdómi í dag.
„Ég lenti í veikindum og uppúr því
fékk ég félagslegt íbúðarhúsnæði hjá
borginni," segir Jón ffá Pálmholti for-
maður Leigjendasamtakanna en Al-
þýðublaðið hafði spurnir af því að
honum hefði verið hótað útburði úr fé-
lagslegu íbúðarhúsnæði á vegum
borgarinnar. „Ég hef haft mjög lágar
tekjur undanfarin ár og ekki getað
greitt nema mjög litla leigu en á móti
kemur að ég hef starfað kauplaust hjá
Leigjendasamtökunum til margra
ára,“ sagði Jón og kvað þetta rétt vera.
„Þeir segja mig skulda þeim milljón
krónur í leigu og ég fékk bréf írá lög-
fræðingi þann 2. janúar, þar sem mér
var gefinn viku frestur til að borga en
að öðrum kosti yrði leigusamningi rift.
Síðastliðinn föstudag kom síðan bréf
þar sem leigusamningi var rift og jafn-
framt tekið fram að það verði beðið
um útburðarúrskurð hjá Héraðsdómi í
dag ef ég verði ekki farinn úr íbúðinni.
Ég hef hinsvegar engan annan stað að
fara og ffá mfnum bæjardyrum séð er
þetta ólöglegt, vegna þess að í lögum
um félagsþjónustu sveitarfélaga stend-
ur að ekki sé stætt á að vísa mönnum
úr félagslegu húsnæði nema að annað
komi í staðinn. Þessar innheimtuað-
ferðir eru gerðar í einurn hvelli og
koma mér gersamlega í opna skjöldu
þar sem þetta ástand hefur varað um
nokkur ár og ekki hefur verið gengið á
eftir greiðslu. Ég geri mér grein fyrir
því að ekkert skriflegt samkomulag
var til milli mín og borgarinnar vegna
starfa minna á vegum Leigjendasam-
takanna en ég hélt að það væri gagn-
kvæmur skilningur þama á milli þar
sem aldrei var gengið eftir leigu. En
þetta er nú félagshyggjan í fram-
kvæmd, aldrei létu sjálfstæðismenn
neitt slíkt sannast á sig. Mér er hins-
vegar kunnugt um að eftir að borgin
ákvað að breyta rekstri félagslegra
íbúða í hlutafélag, þá hafa fleiri orðið
fyrir barðinu á þessu og fengið slíkar
hótanir," sagði Jón ffá Pálmholti.