Alþýðublaðið - 31.01.1997, Blaðsíða 5

FÖSTUDAGUR 31. JANÚAR 1997
5
ALÞVÐUBLAÐD
ó I i t í k
■ Ávarp Sighvats Björgvinssonar, formanns Alþýðuflokksins, á aðalfundi miðstjórnar Alþýðubandalagsins
Samstarf jafnaðarmanna
Við höfum ólíkar skoðanir á ýmsum hlutum en þær ólíku skoðanir eru samt
ekki aðrar en þær sem finnast innan allra hinna stóru og öflugu jafnaðarmanna- og
verkalýðsflokka í nágrannalöndunum.
Næsta ár, árið 1998, er sögulegt ár
á ferli vinstri hreyftngarinnar í land-
inu. Þá verða nákvæmlega sextíu ár
liðin frá því að stjórnmálasamtök
verkalýðshreyfingarinnar á Islandi
klofnuðu. í sextíu ár hafa þau átök þá
staðið. Þau hafa valdið því að stjóm-
málin hafa þróast með allt öðrum
hætti hér á Islandi en í öðrum Evr-
ópulöndum, til dæmis eins og á Norð-
urlöndunum. Hér hefur aldrei orðið
til stór flokkur jafnaðarmanna eins og
þar, öflugur flokkur verkalýðshreyf-
ingar og félagshyggju. Þvert á móti
hefur hlutskipti okkar verið hlutskipti
áhrifalítilla stjómmálahreyfinga, sem
aldrei hefur tekist að ná fótfestu sem
forystuafl við landsstjómina. I þessu
sextíu ára stríði okkar hefur ekkert
okkar unnið, við höfum öll tapað.
Af hverju var til þessara átaka
stofnað, um hvað hafa þau staðið? Til
þeirra var stofnað og þau hafa lengst
af staðið um ágreiningsefni sem ekki
em lengur fyrir hendi. Framrás tím-
ans fór fram úr þeim, skildi þau eftir.
Þau heyra nú sögunni til en ekki sam-
tímanum, hvað þá heldur framtíðinni.
Á stofnfundi Grósku líkti einn ffarn-
sögumanna þessu sextíu ára stríði við
styrjöld mjóendunga og breiðend-
unga í sögunni um Gullíver í Putal-
andi, en stríðsmenn þar höfðu fyrir
löngu gleymt um hvað ágreiningurinn
snerist utan einn gamall maður, sem
hafði það eftir afa sínum. Við, sem
hér emm, höfum það Kka eftir öfum
okkar og ömmum, sum langöfum og
langömmum, af hverju til þessara
átaka var stofnað og um hvað deil-
urnar snerust. Við berum virðingu
fyrir, forfeðmm tokkar- og sjónartnið-
um þeirra;'éri við 'þurfurri ekki að
halda áfram þeirra stríði þegar tilefn-
ið er löngu týnt og tröllunum geftð.
Er ekki tímabært að lýsa sextíu ára
stríðinu lokið og semja frið. Rýma
skotgrafimar og snúa bökum saman.
Byggja saman upp í stað þess að
leyfa sundrungunni að rífa okkur
saman niður.
Af hverju þurfum við þess? Vort
land er nú í dögun af annarri öld og
breytingar em að verða á leikreglum í
okkar samfélagi, sem munu móta um-
hverfi þessarar þjóðar langt fram á þá
öld. Þær breytingar em raunar þegar
hafnar. Bilið á milli ríkra og fátækra
breikkar nú óðum. Fátæktin er að
verða sumum íslendingum föst fylgi-
kona. Á sama tíma færist þjóðarauð-
urinn á stöðugt færri hendur. Fiski-
miðin okkar, sameign þjóðarinnar.
Veiðiheimildir, sem úthlutað er
ókeypis, ganga kaupum og sölum
milli örfárra einstaklinga. I sjávar-
byggðunum eru sjómenn og land-
verkafólk réttleysingjar hverra lífs-
viðurværi gengur nú kaupum og söl-
um sem auðsuppspretta fárra. Síðustu
viðburður benda svo til þess að hug-
myndin sé sú að sparifé þar á meðal
lífeyrissparnað þjóðarinnar eigi að
nýta til þess að láta þjóðina kaupa til
sín aftur þau verðmæti sem nokkrum
hópi manna vom afhent fyrir ekkert, í
þeim tilgangi að gera sem flesta fjár-
hagslega ábyrga fyrir því að kerfi
mestu eignatilfærslu íslandssögunnar
verði ekki breytt. En þetta er bara
byijunin. Fyrir dyrum stendur að gera
skipulagsbreytingar á öllu fjármála-
kerfi þjóðarinnar og gerbreyta reglum
um nýtingu á stóm sameiginlegu auð-
lindinni, sem er orka vatnsfalla og
jarðhitans í landi okkar. Hvernig
verða þær breytingar gerðar? Verða
þær í anda þess, sem þegar hefur
gerst samfara reglum um nýtingu
sameiginlegrar auðlindar okkar í
djúpum hafsins? Er sú eignatilfærsla,
sem við höfum þegar séð, aðeins for-
smekkurinn af því sem koma skal?
Því veldur sá sem á heldur, og það er-
um ekki við. Ekki eins og sakir
standa. Ekki á meðan okkur auðnast
ekki að vinna saman og skapa saman
sannfærandi valkost um nýja stjómar-
forystu í þessu landi sem hefur al-
mannahag en ekki sérhagsmuni hinna
fáu að leiðarljósi. Valdakerfið, sem
Sjálfstæðisflokkurinn hefur byggt
upp í kring um sig, stjómar nú þessu
landi. Við þurfum að hnekkja því og
byggja í staðinn valdakerfi hins vinn-
andi manns þar sem hagsmunir ljöld-
ans öðlast virðingarsessinn í stað sér-
hagsmuna hinna fáu, ríku og voldugu.
Þetta á að vera okkar verkefni í stað-
inn fyrir það að framlengja sextíu ára
stríðinu.
Hvernig gemm við þetta, hvernig
náum við árangri? Læmm af reynsl-
unni. Leyfum fjöldanum að slást í
förina og hafa áhrif á hver og hvemig
hún verður. Lokum okkur ekki inni í
stofnanaviðræðum eða tilgangslausu
karpi um að einhver einn sé sannari
og betri jafnaðarmaður en einhver
annar. Við höfum ólíkar skoðanir á
ýmsum hlutum en þær ólíku skoðanir
em samt ekki aðrar en þær sem finn-
ast innan allra hinna stóm og öflugu
jafnaðarmanna- og verkalýðsflokka í
nágrannalöndunum. Það kemur ekki í
veg fyrir að þeir flokkar ræki forystu-
hlutverk sín, séu í senn öflugir, heil-
steyptir og sannfærandi. Það getum
við líka orðið ef við viljum í sam-
starfi okkar.
Hvernig á það samstarf að vera?
Ég sé fyrir mér samstarf jafnaðar-
manna, A-flokkanna og annarra, í
mörgum sveitarfélögum í næstu
sveitarstjómarkosningum þó ég telji
ekki raunhæft að af því geti orðið á
landsvísu vegna ólíkra aðstæðna í
hinum mörgu sveitarfélögum. En
hvarvetna sem það tekst þá er það
mikilsverður áfangi á okkar leið og
við eigum að stuðla að því að það
geti tekist sem víðast. Aðalmarkinið
okkar á hins vegar að vera kosninga-
samstarf við næstu Alþingiskosningar
- kosningasamstarf, þar sem boðinn
verður ffarn sameiginlegur framboðs-
listi allra þeirra innan og utan flokka
sem vilja stuðla að samstarfi jafriað-
armanna og annars félagshyggjufólks
í þeim tilgangi að breyta þessu sam-
félagi og auka þar réttlæti og jafnrétti.
Á þingum bæði Alþýðuflokksins
og Alþýðubandalagsins var okkur,
forystumönnum flokkanna, fengið
þetta verkefrii. Það er nú okkar æðsta
verk.
„Að skiljast við ævinnar æðsta
verk/í annars hönd, það var dauða-
sökin,“ kvað Einar Benediktsson.
Látum þau orð skáldsins ekki verða
eftirmæli þess fólks, sem nú fer með
forystu í flokkunum okkar. Sóum
ekki kröftunum á smáu tökin. Við
eigum nú blásandi byr. Látum oss
sigla hann saman. ■