Alþýðublaðið - 19.02.1997, Blaðsíða 8

I
Miðvikudagur 19. janúar 1997
MMWBLMHB
24. tölublað - 78. árgangur
Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
Skíðaði inn í hjörtu
Sérlega velheppnuð heimsókn forseta íslands til Noregs.
“Forsetinn tók Norðmenn algerlega
með trompi” sagði Guðlaugur Tryggvi
Karlsson, sem var með í föruneyti for-
seta íslands í opinberri heimsókn hans
til Noregs í síðustu viku. “Margir höfðu
veit fyrir sér hvemig honum yrði tekið
sem eftirmanni Vigdísar, sem var mjög
vinsæl í Noregi. En blaðamennimir vom
með stjömur í augunum. Þeim fannst
sérstaklega merkilegt í einkasamtölum,
hvað Haraldur konungur var afslappað-
ur í návist hans, hló og gerði að gamni
sínu. Herra Ólafur komst að hjarta
hans.”
íslensk klæði og bækur
Guðlaugur segir að norski konung-
urinn hafi virst einstaklega geðfelldur
maður, og það hefði farið afar vel á
með þeim. “Norðmenn vom líka undr-
andi á kraftinum í forsetanum, og þeg-
ar hann fór í skíðagönguna tóku þeir
bakföll af undmn og ánægju. Þetta er
auðvitað þjóðaríþrótt Norðmanna, og
það er óhætt að segja, að forseti íslands
skíðaði beint inn í hjarta norsku þjóð-
arinnar.”
Heimsóknin var að öllu leyti vel
heppnuð, að allra dómi. Einsog jafnan
fyrr vakti forsetafrúin, Guðrún Katrín,
verðskuldaða athygli fyrir glæsileik.
Fötum maka þjóðhöfðingja er jafnan
gefínn mikill gaumur, og norskir tísku-
héðnar urðu margir heldur en ekki
undrandi þegar kom fram, að klæði
forsetafrúarinnar vom ekki úr tískuhús-
um Parísar eða Mflanó, heldur saumuð
á íslandi af íslenskum höndum, - og
mörg hönnuð af henni sjálfrí. Sér í lagi
dáðust menn að hattaburði Guðnínar
Katrínar, en ung kona á íslandi, Ásdís
Svanhvít Sigurðardóttir, hannar hatta
hennar með þeim hætti, að eftir er tek-
ið um löndin.
Hvarvetna í heimsókninni lagði for-
setinn áherslu á íslenska menningu, og
í Bergen tók hann sér meðal annars
fyrir hendur að sýna Norðmönnum
glæstustu bækur sem komið hafa út á
Norðurlöndum um náttúmfræði. Það
em hinar einstöku stórbækur Máls og
Menningar, prentaðar í Odda, og skrif-
aðar af snillingum á borð við Guð-
mund P. Ólafsson. En í tengslum við
heimsóknina var Djöflaeyjan fmmsýnd
í Osló, og þegar forsetahjónin kvöddu
konungshjónin færðu þau þeim per-
sónulega gjöf frá sér, - Djöflaeyjuna
eftir Einar Kárason í norskri þýðingu.
Fagnað góðum gesti
I norskum fjölmiðlum var mikið
skrifað um ísland í tengslum við komu
Ólafs. Athyglisvert er, hversu margir
ijölmiðiar tóku undir orð forsetans um
nauðsyn þess að ljúka Smugudeilunni.
Þetta kom til dæmis fram í tveimur rit-
stjómargreinum, sem birtust meðan á
hinni opinbem heimsókn stóð. Bergens
Tidende sagði í leiðara, að það Smugu-
deilan hefði dregist um of á langinn, og
það væri meira en tímabært að finna
lausn. Blaðið bendir fyrir sitt leyti á eft-
irfarandi lausn: “Island er algerlega háð
fiskveiðum, og því miður er ástandið
ekki gott á þeim hafsvæðum, sem ís-
lenskir sjómenn hafa lengstum sótt. En
þannig verður það ekki alltaf. Þessvegna
felst skynsemd í því, að löndin tvö reifi
skipti sín á milli: Aukinn aðgangur ís-
lendinga að norskum fiskimiðum í dag,
en á móti komi fái Norðmenn aukinn
aðgang að íslenskum stofnum þegar
gæfuhjólið snýst.”
I blaðinu Áftenposten er einnig fjall-
að í ritstjómargrein um heimsókn forset-
ans: “I Osló og Bergen hafa verið ís-
lenskir dagar í þessari viku, þarsem
heiðursgestimir hafa verið hinn nýkjömi
forseti Islands, Ólafúr Ragnar Grímsson,
og Haraldur konungur. Frændsemi er
teygir sig yfir þúsund ár tengir saman Is-
lendinga og Norðmenn. Þegar ísland
hélt upp á fimmtíu ára afmæli lýðveldis-
ins árið 1994 var Haraldur konungur
meðal þjóðhöfðingjanna sem mættu á
Þingvöllum, gamla þingstaðnum sem er
hluti af sameiginlegri sögu okkar. Nor-
egur væri snauðara land, með fátækari
menningu, án landnámsmannanna sem
fyrir 1100 ámm námu Island, án lífs-
visku Hávamála, án konungasagna
Snorra Sturlusonar.”
Frumkvæði forsetans
Síðar í grein Aftenposten er fjallað
um Smugudeiluna, og frumkvæði for-
seta Islands, sem einsog kunnugt er,
lagði til í ræðu sem hann hélt yfir kóngi
og forsætisráðherra Noregs, að ágrein-
ingur þjóðanna yrði jafhaður hið fyrsta.
“Vegna tengsla þjóðanna,” sagði Áften-
posten, “var það rétt af bæði konungin-
um og Þorbirni Jagland, forsætisráð-
herra, að taka upp norsk-íslensku fisk-
veiðideiluna í norðri. Konungurinn tal-
aði um ósætti sem af og til hrærði stríða
strengi, en taldi að hin djúpa hlýja og til-
litsemi sem þrátt fyrir allt ríkti millum
þjóðanna tveggja, gerði kleift að ná
sameiginlegri lausn. Jagland minnti á að
það kræfist sterkra beina að standa undir
kröfum um ábyrga stjómun náttúruauð-
linda.”
Síðar í leiðaranum er sterklega tekið
undir orð forseta íslands um að löndin
verði að leysa deiluna með varanlegum
hætti, ekki síst til að halda trúverðug-
leika sínum á alþjóðavettvangi. Og Af-
tenposten klykkir út með því að segja,
að Norðmenn megi ekki láta það aftra
sér að íslendingar séu einsog þeir sjálfir:
sjálfstæðir, fullir af sjálfstrausti, herskáir
og harðvítugir bardagamenn fyrir eigin
hagsmunum!
í hópi íslendinga í Noregi, að skrifa kveðju fyrir lítinn aðdáanda.
Norðmanna
Formaður Skíðasambands Noregs ásamt forseta íslands við Holmen-
kollen. “Nú á hann ekkert eftir nema renna sér niður skíðastökkbrautina,”
sögðu norskir blaðamenn eftir að herra Ólafur hafði gengið á skíðum eina
morgunstund.
Forsetahjónin ásamt íslandsvininum Ivar Eskeland, sem nú býr á eynni Storð.
1* jf .5)1 i^H ' > - ’
«*• - T l!"T
Viðstaddir sáu að Ólafi forseta þótti mikið til koma að hitta hinn merka
fræðimann Helge Ingstad, sem nú er 97 ára gamall. En það var Helge,
sem fyrsturfann rústir íslenskra manna af Grænlandi á strandlengju Ný-
fundnalands, og sannaði þarmeð gamlar kenningar íslendinga um að for-
feður okkar hefðu skömmu upp úr árinu 1000 stundað reglulegar sigling-
ar til Vesturheims. Forsetinn hefur, sem kunnugt er, oft minnt á nauðsyn
þess að rækja minningu landafunda íslendinga.
Gró Harlem Brundtland er ekki veisluglöð kona, en mætti að sjálfsögðu í veislu forsetahjónanna, sem þau héldu
til heiður norsku konungshjónunum. Hér heilsar Gro forseta íslands, en frú Guðrún Katrín í íslenskum búning,
og Noregskonungur horfa á.