Alþýðublaðið - 27.02.1997, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 26. FEBRÚAR 1997
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
ónarmið
Atvinna eða umhverfisvernd
Umræða um álver hefur fylgt ís-
lensku þjóðfélagi eins lengi og ég
man eftir mér og stendur sú umræða
enh: Svo virðist sem hugmyndaflug
stjómmálamanna um eflingu at-
vinnulífs og aukningu hagvaxtar ein-
skorðist við það hvort hægt sé að fá
erlend fyrirtæki til að byggja álver á
"Ísíandi. Þjóðinni er svo stillt upp við
vegg og hótað atvinnuleysi um alla
’ ffamtíð ef hún dirfíst að hreyfa mót-
mælum við þessum áformum á for-
sendum umhverfísvemdar. Umhverf-
ismál em því miður of oft aðeins
rædd á sparifundum því þegar til
kastanna kemur em rök umhverfis-
vemdar látin víkja fyrir rökum pen-
inga og hagvaxtar. Þannig er
Fallborö
Hreinn
i Hreinsson
I skrifar
H
hræðsluáróðri beitt til þess að kveða
niður þær raddir sem vilja fara að líta
til framtíðar í atvinnuuppbyggingu.
Lottófílingurinn er allsráðandi og
stjómvöld líta á álver sem einhvers
konar happdrættisvinning sem
skyndilega dúkkar upp og á að Ieysa
atvinnumál þjóðarinnar á einu bretti.
Þeir sem ekki em sammála em svo
kverúlantar, þjóðemisrembur og
draumóragrænmetisætur.
Hlutverk stjómvalda er að skapa
' þ'að -umhverfí fyrir atvinnulífið að
‘ það géti vá’xið óg þroskast á sínum
éigin forsendum. íslensk stjómvöld
hafa aldrei skilið þetta og sífellt ver-
ið að hygla landbúnaði og sjávarút-
vegi á kostnað annarra greina. Þetta
hefur valdið því að iðn-
aður og aðrar greinar
sem ekki njóta sér-
stakrar vemdar stjóm-
valda hafa átt erfitt
uppdráttar og aldrei
náð að nýta þá mögu-
leika sem fyrir hendi
eru. Rök stjómvalda
fyrir þessari mismunun
em svo að styrkja þurfi
þessar undirstöðuat-
vinnugreinar því þjóðin
lifi á þeim. Þannig hafa
stjómmálamenn ákveð-
ið að þjóðin skuli lifa á
þessari fomu hefð og
vera sífellt háð því
hvemig fiskast í stað
þess að leggja áherslu á
fjölbreytni. Einhvers
staðar sagði einhver að
óskynsamlegt væri að geyma öll sín
egg í sömu körfu, hvað myndi til
dæmis gerast ef kjamorkubátur
myndi stranda á Kolbeinsey og
springa í loft upp? Að mínu mati hef-
ur þessi ofstjóm stjómvalda á at-
vinnulífi leitt til einhæfni, óhagræðis
og vannýtingar tækifæra. Síðan, þeg-
ar syrtir í álinn, á að redda öllu með
því að byggja álver, jafnvel þó það
geti skemmt fyrir öðmm atvinnuveg-
um svo sem ferðaþjónustu sem á
gleðistundum er kölluð vaxtarbrodd-
ur. Reyndar er það dæmigert fyrir ís-
lensk stjómvöld að það álver sem
fyrir er, skuli einmitt vera þannig
staðsett að allir flugfarþegar þurfa
næstum að keyra í gegnum það þeg-
ar þeir koma til landsins.
Þegar framtíðarsýn og langtíma-
hugsun skortir er alltaf næsta víst að
hagsmunir dagsins í dag séu teknir
fram yfir heildarhagsmuni framtíðar.
Þetta sjáum við hér á landi og út um
allan heim þar sem mengun og sóða-
skapur hagvaxtargeðveiki iðnríkj-
anna er að skila sér í gróðurhúsaá-
hrifum og sífellt aukinni hættu á um-
hverfisslysum af ýmsu tagi. Á síð-
ustu summm hafa til dæmis reglu-
lega verið gefnar út viðvaranir til
fólks á Norðurlöndum og í Norður
Evrópu um að nauðsynlegt sé að vera
með hatt og sólgleraugu þegar sólin
skín til þess að veijast útfjólubláum
geislum sem oftar og oftar fara yfir
hættumörk. Ef ekki verður breyting á
hugsunarhætti okkar verður það
framtíð okkar að beijast fyrir lífi
okkar og bama okkar í heimi sem er
að úldna innan frá. Þannig framtíð
vill auðvitað enginn sjá en svo virð-
ist sem allt of fáir átti sig á því að
þróun í þessa átt er hafin og hún
heldur áfram hægt og hægt á meðan
ekkert breytist. ísland er lítið land og
áhrif þess á mengun í heiminum
hverfandi og því freistandi að hugsa
sem svo að það sé í lagi að auka
mengun hér örlítið því það skiptir
ekki máli. Gallinn er bara sá að
þannig hugsa fleiri en við og því
heldur þróunin áfram. Þess vegna er
stórhættulegt að slaka á kröfum í um-
hverfismálum til þess að auka at-
vinnu í dag. Við skulum ekki gleyma
því að hagvöxtur og aukin atvinna í
dag geta leit til atvinnuleysis í fram-
tíðinni. Því er það óþolandi að stjóm-
völd stilli málum þannig upp að víg-
línumar verði atvinna eða umhverfis-
vemd. Þannig er það ekki og mál-
flutningur af þessu tagi er ekkert
annað en pólitískur loddaraskapur.
Höfundur er félagsráögjafi.
Lottófílingurinn er allsráðandi og stjórnvöld líta
á álver sem einhvers konar happdrættisvinning
sem skyndilega dúkkar upp og á að leysa at-
vinnumál þjóðarinnar á einu bretti.
I^rir fyrrverandi ritstjórar Þjóðvilj-
pJK ans sáluga eru taldir upp sem
helstu ráðgjafar Ólafs Ragnars
Grímssonar, forseta (slands í mik-
illi úttekt á innsta hring forsetans í
síðasta tölublaði Mannlífs. Þar er
efstur á blaði Einar Karl Haralds-
son sem nú starfar sem verktaki
hjá þingflokki jafnaðamianna, en
rekur að öðru leyti fyrirtækið Inn-
form. Mörður Ámason, bama-
stjama í Þjóðvaka og virtur ís-
lenskufræðingur, er talinn eiga
ósmáan þátt í ræðustíl forsetans,
og að lokum flýtur meðössur
Skarphéðinsson, ritstjóri Alþýðu-
blaðsins...
Sumir eldast betur en aðrir,
einsog koma fram í ræðu Guð-
mundar Hallvarðssonar, þing-
manns Sjálfstæðisflokksins þegar
rætt var um áfengisvandann. Guð-
mundur taldi að það væri alls ekki
nægilega hart gengið eftir því að
rukka ungt fólk um nafnskírteini á
vínveitingastöðum. Hann sagði
þetta miklu strangara með öðrum
þjóðum, og tók sem dæmi að hann
hefði setið þing Sameinuðu þjóð-
anna í New York á síðasta ári. Þá
hefðu þau stórtíðindi gerst í lífi hóf-
semdarmannsins að honum hefði
verið ranglað inn á bar, þar sem
hann lagði drög að lítilsháttar
kaupum á bjór. Það sagði þing-
maðurinn að hefði þó ekki gengið
fyrr en barþjónninn hefði skoðað
hjá honum passa og gengið
þannig úr skugga um að Guð-
mundur Hallvarðsson væri ömgg-
lega orðinn átján. Þess má geta,
að þingmaðurinn er nýlega fimm-
tugur...
Fáir hafa veitt því eftirtekt að um
sinn hafa allir þingmenn Al-
þýðubandalagsins í Reykjavík ver-
ið fjarverandi. Svavar Gestsson
rak erindi þingsins erlendis meðan
Ögmundur Jónsson verkalýðs-
hetja kynti undir eldmóði opinberra
starfsmanna og Bryndís
Hlöðversdóttir hefur einnig verið
af bæ. Það hefur þó ekki komið að
sök. Alþýðubandalagið í Reykjavík
hefur sennilega ekki um langt
skeiö verið jafn sterklega sett á
þinginu, því þrjár valkyrjur hafa
gætt hagsmuna alþýðunnar í fjar-
veru skörunganna. Þar ber fyrsta
að telja Guðrúnu Helgadóttur rit-
höfund sem er tæpast hægt að
kalla nýgræðing á þingi þó um sinn
sé hún varamaður, í stað Ögmund-
ar óháða er komin óháð baráttu-
kona úr BSRB, Svanhildur
Kaaber og hin þriðja er Guðrún
Sigurjónsdóttir, sjúkarþjálfi. Jafn-
aðarmönnum í þinginu finnst raun-
ar Guðrún komin í skakkt skips-
rúm, þarsem hún er komin af kröt-
um í allar ættir...
Einhver fræknasti skákskóli sem
sögur fara af er haldinn um
þessar mundir innan Skáksam-
bands Islands. Forstöðumaðurinn
er hinn góðkunni stórmeistari og
vinur Alþýðublaðsins Helgi Ólafs-
son sem leiðbeinir þekktum skák-
snillingum, sem flestir eiga þó
sammerkt að hafa látið að sér
kveða á öðrum vettvangi. Þar á
meðal eru píanóleikaramir Þor-
steinn Gauti Sigurðsson og
Jónas Sen, gamli Alþýðublaðsrit-
stjórinn Hrafn Jökulsson og
skemmtiþáttastjómandinn Her-
mann Gunnarsson. Svo djúpt
hafa nemendumir lagst f skákina
að Helgi þarf að hafa sig allan við í
reglulegum fjölteflum í skólanum,
en að öðrum ólöstuðum mun gamli
fótboltasnillingurinn úr Val, Hemmi
Gunn, vera einna sleipastur....
h i n u m c g i n
"FarSide” eftir Gary Larson
f i m m
fórnum vegi
Finnst þér einræktun vísindamanna vera komin út fyrir siðferðismörk?
Kolbeinn Stefánsson,
nemi.
Nei, öll framför í vísindum er
til hins góða.
Helena Sigfúsdóttir,
skrifstofukona.
Nei, við verðum að treysta
vísindamönnum að þeir fari
vel með þetta viðkvæma mál.
Rutt Brattaberg, þjónn.
Já, þetta er komið út yfir öll
mörk.
Sigvaldi Kaldalóns,
gluggaþvottamaður.
Ekki ef þeir halda sig ein-
göngu innan dýraríkisins.
Jóhann Þorgeirsson,
verslunarmaður.
Nei, það finnst mér ekki, ég
held að menn haldi þessu inn-
an siðferðismarka.
v i t i m q n n
“Til að sætta sig endanlega
við ófögnuð hins svokallaða
velferðarríkis (sem nú er farið
að hijóma eins og öfugmæli)
koma ferðaskrifstofukóngarnir
og ætla sér að redda vinnulú-
inni alþýðu með því að bjóða
henni að liggja í kúknum á
Benidorm í 14 daga fram að
aldamótum.”
Hlín Agnarsdóttir skrifar um velferðarríkið
sem afneitar fátækt, í DT í gær.
Fréttir af því að vísindamönn-
um í Skotlandi hefði tekizt að
einrækta kind hafa hrundið af
stað miklum vangaveltum um
allan heim til hvers líftæknin
getur leitt í framtíðinni og gef-
ið ímyndunarafli fólks lausan
tauminn, sem óttast að fram-
kvæmanlegt sé að einrækta
menn.
Frétt í Mogganum í gær.
“Halldór Laxness sagði að
sauðkindin væri ógæfa ís-
lenskrar þjóðar. Nú eru skotar
að gera sauðkindina að ógæfu
alls mannkyns með því að búa
til Dollý.“
Dr Kári Stefánsson um hugmyndir um
klónun eða einræktun en að sögn Kára
gætu óvandaðir vísindamenn tekið upp á
því að einrækta menn. DT í gær.
“Ég mun ætíð blessa minn-
ingu forfeðranna fyrir að gera
hlut dætranna um nöfn jafn-
stóran hlut sonanna.”
Rannveig Tryggvadóttir í Velvakanda
Moggans.
“Frést hefur um heimsþorp
jafnaðarmennskunnar að þessi
jafnaðarsinnaðasta kvenna-
listakona sé að íhuga að
ganga í framsókn.”
Garri urrar yfir trétt Alþýðublaðsins um
Kristínu Ástgeirsdóttir og framsókn. Garra
nær ekki upp í nefið á sér fyrir spilliköttun-
um á Alþýðublaðinu, sem holdgerast allir
sem einn í Össuri Skarphéðinssyni, en í
pistli hans frelsast kínverski drengurinn inn
í samstarf jafnaðarmanna. DT í gær
Samkvæmt erlendum könnun-
um hefur að meðaltali meira
en önnur hver þroskaheft kona
orðið fyrir kynferðislegri mis-
notkun einhverntímann á lífs-
leiðinni, sem barn eða síðar,
en margar þeirra ná aldrei
andlegum þroska fullorðinna.
Ásta R. Jóhannesdóttir skrifar í Moggann
um þroskahefta og kynferðisofbeldi.
“Varðandi áhrif Gunniaugs á
þróun landhelgismála má líkja
þeim við síðsuðandi fiugu,
sem að lokum hefur þau,
“áhrif” að hendi er slegið til
hennar.
Ástríður Andersen svarar því sem hún
kallar framhaldssögu Gunnlaugs Þóröar-
sonar og tekur upp hanskann fyrir eigin-
mann sinn, Hans G. Andersen fyrrverandi
sendiherra og þjóðréttarfræöing, en hann
lést árið 1994.
“Svo var kokkteiiboðið búið o|
þá sá ég að þessi kurteisi,
prúði maður sem hafði verið
að játa mér ást sína, aðdáun
og virðingu, stóð upp við hús-
vegg á Hótel Holti og þjarmaði
þar bæði með orðum og æði
að ákveðnum forystumanni f
íslenskri fjölmiðlun núna,”
segir Árni og neitar að til-
greina hvern um er rætt.
Ást á elleftu stundu. DT i gær.
Eitt augnaráð frá ástkonu í laumi
sem um þig fer sem mjúkur
silfurglampi
er tunglið skín á vatn sem lýsi lampi
og leggst í bað af mýkt og
Ijúfum draumi;
Erindi úr Ijóðinu Vín einstæðingsins eftir
Baudelaire en það birtist f nýjasta heftir
Máls og menningar í þýöingu Sigurðar
Ingólfssonar.