Alþýðublaðið - 26.03.1997, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 26. MARS 1997
V Í ð t Q I
Stjórnmálabaráttan, komandi borgarstjórnarkosningar, skortur á hugsjónapólitík og þau lífsgildi sem mest
Orlögunum ber að
Þú ert sonur stjómmálamanns sem
var geysiatkvœöamikill t íslensku
þjóðlífi. Hafði hann mikil áhrif á
stjórnmálaskoðanir þínar?
“Það væri mjög undarlegt ef svo
væri ekki, og reyndar mjög óeðlilegt.
Ég ólst upp í pólitísku andrúmslofti
og sem bam fylgdi ég föður mínum á
stjómmálafundi, og áhugi minn á ut-
anríkis- og öryggismálum er sprott-
inn frá þeim tíma er ég hlustaði á
hann flytja ræður um þau efni. Ég
fylgdi honum sömuleiðis oft á vinnu-
staði hans: stjómarráðið, Alþingi og
Morgunblaðið."
Varstu aldrei áþínum yngri árum í
uppreisn gegnföðurþínum?
“Ég leit aldrei á það sem markmið
að gera uppreisn gegn föður mínum.
Og hefði ég gert það hefði ég lent í
hinum mestu ógöngum því stað-
reyndin er einfaldlega sú að þær
skoðanir sem faðir minn stóð fyrir, til
dæmis í utanríkis- og öryggismálum,
hafa reynst vera réttar; ég held að
enginn geti neitað því lengur.
Fyrir skömmu las ég viðtal í Al-
þýðublaðinu þar sem félagamir
Sverrir Hólmarsson og Böðvar Guð-
mundsson, greinilega afhuga sínum
fyrri skoðunum, vom að velta því
fyrir sér hvers vegna þeir hefðu haft
þessar vitlausu skoðanir. Ég hef sem
betur fer ekki þurft að ganga í gegn-
um þetta skeið. Ég hef ýmislegt þurft
að gera upp en ekki vegna skoðana
sem reyndust í öllum aðaiatriðum
vera rangar.
Ákveðinn hópur manna bar
óstjórnlega heift til föður þíns.
Varðstu var við að það reyndist hon-
um erfitt?
“Nei, alls ekki. Hann hafði mjög
sterka sannfæringu og lét heiftina
yfir sig ganga, eins og menn verða að
gera ef þeir standa í erfiðri baráttu.
En heiftin og óvildin í hans garð
slokknaði ekki með árunum því þeir
sem vom heiftúðugir í garð Banda-
ríkjanna persónugerðu föður minn
sem helsta talsmann þeirra og fyrir-
gáfu honum að því er virtist aldrei.
En faðir minn hafði sterk bein og ég
varð aldrei var við að hann tæki þetta
hatur nærri sér.“
En hafði þetta ekki áhrif á ykkur
bömin?
Ég tók þetta aldrei nærri mér og
þess vegna tek ég það ekki heldur
nærri mér þegar ráðist er að mér
vegna verka minna. Það skiptir mig
litlu."
Afhverju?
“í stjómmálum er tekist á um hug-
myndir og afstöðu. Ef menn komast í
þvfiík rökþrot að þeir grípa til skít-
kasts, lyga og svívirðinga þá er það
þeirra mál. I stjómmálabaráttu verð-
ur maður stundum að búa við fleira
en gott þykir, en það er ekkert sem
ástæða er til að hafa áhyggjur af
meðan maður veit sig vinna af skyn-
semi og fyrirhyggju.“
Nú ert þú hcegri sinnaður mennta-
málaráðherra en listamenn hafa
löngum þótt fremur vinstri sinnaður
hópur.
“Menningin þróast eftir öðmm lín-
um en stjómmálin og listamenn á
ekki að dæma eftir stjómmálaskoð-
unum þeirra. En ég hef satt að segja
aldrei skilið af hverju menn telja sig
þurfa að vera vinstri sinnaða til að
vera góða listamenn. Stundum spyr
maður, hvort það sé til að verða
gjaldgengir í eitthvert skjallbanda-
lag.
Ég ólst ekki bara upp í pólitísku
andrúmslofti heldur einnig mjög
menningarlegu. Miklir menningar-
menn voru heimilisvinir. Matthías
Jóhannessen var einn þeirra. Annar
var Kristján Albertsson sem kom oft
í kvöldmat, spjallaði þá mikið, var
manna skemmtilegastur og fór ekki
fyrr en farið var að birta af næsta
degi.“
En meðal heimilisvina hafa einnig
verið stjórnmálamenn, hver er þeirra
minnisstœðastur?
“Ég gæti nefnt marga. Jón á
Reynistað þingmaður, sem ég var hjá
í sveit í níu sumur, var annar upp-
alandi minn og skapaði hjá mér virð-
ingu fyrir aga og vinnusemi. En einn
maður er mér kannski öðrum minnis-
stæðari. Það er Ólafur Thors sem
faðir minn taldi mestan íslenskra
stjómmálamanna. Mikið hefur verið
rætt um persónutöfra Ólafs og það
eru engar ýkjusögur því þeir voru
Bjarni Benediktsson. „Hann hafði
mjög sterka sannfæringu og lét
heiftina yfir sig ganga, eins og
menn verða að gera ef þeir standa
í erfiðri baráttu."
ótvíræðir.
Sem bam fylgdi ég föður mínum
og Ólafi í kosningaferðalögum og
þau ferðalög reyndust mér stundum
nokkuð erfið því Ólafur púði vindla í
bflnum og ég varð bílveikur í hvert
sinn og fyrir það skammaðist ég mín.
Ólafur og faðir minn sköpuðu
ákveðna festu í Sjálfstæðisflokknum.
Sú festa ríkti lengi. Síðar tók við
ákveðinn upplausnar- og erfiðleika-
tími sem ég tel hafa lokið árið 1991
þegar Davíð Oddsson varð formaður
flokksins. Ég var bæði þátttakandi og
áhorfandi í þeim átökum en þau em
liðin og nú ríkir jafnvægi innan Sjálf-
stæðisflokksins. Ég er þó þeirrar
skoðunar að það sé ekkert kappsmál
í sjálfu sér að stöðugur friður ríki
innan stjómmálaflokka. Þar verða
líka að verða átök svo að starfið þró-
ist og taki breytingum."
Alþýðuflokksmenn
út og suður
Finnst þe'r Davfð Oddsson vera
sterkur leiðtogi?
“Hann er það ótvírætt. Auk þess að
vera sterkur leiðtogi hefur hann eig-
inleika sem em mjög mikils virði í
stjórnmálum. Hann á auðvelt með að
beina málum í þann farveg að unnt sé
að leysa þau, og skynjar vel rétta tím-
ann til slíkra hluta.“
Er hann einráður í Sjálfstœðis-
flokknum?
“Það orð fer alltaf af sterkum
mönnum að þeir séu hrokafullir og
einráðir. I stómm flokki komast
menn ekki upp með að beita einræð-
isbrögðum. Þar verða menn að skapa
ákveðið jafnvægi ætli þeir sér að ná
sínum málum fram og öðlast það
traust að þeir geti, þegar mikið ligg-
ur við, tekið einhliða ákvörðun í full-
vissu þess að fá stuðning við hana
síðar. Davíð Oddssyni hefur tekist að
skapa sér þetta traust innan Sjálf-
stæðisflokksins.“
Hvemig er það, hentar ykkur
Sjálfstœðismönnum ekki ágcetlega að
vera í samstarfi með svo dauflyndum
mönnum sem Framsóknarmenn eru í
þessari ríkisstjóm?
“Finnst þér þeir dauflyndir? Ætlar
þú að hefja pólitískan áróðurssöng?
Þeir em alltaf að afreka eitthvað, eins
og við allir.“
Er það nokkuð annað en skandal-
ar íheilbrigðisráðuneytinu?
“Nei, nei, svona nú... Það hentar
okkur Sjálfstæðismönnum vel að
vera í samstarfi við Framsóknarmenn
af því við emm samstiga eins og fest-
an í samstarfi okkar sýnir, þótt við
séum ekki sammála um allt. Það er
minni gauragangur í þessari ríkis-
stjóm nú en þegar við vomm með
Alþýðuflokksmönnum sem vom á sí-
felldum hlaupum út og suður.“
En vildirðu samt ekkifrekar vera í
samstarfi með Alþýðuflokknum?
“Æ, ég er ekki viss um það. Ekki
eins og Alþýðuflokkurinn lét fyrir
síðustu kosningar. Þá háði hann
kosningabaráttu gegn Sjálfstæðis-
flokknum og gerði allt sem hann gat
til að gera Sjálfstæðisflokkinn sem
tortryggilegastan. Ef Alþýðuflokkur-
inn vildi raunvemlega vinna með
Sjálfstæðisflokknum þá átti hann að
reka allt öðmvísi kosningabaráttu.
Jón Baldvin taldi sér trú um að hann
gæti knésett okkur en það var mikill
misskilningur. Þegar við vildum svo
ekki starfa með Alþýðuflokknum eft-
ir kosningar var eins og við væmm
sekir um drottinsvik. Staðreyndin var
einfaldlega sú að sá meirihluti sem
þessir flokkar höfðu var það naumur
að hver krati hefði getað selt sig
óhóflega dýrt. Þar að auki er nú svo
komið að enginn veit í raun hvað Al-
þýðuflokkurinn er eða stendur fyrir.“
Nú segi ég eins og þú áðan, nei,
nei, svona nú... En gœtirðu hugsað
þér að sitja á þingi sem óbreyttur
stjórnarandstöðuþingmaður?
“Við sem bjóðum okkur fram til
Alþingis hljótum að vera undir það
búnir að starfa í stjómarandstöðu. Er
það ekki?“
Er það? Ef Sjálfstœðisflokkurinn
lendir í stjómarandstöðu eftir nœstu
kosningar myndi þá ekki meginþorri
núverandi ráðherra koma sér í
valdamikil embætti annars staðar í
þjóðfélaginu?
“Höfum við tök á að ákveða það?
Mér sýnist nú að mönnum gangi
heldur illa að ráðstafa lífi sínu
þannig.
Það er viss áhætta sem fylgir því
að kasta sér út í stjómmálastarf og
mér finnst sú áhætta of lítils metin í
opinberri umræðu. Umhverfið er
stjómmálamönnum ekki sérlega vin-
samlegt. Þeir búa ekki við mikið
starfsöryggi en mega hins vegar ekki
haga málum þannig að ljóst sé að
þeir stefni að einhverju sérstöku
starfi eftir að þeir láta af störfum sem
stjórnmálamenn. Það er talið til
marks um spillingu. Það er oft vand-
lifað í þessu starfi.“
Davi'ð Oddsson segist alltaf fara
að hlœja þegar hann heyri fólk í fé-
lagshyggjuflokkunum rœða um að
sameinast í einum stórum jafnaðar-
mannaflokki. Hvemig bregst þú við?
“Við hlæjum oft að þessu saman
við Davíð. Félagshyggja er hugtak
sem aldrei hefur verið skilgreint. f
munni þessa fólks er það slagorð um
óljósar hugmyndir."
En nú er langlíklegast að eftir
nœstu kosningar muni félagshyggju-
öflin og Framsóknarflokkurinn sam-
einast í ríkisstjóm eftir næstu kosn-
ingar.
“Já, þér finnst það líklegast þótt þú
segir Framsóknarmenn dauflynda?
Þér finnst ekki lfldegt að Sjálfstæðis-
flokkurinn verði áfram í stjóm?“
Nei, ég held að Framsóknarflokk-
urinn muni ekki ganga til samstarfs
við ykkur á ný.
“Það fer nú eftir niðurstöðu kosn-
inganna. En ef það gengur eftir sem
þú spáir, sem ég sé ekki endilega að
verði, þá mun ríkja hér upplausnar-
og óvissutímabil. Þá líður ekki á
löngu þar til Sjálfstæðisflokkurinn
AÐALFUNDUR
LYFJAVERSLUNARISLANDS HF.
VERÐUR HALDINN í SÚLNASAL HÓTEL SÖGU,
LAUGARDAGINN 5. APRÍL1997, KL. 13.00.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf skv. 14. gr. samþykkta félagsins.
2. Breytingar á samþykktum félagsins, sem heimila kosningu
skoðunarmanna, er starfa við hlið endurskoðenda.
3. Önnur mál, löglega upp borin.
Tillögur frá hluthöfum, sem bera á fram á aðalfundi, þurfa að vera komnar í hendur
stjórnarinnar eigi síðar en 7 dögum fyrir aðalfund.
Dagskrá, endanlegar tillögur svo og ársreikningur félagsins munu liggja frammi á
skrifstofu félagsins 7 dögum fyrir aðalfund.
Aðgöngumiðar, atkvæðaseðlar og fundargögn verða afhent á skrifstofu félagsins
Borgartúni 7, á 2. hæð, dagana 1. - 4. apríl, kl. 9-16. Hluthöfum er vinsamlegast bent á að
vitja fundargagna sinna fyrir kl. 16, föstudaginn 4. apríl.
Stjórn Lyfjaverslunar íslands hf.
EEEE LYFJAVERSLUN [SLANDS H F.