Alþýðublaðið - 10.04.1997, Blaðsíða 4
4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 10. APRÍL 1997
v i ð t a I
■ Kristín Gunnlaugsdóttir er ung myndlistarkona sem málar íkona og eggtemperu-myndir á tré. í
haust mun hún halda einkasýningu í Frankfurt og taka þátt í samsýningu í Flórens. Kolbrún Berg-
þórsdóttir hitti Kristínu og ræddi við hana um menningu miðalda, önnur líf, fegurðarþrá og hlutverk
myndlistarinnar
Hin Ijútsára tilfinning
Mig langar til að vita hvort þú
varst lengi að finna þinn eigin farveg
sem listakona.
“Þegar ég var í málaradeild í
Myndlista- og handíðaskólanum þá
hafði ég ekki hugmynd um hvað ég
vildi gera. Loks komst ég að þeirri
niðurstöðu að ég vildi mála fígúra-
tíft, en það þótti þá heldur ófínt. En
ég gat ekki gert mér upp áhuga á ein-
hverju öðru og varð að hætta leikara-
skapnum.
Ég fór mikið á Þjóðminjasafnið og
skoðaði gömul verk. Um tíma var ég
mjög upptekin af lífi og örlögum
Ragnheiðar Brynjólfsdóttir biskups-
dóttur og málaði af henni margar
myndir. Þetta mikla drama, þessar
heitu tilfinningar höfðuðu til mín.
Mér fannst ekki eins og það væru
aldir á milli mín og hennar.“
A/ verkum þínum er greinilegt að
miðaldir og miðaldamenning höfða
mjög sterkt til þín. Hvaðan sprettur
sá áhugi?
“Strax sem bam varð ég heilluð af
menningu miðalda. Ég var haldin
eins konar fortíðarþrá og þessi
ljúfsára tilfinning fylgir mér enn. Ég
hef verið að reyna að skilgreina hvað
það er í fortíðinni sem ég er svo háð
og leita stöðugt í. Ég held að það sé
einfaldleikinn, fegurðin, mystíkin -
allt það sem mér finnst vera mikil-
vægt.“
Mér finnst þetta hljóma eins og
miðaldaáhugi þinn tengist vissri
sjálfsleit, er það rétt?
“Þegar ég var sextán ára dreymdi
mig draum sem var þó ekki draumur,
svo sterkur var hann. Ég var karl-
maður í fomri borg. Og þar sem ég
stóð við brú og horfði á borgina og
tuma hennar fannst mér ég vera svo
óendanlega öflugur og sterkur, eins
og ekkert gæti unnið á mér. Þegar ég
vaknaði fannst mér eins og þama
hefði verið mitt sanna sjálf og ég
hugsaði með mér: Já, auðvitað, við
eigum fleira en eitt líf.
Þegar ég nokkrum ámm síðar kom
í fyrsta sinn til Flórens þá sá ég þessa
brú og þekkti borgina í draumnum,
nema það vantaði alla tumana. Þegar
ég síðan las mér til um sögu Flórens
þá komst ég að því að hún var
einmitt kölluð borg hinna þúsund
tuma.“
Þú ert semsagt fullviss um að hafa
lifað áður?
“Því skyldi maður ekki vera opin
fyrir því að víddimar og lífsformin
ganga inn í hvert annað? Sálin er
ekki háð formi.
Já, ég hef trú á því að maðurinn
eigi mörg líf. Fyrir mér er það stað-
reynd og ég ætlast ekki til að aðrir
séu því endilega sammála en það er
ekkert sem breytir þessari sannfær-
ingu minni. Líf mitt í Flórens var eitt
þessara lífa og ég hef átt önnur sem
tengjast til dæmis klausturvistum.
Og þú dvaldir einmitt um tíma (
klaustri á Italíu.
“Sem bam lofaði ég sjálfri mér því
að ég skyldi einhvem tímann á æv-
inni fara í klaustur. Það var bara þessi
tilfmning að líta við heima og athuga
hvort allt væri ekki í lagi. Þegar ég
var tuttugu og fjögurra ára dvaldist
ég í níu mánuði í klaustri í Róm, hjá
Fransiscusystrum, og að koma í
klaustrið var alveg eins og að koma
heim.
Ég byrjaði af miklum íjálgleik, fór
á fætur klukkan ftmm á morgnana og
beint í kapelluna til að biðjast fyrir.
En þetta var ekki það sem hentaði
mér, og nunnumir gerðu sér grein
fyrir því á undan mér. Þær höfðu víða
heimsmynd þessar nunnur, fullar af
forvitni og lífsgleði. En þeirra málaði
íkona og kenndi mér þá list.
Á Ítalíu þyki ég léttrugluð að vera
að fást við að mála íkona. En íslend-
ingar hafa sýnt íkonunum mikinn
áhuga og þau viðbrögð komu mér á
óvart."
Myndir þínar eru afar fi'nlegar og
greinilega unnar af mikilli ná-
kvcemni.
“Þetta nostur er eins konar andsvar
við hraða nútímans og kröfunni um
að listamenn séu afkastamiklir.“
En ertu aldrei hrœdd um að mynd-
ir þínar verði eins konar stœlingar?
“Bestu verk mín finnst mér vera
þau þar sem fortíðin er ekki of áber-
andi. Þannig að áhorfandanum finn-
ist ekki eins og hann hafi séð mynd-
ina ótal sinnum áður, heldur að hann
upplifi ákveðið tímaleysi, eða sann-
leik allra tíma.
Ég hef ekki þörf fyrir að öskra á
fólk. Þess vegna skapa ég myndir
sem ég vil að verði eins konar félag-
ar eigenda sinna, myndir sem fólki
þykir gott að koma heim til. En
myndin á ekki að vera þannig að hún
kjassi fólk endalaust. Ég vona að
hver mynd kalli fram mismunandi
viðbrögð eftir því í hvernig skapi
eigandinn er. Af því þú ert bók-
menntafræðingur get ég sagt þér að
ég hafi fundið fyrir skyldleika með
íslandsförinni eftir Guðmund Andra.
Mér fannst sú bók vera í öðrum anda
en flestar bækur sem ég hef lesið.
Stfllinn hans er ótrúlega munúðar-
fullur - hreinlega sexý. Eitthvað sem
krefst tíma og er undir rós, tilfinn-
ingamikið og ilmandi. Mér þætti
ekki leiðinlegt að geta haldið þessari
stemmningu í verki.“
Gullliturinn er áberandi í mörgum
mynda þinna.
“Hann táknar þörf mannsins fyrir
ljós í myrkrinu. Persónulega hef ég
mikla þörf fyrir að leita sannleikans,
þess sem er mér æðra. Ég held að
listsköpun byggi að miklu leiti á
slíkri leit.“
Ég er að velta því fyrir mér hvað
yrði um skapandi einstaklinga eins
og þig ef þeir yrðu að vinna vélrœn
störf, til dœmis verksmiðjustörf, alla
ævi?
“Ég vann í frystihúsi þegar ég var
18 ára. Eftir á fmnst mér það hafa
verið góð reynsla en erfíð. En ef ég
ætti að vinna slíka vinnu alla ævi þá
mundi ég bara deyja hægt og rólega."
Stundum er sagt að listamenn og
háskólamenntað fólk lifi um of í
vemduðum heimi.
“Ég held að fólk sem vinnur alla
sína ævi í frystihúsi geti lifað alveg
jafn vemduðu lífi. I frystihúsinu vom
alveg dýrlegar kerlingar og svo líka
þær bitm og ófullnægðu. Það er al-
veg eins í listinni. Þar er líka bitur-
leiki og gribbugangur, en einnig ynd-
islegt fólk sem er sátt við það sem
það er að gera þótt misjafnlega
gangi.
Það sem skiptir máli er að fólk sé
vakandi fyrir umhverfi sínu og þeim
gildum sem skipta máli. Besta fólkið
er fólkið sem er sátt við sjálft sitt.“
Mig langar til aðfá frá þér nokkur
orð um íslenska myndlistarmenn og
stöðu íslenskrar myndlistar.
“íslenskir myndlistarmenn standa
sig margir hverjir vel. Skilyrði þess
að myndlist geti þróast í landinu er
að myndlistarmenn fari burt til að
kynna sér strauma og stefnur og
komi síðan aftur til að vinna úr því
sem þeir hafa lært og séð.
Svo er náttúrlega þetta fræga
áhugaleysi landans á myndlist. Ég
held að myndlist skipti almenning
ákaflega litlu máli. Almenningur er
orðinn þreyttur á að tjá sig um hluti
sem eru löngu hættir að höfða til
hans. Ef fólk sér einhvem bing út á
gólfi og fréttir að hann hafi verið
seldur sem listaverk fyrir hundruði
þúsunda króna þá þorir það ekki
lengur að segja: Þetta er nú meira
ruslið. Fólk er orðið hrætt við það
segja það sem því raunverulega
finnst. Um leið hættir myndlistin að
skipta þetta fólk máli.“
Höfum við kannski verið að mis-
bjóða fegurðartilfinningu fólks.
“Já, að vissu leyti og því þarf að
breyta. Ég held að fegurðartilfmn-
ingin sé nátengd sannleiksþörfmni,
en um leið held ég líka að fegurð geti
falist í hlutum sem við fyrstu sýn eru
ekki fallegir. Málið er að stundum er
bara sýnt bölvað rugl sem kemur
hvorki sannleika né fegurð við.“
Uppáhalds myndlistarmaður?
“Ætli það sé ekki Borgþór veður-
fræðingur. Það er svo mikil tjáning á
lægðarlínunum á veðurkortunum
hans. Kvöld eftir kvöld mætir Borg-
Neyðin ríkir enn
>1« Æ
k lr
./
T I I
Fatasöfnun 1
Hjálparstofnunar kirkjunnar
fyrir flóttamenn frá Bosníu, Tsjetsjeníu og Angóla
dagana 10., 11. og 12. apríl
Tekið er á móti heilum og hreinum fatnaði.
Gott er ef menn hafa tök á að flokka fötin sín:
karlmanna, kven- og barnaföt.
Tekið er við góðum skóm, bundnum saman.
OPIÐ: Fimmtudag og föstudag frá kl. 10 til 20
Laugardag frá kl. 10 til 18 (nema ísafirði).
HÍÉIMiéÍfðÍfÍlfiÍM jíÍBIÍlUMIS&fi
Við söfnum fötum og skóm á eftirtöldum stöðum:
• Skútuvogi 1, i sama húsi og Raftækjaverslun íslands
• Fella- og Hólakirkju
• Seltjarnarneskirkju
• Hafnarfjarðarkirkju v/Strandgötu ^
• ísafjarðarkirkju f^U/l//yf
• Glerárkirkju, Akureyri ^ofrföjU/Íd
• Egilsstaðakirkju ^ Wn,..W