Alþýðublaðið - 30.04.1997, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL 1997
Þingflokkur jafnaðarmanna á Akureyri með
samræðu um auðlindir
Auðlindir íslands -
sameign allra eða
séreign fárra?
Veitingahúsið við Pollinn laugardag-
inn 3. maí kl. 14.00 -17.00.
Þingflokkur jafnaðarmanna býður Akureyr-
ingum og öðrum Norðlendingum til sam-
ræðu um auðlindir landsins, nýtingu þeirra
og hlutdeild almennings í þeim. Hér er um að
ræða létt samræðuform án ræðuhalda.
Dagskrá
Kl. 13.45 - 14.00
PKK-tríóið leikur þjóðlagatónlist.
KL. 14.00 - 14.05
Oktavía Jóhannesdóttir, formaður Jafnaðarmannafé-
lags Eyjafjarðar, býður gesti velkomna til samræð-
unnar.
Kl. 14.00 - 14.20
Rannveig Guðmundsdóttir, formaður þingflokks jafn-
aðarmanna, og Ágúst Einarsson, alþingismaður og
umræðustjóri, fjalla um fyrirliggjandi þingmál sem
snerta auðlindir íslands. Fyrirspurnir úr sal.
Auðlindir lands og hafs
Kl. 14.20 - 14.40
Ingólfur Bender, hagfræðingur Samtaka iðnaðarins,
rökræðir við alþingismennina Gísla S. Einarsson og
Lúðvík Bergvinsson. Fyrirspurnir úr sal.
Kl. 14.40 - 15.00
Þorsteinn Sigurðsson, lektor við Háskólann á Akur-
eyri, svarar spurningum og viðhorfum Gísla og Lúð-
víks. Fyrirspurnir úr sal.
Mannauður og auðlindir hafsins
Kl. 15.00 - 15.20
Þorvaldur Gylfason, prófessor, ræðir um kenningar
sínar við alþingismennina Jón Baldvin Hannibalsson
og Svanfríði Jónasdóttur. Fyrirspurnir úr sal.
Kl. 15.20 - 15.40
Guðbrandur Sigurðsson, forstjóri Útgerðarfélags Ak-
ureyringa, bregst við spurningum og viðhorfum Jóns
Baldvins og Svanfríðar. Fyrirspurnir úr sal.
Kl. 15.40 - 16.00
Kaffihlé. PKK-tríóið leikur íslensk þjóðlög.
Orkulindir og mannauður
Kl. 16.00 - 16.20
Ómar Ragnarsson, fréttamaður, spjallar við alþingis-
mennina Ástu Ragnheiði Jóhannesdóttur og Guð-
mund Árna Stefánsson. Fyrirspurnir úr sal.
Kl. 16.20 - 16.40
Þorkell Helgason, orkumálastjóri, ræðir við Ástu
Ragnheiði og Guðmund Árna. Fyrirspurnir úr sal.
Kl. 16.40 -17.00
Sighvatur Björgvinsson, formaður Alþýðuflokks-
ins, Jóhanna Sigurðardóttir, formaður Þjóðvaka,
og Pétur Bjarnason, framkvæmdastjóri Félags
rækju- og hörpudiskaframleiðenda, draga sam-
an þræði við lok samræðunnar og kalla eftir
sjónarmiðum úr sal.
Umræðustjóri er Ágúst Einarsson alþingismaður.
k o s n i n g c
■ Breskir stjórnmálaskýrendur hafa lýst Verkamannaflokkinn sigurv
Verkamannaflok
Auður Edda Jökulsdóttir, stjórnmálafræðingur, skrifar frá Bretlandi
Einni lengstu og hörðustu kosn-
ingabaráttu í langri sögu lýðræðis á
Bretlandi er loks að ljúka, en kosið
verður til þings á morgun, fyrsta maí.
Skoðanakannanir, sem birtar eru
daglega í dagblöðum og sjónvarpi,
spá flestar stórsigri Verkamanna-
flokksins, þó einstaka kannanir hafi
gefið til kynna að síðustu daga hafi
dregið saman með stóru flokkunum.
Spár gera ráð fyrir að Verkamanna-
flokkurinn fái allt frá 50 til 150 þing-
sæta meirihluta, en kjördæmaskipan
í Bretlandi, sem er skipt í 650 ein-
menningskjördæmi, gerir spár um
úrslit erfiðar. Þriðji stærsti flokkur-
inn, Frjálslyndir demókratar, hefur
líka nokkuð sótt í sig veðrið á síðustu
dögum en vegna kjördæmaskipanar
mun flokkurinn tæpast fá nema 20-
30 þingsæti, þó hann geti fengið allt
að 20% atkvæða. Verulegur fjöldi
kjósenda virðist enn eiga eftir að
gera upp hug sinn, en svo vissir eru
flestir stjómmálaskýrendur um sigur
Verkamannaflokksins, að stóra
spumingin í þessum kosningum er
varla lengur hver vinnur, heldur hvað
tekur við með nýjum tímum í bresk-
um stjómmálum.
Hvað er svona nýtt við
Nýja Verkamannaflokk-
inn?
Sú staðreynd, að stjómmál á Vest-
urlöndum snúast ekki lengur um ein-
falda hugmyndafræðilega skiptingu
milli hægri og vinstri kristallast vel í
þessari kosningabaráttu. Breski
Verkamannaflokkurinn er eitt
skírasta dæmið um þær grundvallar-
breytingar sem átt hafa sér stað í
flokkakerfi Vesturlanda á síðustu
ámm.
Verkamannaflokkurinn hefur í
reynd sagt skilið við mörg þau meg-
inatriði sem einkenndu flokkinn.
Tony Blair, sem flestir eiga von á að
verði húsráðandi í Downing Street
númer 10 að morgni föstudags, talar
líka sífellt um hinn Nýja Verka-
mannaflokk.
Hann notar hugtök eins og „ný rót-
tæk miðja“ til að lýsa flokknum. I
stað tungutaks stéttabaráttu, sem ein-
kennt hefur bresk stjómmál meira og
lengur en stjómmál flestra ríkja Vest-
urlanda, leggur flokkurinn nú áherslu
á breiðari þjóðfélagsleg gildi um rétt-
læti og jöfn tækifæri ásamt með
áherslum á að að slíkum gildum fylgi
einnig skyldur. Til að velferðakerfið
megi lifa þarf að nútímavæða það,
segir Tony Blair, um leið og hann
fullyrðir að hugsjónir flokksins séu
þær sömu og hugsjónir sósíalista fyrr
á öldinni, þjóðfélagið og viðfangs-
efnin hafi hins vegar tekið gmndvall-
arbreytingum. Þau rök, sem orðið
hafa hávær í þessari kosningabaráttu,
að báðir stóm flokkamir séu orðnir
allt of keimlíkir, styðja kenninguna
að ofan um breytt eðli stjómmála á
Vesturlöndum. Sem dæmi má taka
nýja stefnu Verkamannaflokksins
gagnvart atvinnurekendum, en hann
leggur nú áherslu á að stuðla að
áframhaldandi öflugri uppbyggingu
iðnaðar og þjónustu í landinu: „Við
viljum koma á fót þróttmiklu nútíma-
legu hagkerfi, þar sem lögð er
áhersla á að skapa rétta innviði og
hagstætt viðskiptaumhverfi sem er
gmndvöllur þess að fyrirtæki og iðn-
aður í landinu nái að vaxa, og að
leggja gmnn að því að byggja upp
hæfara vinnuafl en býðst annarstaðar
í heiminum í dag“ voru orð forystu-
leiðtogans á einum blaðamannafundi
nú í vikunni.
Annað dæmi um um hversu líkir
flokkamir em orðnir, er afstaða
þeirra til skattamála. Hvorugur ætlar
að hækka skatta, sem reyndar gengur
á snið við það sem skoðanakannanir
sýna að meirihluti Breta vill borga
hærri skatta ef það yrði til þess að
bæta menntakerfið og heilsugæslu í
landinu. Svo sérkennilega vill líka
til að hagsmunasamtök atvinnurek-
enda hafa gagnrýnt flokkana fyrir að
vilja ekki hætta skatta, því einungis
með skattahækkunum sé hægt að
ráða bót á tveimur helstu vandamál-
um bresks efnahagslífs, sem er ann-
arsvegar að draga úr auknum við-
skiptahalla og hinsvegar að stemma
stigu við verðbólgu sem hlýst af auk-
inni eyðslu almennings.
Helstu átakalínur
Þrátt fyrir að dregið hafi saman
með flokkunum hvað varðar stefnu-
mótun í almennri efnahagsstjómun,
þá er margt sem enn skilur á milli.
Stóru málin í þessum kosningum em
annarsvegar Evrópumálin og hins-
vegar velferðarmál tengd heilsu-
gæslu, menntamálum og lífeyrismál-
um. Önnur mál sem hafa borið hátt
eru t.a.m. stjómskipulegar breytingar
þar sem Verkamannaflokkurinn vill
dreifa vald í landinu, meðal annars
með sérstöku þingi fyrir Skotland.
Hvað varðar Evrópumálin, þá hef-
ur Bretland lengi verið það ríki sem
barist hefur harðast gegn frekari
dýpkun Evrópusambandsins og þró-
un þess í átt til sambandsríkis með
sameiginlega mynt. Líkt og á Islandi
benda skoðanakannanir reyndar til
þess að yngri kjósendur hér séu frek-
ar fylgjandi nánari sammna í Evrópu
en þeir eldri. Forsvarsmenn íhalds-
flokksins hafa sakað Blair um að
vilja grafa undan sjálfstæði Bretlands
og selja Breta undir meirihlutavald
Evrópusambandsins. Blair fullyrðir
að Verkamannaflokkurinn muni ein-
ungis semja um það sem þjóni hags-
munum Bretlands best í Evrópu.
Hann segist sjá fyrir sér Bretland
sem leiðandi afl í að móta framtíð
Evrópu, frekar en að orkan fari í inn-
anflokksdeilur um hvert skuli stefna.
I einstökum málum hafa deilur
innan íhaldsflokksins reynst John
Major þungar í skauti. Helmingur
flokksins hefur alfarið hafnað inn-
göngu Bretlands í Myntbandalag
Evrópu (EMU) sem felur í sér að
sameiginleg Evrópumynt verði tekin
upp árið 1999. John Major vill hins-
vegar ekki loka algerlega fyrir að
pundinu verði fómað fyrir Euro á
komandi ámm, þótt augljóslega sé
það hans heitasta ósk í augnablikinu
að sameiginleg mynt hinna Evrópu-