Alþýðublaðið - 01.05.1997, Side 7

FIMMTUDAGUR 1. MAÍ1997
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
Frá þingi BSRB, en flest félaga innan bandalagsins eiga eftir að semja. Ögmundur Jónasson var endurkjörinn sem formaður.
Nióta góðærisins og
batans
En Ögmundur, það er liðinn þriðj-
ungur af árinu og samningar hafa
verið lausirfrá áramótum, er hœgt að
bjóða fólki upp á lengri bið með frá-
gang samninga?
“Fréttir af nýjum samningum ber-
ast nú jafnt og þétt þannig að ljóst er
að veruleg hreyfing er á þessum mál-
um. Hins vegar skulum við ekki
gleyma því, að það er verið að tala um
að binda samninga fram yfir aldamót,
fram á næstu öld. Þetta gerist í bull-
andi uppsveiflu og góðæðri. Við erum
að tala um góðæri sem er meira en
þessi þjóð hefur áður upplifað. Hag-
vöxtur í fyrra var 5.7% á sama tíma
og OECD var hagvöxturinn að með-
altali 2.1% og 1.4% í Evrópusam-
bandinu og það er spáð áframhald-
andi hagvexti upp á 3.5% hér landi. I
þessari uppsveiflu ætlast fólk eðlilega
til þess að njóta hluta af góðærinu og
batanum. Menn verða því að hugsa
sig vel um áður en þeir ganga frá
samningum fram á næstu öld. Síðan
horfa menn náttúrulega með hryllingi
upp á það sem ríkisstjórnin kann að
taka upp á, til dæmis í skattamálum
og kerfisbreytingum, sem hafa nánast
allar verið á kostnað launafólks og til
hagsbóta fyrir þá efnameiri í þjóðfé-
laginu og jafnan þegar ríkisstjórnin
neyðist til að gera eitthvað fyrir þá
sem eru verr settir þá býr hún þannig
um hnútana að það skili sér vel inn á
borð hátekjufólks, samanber fjár-
magnstekjuskattinn og breytingamar
á tekjuskattinum og þannig mætti
áfram telja.“
Aftur að pólitíkinni, skil ég þig rétt
að þú ert ekki talsmaður sameiningar
á vinstri vœngnum, jafnaðar- og fé-
lagshyggjumanna ?
“Eg hef í rauninni alltaf verið tals-
maður þess að safna liði um hin fé-
lagslegu sjónarmið, safna liði um
málefnin. Ég vil hins vegar ekki safna
liði um stofnanir og flokka sem ganga
í þveröfuga átt. Ég hef stundum minnt
á að einu sinni hefur tekist að safna
öllum í einn flokk, ekki bara vinstri
mönnum, heldur hægri mönnum líka,
en það var í Sovétrrkjunum. Sá flokk-
ur lifði bara fyrir sjálfan sig, þangað
til hann dó. En áður hafði hann kæft
allt líf í heilli þjóð. Auðvitað er þetta
öfgafullt dæmi en ef gjaldið fyrir stór-
an flokk er að hann afsali sér hugsjón-
um og baráttumarkmiðum sínum þá
blæs ég á slíkt og spyr hvort ekki sé
heilbrigðara að vera með einingar
sem eru með skýrari stefnu sem barist
er heilshugar fyrir, hvort það er ekki
líklegra til að örva pólitíska baráttu
heldur en einhver steindauður sam-
fylkingarflokkur. Ég er hins vegar
einn af örfáum alþingismönnum sem
sagði fyrir kosningar að samstarf við
Sjálfstæðisflokkinn kæmi ekki til
greina, og það stendur enn. Ég vildi
samstarf annarra flokka, þó ég sé ekki
“Fréttir af nýjum
samningum berast nú
jafnt og þétt þannig að
Ijóst er að veruleg
hreyfing er á þessum
málum. Hins vegar
skulum við ekki
gleyma því, að það er
verið að tala um að
binda samninga fram
yfir aldamót, fram á
næstu öld. Þetta gerist
í bullandi uppsveiflu
og góðæðri. Við erum
að tala um góðæri sem
er meira en þessi þjóð
hefur áður upplifað.
Hagvöxtur í fyrra var
5.7% á sama tíma og
OECD var hagvöxturinn
að meðaltali 2.1% og
1.4% í Evrópusam-
bandinu og það er
spáð áframhaldandi
hagvexti upp á 3.5%
hér landi.
sáttur við þá alla. Mér finnst það vera
skylda stjómmálaflokka að skýra frá
því fyrir kosningar með hveijum þeir
ætla að starfa að kosningum loknu.
Síðan getur kjósandinn kosið sam-
kvæmt þessu og styrkt þær pólitísku-
áherslur sem eru honum að skapi.
Flokkar verða að fá vera til og flokk-
ar verða líka að fá að deyja. Hið end-
anlega takmark er hins vegar að sjálf-
sögðu að fá kröftuga fylkingu til að
berjast fyrir lýðræði og jöfnuði. Ef
við hugsum um það eitt að gera þetta,
einbeitum okkur að þessu pólitíska-
markmiði mun landið snúast félags-
hyggjunni í hag. Ég er einfaldlega að
vara við því að félagshyggjan sigli
undir fölsku flaggi og gerist dráttar-
klár frjálshyggjunnar."
Þú átt alltaf að efast
Þú tókst dœmi af breska Verka-
mannaflokknum, þegar þú nefndir að
vegna valdafíknar hafi þeir fallið frá
sínum baráttumálum, og þegar þú tal-
aðir um að stjórnmálamenn ogflokkar
eigi að standa við það sem þeir segja,
til dœmis varðandi samstarf eftir kosn-
ingar, get ég þá ekki sem kjósandi ef-
ast um þig eins og aðra, að þú gerist
það valdasjúkur að þú jafnvel fœrir (
stjórn með Sjálfsæðisflokki þó þú seg-
ir annað?
“Þú átt alltaf að efast. Og þú átt
dæma menn af verkum þeirra. Fólk á
aldrei að trúa á einstaklinga eða
flokka, það á fólk aldrei að gera. Fólk
á að treysta á sjálft sig og eigin gagn-
rýni og síðan á að stilla stjómmála-
mönnum upp í prófinu, alla daga, öll-
um stundum. Ég vil lifandi stjómmála-
umræðu og er andvígur þeirri afstöðu
sem félagshyggjumenn víða em að
taka með yfirgengilegri hentistefnu og
eftiröpun og ofuráherslu á valdastjóm-
mál, ég er mjög andvígur þessu. Það
sem við þurfum mjög á að halda, sér-
staklega við sem viljum kenna okkur
við félagshyggju, er lífleg umræða um
leiðir og markmið og í stað þess að slá
á þá umræðu, sem menn gera þegar
þeir gerast mjög uppteknir af valda-
brölti, þá vil ég örva hana. Ég held að
það skipti rninna rnáli en margan gran-
ar hver heldur um hin formlegu völd í
þjóðfélaginu, ég held að það skipti
meira máli hver jarðvegurinn er, hvaða
hugmyndir era á sveimi og að sjálf-
sögðu hvaða hugmyndir verða ofan á.
Tökum kvótann sem dæmi, hann er
einhver versti hryllingur sem hefur
komið yfir þessa þjóð. Það er verið að
færa fáeinum mönnum yfirráð yfir
sameiginlegum verðmætum þjóðar-
innar. Síðan er verið að tala um í fullri
alvöru að leyfa þeim að veðsetja þetta
sem sína eign. Það sem hefur hins veg-
ar verið að gerast, þó við eigum enn
eftir að ná fram breytingum á þessu, er
að þjóðin er orðin vel með á nótunum,
betur en áður og það hefði ekki verið
hægt að koma kvótakerfinu á núna.
Það er þetta sem ég á við, það þarf að
plægja hinn pólitíska akur betur.
Akvarðanir og framkvæmdir í stjóm-
Ákvarðanir og fram-
kvæmdir í stjórnmálum
spretta upp úr honum.
Þetta vissu frjáls-
hyggjumennirnir á sín-
um tíma, þeir fluttu
inn á færibandi hugsð-
uði og áróðursmeist-
ara frjálshyggjurnar og
plægðu jarðveginn,
sáðu í hann og hlúðu
að honum. Nú eru þeir
að uppskera, það eru
þeir að gera á veislu-
borði auðhyggjurnar,
þar eru ríkulegir ávext-
ir af því starfi, sem
þeir hafa unnið um
áratugaskeið.
málum spretta upp úr honum. Þetta
vissu frjálshyggjumennimir á sínum
tíma, þeir fluttu inn á færibandi hugsð-
uði og áróðursmeistara frjálshyggjum-
ar og plægðu jarðveginn, sáðu í hann
og hlúðu að honum. Nú eru þeir að
uppskera, það eru þeir að gera á
veisluborði auðhyggjumar, þar era
rikulegir ávextir af því starfi, sem þeir
hafa unnið um áratugaskeið. Það er
þetta sem þarf að gera í félagshyggj-
unni, ég legg meira upp úr þessu starfi
en baráttunni til að ná völdum í þjóð-
félaginu, því með þessu nást hin eigin-
legu pólitísku áhrif og þau skipta
meira máli en hin formlegu völd.“
Dreymir um sameigin-
lega baráttu
Sérð þú ekki fyrir þér sameiginlegt
framboð jafhaðarmanna við nœstu
kosningar?
“Eg slæ ekki á það. Mig dreymir um
sameiginlega baráttu félagshyggju-
manna fyrir sameiginlegum markmið-
um. Ég vil að menn taki höndum sam-
an og myndi ríkisstjóm þar sem Sjálf-
stæðisflokkurinn á ekki aðild. Það
finnst mér vera grundvallaratriði
vegna þess að Sjálfstæðisflokkurinn
stendur fyrir hagsmuni og markmið
öndverð félagshyggjunni. Hin er svo
spumingin, fyrir hverju ætla menn að
berjast. Ef ætlunin er að búa til
tveggjaflokkakerfi þar sem allir yrðu
keyrðir niður í sama farið, þá mun
koma fram þriðja aflið, á því leikur
ekki nokkur vafi. Það mun gerast fyrr
eða síðar, menn skulu gæta að þessu.
Það er þess vegna sem ég segi; R-list-
inn á að gæta sín á því að keyra ekki
upp að markaðshyggjunni, eins og mér
þykir hann gera í alltof mörgum mál-
um, nú síðast með því að gera félags-
lega húsnæðiskerfið að hlutafélagi,
með því að einkavæða í gríð og erg,
með áherslum í launakerfi í sama anda
og frjálshyggjan í Garðastræti og fjár-
málaráðuneytinu er að berjast fyrir.
Menn skulu ekki gleyma að innan
þessar hreyfingar er fjöldinn allur af
fólki sem er orðið mjög ósátt við þetta
og er ekki tilbúið að láta teyma sig á
asnaeyram. R-listinn yrði sterkari ef
hann í tæka tíð tæki tillit til þessa."
Ég er sannfœrður um að þú kaust
Reykjavíkurlistann, en hefur þú orðið
fyrir vonbrigðum með hann?
“Ég ætla að segja eitt; vinur er sá
sem til vamms segir. Að baki R-listan-
um stendur félagshyggjufólk í Reykja-
vík og í þeirra röðum finn ég til póli-
tískrarsamkenndar. Þetta era vamaðar-
orð, ekki bara mín, heldur margra.
Verði tekið tillit til þeirra verð ég ekki
fyrir vonbrigðum. Þá yrði líka full
ástæða til bjartsýni og 1. maí er dagur
bjartsýninnar."