Alþýðublaðið - 14.05.1997, Blaðsíða 5

MIÐVIKUDAGUR 14. MAÍ1997
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
stjórnmál
- fyrstu 100 árin
1921. í svari sínu kvaðst hann hafa
hug á viðskiptum við Rússland, en
þau mundi ríkisstjómin í Peking
hindra, og bað um upplýsingar um
skipan ráðstjómarinnar, hersins og
fræðslumála, einkum hinna síðast-
nefndu. Og han bætti við: „Ég hef
hug á persónulegum kynnum við
yður og vini mína í Moskvu,“ (að frá
er sagt í áðumefndu riti, á bls. 69).
I Washington í nóvember 1921 var
haldin ráðstefna stórveldanna um af-
vopnun og fleiri mál, m.a. íhlutunar-
svæði þeirra í Kína. Á ráðstefnuna
var ríkisstjóminni í Peking boðið að
senda fulltrúa, en ekki fylkisstjóm
þjóðemissinna í Kanton. Á ráðstefn-
unni tóku stórveldin að nýju upp
samráð um íhlutunarsvæði sín. Vænti
Sun Yat-sen þá ekki lengur stuðnings
frá neinu þeirra, en stuðnings hafði
hann á ámm áður leitað í Japan, á
Bretlandi og í Bandaríkjunum. Og
þóttist hann aðeins eiga í eitt hús að
venda, Rússland.
I næsta mánuði, 23. desember
1921, átti Sun Yat-sen fund með er-
indreka 5. alþjóðasambandsins, H.
Sneevliet, í Kweilin. Kvað hann kín-
verska þjóðemissinna hafa samráð
með rússnesku byltingunni, en það,
sem við ætti í einu landi, kynni ekki
að eiga við í öðru.
Svo stóðu þau mál á fyrri hluta árs
1922, er fylkisstjóm þjóðemissinna
var hrakin frá Kanton, en Sun-Yat-
sen flýði þá til Shanghai. Um það
leyti hafði Kuomintang, eins og
flokkur þjóðemissinna var alla jafna
kallaður, einungis um 35.000 manna
herliði á að skipa, aðallega frá Yunn-
an, Kwangsi og Kwantung, auk
nokkurs þjóðvarðliðs. Þessu herliði
þeirra tókst þó að taka Kanton á ný
og settist Sun Yat-sen þar aftur að 21.
febrúar 1923.
Fyrsta
marxistafélagið
Fyrsta marxiska sósíalistafélagið í
Kína mun hafa verið stofnað í
Shanghai sumarið 1920. Um haustið
var kínverska sósíaliska æskulýðs-
sambandið myndað, en að því stóðu
allnokkur félög, tvö þeirra á meðal
námsmanna erlendis, í París og
Tokyo. Næsta ár, í Shanghai í júlí
1921, var Kommúnistaflokkur Kína
stofnaður af þrettán fulltrúum liðlega
fimmtíu félagsmanna.
f öndverðu lagði hann meginá-
herslu á styrkingu verkalýðsfélaga.
Þá að undanfömu höfðu verkamenn
bmgðist við bágum kjömm með
stofnun verkalýðsfélaga. Frá janúar
1922 um liðlega ársskeið áttu um
500.000 verkamenn í verkfalli, en í
febrúar 1923 barði herinn verkföll
niður með vopnavaldi.
Kommúnistaflokkur Kína hélt
annað þing sitt í Shanghai í júlí 1923,
og sátu það tólf fulltrúar 123 félags-
manna.
En skömmu síðar tókst (H.
Sneevliet), fulltrúa (3.) Alþjóðasam-
bandsins að fá miðstjóm Kommún-
istaflokksins til að samþykkja tilboð
Sun Yat- sen um einstaklingsbundna
inngöngu í Kuomintang (að Ragnar
Baldursson ritar í Kína. Reykjavík,
1985, bls. 134). Samkomulag þetta
staðfesti þriðja þing Kommúnista-
flokksins, haldið í Guangzhou hálfu
öðm ári síðar, í janúar 1924. Sátu það
30 fulltrúar af hálfu 432 félags-
manna. (Tölur um flokksmenn og
fulltrúa á því þingi og hinum tveimur
undanfarandi eru úr A Concise Hi-
story of China eftir Jian Bozan, Shao
Xunzheng og Hu Hua, Peking,
1964.)
Maó kemst í miðstjórn
Fylkisstjóm Kuomintang í Kanton
setti upp herskóla í Wampoa, í grennd
við Guangzhou en í ráði var herför
norður á bóginn til sameiningar Kína.
„Með tilstuðningi um sjötíu liðsfor-
ingja frá Rússlandi var nýr her þjóð-
emissinna myndaður og þjálfaður" (að
Wakter Durant hermdi í Story of Civi-
lization vol. I, New York 1942, bls.
812). Skólastjóri var Tsjank Kai-shek,
helsti leiðbeinandi Vassili BlÁcher og
forstöðumaður stjómmáladeildar Chou
En-lai úr hópi kommúnista. Á þingi
Kuomintang í Kanton í janúar 1924,
hinu fyrsta svonefndra þjóðþinga
flokksins, vom úr hópi kommúnista
kjömir þrír miðstjómarmenn og sex
varamenn í miðstjóm, á meðal þeirra
Mae Tse-tung.
í nóvember 1924 fór Sun Yat-sen
norður til Peking til viðræðna við
landsstjómina þar, sem í orði kveðnu
að minnsta kosti naut stuðnings flestra
fylkja, herstjóra þeirra. Málamiðlun til
að koma í veg fyrir borgarastyijöld
tókst ekki, og við svo búið sneri Sun
Yat-sen aftur til Kanton. Hann var þá
ekki heill heilsu og lést hann í mars
1925. í febrúar og október stökkti her
Kuomintang á brott óvinveittum her-
flokkum skammt undan Kanton og
færði út yfirráðasvæði fylkisstjómar-
innar. En í nóvember 1925 efndi hópur
hægri manna í Kuomintang til andófs
gegn stefnumörkun flokksins, Vestur-
hæðar- ráðstefnunnar svonefndu
(gegnt gröf Sun Yat-sen), en á þingi
flokksins, tveimur mánuðum síðar, í
janúar 1926, var hún vítt. Norður á
bóginn til sameiningar Kína hélt her
þjóðfylkingar Kuomintang sumarið
1926.
llDki
og HIVEA sturtuolíu
Nýjung

NIVEA sturtuolía - í staðinn fyrir hefóbundna
sturtusápu -freyðir vel. Inniheldur náttúrulega olíu
sem mýkir húðina og vinnur gegn þornun hennar.
PH gildið er það sama og húðarinnar. Vfó
ráðleggjum öllum að prófa nýju
NIVEA sturtuolíuna - árangurinn
kemur á óvart.
|^0Í
NIVEA milt sjampó fyrir allar hár-
tegundir. Inniheldur náttúrulegt prótein.
Með góðri fyllingu og heldur hárinu
glansandi fínu í dagsins önn. PH gildið
er það sama og í hársverðinum. Milt
og gott sjampó sem hentar einstaklega
vel til daglegra nota.
Við eigum afmæli en þið,
ágætu neytendur, fáið gjöfina!
50 ára 1947-1997

rxoi (Z/iAJ
/sh
z
C'
j,5, HEtOASON EBf
1947 - 1997