Alþýðublaðið - 21.05.1997, Qupperneq 1

■ Engar líkur á að kvótinn verði aukinn verulega á þessari öld. Stefnir í rúmlega
30 þúsund tonna aukningu á næsta fiskveiðiári. Það er sjómönnum vonbrigði
Vantar sterkan árgang
- segja fiskifræðingar og segja þorskinn vera veiðilegri þar sem sóknin sé til muna minni
Það fer ekki á milli mála að vel-
flestir skipstjórar eru þeirrar skoðun-
ar að í áraraðir hafi ekki verið eins
mikið af þorski á miðunum sem nú.
Reyndar er talsvert um að skipstjórar
segi að leita þurfi áratug og jafnvel
áratugi til baka til að finna samjöfn-
uð við það magn af þorski sem þeir
verða varir við.
Þrátt fyrir þetta er litlar sem engar
líkur á að þorskkvótinn verði aukinn
sem einhveiju nemur á næstu árum,
sennilega ekki fyrir aldamót. Þegar
þetta er skrifað hefur Hafrannsókna-
stofnun ekki gefið út hvað stofnunin
leggur til að veitt verði af þorski á
næsta fisvkeiðiári, en það verður gert
innan fárra daga. Samkvæmt því sem
næst verður komust má búast við að
þorskkvótinn á næsta ári verði á bil-
inu 215 til 225 þúsund tonn, eða
nokkur aukning frá því fiskveiðiári
sem nú er, en eins og kunnugt er var
hann 186þúsund.
Astæða þess að ekki eru líkur á
verulegum aukningum er sú, að
fiskifræðingar Hafrannsóknarstofn-
unar segja að ekki sé sterka árganga
að finna í hrygningarstofninum, og á
meðan svo er verður ekki um veru-
lega aukningu að ræða.
En hver er rök fiskifræðinga við
fullyrðingum skipstjóra að mun auð-
veldara sé að fá þorsk nú en verið
hefur á síðustu árum, og jafnvel að
erfítt sé að komast hjá því að fá
þorsk. Það sé erfiðara að forðast
hann nú en að fiska hann fyrir fáum
árum?
Svarið er einfalt, hann er veiði-
legri, segja fiskifræðingar. Ástæðan
er mun minni sókn en verið hefur og
því sé þorskurinn rólegri þar sem
hann sé ekki að forðast fjölda veiðar-
færa. Sem sagt, það er meiri friður í
djúpinu.
Það er augljóst að mörgum sjó-
manninum bregður þegar hann heyr-
ir að ekki sé verulega breytinga að
vænta, en það er eigi að síður stað-
reynd á meðan stjómvöld fara að
ráðum fiskifræðingana verður ekki
umtalsverð breyting á þorskkvótan-
um.
Ljóst er að þorskkvóti næsta árs
verður meiri en á þessu ári. Það mun
vætanlega segja til sín, meðal annars,
í leigu- og söluverði kvóta. Það er
hins vegar ekki eins skýrt hversu
mikið það dugar til að setja upp í þær
sprungur sem myndast hafa víða um
land, vegna hliðarverkana kvótans.
Mykjumýkir
Mosraf hefur hafið innflutning á
sérstöku dufti sem vinnur á dýraskít,
þannig að hann verður mýkri. Auk
þess eyðir duftið ammomakslykt um
60 til 70 prósent og eins má geta þess
að með notkun duftsins verður betri
áburður en ella.
Ingvar Sverrisson, sölustjóri hjá
Mosraf, segir að duftið hafi verið
notað í um áratug á Norðurlöndunum
og með góðum árangri. Helstu áhrif
eru þau að mykja verður mýkri og
það gerir bændum mun léttara að ná
mykjunni úr haughúsunum. Ekki
þarf lengur að blanda vatni til að
hægt sé að dæla úr húsunum og spar-
ar það talsverða vinnu og fyrirhöfn.
Þá hefur duftið þau áhrif að am-
onníakslyktin, sem getur verið sterk í
gripahúsum, minnkar um 60 til 70
prósent. Aðspurður sagði Ingvar að
vissulega væri hægt að segja að
vonda lyktin nánast hverfi en sú góða
verði eftir.
Vegna þess hvemig mykja hamar
hafa örvemr sem em í mykjunni
drepist og þegar þær rotna hefur
ammoníakslyktin myndast. Þegar
duftið er sett saman við myndast loft-
bólur sem gera örvemm kleift að lifa
lengur. Það hefur síðan þau áhrif að
mykjan verður mun betri til áburðar
en til þessa.
Ingvar segir að eitt kíló af duftinu
eigi að duga fyrir tíu kýr í eitt ár. Við-
tökur hér á landi hafa verið með
miklum ágætum, en nánast allir þær
bændur sem kynnt hafa sér duftið
hafa keypt sér duftið.
Umdeilt lyf
Lyfið Dycykloverin er gefið
ungbömum í miklum mæli við
ungbamakveisu.
Samkvæmt heimildum
blaðsins hefur verið komið með
böm sem þjást af andnauð á
Bamadeild Hringsins sem hafa
verið að taka lyfið. f einu tilfelli
var komið með komabam
vegna öndunarstopps en móðir
þess hafði fengið lyfið uppá-
skrifað hjá heimilislækni.
Sjá baksíðu.
Peningarnir streyma í verkfalíssjóðinn
Verkalýðs- og sjómannafélag Keflavíkur og nágrennis hefur gefið verkfallsfólki á Vestfjörðum eina milljón
króna í verkfallssjóð. Verkafólkið á Suðumesjum sendi félögum sínum vestra einnig baráttukveðjur. Þá sendi Fé-
lag verslunar- og skrifstofufólks á Akureyri 250 þúsund krónur í sjóðinn.
Þá hefur Sigríður Rósa Kristinsdóttir sent verkfallsfólki peninga, 1.713 krónur, en það er sama upphæð og hún
fékk í hækkun á bótum um síðustu mánaðamót. í bréfi sem Sigríður Rósa sendi með tékkanum segir meðal ann-
ars: „Mér varð óglatt við tilkynningu Davíðs Oddssonar og Co í gærkvöldi um hækkun!!! ellilauna og aðrar „dús-
ur“ sem hæstvirt ríkisstjóm þóknaðist að útdeila eldri borgumm þessa lands. Þeim sem sveltu sig oft á tíðum til
að byggja upp það þjóðfélag sem gæti verið fyrirmynd heimsbyggðarinnar." Þá sendi Sigríður Rósa afrit af síð-
asta launaseðli sínum frá Tryggingastofnun, en hækkunin sem hún fékk nam lþ713 krónum. í bréfinu segir: „Ég
sendi ykkur þá upphæð í verkfallsjóð. Mér er ljóst að þið fitnið ekki af þessu frekar en ég.“ Myndin var tekin
þegar vestfirskir verkfallsverðir stóðu vörð í Hafnarfirði. Það hefur greinilega gefist stund milli stríða.
■ Jóhanna Sigurðardóttur óhress með störf Páls Péturssonar
Páll Pétursson lét fixa svörin
- ekki ákveðið hvernig verður brugðist við
“Ég held að Páll Pétursson gangi
erinda þeirra sem vilja félagslega
kerfið ónýtt og að hann sé að fela
þann niðurskurð sem hann hefur
staðið fyrir á Byggingasjóði verka-
manna,“ sagði Jóhanna Sigurðardótt-
ir alþingismaður, um svör Páls Pét-
urssonar um stöðu félagslega íbúðar-
kerfisins.
Það var í haust sem Jóhanna bað
félagsmálaráðherra um upplýsingar
um stöðu félagslega kerfisins. Þegar
svörin bámst í nóvember varð Jó-
hanna allt annað en sátt.
“Ég hélt því þá fram að upplýsing-
arnar frá honum væri mjög villandi
og rangar. Ég bar fyrir mig svör Hús-
næðisstofnunar til ráðherrans vegna
fyrirspumarinnar. Þau svör notaði
hann ekki, heldur stakk þeim undir
stól, en svörin voru mjög hagstæð fé-
lagslega kerfinu. Páll lét verktaka úti
í bæ reikna út svör sem hentuðu hon-
um. Ég held því ffam að hann hafi
gert þetta til að sverta félagslega
kerfið og mynda sér stöðu til að slá
það af. Líka til að fela að hann hefur
skorið fjárframlög til kerfisins niður
um helming."
Þegar hér var komið óskaði þing-
flokkur jafnaðarmanna þess að Rík-
isendurskoðun svaraði þessum sömu
spumingum. Svarið hefur nú borist
og ber því saman við það sem Hús-
næðisstofnun hafði svarað. „Það
staðfestir að ráðherrann hefur gefið
Alþingi mjög rangar og villandi upp-
lýsingar."
í svari Páls var staðhæft að verð á
félagslegum íbúðum væri hærra en
verð á íbúðum á almennum markaði,
hann sagði þær vera frá 22 til 108
prósent dýrari. Ríkisendurskoðun og
Húsnæðisstofnun segja hins vegar að
verð á félagslegum íbúðum sé 10 til
15 prósent lægra en verð sambæri-
legra íbúða á almennum markaði,
það er ef reiknað er með íbúðaverði á
Höfuðborgarsvæðinu, en miðað við
landið allt er félagsleg íbúð um þijú
prósent ódýrari en íbúðir á almenn-
um markaði.
“Hann staðhæfði að greiðslubyrði
af félagslegri íbúð, eftir fimm fyrstu
árin, væri 85 þúsund krónum hærri
en af íbúð á almennum markaði. Hin
svörin segja hins vegar að greiðslu-
byrðin sé 318 þúsund krónum lægri
og ef vaxtabætur eru teknar með þá
eru greiðslumar samt lægri, eða sem
nemur 178 þúsundum. Ég spurði
hann einnig um greiðslubyrðina af
hagstæðasta kostinum í félagslega
kerfinu, þá miðað við húsbréfakerfið.
Svarið hans var svona: „Með tilliti til
þess hversu óhagstæður þessi saman-
burður er fyrir félagslega íbúðakerfið
er er ekki ástæða til að setja upp
dæmi um það.“ Ríkisendurskoðun
reiknaði þetta líka út og hún kemst
að því að í þessum hagstæðasta kosti
sé greiðslubyrðin 600 þúsund krón-
um lægri á fyrsta ári, en í húsbréfa-
kerfinu."
Hefur ráðherra þá haft rétta svar-
ið í hálft ár án þess að gera greinfyr-
ir því?
Já, og lét þess í stað fixa fyrir sig
svör sem þjóna hans lund. Þetta er
mjög alvarlegt. Mig langar að segja
frá því að árið 1992, en þá var Páll
Pétursson óbreyttur þingmaður, vildi
hann breytingar á lögum um ráð-
herraábyrgð. Hann vildi skerpa á
ákvæði laga um ráðherraábyrgð, þess
efnis að ef ráðherra gæfi Alþingi
rangar eða villandi upplýsingar, eða
við meðferð máls á Alþingi leynir
upplýsingum sem hafa verulega þýð-
ingu þá gerist hann sekur samkvæmt
lögum um ráðherraábyrgð. í greina-
gerð sagði Páll: „Ráðherrar geta
freistast til að gefa Alþingi rangar
eða villandi upplýsingar, eða leyna
það mikilvægum upplýsingum. Þetta
getur leitt til óvandaðrar meðferðar
mála og orsakað trúnaðarbrest Al-
þingis og ráðherra." Það er nákvæm-
lega þetta sem hann er að gera núna,“
sagði Jóhanna.
“Við skoðum hvað við viljum
gera, það hefur engin ákvörðun verið
tekin. Það hefði verið litið alvarleg-
um augum erlendis ef ráðherra leyn-
ir þingið slfkum upplýsingum. Það
kemur til greina að taka málið upp í
nefndum þingsins, það skýrist í haust
hvað við gerum vegna þessa máls,“
sagði Jóhanna Sigurðardóttir.