Alþýðublaðið - 21.05.1997, Blaðsíða 8

WORLDWfDE EXPFtESS
Nýtt aðalnúmer
5351100
MWBLMB
WDRLDW/DE EXPRESS
Nýtt aðalnúmer
5351100
Mlövikudagur21. maí 1997
63. tölublaö - 78. árgangur
Verð í lausasölu kr. 100 m/vsk
■ Lyfið Dycykloverin er gefið ungbörnum hér við ungbarnakveisu þrátt fyrir að það geti haft alvarlegar
hliðarverkanir. Þóra Kristín Ásgeirsdóttir ræddi við lækni og lyfjafræðinga um málið.
Grunur um að öndunarstopp
megi rekja til inntöku lyfsins
„Það hefur verið varað við þessu lyfi,“ segir Sigurður Þorgrímsson sérfræðingur á Barnadeild Hringsins.
Lyfið Dycykloverin er gefið ungbörnum í miklum mæli við
ungbarnakveisu sem lýsir sér með óværð sem í flestum
tilfellum gengur yfir eftir að börnin hafa náð þriggja mán-
aða aldri. Erlendis hefur komið fram að dauðsfall hefur
verið rakið til rangrar notkunar lyfsins. Samkvæmt heim-
ildum blaðsins hefur verið komið með börn sem þjást af
andnauð á Barnadeild Hringsins sem hafa verið að taka
lyfið. í einu slíku tilfelli sem kom upp í síðustu viku var
komið með kornabarn vegna öndunarstopps en móðir
þess hafði fengið lyfið uppáskrifað hjá heimilislækni og
hafði barnið fengið lyfið tvisvar á dag um tíma sam-
kvæmt fyrirmælum læknis.
“Mér heyrist að þú sért að vitna í
nýlegt atvik þar sem mögulegt var að
tilfellið hefði komið upp vegna lyfs-
ins en það er ósannað mál,“ sagði
Sigurður Þorgrímsson sérfræðingur í
bamalækningum á Bamadeild
Hringsins. „Það em engar nýjar frétt-
ir að það hefur verið varað við þessu
lyfi, það á að geta haft hættulegar
aukaverkanir eins og andnauð. Sjálf-
ur ávísa ég þvf ekki persónulega
nema í völdum tilfellum og það er
sáralítið um það hér á deildinni. Þetta
em aðallega læknar úti í bæ og ég
held að notkun þess sé talsvert al-
geng. En það má ekki gleyma því að
þetta lyf hefur verið í notkun í ára-
tugi og notkun þess því ekki ný af
nálinni.“
Pharmaco flytur inn lyfiö sam-
kvœmt beiðni lcekna þar sem lyfið er
óskráð, en apótekum er heimilt að af-
greiða lyfið samkvœmt sérstöku leyfi
frá lyfjanefnd ríkisins fyrir hvert ein-
stakt tilvik.
“Læknar sækja um undanþágu fyr-
ir hvem einstakling til Lyfjanefndar
og notkunin er á þeirra ábyrgð," seg-
ir Magnús Jóhannsson hjá Lyfjaeftir-
liti Ríkisins. „Þeir færa rök fyrir því
hversvegna í umsókninni og hingað
til hafa þeir fært þau rök að þetta sé
það eina sem dugi við ungbama-
kveisu. Þetta er vandræðamál fyrir
okkur því yfirleitt höfum við ekki til-
tæk gögn um lyfm, við höfum stund-
um beðið viðkomandi lækna að út-
vega þau en það hefur gengið mis-
jafnlega eftir. Lyfjamarkaðurinn hér
er lítill og mörg lyf óskráð, því höf-
um við af umhyggju fyrir sjúklingun-
um reynt að vera lfberal. Það er oft
vandratað og við getum sjálfsagt gert
mistök eins og aðrir."
“Þetta er sú leið sem við höfum til
að mæta þörfum fyrir lyf sem em
ekki skráð," segir Jóhann Lenharðs-
son hjá Lyfjaeftirliti ríkisins. „Þetta
þykir fremur gott lyf við ungbama-
kveisu sé það notað rétt, en fyrir
nokkur ámm síðan kom upp dauðs-
fall í Bandaríkjunum sem var rakið
til rangrar notkunar á lyfinu. Ég held
að þetta sé vandmeðfarið og þar sem
það er óskráð verða menn enn frekar
að huga að notkuninni, þar sem upp-
lýsingar liggja ekki fyrir í almennum
lyfjahandbókum."
“Þetta er óskráð sérlyf og afgreitt á
undanþágu og mikið afgreitt af því
hér enda margir bamalæknar í ná-
grenninu," segir Guðlaug Ingvars-
dóttir lyfjafræðingur í Austurbæjar-
apóteki.
“Við emm með slatta af greinum
erlendis frá með upplýsingum um
lyfið, við höfum látið það ganga til
lækna. Það er eitthvað um aukaverk-
anir, til dæmis þreytu, sljóleika, það
getur komið upp andnauð og aðrir
öndunarerfiðleikar og uppköst og of
hraður hjartsláttur. Þetta er þó ekki
róandi lyf en það er krampaleysandi
og mest notað af bamalæknum en þó
eitthvað af heimilislæknum. Það em
dæmi um alvarlegar aukaverkanir
eftir mikla skammta og varasamt er
að nota þetta fyrir böm sem em yngri
en sex til átta vikna. Ég held að lækn-
ar séu varkárir varðandi notkun lyfs-
ins og gefa það í litlum skömmtum
en ég veit að þeir gefa þetta stundum
yngri bömum en sex vikna, við reyn-
um stundum að hafa eftirlit með
skammtastærðum hjá heimilislækn-
um ef ástæða er til.“
Aðspurður hvort notkun lyfsins
væri réttlætanleg, svaraði Sigurður
í löndum Evrópussam-
bandsins er mjög öflug
aukaverkunarskrá
lyfja, þar sem læknar
hafa sterka tilkynning-
arskyldu enda er gripið
til aðgerða strax ef
það kemur upp munst-
ur í aukaverkunum. Sú
skráning er samkvæmt
heimildum blaðsins í
molum hérlendis en ef
hún hefði verið í fullu
gildi eins og vera ber
samkvæmt EES samn-
ingum mætti hugsa
sem svo að tilfellin á
barnadeild Hringsins
hefðu verið tilkynnt til
Lyfjanefndar en það er
mjög mikilvægt ef
grunur leikur á um al-
varlegar aukaverkanir
að það séu í gangi
skilgreindar boðleiðir í
kerfinu til að tilkynna
slíkt.
„Það eru engar nýjar fréttir að það hefur verið varað við þessu lyfi, það á að geta haft hættulegar aukaverkanir
eins og andnauð," segir Sigurður Þorgrímsson sérfræðingur í barnalækningum við Barnadeiid Hringsins. Sjálfur
ávísa ég því ekki persónulega nema í völdum tilfellum og það er sáralítið um það hér á deiidinni. Þetta eru aðal-
iega læknar úti í bæ og ég held að notkun þess sé talsvert algeng.
Þorgrímsson: „Það má segja sem svo
að ungbamakveisa réttlæti ekki notk-
un lyfsins því hún er ekki hættuleg
ein og sér og gengur vanalegast yfir
þegar þriggja mánaða aldri er náð.
Eg vinn sjálfur á spítala en þetta eru
vandamál sem læknar úti í bæ standa
oíitar frammi fyrir, þeir hljóta að vega
það og meta.“
Aðspurður um hvort það vœri rétt-
lcetanlegt að ávísa lyfinu til yngri
kornabama en sex vikna þrátt fyrir
leiðbeiningar utan á glasinu um ann-
að, “ sagði Sigurður:
“Ungbamakveisa er algengt
vandamál og það er oft sterk krafa
frá foreldrum að læknar skrifi uppá
eitthvað við þessu. En það á ekki að
vera einfalt mál að skrifa uppá þetta
lyf.“
Lyfið er eitt afmörgum lyfium með
aukaverkanir, sumum með róandi
hliðarverkun sem er ávísað á böm
með ungbamakveisu, annað dœmi er
lyfið Fenigan sem stillir af magann
en hefur sljóleika sem aukaverkun.
Einn heimildamaður blaðsins tók til
þess hvað lœknar vœru almennt treg-
ir til að benda á aðrar leiðir sem
hefðu gefið góða raun svo sem ung-
barnanudd eða gömul og gegn hús-
ráð, hann benti einnig á þá tilhneig-
ingu foreldra að lána lyfið til vina-
fólks sem cetti í sömu vandrœðum en
slíkt gceti skapað stórhœttu þar sem
um vœri að rœða vandmeðfarin lyf.
í löndum Evrópussambandsins er
mjög öflug aukaverkunarskrá lyfia,
þar sem lceknar hafa sterka tilkynn-
ingarskyldu enda er gripið til að-
gerða strax efþað kemur upp munst-
ur í aukaverkunum. Sú skráning er
samkvcemt heimildum blaðsins í mol-
um hérlendis en ef hún hefði verið í
fullu gildi eins og vera ber sam-
kvcemt EES samningum mcetti hugsa
sem svo að tilfellin á bamadeild
Hringsins hefðu verið tilkynnt til
Lyfianefndar en það er mjög mikil-
vœgt efgrunur leikur á um alvarleg-
ar aukaverkanir að það séu í gangi
skilgreindar boðleiðir í kerfinu til að
tilkynna slíkt.
Lyf á EES svœðinu eiga einnig að
fáformlega staðfestingu heilbrigðis-
yfirvalda eftir að sérfrceðingar hafa
farið yfir og metið öll gögn. í samtali
við blaðið kvaðst lyfiafrceðingur telja
það eðlilegt að heimild til að ávísa
lyfinu vœri bundin eingöngu við sér-
frœðinga í barnalœkningum, for-
dcemi um slíkar takmarkanir vœru
mýmörg.