Alþýðublaðið - 23.05.1997, Side 5

FIMMTUDAGUR 23. MAÍ1997
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
v i ð t a I
jsa pólitík, Alþýðublaöið, og svo vitanlega um tilgang lífsins og ástina og dauðann
>t vel að deyja ungur
Ég vona að þetta hljómi ekki yfir- -
drifið um of en júnídaginn 1983 sem
ég frétti af fráfalli Vilmundar þá grét
ég. Það hafði ég ekki gert apríldaginn
fimm árum áður þegar móðir mín til-
kynnti mér yfir uppvaskinu að faðir
minn væri látinn.
Moðsuða sameiningar
Þú ert í Alþýðuflokknum og varst
um tíma ritstjóri Alþýðublaðsitis.
Hvað var erfiðast við það starf?
Báráttan við blaðstjóm sem hafði
einlægan áhuga á því að leggja niður
blaðið. Jón Baldvin hafði raðað í
blaðstjómina helstu vinum sínum og
samheijum, sem hver um sig em
ágætir menn en þegar þeir koma sam-
an í einn hóp þá hittum við fyrir mið-
aldra hálaunamenn sem hafa ekki
hundsvit á blaðaútgáfu. Það var lagt
mjög hart að Jóni Baldvin að skipta
þessum mönnum út fyrir ungt og
frískt lið. Það gerði hann ekki og illu
heilli skipaði hann Þröst Ólafsson
stjómarformann blaðsins. Þresti er
eflaust sitthvað til lista lagt, ég hef
ekki kynnt mér það svo náið, en hann
var ekki rétti maðurinn í þetta verk-
efni. Fljótlega tóku að heyrast raddir
þess efnis að það væri allt of mikið
vesen að halda þessu fyrirtæki úti, en
það er reyndar eins og það loði við
suma menn sem koma nálægt fyrir-
tækjarekstri að finnast tómt vesen að
halda fyrirtækjunum í rekstri.
Umrœðan um að leggja niður
blaðið varð hvað hávœrust eftir
flokksþing Alþýðuflokksins og for-
mannsskipti.
Það kom mér ákaflega mikið á
óvart þegar ég varð þess áskynja,
skömmu eftir að Jón Baldvin hafði
tryggt Sighvati Björgvinssyni for-
mannssæti í Alþýðuflokknum, að
Sighvatur af öllum mönnum skyldi
ljá máls á því að loka sjoppunni. Ég
hafði aldrei reynt Sighvat að öðm en
drengskap í garð Alþýðublaðsins og
áhuga á að tryggja útgáfu þess. Hann
má eiga það, sem á nú ekki við um
alla forystusveit flokksins, að hann
gerði aldrei eina einustu athugasemd
við blaðið í minni tíð, en studdi mig
einarðlega þegar félagar hans vildu
að þessi óútreiknanlegi ritstjóri yrði
tuktaður til. Ég get ekki skýrt sinna-
skipti Sighvats, en ég held að Sig-
hvatur hafi þvi' miður ekki haft nógu
þróttmikla og dáðmikla ráðgjafa í
þessu máli. Það hefur reyndar löng-
um háð forystumönnum í þessum
flokki, þannig að hann tók við þeirri
hefð af forvera sínum.
Er þörffyrir Alþýðublaðið?
Það þarf blað eins og Alþýðublað-
ið, sem er vogað og gerir athuga-
semdir við erkibiskups boðskap.
Blaðið á ekki að hika við að fara
ótroðnar slóðir, velta upp nýjum hug-
myndum og gagnrýna hið viðtekna.
Ef ykkur tekst að hafa Alþýðublaðið
þannig þá er þörf fyrir það. En það er
ekki þörf fyrir flokksfréttir af tíu
manna fundum í kjördæmum úti á
landi, langhunda þingmanna, eða
annað slíkt froðusnakk.
Efvið víkjum aðeins að sameining-
arumrœðunni. Menn eru ekki á eitt
sáttir um það hversu mikil alvara sé í
henni. Hvað sérð þú?
Ég fylgist aðallega með nokkrum
örvæntingarfullum stjómmálamönn-
um vera að velta því fyrir sér hvemig
þeir eiga að fljóta inn á þing eftir
næstu kosningar. Það er hið eina
sanna takmark sameiningar hjá flest-
um þingmönnum stjómarandstöð-
unnar. Við íslendingar sitjum uppi
með manngerð sem til skamms tíma
var ekki til, fólk sem er atvinnu-
stjómmálamenn, getur ekkert annað,
kann ekkert annað og er auk þess orð-
ið háð sviðsljósinu.
Ég óttast að það verði ráðin ein-
hver góð auglýsingastofa úti í bæ til
að hanna sameiningarferlið. Síðan
vérður séð til þess að allir fái sín sæti
á framboðslistanum gegn því að þeir
þegi um öll gmndvallarmálin. Úr
verður moðsuða, skoðanalaust flykki
á borð við Sjálfstæðisflokkinn. Þá vil
ég frekar lítinn, agressívan Alþýðu-
flokk.
Ég er ekki að mælast til þess að
stærð Alþýðuflokksins verði haldið í
lágmarki, en menn geta þó alltjent
yljað sér við þá staðreynd að áhrif Al-
þýðuflokksins í tíð Jóns Baldvins
vom langt umfram kjörfylgi. Það var
vegna þess að flokkurinn hafði
stefnu, þorði að setja hana fram,
kunni að fylgja henni eftir og hafði
dug til að fylgja henni til sigurs.
Er einhver eftir í Alþýðuflokknum
til að taka við þessari arfleifð Jóns
Baldvins og fylgja henni eftir?
Mér finnst synd að sjá eftir Jóni
Baldvin í sendiherrabústað í Was-
hington, sem ég les að þurfi að gera
endurbætur á fyrir 70 milljónir króna.
Eina afsökun Jóns Baldvins fyrir því
að gerast húskarl hjá Halldóri Ás-
grímssyni er sú að hann geti sest nið-
ur og skrifað nokkrar bækur. Nú ligg-
ur fyrir að hann fær engan frið til þess
fyrir iðnaðarmönnum.
Sighvatur Björgvinsson hefur á
langri pólitískri vegferð tekið þátt í
mörgum ormstum og ég hygg að
hann sé í eðli sínu drengur góður. En
einhvers staðar á þessari löngu leið
varð víkingurinn viðskila við malinn
sem geymdi hugsjónir hans. Án hug-
sjóna markar stjórnmálamaður engin
spor. Því er liklegt að Sighvats bíði
þau óblíðu örlög að vera skamma
stund málamyndaformaður í elsta
stjómmálaflokki íslands.
Ég tek undir með Davíð Oddssyni,
þeim stjómmálamanni sem vinstri
menn virðast ætla að vanmeta sér til
óbóta, að takist Össurri frænda mín-
um að hemja skap sitt og segja færri
og lélegri brandara, bíði hans glæst
framtíð. Davíð veit hvað hann var að
tala um því þetta er formúla sem hann
sjálfur notaði með nokkuð góðum ár-
angri.
Ég dáist líka að þeirri persónulegu
seiglu og þeim pólitíska endumýjun-
arkrafti sem hafa gert Guðmundi
Áma Stefánssyni kleift að verða á
nýjan leik trúverðugur stjómmála-
maður. Hann myndi áreiðanlega
verða öflugur forystumaður í hreyf-
ingu jafnaðarmanna og sjá til þess að
hjartað slægi áfram vinstra megin.
Annars stakk ég upp á því einu
sinni við eldhúsborðið hjá Jóni Bald-
Sighvatur. Án hugsjóna markar
stjórnmálamaður engin spor. Því
er líklegt að Sighvats bíði þau
óblíðu örlög að vera skamma
stund málamyndaformaður í elsta
stjórnmálaflokki íslands.
Guðmundur Arni. Hann myndi
áreiðanlega verða öflugur forystu-
maður í hreyfingu jafnaðarmanna
og sjá til þess að hjartað slægi
áfram vinstra megin.
Vilmundur. Ég vona að þetta
hljómi ekki yfirdrifið um of en júní-
daginn 1983 sem ég frétti af fráfalli
Vilmundar þá grét ég. Það hafði ég
ekki gert apríldaginn fimm árum
áður þegar móðir mín tilkynnti mér
yfir uppvaskinu að faðir minn væri
látinn.
Mitt lífsmottó byggist á
því að engar kringum-
stæður séu svo slæmar
að þær geti ekki batnað
Að maður geti komist
upp úr hvaða fjandans
öldudal sem er.
vini að Alþýðuflokknum yrði breytt í
anarkistaflokk.
Hvernig tók leiðtoginn þessari
hugmynd?
Hann tók henni svo vel að það er
varla hægt að segja frá því.
Að komast upp úr
öldudalnum
Nú vil ég skipta um tón og snúa
umrœðuefninu að þér og þt'nu einka-
lífi. Þú ert ekki gamall maður, 31 árs,
en hefur þekkt þó nokkuð margar
konur um œvina. Verðurðu mjög auð-
veldlega ástfanginn?
Glafur Ragnar. Maður komst ekki
hjá því að heyra hljóminn af plott-
fundunum með auglýsingamönn-
unum hans, og sjá hvernig hann
var farinn að æfa nýja, milda svip-
inn sinn.
Jón Baldvin. Kannski meðal ann-
ars vegna þessa hætti hann að 1
henta inn í þennan smásálarklúbb
á Alþingi þar sem flestir eru búnir
að kaupa sér þingsæti gegnum
prófkjör, glansmyndir og tilfallandi
auglýsingamenn.
Kristján heitinn Albertsson sagði
eitt sinn að sér fyndist sem hann hefði
lifað þrjár mannsævir. Hann hafði þá
innistæðu fyrir orðum sínum að vera
á mræðisaldri. Þær stundir hafa kom-
ið að mér hefur fundist ég hafa lifað
að minnsta kosti þrjár mannsævir. En
ef þú heldur að þú fáir hér palladóma
um konur sem ég hef kynnst þá máttu
aldeilis leggja þig alla fram, þvf ef ég
man rétt var það aldrei liður í stefnu
Alþýðublaðsins að birta bersöglis-
mál, heldur hin óvandaðri glanstíma-
rit látin sjá um þau.
En þú hefur ekki svarað spuming-
unni, verðurðu auðveldlega ástfang-
inn?
Mér er ekki ljóst hvað það er að
verða ástfanginn. Maður hrífst af
fólki, maður fær áhuga á því. Stund-
um hittir maður manneskju eina
kvöldstund og sú manneskja hefur
sterkari áhrif á mann en einhver sem
maður ólst upp með árum saman.
Kannski er einhvers staðar stúlka sem
ég talaði aðeins við eina kvöldstund
en hugsa oftar til en flestra annarra.
Það kann vel að vera en ég ætla ekki
að fullyrða það.
Nú veit ég að þú hefur enga trú á
lífi eftir dauðann eða œðri forsjón, en
ef allt er svo tilviljanakermt, hver er
þá tilgangur lífsins?
Ég hef leitað að honum á nokkrum
stöðum en ekki fundið hann ennþá.
En ef ég væri búinn að komast að því
hver tilgangur lífsins er þá sæti ég
ekki hér með þér á rökkvaðri krá og
drykki bjór á sjálfum hvítasunnudegi,
heldur væri ég á fyrirlestraferð að
skýra fólki frá tilgangi lífsins.
En hvemig getur tilvera eftir dauð-
ann gefið lífinu tilgang? Við emm á
ákveðinni hæð og allt snýst um það
hvað við gemm þar, ekki hvort til er
kjallari eða háaloft.
Þetta er ekki rétt þvi' það sem við
gerum hér og nú hefur áhrif á það
setn við gerum á nœsta tilverustigi.
Nú ert þú komin í andakukl sem ég
neita að láta bendla mig við.
Ég hef heyrt þig tala um lífið eins
og áþján, og sumir sem þekkja þig
myndu halda því fram að þú vœrir
haldinn sterkri sjálfseyðingarhvöt.
Geturðu ekki samþykkt það?
Nei, það get ég öldungis ekki skrif-
að undir. Oft hefur staðan á borðinu
gefið tilefni til að ætla að sigur væri
ekki í sjónmáli. En ég mun tæpast
gefast upp í minni skák fyrr en ég fell
á tíma.
Ég held að ég hafi ákaflega mikla
löngun til lífsins. Ég hef lifað þessi
sterku, einstöku augnablik sem gera
lífið þess virði að því sé lifað.
Hvað er sterkasta augnablik sem
þú hefur lifað?
Ég ber mikla virðingu fyrir mann-
legri reisn, kannski af því að mér hef-
ur ekki alltaf tekist að sýna hana
sjálfur. En ef til vill var sterkasta
augnablikið þegar ég sá fótalausan
betlara syngja í borginni Sarajevó í
Bosníu t miðri sprengjuhríð - og þetta
var meira að segja frekar glaðlegur
söngur.
Áttu þér lífsmottó?
Mitt lífsmottó byggist á því að eng-
ar kringumstæður séu svo slæmar að
þær geti- ekki batnað. Að maður geti
komist upp úr hvaða fjandans öldudal
sem er.
Ertu hrœddur við að deyja? Ég
spyr afþvíþú segist ekki trúa á fram-
haldslíf.
Ég bind nú aðallega vonir við að
það verði ekkert líf eftir dauðann.
Hræddur? Nei, ég held ekki.
Hvemig sérðu þig sern sjötugan
mann ?
Á lífi.
En ekki meira en það?
Lifandi.
Segðu mér meira afþví.
Ég játa hreinskilnislega að mér er
lífsins ómögulegt að sjá sjálfan mig
fyrir mér sem gamlan rnann. Ég vil
samt að það komi skýrt fram að ég
hef enga sérstaka fyrirætlan eða löng-
un til að deyja ungur. Það hefur aldrei
gefist vel.