Alþýðublaðið - 05.06.1997, Síða 1

Fimmtudagur 5. júní 1997 Stofnað 1919 72. tölublað - 78. árgangur
■ Átakafundur í borgarstjórn í dag vegna Áburðarverskmiðjunnar. Sjálfstæðis-
flokkurinn er á móti kaupum borgarinnar á verksmiðjunni
Viljum verja 100 störf
- segir Pétur Jónsson borgarfulltrúi Reykjavíkurlistans. Borgin og kaupfélögin vilja kaupa verk-
smiðjuna og skuldbinda sig til að halda áfram rekstri
“Við viljum kaupa verksmiðjuna,
eingöngu til að verja þau 100 störf
sem þar eru,“ sagði Pétur Jónsson,
borgarfulltrúi Reykjavíkurlistans, en
mikil átök eru innan borgarráðs og
borgarstjómar, vegna tilboðs veitu-
stofnana Reykjavíkur og nokkurra
kaupfélaga, undir forystu KEA, í
Áburðarverksmiðjuna í Gufunesi.
Borgin og kaupfélögin buðu 617
milljónir í verksmiðjuna og í tilboð-
inu er skuldbinding um að halda
rekstri hennar áfram. Annað tilboð
barst í verksmiðjuna, frá Gufunesi
ehf., en það félag er nýstofnað og í
eigu nokkurra heildsölufyrirtækja.
“Þetta er ósköp einfaldlega ólög-
legt,“ segir Guðrún Helgadóttir sem
situr í Tryggingaráði um þá ákvörðun
Tryggingastofnunar að greiða bætur
vegna mannanna tveggja sem fórust
með Dísarfelli þrátt fyrir að sjómenn
sem að starfa á skipum undir henti-
fána séu ekki slysatryggðir. Hjá
Tryggingastofnun hefur enn fremur
komið í ljös að bætur hafa verið
greiddar til sjómanna á hentifána-
skipum.
“Það er dæmalaust ábyrgðarleysi,
sjómannasamtaka og skipafélaga að
huga ekki að félagslegum réttindum
þessara manna,“ segir Guðrún.
“Þessi skip eru skráð erlendis til að
komast hjá skráningargjöldum og
meðan svo er geta þau ekki talist ís-
lensk skip. Menn geta einfaldlega
ekki bæði sleppt og haldið. Það er
því ekki lagaheimild til að greiða
“Við höfum ákveðið að áfrýja
dómnum, en það voru okkur vissu-
lega vonbrigði að dómarinn skyldi
ekki taka fyrir ómannlegar aðstæður
í Manicopafangelsinu í Arizona,"
segja Don og Connie Hanes en Hér-
aðsdómur úrskurðaði í gær að skil-
yrðum til framsals hjónanna til
Bandaríkjanna væri fullnægt en
Bandarísk yfirvöld óskuðu eftir
framsáli þann 4. mars síðastliðinn.
í Danmörku er engin áburðarverk-
smiðja og ein lítil er í Svíþjóð. Stærri
verksmiðjur hafa keypt þarlendar
verksmiðjur og lagt niður. Það er ótt-
ast að slíkt gerist hér. „Það er fá-
keppni á þessum markaði. Hættan er
sú að ef verksmiðjan verður ekki rek-
in hér á landi muni áburðarverð
hækka umtalsvert. Það er þess vegna
sem kaupfélögin eru með í þessu,“
sagði Pétur Jónsson.
Minnihlutinn í borgarstjóm var
mjög ósáttur á borgarráðsfundi á
þriðjudag þar sem meirihlutinn hafði
gert tilboð, meðal annars fyrir hönd
veitustofnanna, án þess að hafa sam-
þessar bætur og bæði sjómannasam-
tökin og útgerðimar vissu vel að
þessir menn væru ekki slysatryggðir.
Tryggingastofnun mun hafa greitt
slysabætur til sjómanna á hentifána-
skipum vegna mistaka og vanþekk-
ingar en það réttlætir ekki að því sé
haldið áfram. Þessi ákvörðun nú hef-
ur fordæmisgildi og samkvæmt
henni hljóta allir skipverjar að vera
slysatryggðir á íslandi, útlendingam-
ir lika. Það geta ekki sumir verið
tryggðir og aðrir ekki.
Ég vil minna á að þegar eitt henti-
fánaskip var dregið til hafnar í Nor-
egi og íslenskum sjómönnum haldið
þar í gíslingu, var Þorsteinn Pálsson
spurður um til hvaða aðgerða hann
hyggðist grípa til. Hann svaraði því
þá til að hann gæti ekkert gert þar
sem þetta heyrði ekki undir sig. Það
hefur því alltaf verið borðliggjandi
“Við höfðum búist við að þurfa að
áfrýja, því þrátt fyrir að dórnur hefði
fallið öðmvísi hefði dómsmálaráð-
herra áfrýjað honum. Ég hef enn von
um að ísland gerir sér grein fyrir al-
varleika málsins og sannleikurinn
komi í ljós. Við erum ekki að tala um
bara eitthvað fangelsi í Bandaríkjun-
um heldur eitt það illræmdasta, stað
sem sætir nú rannsókn vegna harð-
ræðis. Það eina sem við hjónin förum
ráð við stjómir þeirra. í bókun Sjálf-
stæðismanna segir: „Stjóm veitu-
stofnana hefur ekki komið að þessu
máli og því er ógjömingur að sam-
þykkja það að svo stöddu. Stjóm
veitustofnana er sá fagaðili sem á að
fjalla um mál er snúa að veitufyrir-
tækjum borgarinnar og er hún snið-
gengin við ákvarðanatöku."
Pétur Jónsson segir að borgar-
stjóm geti hæglega tekið ákvörðun
sem þessa án þess að stjóm veitu-
stofnana hafi fjallað um málið.
„Sjálfstæðismenn em óheppnir í
stjórnmálum, þetta mál sannar það
ennfrekar," sagði Pétur.
að þetta em erlend skip og þau sigla
sem slík undir erlendum fána.
Það er óviðunandi að þessar ekkj-
ur sitji uppi bótalausar en ríkisstjórn-
in hefði þurft að taka um þetta sér-
staka ákvörðun og borga dánarbætur
beint úr ríkissjóði. Tryggingastofnun
er það ekki heimilt auk þess sem
Samskipum væri í lófa lagið að
greiða þessar bætur sjálftr. Samskip
hafa stutt myndarlega við allskyns
fram á er að fá að mæta fyrir rétt í
Bandaríkjunum og sæta okkar dómi,
án þess að sæta harðræði og eiga ein-
hvem hrylling á hættu."
Hjónin ættleiddu á sínum tíma
dótturdóttur Connie, Zenith Elaine,
en ættleiðingin var síðan felld úr
gildi og barnið falið aftur í urnsjá
móður sinnar Kelly Helton. Hjónin
undu ekki niðurstöðunni og fóm með
barnið til íslands. Eftir að sjónvarps-
Málið er í höndum Guðmundar
Bjamasonar landbúnaðarráðherra.
Það er þrennt sem hann getur gert.
Hann getur hafnað báðum tilboðun-
um, en eigið fé Áburðarverksmiðj-
unnar er á milli 800 og 900 milljónir
króna, en bæði tilboðin eru talsvert
lægri en eigið fé verksmiðjunnar.
Hann getur selt Gufunesi verksmiðj-
una án þess að vera viss um framtíð
hennar eða gengið að samningum við
Reykjavíkurborg og kaupfélögin, þar
sem skilyrt er að starfsemi í Gufunesi
verði ekki hætt og störf 100 manna
verði tryggð, eins og Pétur leggur
áherslu á.
menningarstarfsemi, svo sem för Is-
lendinga á Everest, og það hefði ekki
verið mikið mál fyrir þá að greiða
sjálfir þessar bætur þegar þeir annast
félagslegt réttindi sjómanna sinna
ekki betur en þetta. Ég vil varpa
spumingu fram í lokin, þar sem það
hefur verið ákveðið að þetta gildi til
áramóta, eftir þann tíma eru menn
jafn ótryggðir. Hvað tekur þá við?“
þátturinn Unsolved Mystery fjallaði
um málið benti íslenskur áhorfandi á
hjónin og barnið var tekið af þeim og
er nú í vörslu móðurinnar.
Veijandi hjónanna taldi ekki skil-
yrði til framsals þar sem beiðnin væri
grundvölluð á samningi en ekki laga-
ákvæðum, en hann taldi einnig að
mannúðarástæður mæltu gegn fram-
sali en dómarinn féllst ekki á þær
röksemdir.
Fjörugra
kynlíf fylgir
stækkuðum
brjóstum
Silikonstúlkur em níu sinnum lfk-
legri til að hafa átt fjórtán eða fleiri
elskhuga, og fimm sinnum líklegri til
að vera með litað hár, en hinar.
Konur sem láta stækka á sér
brjóstin eru hávaxnari, grennri,
drekka meira áfengi og stunda kynlíf
meira en aðrar konur, segir í niður-
stöðum könnunar, sem birt er í síð-
asta tölublaði US Medical Associ-
ation í Bandaríkjunum.
Niðurstöðumar greindu einnig frá
því að „athyglisverður rnunur" er í
þessum efnum milli kvenna sem létu
stækka brjóst sín af fagurfræðilegum
ástæðum, og hinna, sem gerðu það af
öðmm ástæðum, einsog vegna sjúk-
dóma.
I rannsókn á 3,570 konum, þar
sem 80 höfðu látið setja silikon f
brjóst sín, þá fundu könnuðimir að
konur sem höfðu látið stækka brjóst
sín vom níu sinnum líklegri til að
hafa átt fjórtán eða fleiri elskhuga, og
tvisvar sinnum líklegri til að taka
getnaðarvarnarpillur, eða hafa látið
eyða fóstri.
Þær sem eru með stækkuð brjóst
em þrisvar sinnum líklegri til að fá
sér sjö eða fleiri áfenga drykki á viku
og næstum þvi fimm sinnum líklegri
til að vera með litað hár. Það var
Linda Cook, faraldursfræðingur við
Seattle’s Fred Hutchinson Cancer
Research Centre, í Bandarfkjunum,
sem gerði rannsóknina.
—
■ Verkfallið
Ný miðlun-
artillaga
væntanleg
Alþýðublaðið hefur heim-
ildir fyrir því að nýrrar miðl-
unartillögu sé að vænta í
kjaradeiluna á Vestsfjörðum.
Ekki er vitað hvað verður í
tillögu sáttasemjara, en
reiknað er með að hann gangi
nær kröfum verkafólksins en
hann gerði í fyrri tillögu.
Sem kunnugt er felldi verka-
fólk þá miðlunartillögu en
vinnuveitendur samþykktu.
■ Ekknabætur vegna sjómanna á Dísarfelli
Hörmulegt að
dauðaslys þurfi til
- segir Guörún Helgadóttir sem situr í Trygg-
ingaráði. „Svo að menn átti sig á félagslegu
réttindaleysi sjómanna á hentifánaskipum, ég
hef marsinnis rætt um þetta á Alþingi."
Við ætlum að áfrýja til Hæstaréttar
- segja Haneshjónin og bæta við að það hafi verið þeim vonbrigði að dómarinn skyldi ekki taka til
greina ástand í Manicopafangelsinu í Arizona