Alþýðublaðið - 06.06.1997, Blaðsíða 3

FOSTUDAGUR 6. JUNI 1997
ALÞYÐUBLAÐIÐ
skoðanir
Einn maður - eitt atkvæði
Nauðsynlegar umræður um breyt-
ingar á kjördæmaskipan í landinu
hafa legið óvenju lágt síðustu misser-
in. Óþarfi er að rekja mikilvægi þess
að breyta þeirri óréttlátu skipan
mála, sem nú er við lýði í þeim efn-
um. Ennþá eru mál með þeim hætti,
að vægi atkvæða á suðvesturhominu
er miklum mun minna en í fámennari
kjördæmum, svo sem Vestfjörðum.
Með öðram orðum: Ennþá er langt í
land með að kjósendur í þessu landi
sitji við sama borð, haft jafnan rétt til
að kjósa flokka og fulltrúa sína á lög-
gjafarsamkundu þjóðarinnar.
Áratugum saman hafa stjómmála-
flokkarnir leitað lausna á þessu við-
fangsefni og annað slagið gert smá-
Pallborð l
Guðmundur
Árni
Stefánsson
skrifar
vægilegar breytingar á kosningakerf-
inu. Og vissulega hefur árangri verið
náð í þeim efnum. Vægi atkvæða í
þéttbýlum og fjölmennum kjördæm-
um og aftur í fámennum og strjálbýl-
um hefur þrátt fyrir allt verið jafnað;
mismunurinn er minni en var á árum
áður. Og einnig er nú alltryggt að
stjómmálaflokkamir fá kjöma full-
trúa í samræmi við kjörfylgi sitt á
landsvísu. Það var ekki svo. Fram-
sóknarflokkurinn var ámm saman
með mun fleiri fulltrúa kjöma á þing
en heildarfylgi þess flokks gaf tilefni
til. Nú hefur úr þeim galla verið bætt.
Rétturinn til að kjósa er grundvall-
arþáttur okkar lýðræðisskipunar.
Hann er í raun undirstaða lýðræðis-
ins. Það era mannréttindi að fá að
kjósa og í öllum siðuðum ríkjum er
mannréttindum ekki misskipt - þar er
reynt eftir megni að halda jafnræðis-
reglunni í heiðri.
Misskilin byggðastefna
Því hefur stundum verið haldið
fram að hinar dreifðari byggðir eigi
rétt á fleiri fulltrúum á Alþingi sök-
um þess, að þær eigi undir högg að
sækja. Því sé mikilvægt að bæta
þeim skaðann af fólksfækkun, ein-
hæfu atvinnu- og félagslífi, háu raf-
magnsverði, erfiðum samgöngum og
fleim með því að gefa þeim „bónus-
þingmenn" - fleiri málsvara á Al-
þingi en tala kosningabærra manna
gefur tilefni til. Þama er verið að
blanda saman olíu og vatni. Það er
engin lausn á vanda byggðarþróunar
á Islandi að skekkja kosningakerfið.
Það er heldur engin lausn á vanda
einstakra kjördæma að fjölga í hópi
þingmanna þess kjördæmis.
Þvert á móti er mikilvægt að stefna
út úr þeirri lensku sem ríkjandi hefur
verið að þingmenn þjóðarinnar séu
fulltrúar einstakra byggðarlaga og
kjördæma. Það viðhorf hefur ekki
leitt okkur fram á veg, heldur frem-
ur orðið til þess að ýta undir þröng
kjördæmasjónarmiða með skamm-
tímareddingum í stað víðsýnna við-
horfa með lengri framtíð í huga. Eg
er sannfærður um það, að með því að
allir alþingismenn líti á sig sem þing-
menn þjóðarinnar allrar, þá muni það
fremur styrkja hin sjálfsögðu og eðli-
legu viðhorf að halda landinu í
byggð, heldur en hitt. Eða er reynsla
manna svo góð af núverandi fyrir-
komulagi? Hefur það tryggt og treyst
byggðimar í landinu?
Ég er í hópi þeirra sem tel það
verulegt áhyggjuefni hvemig þróun
byggðar hefur orðið á síðustu ámm
og áratugum. Hinn sívaxandi straum-
ur fólks á suðvesturhomið gæti að
lyktum leitt til þess, að ísland yrði
borgríki, þar sem höfðuborgarsvæðið
væri heimkynni 80-90 þjóðarinnar,
en einstaka byggðarlög hringinn í
kringum landið yrðu eins konar ver-
stöðvar, Þannig ísland viljum við
ekki. En við bregðumst ekki við
vanda landsbyggðarinnar með að
halda fast við misrétti í kosninga-
skipan. Það er misskilningur.
Landið eitt kjördæmi
Sú stefna Alþýðuflokksins að gera
landið allt að einu kjördæmi er sú
leið í kjördæmamálinu, sem hægt og
sígandi hefur unnið á meðal almenn-
ings. Lengi vel talaði Alþýðuflokkur-
inn þar fyrir daufum eyrum, en síg-
andi lukka er best: nú er svo komið
að skoðanakannanir sýna að meiri-
hluti þjóðarinnar styður hugmyndina
um landið eitt kjördæmi. Jafnframt
hafa þingmenn annarra flokka lýst
yfir stuðningi við þessa baráttumál
Alþýðuflokksins. Landið eitt kjör-
dæmi þýðir jafnan kosningarétt fólks
hvort heldur það býr í Hafnarfirði,
Hornafirði, Kópaskeri eða Patreks-
ftrði. Landið eitt kjördæmi þýðir að
heildarhagsmunir ganga fyrir sér-
hagsmunum hjá kjömum fulltrúum
þjóðarinnar. Það mun þó ekki breyta
því að þingmenn munu koma úr öll-
um gömlu kjördæmunum, því stjóm-
málaflokkamir munu vitaskuld kapp-
kosta að tryggja sem mesta og besta
breidd gagnvart kjósendum. Þá hafa
margir bent á að þetta kynni að
styrkja stöðu kvenna á framboðslist-
um og eins ungs fólks.
Það er brýnt að tryggja það, að
kjörtímabilinu ljúki ekki án þess að
Alþingi taki myndarlega á þessu mál.
Nú á næstunni mun fara í gang nefnd
skipuð af forsætisráðherra, þar sem í
munu sitja fulltrúa allra flokka sem
sæti eiga á Alþingi. Nefnd þessi á að
leggja fram tillögur til betmmbóta í
kjördæmamálinu. næstu misser-
um.Alþýðuflokkurinn mun í því
nefndarstarfi halda til haga þeim
meginsjónarmiðum sem að ofan em
rakin. Flokkurinn mun á sama hátt
halda þessari umræðu hátt á lofti.
Það var Ijótt að sjá atvik sem
varð á KR-vellinum á þriðju-
daginn. Þá sparkaði einn leik-
manna Leitturs boltanum að
fullum krafti upp í stúku, og það
án þess að honum væri þrengt.
Boltinn skall í andliti barns sem
sat í stúkunni og horfði á leik-
inn. Flytja varð barnið brott þar
sem það kenndi sér meins eftir
höggið. Þetta var Ijótur leikur og
gjörsamlega ástæðulaust að
gera slikt. Það má vel vera að
leikmanninum hafi mislíkað eitt-
hvað, en svona gera menn ekki.
Alls sóttu forráðamenn sext-
án veitingastaða í Reykja-
vík um áframhaldandi vínveit-
ingaleyfi eða ný leyfi. Allar um-
sóknir voru afgreiddar jákvætt,
nema ein, en hún var frá Tungl-
inu, það er skemmtistaðnum í
Lækjargötu.
Smáþjóðaleikarnir standa
sem hæst. Óhætt er að
segja að þeir erlendu þátttak-
endur hafi fengið sýnishorn af
íslensku sumarveðri. Einn dag-
inn hefti logn keppni, næsta dag
rok, þó ekki sé talað um kuld-
ann. Það var nánast fyndið að
horfa á erlenda sundfólkið
synda í briminu í Laugardals-
lauginni. Kannski undirstrika
Smáþjóðaleikarnir hversu ótrú-
lega bjartsýnir við (slendingar
getum verið.
Þá er það staðreynd. Fyrsti
fótboltaþjálfarinn fokinn.
Ekki kæmi á óvart að fleiri félög,
þar sem óánægja er með ár-
angurinn, fylgi KR-ingum eftir
og geri breytingar. Það er jú
einu sinni þjálfarinn sem ber
mestu ábyrgðina á gengi liðs-
ins. Eins og áður hefur komið
fram gustar um Kristinn
Björnsson í Leiftri og Þóri Lár-
usson í Stjörnunni.
Meira af fótbolta. Eins og
flestir vita er Ásgeir Sigur-
vinsson, ekki bara með annan
fótinn á íslandi þessa dagana
heldur báða. Hann er að að-
stoða bróður sinn Andrés
vegna söngleiksins Evitu. Ás-
geir mun hafa boðið Vest-
mannaeyingum að vera þeim
innanhandar með meistaraflokk
félagsins. Ásgeir vill ekki verða
þjálfari, þeirra einungis tækni-
legur ráðunautur meðan hann
verður hér á landi, sem verður í
mest allt sumar.
Það fór ekki framhjá neinum,
sem lagði leið sína á leik
KR og Leifturs á þriðjudag, að
löggan sektaði alla sem lögðu
ólöglega. KR-ingar hafa komist
að því að ónæði vegna bíla,
vegna heimaleikja félagsins, eru
í 18 klukkustundir á ári, sem
gerir 0,2 prósent af árinu, sem
varla telst mikið. Annað er hitt
að oftast horfir löggan framhjá
þegar vantar bílastæði og marg-
ir safnast saman. Það er hægt
að nefna mörg dæmi um slíkt,
bingo í Skipholti, landlseikir í
Laugardag, jarðarfarir við hinar
ýmsu kirkjur og fleira og fleira.
KR-ingum þykir hart að mega
ekki leggja ólöglega þegar verið
er að jarða þá í fótbolta, þar
sem það virðist mega við aðrar
jarðarfarir.
hinumegin
"FarSide" eftir Gary Larson
f i m m
förnum vegi
Hvaða íslenskur íþróttamaður stendur fremst í dag?
Linda Garðarsdóttir nemi:
„Geir Sveinsson."
Elín Erna Hartmann:
„Ég fylgist ekki með íþróttum."
Eyjólfur Elíasson verkamaður:
„Ég hef ekki hugmynd um það.“
Gunnar Björnsson starfsmað-
ur hjá Reykjavíkurborg:
„Handboltaliðið allt saman.“
Þórólfur Beck Guðjónsson
nemi:
„Valdimar Grímsson."
m <2 n n
Eitt fór þó í taugarnar á kunn-
ingja Víkverja. Inn í matsaln-
um var myndasýning þar sem
rakinn var ferill verksmiðjunn-
ar og skýrt frá mörgu forvitni-
legu í sambandi við álvinnslu.
Textinn við myndirnar virðist
hins vegar hafa verið saminn
af einhverjum sem ekki ber
neitt skynbragð á réttritun.
Víkverji Moggans að lýsa heimsókn kunn-
ingja síns í Álverið í Straumsvík.
Fjöldi barna á grunnskólaaldri
var í gestahópnum. Næsta vet-
ur segja þau vafalaust ís-
lenskukennara sínum að það
sé alveg ástæðulaust að læra
réttritun. Fullorðna fólkið stafi
orðin bara einhvern veginn.
Vlkverji Moggans að segja frá því sama
og hér að ofan.
Ef ÍSAL er á móti réttritunar-
kennslu, sem er auðvitað af-
staða út af fyrir sig, þá hefði
verið heiðarlegra að skýra frá
því en varpa ekki vandanum á
kennara og foreldra.
Víkverji Moggans með hugann I Álverinu.
Bflstjóri vagnsins virtist upp-
tekinn af einhverju, sem var
að gerast uppi á gangstéttinni
sunnan götunnar, stöðvaði þó
ekki vagninn, en hélt áfram að
aka, komin yfir á vinstri götu-
helminginn.
Víkverji Moggans í umferðinni.
Stefndi hann beint á bíl Vík-
verja og virtist ekki vakna af
þessum vökusvefni sínum, fyrr
en Víkverji þeytti horn bifreið-
ar sinnar til hins ýtrasta.
Víkverji í umferðinni.
Umferðarlög ku kveða svo á
að stræitsvagnar eigi forgang
í umferðinni. Til dæmis ber
mönnum að víkja fyrir þeim,
er þeir aka út úr biðstöðvun-
um.
Víkverji f umferðinni.
Þessi vagnstjóri, sem var
þarna um níuleytið að morgni,
virtist svo sannarlega telja sig
eiga götuna og allir aðrir voru
greinilega að flækjast fyrir
honum.
Víkverjl í umferðinni.
Það vill nú svo til að „Palli
var einn í heiminum" er ekki
raunverulegt ævintýr, þótt
ýmsir vagnstjórar SVR virðist
líta svo á að þeir séu í hlut-
verki hans. A.m.k. virðast þeir
sofa jafn vært við aksturinn og
Palli í ævintýrinu.
Víkverji og hér er tekið undir allt það sem
hann hefur lagt til dálksins I dag. Takk fyrir
Víkverji.
Vertu skynsamari en aðrir ef þú
getur, en segðu engum frá því.
Jarlinn af Chesterfield (1694-1773).