Alþýðublaðið - 13.06.1997, Page 1

Fimmtudagur 13. júní 1997
Stofnað 1919
■ Deilan við Norðmenn útaf Sigurðarmálinu endurspeglar breytt vægi innan
ríkisstjórnar
Davíð gerir Halldór að
varautanríkisráðherra
Davíö hélt Halldóri frá Siguröarmálinu. Innan beggja stjórnarflokka er afgerandi frumkvæði
Davíðs talið merki um vantrú hans á aðferðum Halldórs gagnvart Norðmönnum. Davíð hefur í
vaxandi mæli flutt stefnumörkun í utanríkismálum frá Halldóri yfir í ráðuneyti sitt. Sjálfstæðis-
menn telja að harka Davíðs hafi bjargað andliti íslendinga.
Forystan, sem Davíð Oddsson,
forsætisráðherra, tók sér í sam-
skiptum 'við Norðmenn vegna Sig-
urðarmálsins, þar sem hann hélt
Halldóri Ásgrímssyni algerlega
utan við málið, er innan stjómar-
liðsins túlkuð sem vaxandi efa-
semdir Davíðs um getu Halldórs til
að halda á málum gagnvart Norð-
mönnum. Innan Framsóknar-
flokksins eru menn meðvitaðir um
að forsætisráðherra hefur undanfar-
ið ítrekað tekið frumkvæði af Hall-
dóri við mótun stefnu í mikilvæg-
um utanríkismálum og staða Hall-
dórs hafi að sama skapi veikst. Þró-
un Sigurðarmálsins hafi þó tekið
steininn úr, en þar hafi Halldóri
meðvitað verið haldið frá málinu.
Innan Sjálfstæðisflokksins er
harka Davíðs gagnvart Norðmönn-
um síðustu daga túlkuð af sumum
þingmönnum sem úrslitatilraun af
hálfu ríkisstjórnarinnar til að
styrkja stöðu Islands í samskiptum
þjóðanna. En einn þingmaður
Sjálfstæðisflokksins sagði að „full
mikill sveigjanleiki" af hálfu Hall-
dórs hafi ef til vill leitt til þess að
Norðmenn telji sig geta boðið ís-
lendingum hvað sem er.
Áhrifamenn f báðum stjómar-
flokkunum staðfestu að eftir því
væri tekið að Davíð hefði í vaxandi
mæli fært stefnumótun í utanríkis-
málum af Halldóri yfir í ráðuneyti
sitt. „Á síðustu sex vikum hefur
Halldóri eiginlega verið ýtt í stöðu
varautanríkisráðherra," sagði
áhrifamaður úr stjómarliðinu.
Hann sagði til marks um þetta, að
Davíð hefði haldið afar merka
stefnuræðu um utanríkismál á
fundi Samtaka um vestræna sam-
vinnu þann 3. maí síðastliðinn.
“Þar var það hann, en ekki Hall-
dór, sem lagði fram yfirgripsmikla
stefnumótun varðandi stækkun
Nató, um Evrópusambandið, sam-
skiptin við Bandaríkin og gagnvart
Norðurlöndum. Þetta vakti til
dæmis mikla athygli meðal
diplómata hér í Reykjavík. Veiga-
miklir hlutar stefnunnar vom síðan
enn frekar útfærðir í annarri ræðu,
ekki síður merkri, sem Davíð hélt
við Uterikspolitiska Instituttet í
Stokkhólmi meðan hann var í opin-
berri heimsókn hjá Göran Person.
Menn vom satt að segja undrandi á
að hann, en ekki Halldór, legði
fram þessa stefnumörkun, og ekki
síður hissa á að Halldór léti bjóða
sér það ítrekað, að Davíð flytti slík-
ar stefnuræður um málaflokk Hall-
dórs.“
Innan Framsóknarflokksins stað-
festi áhrifamaður, að menn hefðu
tekið eftir og undrast þessa þróun,
og ekki færi hjá því að sumum
fyndist sem vinnubrögð Davíðs í
Sigurðarmálinu virtust til þess fall-
in að styrkja forsætisráðherra á
kostnað utanrfldsráðherrans. “Það
getur vel verið að Davíð hafi tekið
of stórt upp í sig, en var það ekki
þetta sem þurfti?" sagði þingmaður
Sjálfstæðisflokksins. „Fóm Norð-
menn ekki að taka mark á okkur
eftir að við hættum að mjálma, og
fómm að tala einsog alvömmenn?
Auðvitað bjargaði þetta andliti
okkar.“
Sjá leiðara bls. 2:
HVER ER UTANRÍKISRÁÐ-
HERRA?
■ Héraðsdómur Reykjavíkur sýknar Hrafn Jökulsson
Stórsigur tjáningarfrelsisins
segir Hrafn. „Kvörn réttlætisins snýst ekki alltaf rangsælis11
„Þetta er í senn óvænt og ánægjuleg
niðurstaða og ber þess vott að kvöm
réttlætisins snýst ekki alltaf rangsælis
í málum af þessum toga. Mér er sagt
að þau ánægjulegu tímamót hafi orðið
í Héraðsdómi Reykjavíkur í gær að
ákæruvaldið í hafi í fyrsta skipti verið
gert afturreka í slíku máli og geti ekki
í framtíðinni verið athvarf móðgaðra
opinberra möppudýra," sagði Hrafn
Jökulsson fyrrverandi ritstjóri Al-
þýðublaðsins eftir að dómur var upp-
kveðinn í gær í máli ríkissaksóknara
gegn honum.
Forsaga málsins er sú að hinn 6.
mars í fyrra birtist grein eftir Hrafn í
Alþýðublaðinu um fangelsismál og
aðbúnað fanga. Hrafn gagnrýndi opin-
bera stefnu í fangelsismálum harka-
lega og rak nýleg dæmi um hvemig
réttindi fanga hefðu verið skert. Nið-
urlagsorð greinarinnar urðu fleyg með
hjálp ríkissaksóknara: „Haraldur Jó-
hannessen er ekki fangelsismálastjóri.
Hann er glæpamannaframleiðandi rfk-
isins."
Haraldur krafðist opinberrar máls-
höfðunar og ákæra var gefin út hinn
29. október á afmælisdegi Alþýðu-
blaðsins. Guðjón St. Marteinsson vís-
aði málinu frá dómi í nóvember á
þeim forsendum að það samrýmdist
ekki jafnræðisreglu stjómarskrárinnar
að ríkissaksóknari annaðist málflutn-
ing fyrir opinbera starfsmenn. Ákæm-
valdið áfrýjaði frávísuninni til hæsta-
réttar sem í byrjun ársins kvað upp
þann úrskurð að málið skyldi fá dóms-
meðferð.
Málið var því tekið fýrir á nýjan
leik fyrir skömmu og dómur kveðinn
upp klukkan 13.00 í gær. í dóminum
segir meðal annars: “Hin tilvitnuðu
niðurlagsorð blaðagreinarinnar em
hvöss. Dómurinn telur hins vegar að
þegar ummælin em skoðuð í sam-
hengi verði ekki annað sagt en að þau
séu ályktun ákærða, eða eins konar
stflbragð, til að leggja áherslu á inni-
hald greinarinnar í heild og þá gagn-
rýni sem þar kemur fram.“
“Þetta em ánægjuleg tíðindi fyrir
okkur sem emm úti á akrinum og höf-
um ofan af fyrir okkur með því að
hafa skoðanir og koma þeim á fram-
færi. Fyrst og fremst er þetta þó stór-
sigur fyrir tjáningarfrelsið og vonandi
verður þessi dómur til þess að efla stfl-
skyn ákæmvaldsins í framtíðinni,"
sagði Hrafn Jökulsson að lokum.
76. tölublaö - 78. árgangur
■ Ófremdarástand í
sálfræðiþjónustu skóla
Frammistaða
stjórnvalda til
háborinnar
skammar
- segir Margrét Frímanns-
dóttir alþingismaður.
„Mér finnst til háborinnar skammar
hvemig íslensk stjómvöld hafa staðið
að málum bama og unglinga," segir
Margrét Frímannsdóttir alþingismað-
ur. „Meðan ríkisstjómin samþykkir
tillögu um stefnumótum í málefnum
fjölskyldunnar, þar sem meðal annars
er talað um fjölskylduráðgjöf og að-
stoð við böm og unglinga, hefur hún
neitað að afgreiða öll önnur frumvörp
sem varða þennan málaflokk, til dæm-
is fmmvarp sem ég flutti um að sál-
fræðingar og félagsráðgjafar yrðu
teknir inn í heilbrigðiskerfið, fyrir
böm upp að 18 ára aldri. Eins og stað-
an er í dag vantar gífurlega mikið
uppá að ríki og sveitarfélög standi
eðlilega að þeirri þjónustu. Það mátti
vissulega finna einhveija formgalla á
frumvarpinu og laga þá, ég bauð
einnig upp á að inn í það væm sett
skilyrði, til dæmis hefði mátt hámarka
upphæðina fyrsta árið, meðan við
væmm að skoða hver hinn raunvem-
legi kostnaður væri. Meirihluti Heil-
brigðis og tryggingamálanefndar féllst
hins vegar ekki á að taka þetta inn,
það var einfaldlega ekki vilji til þess.
Á meðan er samþykkt að taka inn
sjúkraþjálfun fyrir íþróttamenn. Það er
auðvitað ljóst að ef það er vilji fyrir að
taka á málum fjölskyldna og bama þá
verður að forgangsraða í þá veru og í
ljósi þess að marga alvarlega sálræna
kvilla hjá fullorðnum má rekja til erf-
iðleika í bemsku, er óskiljanlegt að
vilja ekki leita leiða til úrbóta áður en
hlutimir em komnir í óefni.
Þegar skólastarf fluttist yfir á sveit-
arfélögin og nýju grunnskólalögin
komu til framkvæmda, skapaðist
mjög slæmt ástand víða vegna skorts á
sálfræðiþjónustu, en sálfræðingum
var áður skylt að sinna meðferðar-
starfi í skólum en er það ekki lengur
samkvæmt nýrri reglugerð, heldur
greina þeir einungis vandann og sinna
ráðgjöf til skólana. Vandræði hafa því
skapast hjá þeim einstaklingum sem
hafa fengið greiningu en fá enga með-
ferð.
“Eins og staðan er í dag kostar tími
hjá sálfræðingi milli 3000 og 4000
krónur og fyrir böm utan að landi sem
þurfa að fara til Reykjavíkur gæti
kostnaðurinn numið 20 til 30 þúsund
krónum. Þetta ástand er hluti af
vandamáli Bama og unglingageð-
deildarinnar því að sálfræðingar em í
auknum mæli famir að vísa fólki beint
þangað og núna era biðlistamir orðnir
svo langir, en deildin getur varla sinnt
brýnum neyðartilvikum hvað þá hinu.
Enda er hún í fjársvelti líkt og heilsu-
gæslan sem annars gæti boðið uppá
sálfræðiþjónustu.
Margrét nefndi að lokum eina
ánægjulega undantekningu sem væri
Sauðárkrókur sem biði upp á ókeypis
þjónustu sálfræðinga fyrir böm og
fullorðna.
Samkvæmt heimildum blaðsins
hefur Samband sunnlenskra sveitarfé-
laga ritað bréf til ráðuneyta heilbrigð-
is og menntamála og óskað eftir fundi
um málið þar sem fundin verði ein-
hver lausn. Menntamálaráðuneytið
hefur svarað erindinu en ekkert svar
hefur fengist ífá Heilbrigðisráðuneyti.