Alþýðublaðið - 08.07.1997, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚLÍ1997
ujfmun
Pverholti14 Reykjavík Sími 562 5566
Útgáfufélag Alþýöublaösútgáfan ehf.
Ritstjóri Össur Skarphéöinsson
Fréttastjóri Sigurjón M. Egilsson
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Auglýsingasími 562 5576
Auglýsinga fax 562 5097
Dreifing og áskrift 562 5027
Umbrot HBK
Prentun ísafoldarprentsmiöja hf.
Ritstjórn Sími 562 5566
Fax 562 9244
Áskriftarverð kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Það skiptir máli
hverjir stjórna
Því er stundum haldið rram að ekki skipti máli hverjir stjóma
hinum vestrænu lýðræðisþjóðfélögum, því svo lítill munur sé á
flokkum og fylkingum. Þessi klisja hefur líka ratað inn í stjóm-
málaumræðu á íslandi, þar sem hún er jafn innihaldslaus og í um-
ræðu í öðmm lýðræðisþjóðfélögum. Það skiptir nefnilega miklu
máli hverjir stjóma.
Segja má að hin raunverulega stefna ríkisstjóma hvarvetna felist
í fjárlögum viðkomandi ríkja. Og staðreyndin er sú að vinstri
stjómir leggja allt aðrar áherslur heldur en hægri stjómir. Stjómir
jafnaðarmanna em félagslega sinnaðar, þær leggja ríkari áherslur á
almenna menntun, heilbrigðisþjónustu og öryggisnet fyrir alla sam-
borgara auk opins og náins samstarfs við aðrar þjóðir. Stefna hægri
stjóma felur oft í sér hið gagnstæða eins og finna má í áherslum ís-
lensku hægri stjómarinnar, þar sem heilbrigðisþjónustan er langs-
velt og hinir eldri og veikari verða fyrir búsifjum af völdum stjóm-
arinnar, menntamál eru homreka samfara margvíslegri einangmn á
alþjóðavettvangi.
Þegar kosningabaráttan var í algleymingi í Bretlandi í vor létu
nokkrir baráttujaxlar á íslandi sig hafa það að halda því fram að
enginn munur væri á breska Verkamannaflokknum og íhalds-
flokknum þar í landi. Þessir úrtölumenn héldu því fram að ekki
væri hægt að sjá muninn á stefnu þessara flokka og því skipti kosn-
ingasigur Verkamannaflokksins engu og hefði ekkert fordæmis-
gildi. Hafi einhverjir verið í vafa á vordögum, þá geta menn sann-
færst nú þegar Gordon Brown fjármálaráðherra bresku ríkisstjóm-
arinnar hefur lagt fram fmmvarp sitt til fjárlaga, fyrsta fjárlaga-
fmmvarp Verkamnnaflokksins í 18 ár.
Bresku fjárlögin bera nútíma jafnaðarstefnu glöggt vitni. Jafn-
framt bera þau vott um skynsamleg viðbrögð við sértækum aðstæð-
um í bresku og evrópsku fjármálalífi.
Fjárlögin em fyrsta skrefið í þá átt að endurbæta velferðarkerfið.
Og bresku jafnaðarmennimir gera eins og skoðanasystkin þeirra
annars staðar á Vesturlöndum, þeir líta til menntamála og heilbrigð-
ismála. Framlög til skóla og sjúkrahúsa verða aukin um sem svar-
ar til 409 milljarða íslenskra króna. Sérstakt átak gegn atvinnuleysi
verður meðal annars fjármagnað þannig að lagður er sérstakur
skattur á einkavædd stórfyrirtæki sem á að skila allt að 600 millj-
örðum króna í ríkissjóð. Þannig verður stórátak til að draga úr at-
vinnuleysi ungs fólks og þeirra sem búið hafa við langtímaatvinnu-
leysi fjármagnað.
f fjárlagaræðu sinni lagði breski fjármálaráðherrann áherslu á þau
stefnumið jafnaðarmanna að auk félagslegs öryggis fyrir alla væri
stefnt að tækifæmm fyrir alla. í samræmi við þetta er gert stórátak
í baráttunni gegn atvinnuleysi, þar sem ungt fólk á aldrinum 18 til
25 ára sem verið hafa atvinnulaust um lengri tíma mun fá tilboð um
atvinnu eða menntun á næstu misserum.
Gordon Brown fjármálaráðherra benti á hvemig breska þjóðfé-
lagið hefði á síðustu ámm íhaldsstjómarinnar þjáðst af óstöðug-
leika, atvinnuleysi, of litlum fjárfestingum og sóun mannauðs og
hæfileika. í fjárlagaræðu sinni undirstrikaði Brown að menntun
hefði algeran forgang í fmmvarpinu enda væri hún lykillinn að
framtíðinni. Árangur af efnahagslífi framtíðarinnar byggðist á fjár-
mögnun til skólamála í dag. í samræmi við þetta eru milljarðar
punda settir til viðbótar í mennta- og skólamál í Bretlandi.
Vissulega em skattar á stórfyrirtæki hækkaðir, og þeir eru einnig
hækkaðir á áfengi og tóbak. En til að örva fjárfestingar í atvinnu-
lífinu em skattar á smáfyrirtæki og meðalstór fyrirtæki lækkaðir.
Þegar litið er á helstu áherslur hinna bresku jafnaðarmanna eins og
þær birtast í fjárlagaframvarpinu sést glöggt að það hefur orðið
gmndvallarbreyting. Það skiptir því máli hverjir stjóma. Það skipt-
ir meira að segja miklu máli!
œ I i n
Letingjarnir og atvinnuleysið
Páll Pétursson bjagaöur undan oki Sjálfstæöisflokksins
Páll Pétursson félagsmála-
ráðherra gerði á dögunum
samkomulag við bankana um
að hækka kostnað almennings
af húsbréfalánum. Þetta var
liður í þeirri áætlun að færa
húsbréfin frá Húsnæðismála-
stofnun til viðskiptabankanna.
Bankamir treystu sér ekki til
að annast um kerfið nema fá
meira fyrir en Húsnæðisstofh-
un hefur þurft fyrir sinn snúð.
Þrátt fyrir að við blasi að
kosmaður aukist skal eigi að
síður gera breytingar. Ástæðan
er sú, að í desember síðastliðn-
um var Páll Pétursson kvalinn
til að fallast á þá kröfu Sjálf-
stæðisflokksins að einkavæða
húsbréfakerfið. Um þetta hefur
nú verið gert sérstakt “heiðurs-
mannasamkomulag" milli Páls
og bankanna, einsog það var
kallað í trúnaðarbréfi milli
manna í bankakerfinu.
Samkomulagið mun hafa í
för með sér stóraukinn kostnað
fyrir lántakendur. Þessvegna
neitar ráðherrann tilvist heiðurs-
mannasamkomulagsins. Sama gera
bankamir. Líkast til hafa þeir rétt fyr-
ir sér. Það em nefnilega vandfundnir
heiðursmenn í hópi þeirra, sem komu
að málinu.
Breyttur bóndi
Páll Pétursson er umdeildur í dag.
Við því er ekkert að segja, það ein-
faldlega fylgir stjómmálamönnum.
Á löngum þingferli þótti hann gjam-
an vera sá innan Framsóknarflokks-
ins sem haft hefur hvað mestar taug-
ar til fátæks fólks. Á góðum stundum
hefur meira en örlað á réttlæti hjá
Höllustaðabónda. Menn höfðu því
nokkrar væntingar til hans, þegar
hann gekk í björg Sjálfstæðisflokks-
ins.
En með ráðherradómi kveður við
nýjan tón. Páll er ekki lengur sá
sami. Svo virðist sem hann gangi er-
inda annarra, og láti hvem ráðherra
Sjálfstæðisflokksins á fætur öðmm
hnuðla sér niður einsog þreyttri rollu
af Auðkúluheiðinni. Það virðist því
miður orðinn plagsiður ráðherra
Framsóknarflokksins. Um umskipti
Höllustaðabóndans em fleiri dæmi
en tilraunir hans til að einkavæða
húsbréfi.
Kaldar kveöjur
Nýlega vom gerðar breytingar á
greiðslu atvinnuleysisbóta. Með
þeim missir fólk allan rétt eftir að
hafa verið atvinnulaust í fimm ár.
Þegar ráðherrann var spurður hvað
atvinnulaust fólk geti gert eftir að
hafa verið án atvinnu í fimm ár, var
svarið einfalt: Þið verðið bara að
leita ykkur að vinnu!
Það var og. Einhvem tíma hefði
heiðarlegum mönnum þótt þetta nið-
urlægjandi framkoma gagnvart fólki,
Getur verið að félags-
málaráðherrann hafi
aldrei hugleitt í hvaða
stöðu atvinnulausir
eru? Getur verið að
hann haldi að allir
þeir sem hafa verið
atvinnulausir í langan
tíma séu það að
eigin ósk?
sem hefur lent í hörmulegri ógæfu
langvarandi atvinnuleysis. Getur ver-
ið að félagsmálaráðherrann hafi
aldrei hugleitt í hvaða stöðu atvinnu-
lausir em? Getur verið að hann haldi
að allir þeir sem hafa verið atvinnu-
lausir í langan tíma séu það að eigin
ósk? Getur verið að ráðherrann geri
sér ekki grein fyrir að meginhluti
þessa fólks er sárt, beygt og að því
þyki sem lífið og samfélagið hafi
haíhað sér?
I orðunt ráðherrans liggur ásökun
um það, að atvinnuleysið stafi af
ódugnaði viðkomandi. Hann er í
raun að segja: Þeir sem búa við
langvarandi atvinnuleysi em letingj-
ar!
Þetta em kaldar kveðjur til þeirra,
sem búa við einna ömurlegust örlög í
þjóðfélagi okkar í dag.
Ég er ekki ég
„Ég er ekki ég, ég er annar“, söng
Megas á sínum tíma. Hvað varð um
uppreisnarmanninn, sem áratugum
saman bauð forystu síns eigin flokks
byrginn, ef honum sjálfum bauð svo
við að horfa? Hvar er skæmliðinn úr
Húnaþingi sem lét sér annt um fátækt
fólk?
Hann situr í hægindi ráðherrans
niður í Hafnarhúsinu við Reykjavík,
og stangar úr tönnum sínum síðustu
stórsteikina meðan einnota aðstoðar-
menn gera fyrir hans hönd leynileg
samkomulög um að maka króka
bankanna á kostnað neytendanna.
Desertinn í veislunni felst svo í því
að hæða atvinnuleysingjana, og
brigsla þeim um leti. Hvenær linnir
niðurlægingu Framsóknar?