Alþýðublaðið - 15.07.1997, Blaðsíða 8

I
wonwwioe expfms
Nýtt aðalnúmer
5351100
waiuowme exmm
Nýtt aðalnúmer
5351100
íslenskir tónlistarmenn
eru óþekkt stærð erlendis
Reynir Þór Finnbogason hljómdiskaútgefandi í Hollandi ætlar að koma íslenskum tónlistarmönnum á framfæri í útlöndum.
Hann er þéttur á velli og þokkaleg-
ur meðalmaður á hæð en lýsir sjálfum
sér sem litlum, feitum og sköllóttum.
Hvort það er merki um raunsæi skal
ósagt látið, en eitt er víst að það kem-
ur ekki í veg fyrir að maðurinn hafi
hugsjónir. Raunsæjar hugsjónir.
Reynir Þór Finnbogason tilheyrir ört
stækkandi hópi Islendinga sem kýs að
búa í útlöndum án þess þó að snúa al-
farið baki við fósturjörðinni. Nokkrir
íslenskir tónlistarmenn hafa gefið út
geisladiska hjá Arsis, útgáfufyrirtæki
Reynis í Amsterdam, fyrirtæki sem
hann stofnaði fyrir þremur árum
ásamt eiginkonu sinni Kristínu
Waage og Hollendingnum Jos
Vermeulen. Arsis sérhæfir sig í útgáfu
á klassískri tónlist og gefur út um
fimmtán diska á ári með vel völdum
listamönnum. Aðall útgáfunnar er að
leggja áherslu á tónlistarmennina:
„Við viljum frekar að listamennimir
velji verk sem þeirn þykir skemmti-
legt að flytja en þröngva efnisskránni
upp á þá. Þetta er spuming um sam-
vinnu.“
Efasemdir manna í upphafí um að
lítið útgáfufyrirtæki gæti ekki fengið
gott fólk til liðs við sig hafa aldrei
slegið Reyni Þór út af laginu. Hann
fylgir þeirri gmndvallarstefnu í lífinu
að ekkert sé ómögulegt fyrr en annað
kemur í ljós. „Þegar við vorum að
byrja töldum við okkur eiga mögu-
leika á að gefa út minna þekkta tón-
listarmenn sem eru margir mjög góð-
ir. Það reyndist rétt og áður en við
vissum af vom við komnir með lista-
menn úr hópi stærstu nafnanna í
Hollandi og víðar. Þetta fólk hafði
aldrei fengið tækifæri hjá stóm út-
gáfufyrirtækjunum sem hafa verið að
draga saman á síðustu ámm. Á sama
tíma hafa litlu útgáfufyrirtækin feng-
ið góðar viðtökur í Evrópu að undan-
fömu og selst ágætlega." Ástæðuna
segir hann einfaldlega þá að stórstjömuar eins
og Pavarotti séu „ekki eins vinsælar og áður“.
Fólk nenni ekki endalaust að kaupa upptökur
með Karajan. „Það hættir að trúa því að þetta sé
hin eina sanna túlkun og fer að leyta eftir öðm.“
Og þá koma litlu útgáfumar inn í myndina.
Rekstur Arsis skiptist í fjórar einingar;
geisladiskaútgáfu, skipulagningu tónleika, gerð
sjónvarpsþátta með klassískri tónlist og tækja-
hluti með tækjum til að taka upp, klippa og
hljóðsetja.
Reynir Þór kemur ekki reynslulaus að út-
gáfurekstrinum. Hann fékkst aðeins við upp-
tökur á meðan hann stundaði nám í flautuleik
og tónsmíðum í Hollandi og vann við þær til
skamms tíma eftir að hann lauk tónlistamám-
inu. Þá fór hann til Englands til að læra ögn
meira um upptökutækni fyrir klassíska tónlist.
Áður en hann stofnaði eigið fyrirtæki fann hann
við upptökur hjá stóm geisladiskaútgáfunum
og fyrir kvikmyndir, mest í Hollandi en einnig
í Suður-Afríku.
Reynir var staddur á Islandi í byrjun júlí til
að fylgja eftir tónleikum hollenska stórsöngvar-
ans Wout Oosterkampt og Elísabetar Waage
hörpuleikara. Þau hafa bæði gefið út diska hjá
Reyni, en aðrir íslenskir tónlistarmenn sem
Arsis hefur gefið út em Kristinn Ámason gítar-
leikari (þriðji diskurinn kemur í haust) og Rún-
ar Óskarsson klarinettuleikari „sem er að ljúka
Reynir Þór Finnbogason ætlar í tónleikaferð með sitt fólk í stað þess að kaupa hefðbundnar auglýsingar.
námi og hefur náð mjög góðum prófum“. Þá
má ekki gleyma fyrirhugaðri endurútgáfu á
nokkurra ára gömlum geisladiski Mótettukórs-
ins, Islensk kirkjutónlist. „Margt af því lista-
fólki sem ég hef gefið þennan disk segir hann
vera með betri diskum sem það hefur heyrt.
Mér fannst því tilvalið að ráðast í endurútgáfu
á honum.“
Um samkeppnishæfni Arsis við ráðandi út-
gáfur á markaðnum segir Reynir: „Við hjá litlu
útgáfunum emm ekki eins háðir markaðnum og
getum því leyft okkur að starfa af hugsjón. Við
gefum í rauninni út án þess að hafa hugmynd
um hvort fólk hefur áhuga á að kaupa allsendis
óþekkt listafólk. Við tökum líka meiri áhættu
því við höfum margfalt minni peninga til kynn-
ingarmála en stóru útgáfurnar. Kynningarmálin
em okkar stærsta vandamál, auglýsingar em
nánast óborganlegar." Þess vegna hefur Arsis
ákveðið að kynna sitt fólk með því að skipu-
leggja sjö tólf daga tónleikaferðir til sjc borga í
Evrópu í byrjun árs 1998. „Við byrjum auðvit-
að á stærstu og merkilegustu borginni, Reykja-
vík, og fömm síðan til höfuðborga Norðurland-
anna, til Hamborgar, London og endum í
Amsterdam." Framhaldið á útgáfu með íslensk-
um tónlistarmönnum mun síðan velta á því
hversu vel tónleikunum verður tekið. „Islensk-
ir tónlistarmenn em nánast óþekkt stærð er-
lendis að undanskildum Kristni Sigmundssyni,
Kristjáni Jóhannssyni og nokkmm stærri nöfn-
um. Tónleikamir em liður í að kynna þá betur,
en svo lengi sem enginn hefur heyrt í þessu
fólki er mjög erfitt að selja diska með því.“
Reynir getur ekki stillt sig um að minnast á
að íslensk stjómvöld hafi lítið gert til að hjálpa
íslenskum tónlistarmönnum til að komast er-
lendis, „kannski er það ekki þeirra hlutverk",
en vonast engu að síður til þess að ráðamenn og
íslensk fyrirtæki eigi eftir að sýna þessum tón-
leikaferðum áhuga. Markmiðið er ekki aðeins
að gefa listamönnunum tækifæri til að halda
tónleika heldur
ná til væntan-
legra kaupenda í
gegnum umfjall-
anir blaðanna og
með því að fá
gagnrýnendur til
að koma og þá
vonandi skrifa
um bæði tónleik-
ana og Arsis. Það
kostar ekki lítið
átak að vekja á
sér athygli í
heimi þar sem
framboðið er oft
meira en eftir-
spumin og því
skiptir miklu máli að halda tónleikana í góðum
sölum. Sem ekki er alltaf auðvelt að komast inn
í: „Auðvitað er það mál, en af einhverjum or-
sökum hefur það gengið; það er allt hægt ef þú
ákveður ekki fyrirfram að það sé ómögulegt."
Hann talar af reynslu. „Fyrir um það bil tveim-
ur árum gáfum við út disk með sögulegum upp-
tökum af tónleikum með konunglegu Konsert-
gebouw hljómsveitinni í Amsterdam undir
stjóm Pierre Boulez. Áður voru allir búnir að
segja mér að þetta fólk myndi auðvitað aldrei
vinna með svona lítilli útgáfu." Boulez fannst
hugmyndin hins vegar frábær „og sagði bara
já.“ Tók meira að segja ekkert fyrir. Reynir Þór
fer ekkert undan með að auðvitað kosti það
bæði vinnu og þolinmæði að koma hlutunum í
framkvæmd; ekkert gerist af sjálfu sér. En síð-
an geti líka verið ágætt að hafa góð sambönd.
Þannig hafi Arsis í upphafi tekist að laða til sín
góða tónlistarmenn. „Ég lærði í hollenskum
tónlistarskóla og upp úr því byggðust allskonar
sambönd sem ég hef innan tónlistarheimsins.
Þetta er svo lítill heimur að maður er fljótur að
kynnast fólki. _ Og af hverjum örsökum vill
fólk vinna með mér. Af hverju veit ég ekki.“
Okkur granar hins vegar að maðurinn sé ein-
faldlega þægilegur í samstarfi. Hann dregur úr
því: „Eflaust spilar það inn í þetta að allir tón-
listarmenn ganga með geisladisk í maganum."
Reynir minnist á að ógrynni af geisladiskum
sé gefið út á Islandi, en hitt sé annað mál að
dreifa þeim. Og þá komum við aftur inn á fyr-
irhugaða tónleikaferð. „Við stefnum að því að
fá íslensk tónskáld til að semja tónlist fyrir
hverja tónleikaröð og blanda þeim þannig inn í
dæmið.“ Reynir vill þó leggja áherslu á að ekki
sé eingöngu um að ræða tónleika með íslensku
tónlistarfólki. „Ég held það geti verið mjög gott
fyrir íslenska tónlistarmenn að koma fram um
leið og erlendir kollegar þeirra, þá á ég við að
þeir séu ekki sérstaklega kynntir sem fslending-
ar. Það á ekki að skipta máli hvaðan menn
koma og margir íslenskir tónlistarmenn stand-
ast fullkomlega samanburð við erlenda kollega
sína. Islendingar eiga hins vegar ekki mjög
greiðan aðgang að tónleikasölum erlendis, þá
skortir einfaldlega sambönd eða einhvem til að
standa í skipulagningunni fyrir sig.“
Reynir ætlar ekki að leysa vandann, en telur
að það geti reynst jákvætt fyrir íslenska tónlist-
armenn að vera kynntir af hollensku fyrirtæki.
Hvort tónleikamir eiga eftir að hafa tilætluð
áhrif, þau að vekja athygli á útgáfunni og lista-
mönnum hennar, verður svo að koma í ljós.
„Við sendum blöðunum tilkynningar um tón-
leikana og diska með tónlistarmönnunum sem
er alveg nauðsynlegt til að fá menn til að koma.
En það veltur síðan á því hvort einhver hlustar
á diskana fyrir tónleikana."
MEÓ
! j JmilaTjn
VelkQffiin um borð
iirfgfjuni laldur
Daglegar ferðir með viðkomu í Flatey
Frá Stykkishólmí kl. 10.00 &16.30
Frá Brjánslæk kl. 13.00 & 19.30
Símar: 438-1120 Stykkishólmi
456-2020 Brjánsiæk
Fax: 438-1093 Stykkishólmi